XIV Wojewódzki Konkurs Czytelniczy Legendy opowieści naszych przodków organizowany pod patronatem Burmistrza Miasta i Gminy Żarki Klemensa Podlejskiego Żarki, 22.04.2016 r.
1. Legenda to inaczej a. nowela. b. baśń. c. podanie. d. dramat. 2. Wskaż właściwą definicję legendy. a. Obszerny utwór wierszowany o tematyce historycznej. b. Opowieść starożytnych Greków o ich bogach i bohaterach. c. Utwór z elementami fantastycznymi, w którym zło zawsze przegrywa z dobrem. d. Opowieść z dawnych czasów związana z bohaterami, świętymi i początkami państw i miast, w której realia historyczne łączą się z elementami fantastycznymi. 3. Wskaż zdanie, które mówi, jak powstały legendy. a. Legendy powstały w dawnych czasach, były przekazywane początkowo ustnie, a później zapisywane przez kronikarzy i pisarzy. b. Wszystkie polskie legendy napisał Gall Anonim w swojej,,kronice. c. Bohaterowie legend sami zapisali ich treść, aby przyszłe pokolenia o nich nie zapomniały. d. Legendy są utworami współczesnymi, tworzą je współcześni pisarze. 4. Kacper Karliński był starostą olsztyńskim a. w 2.połowie XVI w. b. w 1. połowie XVI w. c. pod koniec XIX w. d. na początku XIII w. 5. Władysław Opolczyk, wdzięczny za wytryśnięcie wody po gorliwej modlitwie, nakazał postawić modrzewiową kaplicę, w której umieścił figurę Matki Boskiej. Miało to miejsce a. w Olsztynie b. w Leśniowie c. w Częstochowie d. w Mirowie 6. Zły duch grasujący w posiadłościach księcia Racibora zwał się a. Liczyrzepa. b. Wilczyrzepa. c. Lisorzepa. d. Linorzepa. 7. Dwaj bracia, właściciele zamków w Mirowie i Bobolicach, przekopali podziemne przejście, które połączyło piwnice obu warowni, a. aby mieć gdzie więzić jeńców. b. aby mieć gdzie urządzać huczne bale i przyjęcia. c. aby mieć gdzie składać swe przeogromne bogactwa przywożone z wypraw wojennych. d. aby mieć gdzie przechowywać jadło i napoje, gromadzone przed długimi wyprawami. 8. Skarbimir był a. wojewodą krakowskim. b. wojewodą poznańskim. c. hetmanem księcia Władysława Opolczyka. d. kronikarzem nadwornym Bolesława Krzywoustego. 9. Na wyniosłej krawędzi Wyżyny Krakowsko Częstochowskiej, między Żarkami a Jaworznikiem, wznoszą się ruiny kościoła a. św. Piotra. b. św. Władysława. c. św. Pawła. d. św. Stanisława. 10. W 1430 roku zbrojny oddział husytów przekroczył granicę Polski i napadł na klasztor w Częstochowie. Co stało się z obrazem Matki Boskiej? a. Jeden z najeźdźców zadał obrazowi dwa cięcia, te same, które do tej pory widnieją na wizerunku. b. Obraz został spalony. Na rozkaz króla Wł. Jagiełły został namalowany identyczny obraz i przekazany zakonnikom. c. Obraz został bardzo zniszczony, pocięty. Pod koniec XV w. Władysław Opolczyk podarował paulinom drugą ikonę, która obecnie znajduje się na Jasnej Górze. d. Najeźdźcom nie udało się zrabować kosztowności ani zniszczyć obrazu. 11. Maćka Borkowica skazał na śmierć głodową a. Władysław Jagiełło. b. Kazimierz Wielki. c. Bolesław Krzywousty. d. Władysław Łokietek. 12. Popiel mieszkał w Kruszwicy, która leży nad a. rzeką Wisłą. b. rzeką Pilicą. c. jeziorem Gopłem. d. jeziorem Wigry.
13. (...) "A potem był już tylko świst, ryk, łomot spadających dachówek, trzask przewracanych straganów, waliły się płoty, ściany domów trzeszczały, z kominów leciały cegły, płonące żagwie rozniecały pożary". Zaznacz tytuł legendy, z której pochodzi powyższy cytat. a. Legenda o Złotej Kaczce. b. Legenda o Popielu i Mysiej Wieży. c. Legenda o Smoku ze Smoczej Jamy. d. Legenda o Bazyliszku. 14. Gall Anonim był pisarzem zatrudnionym a. na dworze króla Bolesława Chrobrego. b. na zamku w Olsztynie. c. na dworze króla Kazimierza Wielkiego. d. w kancelarii króla Bolesława Krzywoustego. 15. Bracia w darze od Świętowita otrzymali a. trzy miecze. b. trzy topory. c. trzy tomahawki. d. trzy siekierki 16. Kupiec, który przywiózł żonie Popiela pierścień, został zamieniony przez nią a. w wronę. b. w gawrona. c. w węża. d. w jaszczurkę. 17. Siemomysł był a. synem Piasta. b. synem Siemowita. c. synem Lestka. d. synem Leszka. 18. Postrzyżyny to rytuał w kulturze dawnych Słowian polegający na a. obcięciu chłopcu włosów ze względów estetycznych. b. obcięciu chłopcu włosów i przejściu spod opieki matki pod opiekę ojca. c. zabawie w dniu osiemnastych urodzin. d. obcięciu wełny owcom. 19. Według legendy bestia z groty pod wawelskim wzgórzem a. piła wodę z Wisły sześć lat, a w siódmym roku z b. piła wodę z Wisły przez siedem lat, a w ósmym roku z c. piła wodę z Wisły przez pięć lat, a w szóstym roku z d. piła wodę z Wisły przez cztery lata, a w piątym roku z 20. Wars zbudował mocną łódź z a. dębowego pnia. b. topolowego pnia. c. osikowego pnia. d. wierzbowego pnia. 21. Rybi Król był a. wielką, srebrną sielawą z czerwonymi oczami. b. wielkim okoniem z czerwonymi oczami. c. wielkim, tęczowym pstrągiem ze srebrnymi oczami. d. wielką, srebrną szkarłacicą ze złotymi oczami. 22. Okrutny Czarodziej w Legendzie o Warsie i Sawie miał a. brodę z wodorostów i zbroję z pawich piór. b. brodę z wodorostów i zbroję z rybich łusek. c. brodę z trawy i zbroję z kory brzozowej. d. brodę z liści dębu i zbroję z pancerzy ślimaków. 23. Książę Racibor żył w słowiańskim grodzie, który leżał a. nad rzeką Wisłą. b. nad rzeką Drwęcą. c. nad rzeką Odrą. d. nad rzeką Bug. 24. Pietrek z Legendy o Czarodziejskim Młynku z Wieliczki został a. księciem. b. sławnym kucharzem. c. szewcem. d. kapitanem własnego statku. 25.Szewczyk Dratewka wziął siarkę a. ze sklepu na starym rynku. b. ze skrzyni dworskiej kucharki. c. z własnej szopy. d. od swojego sąsiada Stacha. 26. Które określenie nie pasuje do opisu Bazyliszka? a. Miał czoło pokryte łuską. b. Skrzydła jak nietoperz. c. Ogon jak krokodyl. d. Oczy jak węgielki. 27. Przed pałacem Ostrogskich znajduje się a. pomnik rycerza na koniu. b. małe jeziorko. c. fontanna z figurą kaczki. d. piękny, stary dąb. 28. Kacper Karliński miał a. pięciu synów. b. siedmiu synów. c. dwie córki. d. sześcioro dzieci.
29. Załoga wojskowa z Suliszowic została w końcu ukarana, ponieważ napadła i obrabowała a. włościan z pobliskiej wsi. b. diabła przebranego za bogatego szlachcica. c. orszak wiozący złoto dla starosty olsztyńskiego. d. orszak króla. 30 Najstarszy brat Warsa, strzelając z łuku trafił strzałą a. w pień drzewa. b. w wodę. c. w ptasie gniazdo. d. w legowisko niedźwiedzia. 31. W kopalni w Wieliczce żył a. Solny Dziadek. b. Słony Dziadek. c. Stary Dziadek. d. Węglowy Dziadek. 32. Krak, legendarny władca Polski, założyciel Krakowa był a. władcą plemienia Polan. b. władcą plemienia Wiślan. c. władcą plemienia Goplan. d. władcą plemienia Pomorzan. 33. Słowiański bóg o czterech twarzach to a. Święciech. b. Świętowit. c. Świętomysł. d. Świętopełek. 37. W 1656 roku Szwedzi napadli na Polskę. Podeszli też pod Częstochowę, rozpoczynając długotrwałe oblężenie tej twierdzy. Obroną Jasnej Góry dowodził a. Andrzej Kmicic. b. przeor Augustyn Kordecki. c. starosta Kacper Karliński. d. król Jan Kazimierz. 38. W tym roku obchodzimy 1050. rocznicę Chrztu Polski. Wskaż legendę, w której wydarzenia rozgrywają się po 966 roku. a. Legenda o Popielu i Mysiej Wieży. b. Legenda o Piaście. c. Legenda o Lechu, Czechu i Rusie. d. Jak Kacper Karliński poświęcił syna dla dobra ojczyzny. 39. Drewniane kościoły w Żarkach, o których mówi legenda, wznosili dwaj mieszkańcy miejscowości. Kim byli? a. Snycerzami. b. Bednarzami. c. Cieślami d. Drwalami. 40. Który zamek, z wymienionych poniżej, znajduje się najbliżej Żarek? a. W Olsztynie. b. W Ogrodzieńcu. c. W Bobolicach. d. W Ojcowie. 34. Bazyliszek żył w lochach a. średniowiecznej Warszawy. b. średniowiecznego Krakowa. c. średniowiecznego Gniezna. d. średniowiecznego Gdańska. 35. Legenda o Sielawym Królu rozgrywa się a. na Mazurach. b. na Śląsku. c. na Mazowszu. d. na Pomorzu. 36. Które z miast nie leży na Szlaku Orlich Gniazd? a. Kraków b. Olsztyn c. Żarki d. Gniezno
Odpowiedzi: 1.c 2.d 3.a 4.a 5.b 6.a 7.c 8.a 9.d 10.a 11.b 12.c 13.d 14.d 15.b 16.b 17.c 18.b 19.b 20.a 21.a 22.b 23.c 24.d 25.b 26.d 27.c 28.b 29.b 30.d 31.a 32.b 33.b 34.a 35.a 36.d 37.b 38.d 39.c 40.c