Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kamieniu Krajeńskim Sp. z o. o.

Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kamieniu Krajeńskim Sp. z o. o. PLAN ROZWOJU I MODERNIZACJI URZĄDZEŃ WODOCIĄGOWYCH I URZĄDZEŃ KANALIZACYJNYCH na lata 2012-2016 styczeń 2012 1

I. Dane podstawowe 1. Podstawa prawna 2. Przedmiot planowania 3. Tryb uchwalania planu 4. Zakres tematyczny planu 5. Istniejący stan urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych 5.1. Zaopatrzenie w wodę 5.1.1. Ujęcia wody 5.1.2. Sieć wodociągowa 5.2. Gospodarka ściekowa i osadowa 5.2.1. Oczyszczalnia ścieków 5.2.2. Sieć kanalizacyjna i przepompownie II. Planowany zakres usług wodociągowo - kanalizacyjnych III. Przedsięwzięcia rozwojowo- modernizacyjne w latach 2012-2016 1. Zaopatrzenie w wodę 2. Gospodarka ściekowa i osadowa 2.1. Oczyszczalnia ścieków 2.2. Sieci kanalizacyjne IV. Przedsięwzięcia racjonalizujące zuŝycie wody oraz wprowadzanie ścieków 1. Zaopatrzenie w wodę 2. Gospodarka ściekowa V. Nakłady inwestycyjne w poszczególnych latach VI. Sposoby finansowania planowanych inwestycji 2

I. DANE PODSTAWOWE 1. Podstawa prawna Na podstawie art. 21 ust. 1 Ustawy z dnia 07 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ( Dz. U. Z 2006r. Nr 123, poz. 858 ze zm.) zwanej dalej ustawą, Przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjna opracowuje wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych. 2. Przedmiot planowania Wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych opracowuje przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne, uwzględniając swoje uwarunkowania techniczne i ekonomiczne działalności. Urządzenia wodociągowe, których rozwój i modernizację naleŝy zamieścić w planach, zgodnie z art. 2, pkt. 16 Ustawy- to ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, studnie publiczne, urządzenia słuŝące do magazynowania i uzdatniania wód, sieci wodociągowe, urządzenia regulujące ciśnienie wody. Urządzenia kanalizacyjne- to zgodnie z art. 2 pkt. 14 Ustawy sieci kanalizacyjne, wyloty urządzeń kanalizacyjnych słuŝących do wprowadzenia ścieków do wód lub do ziemi oraz urządzenia podczyszczające i oczyszczające ścieki oraz przepompownie ścieków. Inwestycje modernizacyjno- rozwojowe i ochrony środowiska objęte planem, powinny być zgodne z kierunkami rozwoju gminy określonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz z Wieloletnim Programem Inwestycyjnym Gminy Kamień Krajeński. Wieloletni plan powinien być takŝe zgodny z ustaleniami zezwolenia na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. 3. Tryb uchwalania planu Wieloletni plan rozwoju i modernizacji, według art. 21 ust. 5 Ustawy, uchwala Rada Gminy. Do sprawdzenia zgodności planu z przepisami Ustawy na podstawie art. 24 ust. 4 zobowiązany został Burmistrz. Plany wieloletnie powinny być korygowane( aktualizowane) w przypadku zmian uzasadniających taką konieczność. Dotyczy to zwłaszcza zmian w zakresie rzeczowym, kosztowym i czasowym planowanych przedsięwzięć oraz kierunków pozyskania środków na ich realizację, których wcześniej nie moŝna było przewidzieć. 3

4. Zakres tematyczny planu Na podstawie art. 21 ust. 2 Ustawy wieloletni plan rozwoju powinien określać w szczególności: planowany zakres usług wodociągowo- kanalizacyjnych, przedsięwzięcia rozwojowo- modernizacyjne w poszczególnych latach, przedsięwzięcia racjonalizujące zuŝycie wody oraz odprowadzanie ścieków, nakłady inwestycyjne w poszczególnych latach, sposoby finansowania planowanych inwestycji. 5. Istniejący stan urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych 5.1. Zaopatrzenie w wodę W zakresie zaopatrzenia w wodę spółka prowadzi działalność w oparciu o własne ujęcia wody, 3 stacje uzdatniania wody ( Kamień Kraj, Orzełek, Dąbrówka- wieś ), 4 stacje podwyŝszonego ciśnienia ( Obkas, DuŜa Cerkwica- 2, Płocicz ). Ilustracja 1: Stacja podwyŝszonego ciśnienia - Płocicz 4

Na terenie gminy Kamień Krajeński funkcjonuje zamknięty system wodociągowy zasilający wszystkie miejscowości na terenie gminy, co zapewnia 90 % objęcie usługami wodociągowymi domów mieszkalnych i placówek wypoczynkowych, podmiotów gospodarczych i budynków uŝyteczności publicznej Widok hydroforni wewnątrz budynku Ilustracja 2: Hydrofornia w Kamieniu Krajeńskim 5

Ilustracja 3: Hydrofornia w Kamieniu Krajeńskim - zdjęcie wewnątrz Ilustracja 4: Hydrofornia w Dąbrówce 6

Ilustracja 5: Hydrofornia w Orzełku 5.1.1. Ujęcia wody Dla zaspokojenia świadczenia usług w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę przedsiębiorstwo posiada w miarę odpowiednią infrastrukturę i środki techniczne. Technologia produkcji polega na usuwaniu na filtrach ciśnieniowych z napowietrzonej wcześniej wody pobieranej ze studni głębinowych Ŝelaza, manganu w procesie nitryfikacji. Tak uzdatniona woda odprowadzona jest do hydroforów, których zadaniem jest gromadzenie nadwyŝek wody w godzinach minimalnego poboru wody oraz zapewnienie ciągłych dopływów wody do sieci w godzinach maksymalnego rozbioru. Pozwala to wyrównywać nierównomierność rozbiorów dobowych wody, co jest szczególnie istotne w sezonie letnim. Znajdująca się w hydroforach woda pobierana jest przez odpowiednie urządzenia i tłoczona bezpośrednio do sieci wodociągowej. Prowadzona jest pełna dokumentacja związana z eksploatacją ujęć i wodociągów. Obiekty te utrzymywane są w stanie technicznym gwarantującym ich w miarę sprawną eksploatację. Przy obsłudze SUW zatrudnionych jest 4 pracowników. 7

Wszystkie ujęcia posiadające aktualne decyzje zasobowe oraz pozwolenia wodnoprawne na pobór wody i eksploatację urządzeń słuŝących do poboru wody. Zasoby wody dostępne w Gminie Kamień Krajeński są wystarczające. Aktualny sezonowy maksymalny dobowy pobór wskazuje, Ŝe aktualnie ujmowane zasoby wody są wykorzystane w 50 %. Jakość wody uzdatnionej jest objęta nadzorem sanitarnym przez właściwego miejscowo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz kontrolą wewnętrzną jakości wody prowadzoną przez przedsiębiorstwo wodociągowe badania są zlecane niezaleŝnym jednostkom badawczym. Wszystkie Badania wody prowadzone są w akredytowanych laboratoriach, a próby pobierane są przez uprawnionych próbobiorców. Tabela 1. Wykaz Stacji Uzdatniania Wody wraz z przynaleŝną infrastrukturą Lp. Lokalizacja SUW Ujęcie wody Wydajność ujęcia [ m 3 /d] a) Q max/h b) Q max/d 1. SUW Kamień Kr. ul. Strzelecka 16 2 studnie a) 89,70 m 3 /h b) 1076,40 m 3 /d 2. SUW Orzełek 2 studnie a)27,07 m 3 /h b) 216,60 m 3 /d 3. SUW Dąbrówka wieś 2 studnie BRAK DANYCH 5.1.2 Sieć wodociągowa Sieć wodociągowa obejmuje 90 % terenu gminy, w układzie lokalnych sieci połączonych tzw. rurociągami spinającymi w jedną całość, która jest zasilana w wodę z istniejących 3 stacji uzdatniania wody. Sieć ta w większości zbudowana jest z rurociągów o średnicach od Ø 70 do Ø 300 mm. Łączna długość sieci i przyłączy wodociągowych [dane na koniec 2011 roku ] : sieć magistralna 93,31 km, przyłącza 16,34 km, 870 szt. 8

Stan sieci wodociągowej z uwagi na wiek i stopień zuŝycia jest niezadowalający i wymaga częściowej wymiany okres eksploatacji sieci wynosi : do 5 lat 27,01 % - 25,20 km od 6 do 10 lat 9,10 % - 8,50 km od 11 do 20 lat 18,76 % - 17,50 km od 21 do 30 lat 31,08 % - 29 km od 31 do 50 lat 14,05 % - 13,11 km Wykres : 1. Sieć wodociągowa wykonana jest z następujących materiałów: 1. Ŝeliwo 10,71 % - 10 km stal 0 % - 0 km azbestocement 10,71 % - 10 km PCV 55,98 % - 52,24 km PE 22,6 % - 21,07 km 9

Wykres: 2. Przyłącza zbudowane są z : PE 28 % stal 72 % Wykres: 3. 10

5.2. Gospodarka ściekowa i osadowa 5.2.1. Oczyszczalnia ścieków Oczyszczalnia ścieków w Kamieniu krajeńskim eksploatowana przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kamieniu Krajeńskim Sp. z o. o. jest obiektem przyjmującym ścieki z miejscowości: Kamień Krajeński 97% Dąbrówka - wieś 95% Mała Cerkwica wieś 100% DuŜa Cerkwica wieś 100% Obkas bloki 100% Radzim 100% Niwy 85% Budowę oczyszczalni ścieków rozpoczęto w 1994 r., a jej rozruch ukończono w 1995 r.. Po 11 latach eksploatacji przystąpiono do modernizacji i rozbudowy tego obiektu. Jest to oczyszczalnia mechaniczno- biologiczna. Ścieki surowe dopływają systemem kanalizacji ciśnieniowo- grawitacyjnej do piaskownika. Stanowi to początek procesu oczyszczania gdzie następuje oddzielenie skratek. Ścieki przepływają do bloku piaskownika poziomego. Zgarniany piasek i skratki przetłaczane są do pojemników SM 120 i wywoŝone na składowisko odpadów. Z piaskowników ścieki poprzez koryto pomiarowe, dopływają do komory czerpnej przepompowni ścieków skąd przetłaczane są do komory rozdziału przed reaktorami. Oczyszczanie biologiczne rozpoczyna się z chwilą spływu ścieków z komory rozdziału do reaktora biologicznego- przepływowego. Zachodzą tu procesy redukcyjne fosforu, azotu i innych zanieczyszczeń organicznych. Dostarczanie tlenu za pomocą dmuchaw do reaktorów odbywa się celem zachowania prawidłowości procesu biologicznego. Dalszym etapem oczyszczenia ścieków jest osadnik wtórny, gdzie następuje oddzielenie osadu czynnego od ścieków. Sklarowane w osadnikach ścieki są kierowane do odbiornika. Bezpośrednim odbiornikiem ścieków oczyszczonych z oczyszczalni jest rzeka Kamionka. Oddzielny osad czynny w osadnikach wtórnych podnoszony przez przepompownie osadu powrotnego i nadmiernego głównym strumieniem zawracany będzie do komory predenitryfikacji( recyrkulacja zewnętrzna ), a nadmiar do komory stabilizacji tlenowej. Osad odprowadzany jest na stacje mechanicznego odwadniania i higienizacji, do którego 11

dodawane jest wapno hydratyzowane i poddawane procesowi odwadniania na zagęszczaczu i prasie taśmowej. Osad uszlachetniony i odwodniony składowany jest w magazynie osadowym, gdyŝ nie jest jeszcze rozwiązana sprawa gospodarowania tego typu odpadem. 5.2.2. Sieć kanalizacyjna i przepompownie. Dla zapewnienia świadczenia usług w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków, spółka posiada sieć kanalizacji sanitarnej, 9 przepompowni sieciowych oraz 1 przepompownie lokalną ( bezobsługową ) - Kamień Krajeński. Ogólna długość sieci kanalizacyjnej z przyłączami wynosi 41,8 km [dane na koniec 2011 r. ], w tym : kanalizacja sanitarna kolektory tłoczne przyłącza 23,6 km 18,2 km 9,19 km Wykres:4. 12

Okres eksploatacji sieci kanalizacyjnej to : do 5 lat 3,46 % - 1,45 km od 6 do 10 lat 46,17 % - 19,30 km od 11 do 20 lat 50,37 % - 21,05 km Wykres:5. Sieć kanalizacyjna wykonana jest z następujących materiałów : rur betonowych 50,36 % - 21,05 km PCV 48,25 % - 20,17 km PE 1,39 % - 0,58 k 13

Wykres: 6. II. PLANOWANY ZAKRES USŁUG WODOCIĄGOWO- KANALIZACYJNYCH 1. Produkcja i dostarczanie wody o wymaganej jakości i pod odpowiednim ciśnieniem w sposób ciągły i niezawodny. 2. Prowadzenie regularnej wewnętrznej kontroli jakości wody wtłaczanej do gminnej sieci wodociągowej. 3. Instalacja i utrzymanie u odbiorców wodomierzy głównych w odpowiednim stanie technicznym i prowadzenie ich aktualnej legalizacji. 4. Odbiór i odprowadzanie ścieków sanitarnych w sposób ciągły i niezawodny. 5. Oczyszczanie ścieków minimum do poziomu wymagań określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. 6. Prowadzenie kontroli jakościowo- ilościowej ścieków dopływających do oczyszczalni i ścieków oczyszczonych. 7. Utrzymanie pełnej sprawności eksploatacyjnej sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej. 8. Świadczenie usług obejmujących m.in. : wydawanie warunków technicznych na przyłączenia do sieci wodociągowokanalizacyjnej, wykonywanie sieci i przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych. 14

III. PRZEDSIĘWZIĘCIA ROZWOJOWO- MODERNIZACYJNE W LATACH 2012-2016 1. Zaopatrzenie w wodę. Sieć wodociągowa wymaga stałej kontroli i systematycznych działań w zakresie renowacji zdekapitalizowanych sieci wodociągowych celem ograniczenia strat wody na sieci ( nieszczelność przewodów i uzbrojenia sieci wodociągowej ). W związku z tym naleŝy prowadzić sukcesywną modernizację wyeksploatowanej juŝ sieci dystrybucji wody oraz jak najszybciej wykrywać i usuwać przecieki, które wywołały zauwaŝalny skutek. Działanie takie doprowadzi do korzyści finansowych dla spółki, pozwoli zabezpieczyć przed powaŝnymi awariami, ograniczyć zuŝycie energii elektrycznej, a w sezonie letnim ułatwi dostawę wody w wymaganej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem. Aby uzyskać ten efekt naleŝy wprowadzić kompleksowy program obniŝenia strat wody, co wiąŝe się z duŝym nakładem finansowym. Aktualnie wszystkie obiekty zlokalizowane na terenie gminy, są podłączone do rozdzielczej sieci wodociągowej w Kamieniu Krajeńskim i Orzełku. Konieczność rozbudowy sieci wodociągowej związana jest przede wszystkim z potrzebą uzbrojenia nowych terenów przewidzianych w planach zagospodarowania przestrzennego gminy pod budownictwo mieszkaniowe oraz działalność handlowo- usługową i turystyczną. Ponadto w celu poprawy jakości i ilości dostarczanej wody, rozbudowy sieci, zmniejszenia awaryjności i poprawy efektywności, planowane są następujące działania : modernizacja SUW wody w Kamieniu Krajeńskim, uzbrojenie studni i wykonanie przewodów tłocznych wody surowej w kierunku stacji uzdatniania wody, wykonanie projektu i rozbudowa stacji uzdatniania wody związane z pozyskaniem nowych źródeł wody(orzełek), połączenie sieci wodociągowej Kamień Krajeński Orzełek, wykonanie II etapu sieci wodociągowej Płocicz- Dąbrowa, wykonanie II etapu sieci wodociągowej w Zamartem, wykonanie sieci wodociągowej - ul. Szkolna w Kamieniu Krajeńskim ( ok 300 mb, Ø 110 ), wykonanie sieci wodociągowej ul. Franciszka Rogali w Kamieniu Krajeńskim ( ok 400 mb, Ø 110 ), 15

likwidacja stacji uzdatniania wody w Dąbrówce -wieś (zdjęcie) Ilustracja 6: likwidacja stacji uzdatniania wody w Dąbrówce -wieś wykonanie projektu sieci wodociągowej w Dąbrówce bloki budowa nowej sieci wodociągowej na odcinku ok 500 mb (zdjęcie), która ma połączyć bloki z wsią w Dąbrówce w celu uzyskania lepszego ciśnienia( umoŝliwi to likwidację SUW w Dąbrówce wieś ) 16

Ilustracja 7: budowa nowej sieci wodociągowej na odcinku ok 500 mb (zdjęcie), która ma połączyć bloki z wsią w Dąbrówce w celu uzyskania lepszego ciśnienia( umoŝliwi to likwidację SUW w Dąbrówce wieś ) Ilustracja 8: budowa nowej sieci wodociągowej na odcinku ok 500 mb (zdjęcie), która ma połączyć bloki z wsią w Dąbrówce w celu uzyskania lepszego ciśnienia( umoŝliwi to likwidację SUW w Dąbrówce wieś ) 17

Ilustracja 9: budowa nowej sieci wodociągowej na odcinku ok 500 mb (zdjęcie), która ma połączyć bloki z wsią w Dąbrówce w celu uzyskania lepszego ciśnienia( umoŝliwi to likwidację SUW w Dąbrówce wieś ) montaŝ przepływomierzy w miejscach podziału sieci. 2. Gospodarka ściekowa i osadowa 2.1.Oczyszczalnia ścieków W 2006 roku została przekazana do eksploatacji zmodernizowana oczyszczalnia ścieków wraz z ciągiem technologicznym do przeróbki osadów ściekowych. Dlatego teŝ głównym zadaniem na lata, które obejmuje niniejszy plan będzie prowadzenie prawidłowej gospodarki ściekowo osadowej. 18

2.2. Sieć kanalizacyjna W ramach planu inwestycyjnego na lata 2012 2016 przewiduje się wykonanie następujących zadań : a) uszczelnienie sieci kanalizacyjnej w ulicy Przykop, które poprzedzone będzie szczegółową inspekcją wskazującą niezbędny zakres prac (monitoring z rejestru stanu sieci ) b) budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Orzełek c) modernizacja kanalizacji sanitarnej betonowej na odcinku około 400 mb w miejscowości Radzim, która wymaga usunięcia nieszczelności spowodowanych wrastającymi korzeniami drzew, d) modernizacja kanalizacji sanitarnej betonowej przesyłowej na ul. Dworcowej w Kamieniu krajeńskim na odcinku 200 mb, która wymaga usunięcia nieszczelności spowodowanych wrastającymi korzeniami drzew i zapadające się sieci (budowa na bagnach ) e) modernizacja kanalizacji betonowej rozdzielczej w miejscowości Dąbrówka bloki, Radzim f) budowa kanalizacji ściekowej w Płociczu g) modernizacja przepompowni ścieków w Dąbrówce (budowa piaskownika) Ilustracja 10: modernizacja przepompowni ścieków w Dąbrówce(budowa piaskownika) 19

h) kontrola przyłączy kanalizacyjnych pod kątem legalnego podłączenie (wody opadowe) poprzez zakup zadymiarki Ilustracja 11: urządzenie do kontroli legalnego podłączenia ( zadymiarka ) Ilustracja 12: sposób uŝywania zadymiarki 20

i) modernizacja przepompowni ścieków Obkas bloki i Radzim w zakresie zasilenia energetycznego i dojazdu do przepompowni Ilustracja 13: Przepompownia ścieków Obkas bloki Ilustracja 14: Przepompownia ścieków Obkas bloki 21

Ilustracja 15: Przepompownia ścieków Radzim j ) budowa płotu betonowego przy przepompowni ścieków w Radzimiu k ) zakup urządzenia ciśnieniowego do czyszczenia kanalizacji WUKO 22

IV. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE ZUśYCIE WODY ORAZ WPROWADZANIE ŚCIEKÓW 1. Zaopatrzenie w wodę. instalowanie wodomierzy głównych u wszystkich odbiorców wody (system radiowy), diagnostyka, dobór i wymiana wodomierzy w odniesieniu do rzeczywistych poborów wody analiza ciśnienia wody w sieci wodociągowej oraz jego dostosowanie do poŝądanych parametrów, racjonalizacja zuŝycia wody na cele technologiczne w stacjach uzdatniania, oczyszczalni ścieków i do płukania sieci, systematyczne przeglądy sieci wodociągowej połączone z obserwacją stanu nawierzchni kontrola legalności poboru wody i odprowadzania ścieków, łączenie końcówek sieci wodociągowej w celu zapewnienia ciągłych przepływów, co ogranicza zuŝycie wody do celów płukania sieci wodociągowej. likwidacja istniejących ryczałtów, 23

zmiana sposobu rozliczania zuŝycia wody w budynkach wielolokalowych 2. Gospodarka ściekowa kompleksowe porządkowanie gospodarki ściekowej na terenie gminy w celu rozdziału ścieków sanitarnych od wód opadowych, kontrola sieci kanalizacyjnej w zakresie utrzymania jej rozdzielczości oraz eliminacja podłączeń deszczowych do kanalizacji sanitarnej (zadymiarka), Ilustracja 16: kontrola sieci kanalizacyjnej w zakresie utrzymania jej rozdzielczości oraz eliminacja podłączeń deszczowych do kanalizacji sanitarnej (zadymiarka) podłączanie do istniejącej i wybudowanej sieci kanalizacyjnej kolejnych odbiorców. 24