WIATROWKI.qxd 2004-02-20 15:40 Page 17 Każdy, kto zaczyna interesować się strzelectwem pneumatycznym, potocznie zwanym wiatrówkowym staje przed prawdziwym problemem jaki sprzęt kupić. Pytanie wydaje się być banalne i przecież wydawać by się mogło, że wiatrówka to wiatrówka i co tutaj wydziwiać. Dzisiejsze wiatrówki, są jednak tak jednostkowe jak oczekiwania ich użytkowników. MICHAŁ MASŁOWSKI PAWEŁ PAPIS KLASYKA I HIGHT TECH Dlatego kupując wiatrówkę musimy sobie zadać trzy podstawowe pytania: 1. Do czego ma nam służyć wiatrówka na przykład strzelectwo rekreacyjne, wyczynowe sportowe, field targeting? 2. Kto ją będzie obsługiwał wiele wiatrówek zwłaszcza sprężynowych wymaga sporej siły fizycznej, a i waga ma swoje znaczenie? 3. Czy można ją łatwo zreperować dostępność serwisu jest bardzo istotna? Spójrzmy, zatem na podstawowe rodzaje wiatrówek w podziale wg typów napędu. Sprężynowe zasada działania polega na tym, że sprężyna tłoka zostaje naciągnięta w procesie ładowania, by w momencie wyzwolenia przemieścić z olbrzymią siłą tłok sprężający powietrze w komorze, na której końcu znajduje się śrut. Typy wiatrówek sprężynowych: - Łamane wiatrówka łamie się, lufa wędruje do dołu, powoduje naciągnięcie sprężyny i odsłania jednocześnie gniazdo ładowania. - Naciąg boczny wiatrówka posiada specjalną dźwignię, umieszczoną z reguły z prawej strony, pocią- marzec 2004 17
WIATROWKI.qxd 2004-02-20 15:40 Page 18 gnięcie dźwigni do siebie powoduje naciągnięcie sprężyny. - Naciąg dolny wiatrówka posiada dźwignię umieszczoną równolegle pod lufą, pociągnięcie tej dźwigni do dołu powoduje naciągnięcie sprężyny. Zamiast sprężyny stalowej można spotkać się ze sprężyną gazową (Gas Strut), która daje lepsze parametry strzału. Zasobnikowe (PCP) zasad działania polega na tym, iż broń jest zasilania ze zbiornika, w którym znajduje się sprężone powietrze. Rozwiązanie takie pozwala na strzelanie bez kłopotliwego siłowego ładowania, a co ważniejsze eliminuje efekt odrzutu przy strzale (związanego z ruchem sprężyny), dzięki czemu ten rodzaj broni jest bardziej precyzyjny. Typy wiatrówek zasobnikowych: - Z butlą wiatrówka posiada wkręcany zasobnik ze sprężonym powietrzem, najczęściej w kształcie cylindra, powietrze potrzebne do strzału jest dozowane przez system spustowy. Istnieją dwa podstawowe typy zasobników, ładowane do 200 i do 300 Bar. - CO 2 wiatrówka posiada specjalne gniazdo, w którym obsadza się metalowy zasobnik, zawierający sprężony dwutlenek węgla. Rozwiązanie to stosowane jest głównie w wiatrówkowej broni krótkiej i w nielicznych modelach broni długiej. Podstawową wadą tego rozwiązania jest mała pojemność oraz wrażliwość CO 2 na zmiany temperatury, czasami po prostu zamarza i zmieniają się parametry strzału. - Multi-pump pompowanie zasobnika dokonuje się za pomocą specjalnej dźwigni. Wiatrówki sprężynowe i zasobnikowe to dwa różne style strzelania, oba typy mają swoich zwolenników i przeciwników. Przyjrzyjmy się zatem, dwóm przedstawicielom obu kategorii, Weirauch HW 97k i Walther LG 300 Dominator. Weirauch HW 97k Wrażenie ogólne Otwierając pudełko z HW 97k od razu mamy wrażenie, że jest to sprzęt nietuzinkowy. Szlachetnie wyglądające, drewniane łoże o ciekawym kształcie, krótka lufa z tłumikiem/stabilizatorem, brak otwartych przyrządów celowniczych natychmiast nasuwa przypuszczenie, że jest to broń przeznaczona do strzelania precyzyjnego. Charakter broni podkreśla także specjalna baka typu Monte Carlo wysoka, specjalnie przystosowana do optyki. Karabinek jest wykonany dobrze, sprzęt ten jest potwierdzeniem powszechnych opinii o niemieckiej staranności. Dźwignia naciągu jest połączona z lufą przy pomocy specjalnego zatrzasku, przy naciąganiu trzeba pamiętać o tym by przypadkowo nie puścić dźwigni, siła uderzenia jest naprawdę bardzo duża. Dlatego, producent zastosował blokadę naciągu, kiedy sprężyna jest naciągnięta, włącza się bezpiecznik, który umożliwia nam bezpieczne załadowanie śrutu, bez obawy o utratę palców. Komora ładowania znajduje się w przedniej części karabinka, osłona tłoka cofa się przy naciąganiu sprężyny i odsłania komorę z wlotem lufy tu ładujemy śrut. Pamiętać należy, by ładować śrut w pozycji horyzontalnej, trzymając karabinek do góry, śrut może się wysunąć do komory i zostać sprasowany przez osłonę tłoka. Kiedy już załadujemy i zamkniemy dźwignię, odbezpieczamy broń przy pomocy bezpiecznika, znajdującego się nad spustem. HW 97k posiada regulowany spust typu Record, regulacji dokonujemy przy pomocy specjalnej śruby przy języku spustowym, to jedyny element burzący wrażenia estetyczne, śruba jest bowiem wykonana 18 marzec 2004
WIATROWKI.qxd 2004-02-20 15:40 Page 19 z miękkiego metalu i szybko powstają na niej zadziory i zadrapania, trzeba używać śrubokręta o dość szerokiej końcówce. Karabinek ten z uwagi na dolny naciąg jak i dobrze umiejscowioną komorę ładowania, pozwala na stosowanie optyki o dużych powiększeniach, co z reguły idzie w parze z wymiarami lunety. Kupując optykę do tej broni trzeba pamiętać by była to optyka dedykowana do wiatrówek, w innym przypadku możemy mieć bardzo szybko do czynienia z uszkodzoną lunetą, jest to wynik wstrząsów, jakie wytwarza sprężyna podczas strzału. Broń jest bardzo efektowna wizualnie, znakomitej jakości łoże z uchwytem pistoletowym pozwala na dobre złożenie, trudno znaleźć w tej wiatrówce słaby punkt. Karabinek ten znajduje się w ścisłej czołówce sprzętu używanego w Field Targetingu. sprawował się znakomicie. Waga broni, 4 kilogramy, nie sprawia, normalnie zbudowanemu strzelcowi specjalnego problemu, a wręcz jest zaletą jeśli chodzi o stabilność, karabinek jest bardzo dobrze wywarzony. Łoże zapewnia dobre złożenie zarówno w klasycznych pozycjach strzeleckich jak i pozycjach charakterystycznych dla Field Targetingu. Ładowanie też jest procesem łatwym i nie nadwyrężającym strzelca, w ciągu jednej sesji strzeleckiej zużywam około 150 śrutów. Oddanie strzału z HW łączy się z zauważalnym kopnięciem i cofnięciem broni, umiejętność opanowania tego ruchu jest niezwykle istotna. Strzelając z HW pilnuję przede wszystkim utrzymania pionu karabinka, staram się by broń mogła swobodnie cofnąć się, ale tak, by po strzale lufa patrzyła w to samo miejsce. Umiejętne posługiwanie się HW 97k gwarantuje znakomite wyniki strzeleckie zarówno w powtarzalności, Wrażenia ze strzelania Kiedy pierwszy raz zabrałem HW97k na strzelnicę, spodziewałem się dobrych wyników i tak było, powszechna opinia o tej broni była prawdziwa. Jest to karabinek, który nie rozczaruje. Moim zdaniem, jeśli HW 97k jest wyposażony w dobrą (sprawną) i właściwie ustawioną optykę, to słaby wynik strzelecki leży wyłącznie po stronie strzelca. Strzelałem z HW w różnych warunkach, na zamkniętej strzelnicy, na otwartej nawet przy minus 12 stopniach, karabinek zawsze czyli uzyskiwania tego samego wyniku jak i skupieniu na dystansach od 10 do 50 metrów. Koledzy z naszego klubu, trenujący na HW97k są w stanie osiągać skupienie rzędu 2,5 cm na dystansie 50 metrów. Mogę z czystym sumieniem polecić ten karabinek zarówno początkującym jak i zaawansowanym strzelcom, jego cena, w wersji gwintowanej, też jest przystępna i na marzec 2004 19
WIATROWKI.qxd 2004-02-20 15:40 Page 20 naszym rynku waha się od 1900 do 2100 PLN. Serwis nie jest problemem, zresztą samodzielne rozebranie karabinka też nie, po pewnej praktyce, można dokonywać okresowych smarowań i czyszczenia mechanizmów. Kwestie wymiany sprężyny czy tuningu warto pozostawić jednak fachowcom. Warto pamiętać o regularnym czyszczeniu broni i dokręcaniu śrub, które obluzowują się w wyniku drgań. HW 97k gwarantuje pełną satysfakcję strzelecką, ponieważ mamy w ręku piękną i celną broń, pozostaje tylko szlifować własne umiejętności. Walther LG 300 Dominator Wrażenie ogólne Czytając kiedyś relację ze zlotu Field Target w Morsku, znalazłem informację o wiatrówce zasobnikowej Walther Dominator. Ciekawość popchnęła mnie na stronę producenta, to co zobaczyłem plus opinie kolegów oraz chęć sprawdzenia umiejętności strzeleckich z nową bronią, przesądziły o zakupie Dominatora. Jest to karabinek przeznaczony specjalnie do FT, choć jego protoplastą jest sportowy karabinek matchowy. Wyczynowy charakter Dominator widać w każdym Dane techniczne HW97k Kaliber: 4,5 mm /.177 Zasada działania: sprężyna, dolny naciąg, jednostrzałowy Spust: mechaniczny, regulowany Długość lufy: 30 mm Szyna pod montaż optyki: 11 mm Wymiary: Długość: 1 020 mm Wysokość: 220 mm Szerokość: 50 mm Waga: 4 000 g Wersja 16 Juli: Prędkość pocisku (V 0 ): ~ 290 m/s elemencie, kształt karabinka jest bardzo podobny do tych, które widzimy podczas relacji sportowych. LG 300 Dominator jest dostępny w dwóch wersjach z łożem drewnianym i aluminiowym. Ja wybrałem drewniane, a właściwie laminatowe, chyba ze względu na sentyment po pierwszej wiatrówce. Karabinek jest duży, to pierwsza rzecz jaka rzuca się w oczy, fabrycznie broń jest zapakowana w wygodny plastikowy kufer. W zestawie otrzymujemy także specjalny niezbędnik, zawierający klucze (imbusy), specjalny śrubokręt do regulacji spustu, przejściówki do napełniania zasobnika z butli w dwóch wersjach 200 i 300 bar, komplet wyciorów ze specjalną żyłką. Mimo, iż karabinek wygląda potężnie, to jest niezwykle składny, trzeba przyznać, że gdy po raz pierwszy prezentowałem go kolegom z klubu, na wszystkich twarzach pojawiały się uśmiechy, ta broń jest po prostu stworzona do strzelania. Broń składa się z trzech części, 20 marzec 2004
WIATROWKI.qxd 2004-02-20 15:40 Page 21 łoża drewnianego lub aluminiowego, systemu (mechanizm spustowy, reduktor oraz lufa) i zasobnika, wkręcanego pod lufą. Zasobnik na sprężone powietrze jest przeznaczony do napełnienia go ciśnieniem 300 bar, co nie jest częste na rynku broni pneumatycznej. Ciśnienia tego rzędu wymagają specjalnych kompresorów, więc z reguły zasobnik napełniony jest do ok. 200 250 Bar. Na zasobniku umieszczony jest manometr ze wskaźnikiem aktualnego stanu ciśnienia. Po napełnieniu zasob- marzec 2004 21
WIATROWKI.qxd 2004-02-20 15:40 Page 22 nika do 300 bar producent gwarantuje oddanie 300 (przy 200 barach z jednego ładowania, można oddać około 170 strzałów) pełnowartościowych strzałów o mocy 16.3 J. Pojemnik ten zostaje wykręcony do napełnienia, co ułatwia życie strzelcowi, który nie musi transportować całej broni do butli ze sprężonym powietrzem. Uwagę należy zwrócić na dokładne wkręcenie zasobnika do systemu, ponieważ nie dokręcenie może spowodować problemy we właściwym dozowaniu powietrza co objawia się bardzo słabym wynikiem strzeleckim oraz innym niż zwykle odgłosem strzału. Regulator jest przykręcony do systemu za pomocą gwintu, część ta jest wkręcana za pomocą specjalnego narzędzia z trzema trzpieniami na zewnątrz cylindra. Jest to swojego rodzaju zabezpieczenie przed wykręcaniem regulatora przez domorosłych mechaników. Tej wiatrówki lepiej samemu nie rozbierać. Broń wyposażona jest w bardzo długą szynę 11 mm do montażu celownika optycznego. Dźwignia zamka jest skrócona w porównaniu do modelu do strzelań sportowych. Pozwala to na zamykanie i otwieranie zamka bez zahaczania o celownik optyczny lub montaż. Sposób ładowania pocisku jest nowoczesny i bardzo wygodny, działa na zasadzie rynny, na którą kładziemy śrut i poprzez ruch zamka do przodu popychamy trzpieniem zamka śrut do lufy. Trzpień jest zakończony uszczelką co daje możliwość natychmiastowego strzału. Ładowanie Dominatora, przypomina nieco ładowanie broni kulowej, głównie ze względu na ruch dźwigni zamka. Broń nie jest wyposażona w bezpiecznik automatyczny. Bezpiecznik w Waltherze daje się przestawić jedynie w pozycji otwartego zamka i posiada dwie opcje. W pozycji T można trenować na sucho wyzwolona zostaje jedynie sprężyna bolca, broń nie strzela. W pozycji F strzelamy. Ciekawostką jest czerwona tasiemka z gumowym bolcem, która znajduje się w komplecie, producent zaleca zatykanie tym kołkiem komory ładowania, dzięki temu od razu widać, że bron jest zabezpieczona. Lufa jest zamontowana pływająco tzn. mamy jakby dwie lufy, pierwsza którą widać stanowi ochronę, natomiast w jej wnętrzu zamontowana jest lufa właściwa. W ten też sposób chroni się lufę przed uszkodzeniami mechanicznymi a zarazem gwarantuje szybkie zniwelowanie drgań i zaburzeń powietrza. Na temat regulacji baki, stopki i spustu ciężko napisać coś nowego. Jest to standard stosowany przez mistrzów na 10 metrów. Baka daje się regulować we wszystkich kierunkach. Jest to niezastąpione przy wysokim montażu lunety, oraz do optymalnej personalizacji ustawień broni. Identyczna sprawa ma się ze stopką systemu MEC II lub MEC III. Hak do stopki dodany jest za dopłatą. System wyzwalający w Dominatorze to małe mistrzowskie dzieło mechaniki precyzyjnej. Niby niepozorne, a zawierające dużą liczbę części mechanicznych, dające raz za razem powtarzalne wyzwolenie siły strzału co jest niezwykle istotne i trudne do osiągnięcia. Optymalne ustawienie spustu wymaga przeczytania instrukcji, która wskazuje pięć punktów służących do regulacji. Spust składa się z metalowego trzpienia, na który nakręcony jest kawałek tworzywa sztucznego mającego zapewnić optymalne dopasowanie do opuszka palca. Minimalna siła wyzwalająca dwustopniowego języka to 50 gram i może zostać zwiększona drogą regulacji. Problem z siłą wyzwolenia następuje przy wysokich, letnich temperaturach. Nagrzany system potrafi spłatać figla konstruktorom i wyzwolić już poniżej granicy 50 gram, co nie jest raczej wskazane ze względu na bezpieczeństwo strzelania. Walther posiada także szynę biegnącą pod łożem, kończącą się tuż przed spustem, służy ona do montażu takich elementów jak grzybek czy dwójnóg. Broń jest wykonana bardzo starannie, lufa jest jedną z najlepszych na świecie. Dominator, to sprzęt znajdujący się w czołówce karabinków do FT. Stad tez jego cena nie należy do najniższych broń z łożem laminatowym kosztuje około 7 000 PLN. Wrażenia ze strzelania Wrażenia ze strzelania z LG 300 można określić jednym słowem rewelacja. Broń razem z optyką jest stosunkowo ciężka ok. 6 kilogramów, ale kiedy przytkniemy policzek do baki, docenimy wielkość tego karabinka, strzelec po prostu łączy się z bronią. Jest to rezultat wszechstronnej regulacji, a ten karabinek pozwala na personalizację, czasami do tego stopnia, że inni strzelcy nie mogą się z niego złożyć. Ładowanie broni to przyjemność, rynna załadowcza jest długa i pozwala na wygodne włożenie śrutu. Na początku spust Dominatora zaskakuje, po prostu często strzela się od przytknięcia palca, ale po kilku strzałach zaczynamy czuć i doceniać możliwość skrócenia do minimum czasu pomiędzy decyzją a wykonaniem strzału, zwłaszcza na większych dystansach. Brak odrzutu powoduje, że nie musimy tak bardzo skupiać się na utrzymaniu broni jak przy wiatrówkach sprężynowych, daje to zupełnie inny komfort strzelania. Sam strzał jest generalnie dość głośny. Dominator jest niezwykle celny i precyzyjny, przestrzeliny układają się jedna przy drugiej, bądź przechodzą przez siebie Dobry strzelec nie powinien z tej broni wychodzić poza 2 cm skupienia na dystansie 50 metrów. Swojego Dominatora testowałem w różnych warunkach, ekstremalnie przy minus 15 stopniach. Efekty zawsze były bardzo dobre. Z rzeczy ważnych trzeba pamiętać, że do tej broni potrzebny jest wysoki, raczej dwuczęściowy montaż, wymaga tego długość dźwigni zamka oraz konieczność właściwego zestrojenia broni i optyki. Polecam tę broń każdemu, kto pragnie skupić się na podwyższaniu swoich umiejętności strzeleckich, ten karabinek jest tak dobry, że jakiekolwiek błędy prawie ze 100% pewnością leżą po stronie strzelca, a nie sprzętu. Dane techniczne LG 300 Dominator Field Target Kaliber: 4,5 mm /.177 Zasada działania: sprężone powietrze, jednostrzałowy Wytrzymałość zasobnika: maksymalnie do 300 bar Spust: mechaniczny, regulowany Zakres czułości spustu: 50 120 g Długość lufy: 490 mm Szyna pod montaż optyki: 11 mm Wymiary z ramą aluminiową: Długość: 1020 mm Wysokość: 220 mm Szerokość: 50 mm Waga: 5100 g Wersja 16 Juli: Prędkość pocisku (V0): ~ 220 m/s przy zasobniku 300 bar: ~ 300 przy zasobniku 200 bar: ~ 150 Wersja 21 Juli (potrzebne pozwolenie): Prędkość pocisku (V 0 ): ~ 255 m/s przy zasobniku 300 bar: ~ 200 przy zasobniku 200 bar: ~ 100 22 marzec 2004