Spis treści Wstęp str.3 1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy str.7 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych str.20 3. Analiza umiejętności i uprawnień str.24 4. Analiza rynku edukacyjnego str.26 4.1. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych str.27 4.2. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych str.29 5. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw str.30 6. Prognoza lokalnego rynku pracy str.64 Podsumowanie str.76 INFORMACJA SYGNALNA str.80 Załącznik A. Rynek pracy str.81 Załącznik B. Rynek edukacyjny str.114 str. 2
WSTĘP Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DZ.U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm.) opracowywanie badań, analiz i sprawozdań, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na lokalnym rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków oraz prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2015 rok został opracowany w oparciu o zalecenia metodyczne przygotowane w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Opracowany na podstawie zaleceń metodycznych Raport powinien umożliwić realizację następujących celów: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na rynku pracy; stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, określenie kierunków szkolenia bezrobotnych, zgodnych z potrzebami rynku pracy; korekta poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym; usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji poszukiwanych na lokalnym rynku pracy; ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich zatrudnienia. Niniejsza analiza przygotowana została w oparciu o dane statystyczne o bezrobociu i ofertach str. 3
pracy według zawodów i specjalności z systemu Syriusz. Analizę wzbogacono poprzez wykorzystanie danych z Systemu Informacji Oświatowej MEN, danych uzyskanych ze źródeł pierwotnych w ramach badań kwestionariuszowych, danych GUS oraz materiały własne. Podstawowe pojęcia i definicje używane w opracowaniu Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawód zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności (KZiS) definiowany jest jako przynoszący dochód zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Umiejętności określono jako zdolność wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu np. obsługa komputera i wykorzystanie Internetu. Uprawnienia to dodatkowe kwalifikacje zawodowe zdobywane w drodze procesu certyfikacji, dodatkowych szkoleń, egzaminów lub często także po udowodnieniu przebycia wymaganej praktyki; przykładem uprawnienia jest prawo jazdy kat. B. str. 4
Kwalifikacje to układ wiedzy, umiejętności i uprawnień przydatnych do realizacji składowych zadań zawodowych. Oferta pracy to zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy lub umieszczenie w internetowych serwisach rekrutacyjnych oraz w Biuletynie Informacji Publicznej, co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w określonym zawodzie lub specjalności w celu znalezienia odpowiedniego pracownika. W niniejszej metodologii przez ofertę pracy rozumie się jedno wolne miejsce pracy lub miejsce aktywizacji zawodowej. Długotrwale bezrobotni to osoby bezrobotne pozostające bez pracy powyżej 12-stu miesięcy od dnia zarejestrowania się. Bezrobotny absolwent to bezrobotny do upływu dwunastu miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły. Podstawowe zmienne wykorzystywane do budowy mierników w monitoringu: średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t, liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, napływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, odpływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t. Mierniki stosowane w monitoringu do określenie deficytu bądź nadwyżki Wskaźnik dostępności oferty pracy B/ = Miernik informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. str. 5
Im wyższa wartość wskaźnika tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów k. Przyjmuje wartości z przedziału <0,+co). B/0 k = 0 - brak bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Dostępność oferty jest bardzo wysoka, a grupa zawodów k jest maksymalnie deficytowa. B/Oi < 1 - przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy ma szansę znaleźć pracę. Liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w grupie zawodów k. B/O* > 1 - dostępność oferty pracy jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w grupie zawodów k. Brak wartości - oferty pracy w elementarnej grupie zawodów k nie są dostępne, w rezultacie szansa znalezienia pracy jest zerowa, a cecha k jest maksymalnie nadwyżkowa. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wartość wskaźnika informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie wy/ stępują) do 100% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów k jest długotrwale bezrobotnym). Wskaźnik płynności bezrobotnych = Wartość miernika wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. WPB* < 1 - napływ przewyższa odpływ, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. W PB* = 1 - odpływ jest równy napływowi (oba niezerowe), przez co liczba bezrobotnych w grupie zawodów k nie ulega zmianie. WPB* > 1 - odpływ przewyższa napływ, co oznacza spadek bezrobotnych w zawodzie k. Brak wartości - napływ jest równy zeru. str. 6
1. ANALIZA OGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY Powiat częstochowski obejmujący swoim zasięgiem 16 gmin wiejskich i miejsko wiejskich: Blachownia, Koniecpol, Dąbrowa Zielona, Janów, Kłomnice, Kamienica Polska, Konopiska, Kruszyna, Lelów, Mstów, Mykanów, Olsztyn, Poczesna, Przyrów, Rędziny i Starcza wciąż należy do obszarów województwa śląskiego z wysoką stopą bezrobocia. I choć wskaźnik ten na koniec 2015 roku wyniósł 14,7% i był wyraźnie niższy niż rok wcześniej, gdy kształtował się na poziomie 18,0% (spadek o 3,3%), to na tle całej aglomeracji śląskiej bezrobocie w powiecie częstochowskim stanowi poważny problem wpływający na poziom życia i satysfakcji mieszkańców. Dla przypomnienia stopa bezrobocia w województwie śląskim na koniec na koniec grudnia 2015 r. wyniosła 8,2%. O zróżnicowaniu bezrobocia w województwie śląskim świadczy wielkość stopy bezrobocia odnotowana w innych regionach aglomeracji śląskiej. Przeciwwagą dla wysokiego wskaźnika bezrobocia w powiecie częstochowskim są dane statystyczne z powiatów pszczyńskiego, mikołowskiego oraz bieruńsko-lędzińskiego, gdzie na rynku pracy utrzymuje się dobra sytuacja. Na tych obszarach stopa bezrobocia na koniec 2015 roku kształtowała się poniżej 6%. W wartościach bezwzględnych liczba bezrobotnych w powiecie częstochowskim na koniec 2015 roku wyniosła 6 464 osoby (kobiety w liczbie 3 199 stanowiły 49,5% ogółu zarejestrowanych) i była niższa niż w analogicznym okresie poprzedniego roku o 1 696 osób, co oznacza spadek o 20,8 pkt. proc. Opisywana tendencja spadkowa uwidoczniła się już na koniec 2014 roku, gdy liczba bezrobotnych w powiecie częstochowskim w porównaniu z końcem 2013 roku zmniejszyła się o 1 645 osób (16,8%). str. 7
Wykres nr 1. Liczba bezrobotnych z powiatu częstochowskiego w latach 2006 2015 (opracowanie własne) 12000 10000 8000 6000 8568 6417 5524 6782 7514 8113 9090 9805 8160 6464 4000 2000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba osób bezrobotnych z powiatu częstochowskiego w latach 2006-2015 Trzeba jednak pamiętać, że w ostatniej dekadzie bezrobocie w powiecie częstochowskim było już na znacznie niższym poziomie. W 2008 roku w statystykach Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie znajdowały się 5 524 osoby bezrobotne zamieszkałe w powiecie częstochowskim, ale wraz z nadejściem kryzysu gospodarczego ich liczba zaczęła rosnąć. W obszarze działania PUP Częstochowa największe bezrobocie generowane jest we wschodnich gminach powiatu częstochowskiego. W Koniecpolu dotkniętym poważnymi problemami gospodarczymi, w którym duże przedsiębiorstwa dawały przez lata pewną stabilizację na lokalnym rynku pracy, liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec 2015 roku była największa w powiecie częstochowskim i wyniosła 851 osób (spadek o 82 osoby z analogicznym okresem 2014 r.). Wysoki poziom bezrobocia utrzymywał się też na koniec 2015 roku w innych gminach powiatu częstochowskiego - Blachowni (608 osób zarejestrowanych), Kłomnicach (570) oraz Mykanowie (520). str. 8
Tabela nr 1. Liczba bezrobotnych powiatu częstochowskiego według gmin (opracowanie własne) Gminy powiatu częstochowskiego Grudzień 2014 r. Grudzień 2015 r. wzrost/spadek (+/-) osobowy % Blachownia 819 608-211 -25,8 Dąbrowa Zielona 345 326-19 -5,5 Janów 418 324-94 -22,5 Kamienica Polska 323 248-75 -23,2 Kłomnice 737 570-167 -22,7 Koniecpol 933 851-82 -8,8 Konopiska 589 471-118 -20,0 Kruszyna 270 210-60 -22,2 Lelów 388 358-30 -7,7 Mstów 497 360-137 -27,6 Mykanów 671 520-151 -22,5 Olsztyn 422 297-125 -29,6 Poczesna 705 521-184 -26,1 Przyrów 308 270-38 -12,3 Rędziny 577 410-167 -28,9 Starcza 158 120-38 -24,1 RAZEM 8 160 6464-1696 -20,8 W strukturze bezrobotnych z powiatu częstochowskiego przeważały osoby w wieku 25-34 lat (1 685 osób) oraz 35-44 lat (1 466). Najczęściej posiadały one wykształcenie zasadnicze zawodowe (1 924) oraz gimnazjalne i niższe (1 664). str. 9
Wykres nr 2. Struktura bezrobotnych z powiatu częstochowskiego według wieku na koniec 2015 r. (opracowanie własne) 45-54 lata; 1288; 19,9% 55 i powyżej; 1253; 19,4% 18-24 lata; 772; 11,9% 35-44 lat; 1466; 22,7% 25-34 lat; 1685; 26,1% Wykres nr 3. Struktura bezrobotnych z powiatu częstochowskiego według wykształcenia na koniec 2015 r. (opracowanie własne) gimnazjalne i poniżej; 1664; 25,7% wyższe; 840; 13,0% polic. i śr. zawod.; 1533; 23,7% zas. zawod; 1924; 29,8% śr. ogólnokszt.; 503; 7,8% Spośród 6 464 osób bezrobotnych z terenu powiatu częstochowskiego aż 5 525 osób (85,5%) stanowią bezrobotni znajdujący się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. W tym gronie przeważają osoby długotrwale bezrobotne (3 707), czyli osoby pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy oraz bezrobotni powyżej 50 roku życia (1 917). str. 10
Przywrócenie osób długotrwale bezrobotnych, w wielu wypadkach zagrożonych wykluczeniem społecznym, do aktywności zawodowej stanowi jedno z najważniejszych zadań stawianych przed lokalnym samorządem oraz instytucjami rynku pracy. Musi być jednak związane z aktywnością środowiska gospodarczego, które byłoby w stanie wygenerować nowe miejsca pracy. W 2015 roku pracodawcy z powiatu częstochowskiego zgłosili w PUP Częstochowa 2 035 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Wśród nich przeważały oferty pracy subsydiowanej (1 143). Z sektora publicznego wpłynęło 496 ofert pracy, natomiast z sektora prywatnego 1 539. Największą liczbę bezrobotnych w elementarnych grupach zawodów w powiecie częstochowskim stanowili: Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 7,7% ogółu bezrobotnych, Gospodarze budynków 3,2% oraz Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle, gdzie indziej nie sklasyfikowani 2,7%. Na kolejnych miejscach znaleźli się bezrobotni z grup: Murarze i 2,7% i Ślusarze i 2.6%. Wykaz zawodów, które generowały największą liczbą osób bezrobotnych na koniec 2015 r. przedstawia tabela numer 2. Tabela nr 2. Grupy zawodów, w których w 2015 roku liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) jest największa Kod Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 497 5153 Gospodarze budynków 212 9329 Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie 177 indziej niesklasyfikowani 7112 Murarze i 173 7222 Ślusarze i 169 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie 154 ogólnym 4110 Pracownicy obsługi biurowej 150 9321 Ręczni pakowacze i znakowacze 131 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 124 7536 Obuwnicy i 112 7531 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i 110 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 93 7533 Szwaczki, hafciarki i 91 3314 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin 82 pokrewnych str. 11
5141 Fryzjerzy 82 7223 Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i 76 5120 Kucharze 73 4321 Magazynierzy i 71 7126 Hydraulicy i monterzy rurociągów 67 7522 Stolarze meblowi i 66 Zawody reprezentowane przez osoby napływające w 2015 r. do rejestru osób pozostających bez zatrudnienia w PUP Częstochowa są w sporej części zawodami z grup z największą liczbą bezrobotnych w powiecie częstochowskim. Można więc wnioskować, że to te grupy zawodów generujące największe bezrobocie w powiecie. Tabela nr 3. Grupy zawodów, w których w 2015 roku liczba bezrobotnych (napływ) jest największa Kod Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (napływ w okresie) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 509 5153 Gospodarze budynków 206 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie 188 ogólnym 7222 Ślusarze i 173 4110 Pracownicy obsługi biurowej 156 7112 Murarze i 155 9321 Ręczni pakowacze i znakowacze 148 9329 Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie 148 indziej niesklasyfikowani 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 130 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 121 5120 Kucharze 100 5141 Fryzjerzy 100 7536 Obuwnicy i 91 4321 Magazynierzy i 88 7522 Stolarze meblowi i 83 7126 Hydraulicy i monterzy rurociągów 80 7223 Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i 79 8332 Kierowcy samochodów ciężarowych 74 2359 Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej 71 niesklasyfikowani 7212 Spawacze i 70 7531 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i 70 str. 12
Zawody generujące długotrwałe bezrobocie to w istocie zawody z najwyższym wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia. Obliczany on jest jako stosunek liczby bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w określonym zawodzie. W tabeli numer 4 przedstawiono elementarne grupy zawodów ze wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia na poziomie 100%. Pokazuje to, że wszystkie osoby w elementarnej grupie zawodów to osoby długotrwale bezrobotne. Tabela nr 4. Grupy zawodów, dla których w 2015 roku wskaźnik długotrwałego bezrobocia był najwyższy Elementarne grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Kierownicy do spraw strategii i planowania 100,00 Kierownicy do spraw obsługi biznesu i zarządzania gdzie 100,00 indziej niesklasyfikowani Kierownicy w instytucjach opieki zdrowotnej 100,00 Kierownicy w instytucjach finansowych i ubezpieczeniowych 100,00 Kierownicy w gastronomii 100,00 Inżynierowie górnictwa i metalurgii 100,00 Inżynierowie elektrycy 100,00 Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży 100,00 Nauczyciele akademiccy 100,00 Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania 100,00 Analitycy systemów komputerowych 100,00 Bibliotekoznawcy i specjaliści zarządzania informacją 100,00 Psycholodzy i 100,00 Kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy 100,00 Technicy górnictwa, metalurgii i 100,00 Kreślarze 100,00 Operatorzy urządzeń energetycznych 100,00 Technicy leśnictwa 100,00 Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 100,00 Rzeczoznawcy (z wyłączeniem majątkowych) 100,00 Pośrednicy usług biznesowych gdzie indziej niesklasyfikowani 100,00 Policjanci 100,00 Operatorzy urządzeń do rejestracji i transmisji obrazu i 100,00 dźwięku Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych 100,00 Bukmacherzy, krupierzy i 100,00 Operatorzy centrali telefonicznych 100,00 Ankieterzy 100,00 str. 13
Pracownicy do spraw statystyki, finansów i ubezpieczeń 100,00 Kierownicy sprzedaży w marketach 100,00 Agenci sprzedaży bezpośredniej 100,00 Rolnicy upraw mieszanych 100,00 Hodowcy zwierząt gdzie indziej niesklasyfikowani 100,00 Takielarze i monterzy konstrukcji linowych 100,00 Mechanicy precyzyjni 100,00 Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej 100,00 kopalin Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu 100,00 i innych surowców Operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów 100,00 włókienniczych Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych, 100,00 futrzarskich i skórzanych gdzie indziej niesklasyfikowani Monterzy sprzętu elektronicznego 100,00 Robotnicy wykonujący prace proste w hodowli zwierząt 100,00 Robotnicy wykonujący prace proste w leśnictwie 100,00 Prowadzący pojazdy ciągnięte przez zwierzęta 100,00 Pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food 100,00 Uliczni sprzedawcy produktów (z wyłączeniem żywności o 100,00 krótkim terminie przydatności do spożycia) Sortowacze odpadów 100,00 Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 100,00 Wartość wskaźnika przedstawiającego najwyższą i najniższą płynność bezrobotnych określa kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnych grupach zawodów. Wyjaśnijmy, że wskaźnik płynności bezrobotnych < 1 pokazuje wzrost liczby bezrobotnych w grupie zawodów. Natomiast wskaźnik płynności bezrobotnych > 1 pokazuje spadek bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik płynności bezrobotnych = 1 dowodzi, że liczba bezrobotnych w grupie zawodów nie uległa zmianie. Na tej podstawie możemy wskazać, że w 2015 r. spadek liczby bezrobotnych nastąpił w elementarnych grupach zawodów m.in.: Robotnicy wykonujący proste prace w hodowli zwierząt, Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym oraz w grupach Policjanci i Operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów włókienniczych. Wzrost osób bezrobotnych odnotowano w elementarnych grupach zawodów m.in. w zawodach: Kierownicy do spraw technologii informatycznych i telekomunikacyjnych, Administratorzy systemów komputerowych oraz Prezenterzy radiowi, telewizyjni i i Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi. str. 14
Pełne zestawienie natężenia przepływu bezrobotnych w elementarnych grupach zawodów przedstawiają tabele 5 oraz 6. Tabela nr 5. Grupy zawodów, dla których w 2015 roku wskaźnik płynności bezrobotnych jest najwyższy Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 9212 Robotnicy wykonujący prace proste w hodowli 5,00 zwierząt 3122 Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym 4,00 3355 Policjanci 4,00 8154 Operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów 4,00 włókienniczych 2144 Inżynierowie mechanicy 3,50 8341 Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i 3,33 leśnych 7125 Szklarze 3,14 3352 Urzędnicy do spraw podatków 3,00 4312 Pracownicy do spraw statystyki, finansów i 3,00 ubezpieczeń 8152 Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich 3,00 6210 Robotnicy leśni i 2,25 1212 Kierownicy do spraw zarządzania zasobami 2,00 ludzkimi 1439 Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie 2,00 indziej niesklasyfikowani 2163 Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży 2,00 2166 Projektanci grafiki i multimediów 2,00 2310 Nauczyciele akademiccy 2,00 2320 Nauczyciele kształcenia zawodowego 2,00 2351 Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania 2,00 3135 Kontrolerzy (sterowniczy) procesów 2,00 metalurgicznych 3212 Technicy analityki medycznej 2,00 3324 Pośrednicy handlowi 2,00 3334 Agenci i administratorzy nieruchomości 2,00 5169 Pracownicy usług osobistych gdzie indziej 2,00 niesklasyfikowani 5311 Opiekunowie dziecięcy 2,00 6114 Rolnicy upraw mieszanych 2,00 7224 Szlifierze narzędzi i polerowacze metali 2,00 7317 Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych 2,00 materiałów 7413 Monterzy linii elektrycznych 2,00 str. 15
Tabela nr 6. Grupy zawodów, dla których w 2015 roku wskaźnik płynności bezrobotnych był najniższy Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 1330 Kierownicy do spraw technologii informatycznych i 0,00 telekomunikacyjnych 2522 Administratorzy systemów komputerowych 0,00 2656 Prezenterzy radiowi, telewizyjni i 0,00 3422 Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi 0,00 3511 Operatorzy urządzeń teleinformatycznych 0,00 4214 Windykatorzy i 0,00 5411 Strażacy 0,00 6121 Hodowcy zwierząt gospodarskich i domowych 0,00 7549 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy gdzie indziej 0,00 niesklasyfikowani 2293 Dietetycy i specjaliści do spraw żywienia 0,33 0310 Żołnierze szeregowi 0,50 1211 Kierownicy do spraw finansowych 0,50 1341 Kierownicy w instytucjach opieki nad dziećmi 0,50 2514 Programiści aplikacji 0,50 2641 Literaci i inni autorzy tekstów 0,50 3116 Technicy technologii chemicznej i 0,50 3240 Technicy weterynarii 0,50 3341 Kierownicy biura 0,50 3514 Technicy sieci internetowych 0,50 5164 Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy 0,50 zajmujący się zwierzętami 8122 Operatorzy urządzeń do obróbki powierzchniowej metali 0,50 i nakładania powłok 8171 Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i 0,50 produkcji papieru 8213 Monterzy sprzętu elektronicznego 0,50 9122 Czyściciele pojazdów 0,50 9129 Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem 0,50 9215 Robotnicy wykonujący prace proste w leśnictwie 0,50 Na podstawie danych pozyskanych z Centralnej Bazy Ofert Pracy (CBOP) w 2015 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie wpłynęło 1 781 ofert pracy od pracodawców z terenu powiatu częstochowskiego. str. 16
Najwięcej ofert pracy wpłynęło w zawodach (na podstawie wielkiej grupy zawodów): Pracownicy usług i sprzedawcy 510, Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 402, Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 282 oraz Pracownicy wykonujący prace proste - 218. Znacznie mniej odnotowano ich w zawodach: Kierownicy 18 oraz Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy - 9. Oferty pracy pracodawców z terenu powiatu częstochowskiego, które znalazły się w CBOP pojawiły się też w sieci internetowej (ogółem 240 ofert). Najwięcej ich odnotowano w wielkiej grupie zawodów Specjaliści - 130. W tym wypadku internetowa droga pozyskiwania pracowników okazała się znacznie popularniejsza od tradycyjnego składania ofert w PUP. Wskaźnik struktury ofert według źródeł w grupie zawodów Specjaliści wyniósł 67,01% na korzyść Internetu. Internet był też popularną drogą składania ofert w wielkiej grupie zawodów Kierownicy (wg wskaźnika 53,85%). Zestawienie ofert pracy wraz ze wskaźnikami przedstawia tabela numer 7. Tabela nr 7. Liczba ofert pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów PUP Internet Razem w liczbach bezwzględnych Ogółem 1781 240 2021 KIEROWNICY 18 21 39 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 282 29 311 PRACOWNICY BIUROWI 187 16 203 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 510 2 512 218 0 218 402 30 432 9 9 SPECJALIŚCI 64 130 194 TECHNICY I INNY ŚREDNI 91 12 103 str. 17
PERSONEL wskaźnik struktury według źródeł Ogółem KIEROWNICY 46,15% 53,85% 100% OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 90,68% 9,32% 100% PRACOWNICY BIUROWI 92,12% 7,88% 100% PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 99,61% 0,39% 100% 10 100% 93,06% 6,94% 100% 10 100% SPECJALIŚCI 32,99% 67,01% 100% TECHNICY I INNY ŚREDNI 88,35% 11,65% 100% PERSONEL wskaźnik struktury wg grup w poszczególnych źródłach Wskaźnik zróżnicowania (PUP vs. Internet) Ogółem 10 10 KIEROWNICY 1,01% 8,75% 0,12 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 15,83% 12,08% 1,31 PRACOWNICY BIUROWI 10,50% 6,67% 1,57 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 28,64% 0,83% 34,36 12,24% 22,57% 12,50% 1,81 0,51% SPECJALIŚCI 3,59% 54,17% 0,07 TECHNICY I INNY ŚREDNI 5,11% 5,00% 1,02 PERSONEL str. 18
Stosunek korzyści jeszcze lepiej obrazuje wskaźnik niedopasowania ofert PUP do ofert internetowych. Wartość wskaźnika > 1 stanowi grupę zawodów, w której oferty pracy są nadreprezentowane w PUP (pracodawcy znacznie częściej poszukują pracowników za pośrednictwem PUP niż w Internecie), z kolei wartość < 1 stanowi grupę zawodów, w której oferty pracy są niedoreprezentowane przez PUP (oznacza to, że pracodawcy znacznie częściej oferują pracę za pośrednictwem portali internetowych). W przypadku wielkiej grupy zawodów Specjaliści i Kierownicy wskaźniki wyniosły odpowiednio 0,07% i 0,12%, czyli oferty były niedoreprezentowane przez PUP Częstochowa, czyli specjalistów tych branż poszukiwano znacznie częściej za pośrednictwem internetu. Ogólny wskaźnik niedopasowania wszystkich ofert pracy dla powiatu częstochowskiego wyniósł 7,4. Tabela nr 8. Wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów Ofert pracy w PUP Oferty w Internecie liczba % liczba % Wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy KIEROWNICY 18 46,2 21 53,8 0,12 OPERATORZY I 282 90,7 29 9,3 1,31 MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI 187 92,1 16 7,9 1,57 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 510 99,6 2 0,4 34,36 218 100,0 0 0,0 402 93,1 30 6,9 1,81 9 100,0 0 0 SPECJALIŚCI 64 33,0 130 67,0 0,07 TECHNICY I INNY ŚREDNI 91 88,3 12 11,7 1,02 PERSONEL Ogółem 1781 88,1 240 11,9 7,4 str. 19
2. RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych stanowią najważniejszy element prowadzenia monitoringu. Są one prezentowane w półrocznych informacjach sygnalnych oraz w raportach rocznych. Konstrukcja rankingu opiera się na zestawieniu popytowej i podażowej strony rynku pracy. Polega ona na zidentyfikowaniu elementarnych grup zawodów, które charakteryzują się nadwyżką, deficytem lub równowagą. Identyfikacja grup zawodów deficytowych i nadwyżkowych: DEFICYT: liczba dostępnych ofert pracy wyższa niż średni stan bezrobotnych odsetek długotrwale bezrobotnych nie przekracza mediany napływ bezrobotnych nie przewyższa ich odpływu NADWYŻKA: przeciętna liczba bezrobotnych wyższa niż liczba ofert pracy odsetek długotrwale bezrobotnych wyższy niż mediana niski odpływ netto (wyższy napływ niż odpływ) bezrobotnych RÓWNOWAGA: liczba dostępnych ofert pracy jest zbliżona do średniego stanu bezrobotnych odsetek długotrwale bezrobotnych nie przekracza mediany napływ bezrobotnych nie przewyższa ich odpływu Analiza zawodów deficytowych W 2015 r. w rocznej informacji sygnalnej w powiecie częstochowskim nie uwzględniono żadnego zawodu maksymalnie deficytowego i tylko 1 zawód deficytowy. Do grupy zawodów deficytowych zaliczono zawód Kierownicy w hotelarstwie, który charakteryzuje się wskaźnikiem dostępności ofert pracy na poziomie < 0,9 (każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy ma szansę znaleźć pracę), a wskaźnik płynności bezrobotnych kształtuje się na poziomie 1 (odpływ przewyższa napływ, co oznacza spadek bezrobotnych w zawodzie). Wartość wskaźnika długotrwałego bezrobocia informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotne. Im większa wartość str. 20
wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie występują) do 100% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów jest długotrwale bezrobotny). Tabela nr 9. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku Kod 1411 Elementarna grupa zawodów Kierownicy w hotelarstwie Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy DEFICYT Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 0,58 1,33 0,44 0,00 1,00 0,00 100,00 Analiza zawodów zrównoważonych Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie. W 2015 w roku w rocznej informacji sygnalnej w powiecie częstochowskim nie uwzględniono żadnego zawodu zrównoważonego. Analiza zawodów nadwyżkowych W 2015 r. w rocznej informacji sygnalnej wykazano 8 zawodów maksymalnie nadwyżkowych oraz 8 zawodów nadwyżkowych. Zawody maksymalnie nadwyżkowe to takie, dla których nie ma żadnych ofert pracy tj. wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje żadnych wartości, wskaźnik długotrwałego bezrobocia jest większy niż mediana, a wskaźnik płynności bezrobotnych kształtuje się na poziomie poniżej 1 (napływ bezrobotnych przewyższa odpływ, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów). Na podstawie informacji zawartych w poniższych tabelach można zauważyć, iż największe trudności w znalezieniu pracy mają osoby posiadające zawód: Dietetycy i żywieniowcy, Dyżurni ruchu, manewrowi i oraz Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji papieru. str. 21
W przypadku elementarnych grup zawodów, w oparciu o tabelę wskazaną w załączniku: Bezrobotni, oferty pracy oraz mierniki stosowane w monitoringu w 2015 roku według elementarnych grup zawodów można stwierdzić, iż w zawodach maksymalnie nadwyżkowych nie odnotowano żadnych ofert pracy zgłaszanych do PUP i w Internecie, z kolei napływ osób bezrobotnych w 2015 roku przewyższył ich odpływ. Tabela nr 10. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku MAKSYMALNA NADWYŻKA* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych 3220 Dietetycy i żywieniowcy 33 8312 Dyżurni ruchu, manewrowi i 14 8171 Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji 4 papieru 3132 Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i 3 2511 Analitycy systemów komputerowych 2 9122 Czyściciele pojazdów 2 5222 Kierownicy sprzedaży w marketach 2 9215 Robotnicy wykonujący prace proste w leśnictwie 1 * W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości. W kolejnej tabeli ujęta została lista zawodów nadwyżkowych występujących w powiecie częstochowskim. Zawody nadwyżkowe odznaczają się przewagą liczebną bezrobotnych nad dostępnymi ofertami pracy. Wskaźnik dostępności ofert pracy wynosi powyżej 1,1. Bezrobocie długotrwałe kształtuje się powyżej mediany, z kolei wskaźnik płynności bezrobotnych przyjmuje wartości poniżej 1. Grupy zawodów najbardziej nadwyżkowych to: - Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i - Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i. Wymienione powyżej zawody maksymalnie nadwyżkowe i nadwyżkowe wskazują, że w powiecie częstochowskim nie ma zapotrzebowania na pracowników w tych branżach. str. 22
Tabela nr 11. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku Kod Elementarna grupa zawodów Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy NADWYŻKA Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych (%) 8111 Górnicy podziemnej i 21,50 0,08 258,00 61,54 0,86 100,00 odkrywkowej eksploatacji złóż i 8114 Operatorzy maszyn i urządzeń do 7,83 0,08 94,00 54,55 0,88 100,00 produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i 8182 Maszyniści kotłów parowych i 10,00 0,17 60,00 66,67 0,75 100,00 2221 Pielęgniarki bez specjalizacji lub w 8,17 0,17 49,00 62,50 0,92 50,00 trakcie specjalizacji 8213 Monterzy sprzętu elektronicznego 2,58 0,08 31,00 100,00 0,50 100,00 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, 116,25 4,75 24,47 59,68 0,93 71,11 hotelowe i pokrewne 3113 Technicy elektrycy 9,50 0,50 19,00 60,00 0,90 33,33 7523 Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna 9,08 0,50 18,17 66,67 0,67 50,00 Odsetek wolnych miejsc pracy (%)
3. ANALIZA UMIEJĘTNOŚCI I UPRAWNIEŃ Z uwagi na fakt, że nie został opracowany jednolity katalog uprawnień, w raporcie rocznym za 2015 rok część dotycząca analizy umiejętności i uprawnień nie została poddana szczegółowej analizie. Tabela przygotowana na podstawie danych zawartych w systemie Syriusz jest niekompletna i tym samym utrudnione jest porównanie uprawnień posiadanych przez osoby bezrobotne w ramach wielkich grup zawodów w odniesieniu do strony popytowej rynku pracy. Tabela nr 12. Umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów w 2015 roku Wielka grupa zawodów SPECJALIŚCI PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE STRONA PODAŻOWA RYNKU PRACY Uprawnienia Odsetek posiadane przez bezrobotnych bezrobotnych (%)* Komunikacja ustna/ komunikatywność Obsługa komputera i wykorzystanie internetu Przedsiębiorczość, inicjatywność, Komunikacja ustna/ komunikatywność Obsługa komputera i wykorzystanie internetu 0,1876 0,1876 0,1876 0,3086 0,1196 STRONA POPYTOWA RYNKU PRACY Umiejętności i Odsetek uprawnienia ofert pracy wymagane w ofertach (%)** pracy Komunikacja ustna/ komunikatywność Sprawność psychofizyczna i 0,4608 0,5587 * Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako iloraz stanu bezrobotnych z danym uprawnieniem w ramach wielkiej grupy zawodów do całkowitego stanu bezrobotnych w ramach wielkiej grupy zawodów. ** Odsetek ofert pracy liczony jest jako iloraz napływu ofert pracy, w których dana umiejętność lub uprawnienie jest wymagań do całkowitego napływu ofert pracy w ramach danej wielkiej grupy zawodów (PUP+Intemet). Jako uzupełnienie analizy umiejętności i uprawnień w podziale na wielkie grupy zawodów zbadane zostały cechy grupy osób bez zawodu. Grupa ta charakteryzowana jest według posiadanego wykształcenia oraz posiadanych umiejętności i uprawnień.
Prawie 12% osób bezrobotnych z terenu powiatu częstochowskiego nie posiadało żadnego zawodu. Według poziomu wykształcenia najwięcej bezrobotnych bez zawodu legitymowało się wykształceniem gimnazjalnym (425 osób) oraz średnim ogólnokształcącym (163 osoby) czyli po szkołach, które nie dają uprawnień do pracy w zawodzie wyuczonym. Natomiast procentowo, najwyższy odsetek bezrobotnych bez zawodu posiadało wykształcenie średnie ogólnokształcące. Spośród 506 osób z wykształceniem ogólnokształcącym 32,21% nie posiadało zawodu. Na drugim miejscu znajdowały się osoby z wykształceniem gimnazjalnym. Wśród 1 656 osób z wykształceniem gimnazjalnym, 25,66% nie posiadało żadnego zawodu. Według typu ukończonej szkoły najwyższy odsetek osób nie posiadających zawodu w 2015 roku wygenerowała szkoła przysposabiająca do pracy. Wśród pięciu zarejestrowanych bezrobotnych aż czterech z nich nie posiadało zawodu (80%). Liceum ogólnokształcące również produkowało duży odsetek osób bez zawodu (36,14%). Tabela nr 13. Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Wyszczególnienie Bezrobotni w tym bezrobotni bez Odsetek bezrobotnych bez ogółem zawodu zawodu (%)* Ogółem 6 473 769 11,88% wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej 1 656 425 25,66% zasadnicze zawodowe 1 928 45 2,33% średnie ogólnokształcące 506 163 32,21% policealne i średnie 1 538 131 8,52% zawodowe Wyższe 842 5 0,59% wg typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła 495 36 7,27% zawodowa szkoła przysposabiająca do 5 4 8 pracy Technikum 515 108 20,97% liceum ogólnokształcące 368 133 36,14% liceum profilowane 5 0 technikum uzupełniające 7 0 liceum uzupełniające 10 2 2 szkoła policealna 97 6 6,19% Wyższa 737 5 0,68% str. 25
4. ANALIZA RYNKU EDUKACYJNEGO Uzupełnieniem wnioskowania o deficycie bądź nadwyżce zawodu, dokonanej na podstawie metody rankingowej, powinna być poszerzona analiza rynku edukacyjnego, w oparciu o liczbę uczniów ostatniego roku i absolwentów szkół. Opracowanie to ma służyć, przede wszystkim, do określenia kierunków szkoleń dla bezrobotnych oraz korekty poziomu i struktury treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym, a także wskazanie, w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskana w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed koniecznością długotrwałego pozostawania w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych powinna więc pozwolić na określenie potencjalnego zasobu siły roboczej wchodzącej na rynek pracy. Źródło informacji do opisywanej analizy stanowią dane pochodzące z: systemu Syriusz (liczba bezrobotnych absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły oraz bezrobotnych i absolwentów wg zawodu i specjalności lub kierunku kształcenia), systemu Informacji Oświatowej MEN (liczba uczniów ostatnich klas, w tym tych, którzy zdali egzamin oraz liczbę absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe, według zawodu i specjalności oraz ukończonej szkoły). Miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów: WB = *100 gdzie: B liczba bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów/kierunków nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna) bądź nazwa szkoły stan na koniec grudnia/maja, str. 26
liczba absolwentów szkół ponadgimanzjalnych według elementarnych grup zawodów/kierunków nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna) bądź nazwa szkoły stan za poprzedni rok szkolny. Wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły stanowią bezrobotni absolwenci w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły. Miernik przyjmuje wartość od 0% (brak bezrobotnych wśród absolwentów według wybranej specyfikacji) do 100 % (każdy absolwent w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wskaźnik przyjmuje wartości, tym daną grupę elementarną zawodów/kierunku nauki/szkoły można uznać za bardziej dopasowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy. 4.1 Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Na terenie powiatu częstochowskiego funkcjonują następujące placówki ponadgimnazjalne: Zespół Szkół im. Władysława Szafera w Złotym Potoku, Liceum Ogólnokształcące w Kamienicy Polskiej, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Koniecpolu, Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych w Janowie, Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy Im. Jana Brzechwy w Bogumiłku Szkoła Specjalna Przysposabiająca Do Pracy w Bogumiłku W 2015 roku Liceum Ogólnokształcące w Kamienicy Polskiej ukończyło 21 absolwentów, Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Janowie 18, Zespół Szkół im. Władysława Szafera Technikum w Złotym Potoku 36, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Koniecpolu 36, Liceum Ogólnokształcące w Koniecpolu 40, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Koniecpolu Technikum w Koniecpolu 42, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Koniecpolu Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Koniecpolu 18. Jednakże znaczna część młodzieży opuszczająca gimnazja powiatu częstochowskiego kontynuuje naukę w szkołach ponadgimnazjalnych zlokalizowanych w Częstochowie str. 27
a nie w powiecie częstochowskim, dlatego dane ujęte w tabelach według typów szkół nie odzwierciedlają faktycznego stanu uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych oraz bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w PUP. Tabela nr 14. Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych w 2015 roku Zawody deficytowe Elementarna grupa zawodów Kod Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 1411 Kierownicy w hotelarstwie 0 Zawody nadwyżkowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 2221 Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji 0 2511 Analitycy systemów komputerowych 0 3113 Technicy elektrycy 0 3132 Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i 0 3220 Dietetycy i żywieniowcy 0 5222 Kierownicy sprzedaży w marketach 0 7523 Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji 0 wyrobów z drewna 8111 Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i 0 8114 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów 0 cementowych, kamiennych i 8171 Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji 0 papieru 8182 Maszyniści kotłów parowych i 0 8213 Monterzy sprzętu elektronicznego 0 8312 Dyżurni ruchu, manewrowi i 0 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 0 9122 Czyściciele pojazdów 0 9215 Robotnicy wykonujący prace proste w leśnictwie 0 Z przeprowadzonej analizy wynika, że w powiecie częstochowskim nie ma uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych kształcących się w zawodach zdefiniowanych jako deficytowe, nadwyżkowe czy zrównoważone w powiecie częstochowskim. str. 28
4.2. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Z analizy liczby absolwentów kończących szkoły ponadgimnazjalne w powiecie częstochowskim według typu szkoły wynika, że w roku szkolnym poprzedzającym okres sprawozdawczy naukę w zasadniczej szkole zawodowej zakończyło 18 młodych osób, szkołę przysposabiającą do pracy - 7 osób, technikum -78 osób a liceum ogólnokształcące - 79 osób. Egzamin zawodowy potwierdzający kwalifikacje zawodowe zdało 56% absolwentów kończących szkołę zasadniczą zawodową oraz 53,8% absolwentów technikum. Porównanie liczby absolwentów, bezrobotnych absolwentów oraz wskaźnika frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów wskazuje, że największy wskaźnik agregacji bezrobotnych wśród absolwentów w powiecie częstochowskim wystąpił wśród osób kończących zasadniczą szkołę zawodową i wyniósł 233,33% oraz wśród osób kończących technikum 119,23%. Niestety miernik ten nie mieści się w przedziale od 0% do 100% %, jak określa to Metodologia. Wynika to głównie z faktu, że bezrobotni absolwenci rejestrują się w PUP po ukończeniu szkół ponadgimnazjalnych spoza terenu powiatu częstochowskiego (głównie z Częstochowy). Tabela nr 15. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym poprzedzającym rok sprawozdawczy ogółe m posiadając y tytuł zawodowy * Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku poprzednieg o stan na koniec maja roku sprawozdawczeg o Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku poprzednieg o stan na koniec maja roku sprawozdawczeg o zasadnicza szkoła zawodowa 18 10 42 33 233,33% 183,33% szkoła przysposabiająca 7 0 0 do pracy Technikum 78 42 93 16 119,23% 20,51% liceum ogólnokształcące 79 42 23 53,16% 29,11% liceum profilowane 0 0 liceum uzupełniające 0 1 szkoła policealna 17 16 str. 29
* Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe Porównując wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów na koniec grudnia 2014 roku oraz na koniec maja 2015 r. można zauważyć, że na koniec maja 2015 r. uległ on zdecydowanemu zmniejszeniu. Tabela nr 16. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku (cd.) Typ szkoły zasadnicza szkoła zawodowa szkoła przysposabiająca do pracy Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego 16 16 51 318,75% 1 0 technikum 20 20 64 32 liceum ogólnokształcące liceum profilowane liceum uzupełniające szkoła policealna 87 33 37,93% 0 1 18 5. BADANIE KWESTIONARIUSZOWE PRZEDSIĘBIORSTW Do określenia kierunków zmian, ich natężenia w strukturze kwalifikacji, a także określenia umiejętności zawodowych, na których podstawie formułowane były prognozy przydatne okazało się badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw. W badaniu pytano zarówno o bieżącą sytuację zatrudnieniową, jak przewidywaną przez pracodawców przyszłość na tym polu (m.in. strukturę zatrudnienia), problemy zgłaszane w procesie rekrutacji, czy też pożądane przez przedsiębiorców umiejętności osób pozostających poza zatrudnieniem. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw w powiecie częstochowskim prowadzone było we wrześniu i październiku 2015 roku przez doradców klienta z Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie. W badaniu uczestniczyły podmioty gospodarcze istniejące na rynku pracy powiatu częstochowskiego zatrudniające przynajmniej jednego pracownika. W metodologii badawczej str. 30
wykorzystano Bazę Jednostek Statystycznych (BJS). BJS to baza danych, której podstawą jest rejestr REGON. Różni się jednak od niego, że jest aktualizowany w oparciu o wyniki badań statystycznych oraz źródłowe informacje administracyjne. Pamiętajmy jednak, że wyniki badań ankietowych nie są i nie były na tyle reprezentatywne, aby stanowiły materiał źródłowy dla sprawozdawczości na szczeblu krajowym. Jak zaznaczają sami twórcy opracowania nowej metodologii Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie częstochowskim w 2015 roku mogą one jedynie posłużyć do porównań na szczeblu na szczeblu powiatów województw. W badaniu przeprowadzonym przez Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie uczestniczyły 73 przedsiębiorstwa z terenu powiatu częstochowskiego. Ponad połowa z nich zatrudniała od 10 do 49 osób. W dwóch przedsiębiorstwach pracowało więcej niż 250 osób. Tabela nr 17. Liczba przebadanych przedsiębiorstw Klasa wielkości przedsiębiorstwa Liczba przebadanych przedsiębiorstw do 9 osób 29 10-49 38 50-249 4 250 i więcej 2 Podsumowanie 73 Aby wyniki otrzymane z badania kwestionariuszowego uogólnić na wszystkie przedsiębiorstwa niezbędne było nadanie obserwacjom stosownych wag wagi próby i wagi rozmiaru. Dzięki temu dowiadujemy się, że 79,39% przedsiębiorstw w powiecie częstochowskim to podmioty gospodarcze zatrudniające od 10 do 49 osób, a 15,54% to firm, w których pracuje do 9 osób. str. 31
Wykres nr 4. Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników W strukturze badanych przedsiębiorstw nie dostrzegamy wielkiego zróżnicowania. Przeważają firmy świadczące działalność usługową (sekcja: pozostałe usługi) 63,55%, w dalszej kolejności przemysłowe i budownicze 18,68%. Wykres nr 5. Struktura badanych przedsiębiorstw według prowadzonej działalności Z przedsiębiorstw z powiatu częstochowskiego, które deklarowały zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku w 51,23% zwiększyła się liczba pracowników, natomiast w 38,80% zatrudnienie pozostało na niezmienionym poziomie. W prawie 10% przedsiębiorstw (9,96%) poziom zatrudnienia został zmniejszony. str. 32
Wykres nr 6. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku Wśród przedsiębiorstw, które zadeklarowały zmianę poziomu zatrudnienia w 2015 roku w 29,7% podmiotów gospodarczych zatrudnienie zwiększyło się w przedziale 1-10%, natomiast w 12,05% w przedziale 11-20%. Wykres nr 7. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku (dane szczegółowe) Odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu stały się podstawą do obliczenia mierników dotyczących sytuacji na rynku pracy powiatu częstochowskiego. Wyniki badania dostarczyły również wniosków dotyczących umiejętności i cech jakich oczekują str. 33
u potencjalnych kandydatów do pracy pracodawcy z powiatu częstochowskiego, czy też barier napotykanych przez pracodawców w procesie rekrutacji. Jednym z najważniejszych mierników jest tzw. wskaźnik zatrudnienia netto (WZ), czyli różnica między ilością firm zwiększających liczbę etatów, a przedsiębiorstwami zamierzającymi likwidować miejsca pracy. Według metodologii wprowadzonej do monitoringu WZ obliczony został jako różnica frakcji odpowiedzi pozytywnych i negatywnych w ankiecie kwestionariuszowej (po uwzględnieniu wag): Wskaźnik przyjmuje wartość od -100 do 100. Ujemna wartość wskaźnika, jednak mniejsza od -100 świadczy o tym, że odsetek firm deklarujących redukcję zatrudnienia, przewyższa odsetek przedsiębiorstw potwierdzających zwiększenie zasobów kadrowych. Im wyższa wartość wskaźnika tym odsetek przedsiębiorstw deklarujących pozytywne zmiany w obszarze zatrudnienia. Wartość miernika 0 oznacza, że odsetek firm deklarujących zwiększenie liczby osób zatrudnionych jest równy odsetkowi firm sygnalizujących zmniejszenie liczby pracowników. str. 34
Wartość wskaźnika zatrudnienia netto obliczona na podstawie udzielonych odpowiedzi w badaniu kwestionariuszowym wyniosła dla powiatu częstochowskiego ogółem WZ = 41,27. W wielkiej grupie zawodów najwyższy wskaźnik zatrudnienia netto odnotowano w grupie Specjaliści 11,97, Technicy i inny średni personel 11,10, Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 11,10 oraz Pracownicy przy pracach prostych 11,00. W wielkich grupach zawodów Siły zbrojne i Specjaliści wskaźnik zatrudnienia netto wyniósł 0. Tabela nr 18. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku Wielkie grupy zawodów Wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 10,22 Pracownicy biurowi 10,75 Pracownicy przy pracach prostych 11,00 Pracownicy usług i sprzedawcy 10,91 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi 9,32 urzędnicy i kierownicy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 11,10 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,00 Siły zbrojne 0,00 Specjaliści 11,97 Technicy i inny średni personel 11,10 Wykres nr 8. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku str. 35
Przedsiębiorcy z powiatu częstochowskiego w badaniu byli też pytani o problemy (o ile takie wyniknęły) z pozyskiwaniem nowych pracowników. Aż 41,66% uznała, że takich w procesie rekrutacji nie napotkała. Za to 3,19% pracodawców uznała, że z takimi się zetknęła. Zdania w tym temacie nie miała 14,56% respondentów. Wykres nr 9. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku W badaniu kwestionariuszowym znalazło się też 16 pytań dotyczących umiejętności i cech szczególnie ważnych dla pracodawców przy zatrudnianiu nowych pracowników. Pytania zestawiono z hierarchią zawodów, w których nastapił największy przyrost zatrudnienia w 2015 roku. Umiejętności i cechy, które znalazły się w badaniu to: - czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim - dodatkowe uprawnienia - doświadczenie zawodowe - komunikacja ustna / komunikatywność - obsługa komputera i wykorzystanie Internetu - obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych - planowanie i organizacja pracy własnej - przedsiębiorczość, inicjatywność, - str. 36
- współpraca w zespole - wykonywanie obliczeń - wyszukiwanie informacji, analiza i - wyuczony zawód - wywieranie wpływu - zarządzanie ludźmi / przywództwo - znajomość języków obcych. Tabela poniżej przedstawia pełne zestawienie zawodów, w których wzrosło zatrudnienie wraz ze wskaźnikiem umiejętności i cech w strukturze odpowiedzi. Tabela nr 19. Analiza zawodów, w których przedsiębiorstwa najczęściej zatrudniały pracowników w bieżącym roku oraz umiejętności i cech kandydatów niezbędnych do pracy w tych zawodach Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi Asystent nauczyciela czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w przedszkola języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 3,13% wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu 3,13% zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych Asystent rodziny czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w 3,13% języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu str. 37
Fizjoterapeuta Kelner* obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 3,13% 3,13% współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód 3,13% wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych 3,13% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej str. 38
Krawiec* Kucharz* przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, str. 39
Magazynier Mechanik samochodów osobowych współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń str. 40
Nauczyciel języka obcego Nauczyciel języka obcego w szkole podstawowej wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo 3,13% znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód str. 41
Nauczyciel języka polskiego Nauczyciel nauczania początkowego wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych str. 42
Nauczyciel przedszkola Nauczyciel techniki w szkole podstawowej Nauczyciel wychowania fizycznego czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu 4,97% zarządzanie ludźmi / przywództwo 1,28% znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia str. 43
Operator maszyn do produkcji drutów i prętów Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego* doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu 3,13% zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych 3,13% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność 3,13% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,13% str. 44
Piekarz* Pomoc kuchenna obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 3,13% współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 3,13% wyszukiwanie informacji, analiza i 3,13% wyuczony zawód 3,13% wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej str. 45
przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i Pomoc kuchenna wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych Pozostali czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w inżynierowie do spraw przemysłu i języku polskim dodatkowe uprawnienia produkcji doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych Pozostali opiekunowie dziecięcy czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, str. 46
Pozostali pracownicy obsługi biurowej Pozostali pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 3,13% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń 3,13% technicznych planowanie i organizacja pracy własnej 3,13% przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu 3,13% zarządzanie ludźmi / przywództwo 3,13% znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń str. 47
Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownik socjalny wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód str. 48
wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych Robotnik gospodarczy czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w 2,75% języku polskim dodatkowe uprawnienia 5,50% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 3,50% współpraca w zespole 3,50% wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu 3,50% zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych Specjalista do spraw marketingu i handlu czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych str. 49
Specjalista do spraw pozyskiwania funduszy (fundraiser) Sprzedawca na targowisku / bazarze Sprzedawca* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w 3,13% języku polskim dodatkowe uprawnienia 3,13% str. 50
Sprzątaczka biurowa Stolarz* doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,13% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 3,13% współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i 3,13% wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w 1,28% języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe 1,28% komunikacja ustna / komunikatywność 1,28% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i 4,97% wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu str. 51
Technik prac biurowych* Ogółem (bez względu na zawód) obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń 3,13% technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyuczony zawód wywieranie wpływu 3,48% zarządzanie ludźmi / przywództwo 4,51% znajomość języków obcych 4,87% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w 5,04% języku polskim dodatkowe uprawnienia 5,08% doświadczenie zawodowe 6,03% komunikacja ustna / komunikatywność 5,36% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 4,76% obsługa, montaż i naprawa urządzeń 2,52% technicznych planowanie i organizacja pracy własnej 5,72% str. 52
przedsiębiorczość, inicjatywność, 4,34% 5,24% współpraca w zespole 6,14% wykonywanie obliczeń 3,97% wyszukiwanie informacji, analiza i 5,04% wyuczony zawód 4,86% wywieranie wpływu 2,59% zarządzanie ludźmi / przywództwo 2,01% znajomość języków obcych 2,80% Badaniem objęto również przygotowanie kandydatów do pracy w zawodach, w których w 2015 pracodawcy zwiększali zatrudnienie. Wskaźniki obliczono na podstawie odpowiedzi na pytanie: czy kandydaci byli przygotowani do pracy. Jeden wskaźnik określały odpowiedzi bardzo dobrze, raczej dobrze, drugi bardzo źle, raczej źle. Przygotowanie bardzo złe lub złe odnotowano tylko w zawodzie krawcowej (100%) i sprzedawcy (50%). W tym drugim przypadku połowa badanych odpowiedziała, że przygotowanie sprzedawców było bardzo dobre lub raczej dobre. Tabela nr 20. Analiza oceny przygotowania kandydatów do pracy w zawodach, w których pracodawcy zwiększyli zatrudnienie w badanym roku Zawód Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo dobrze, raczej dobrze) Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo źle, raczej źle) Dobrze vs. źle Asystent nauczyciela 10 10 przedszkola Asystent rodziny 10 10 Fizjoterapeuta 10 10 Kelner* 10 10 Krawiec* 10-10 Kucharz* 10 10 Magazynier 10 10 Mechanik samochodów osobowych Nauczyciel języka 10 10 obcego Nauczyciel języka 10 10 obcego w szkole podstawowej Nauczyciel języka 10 10 str. 53
polskiego Nauczyciel nauczania 10 10 początkowego Nauczyciel przedszkola 10 10 Nauczyciel techniki w szkole podstawowej Nauczyciel 10 10 wychowania fizycznego Operator maszyn do 10 10 produkcji drutów i prętów Operator maszyn i 10 10 urządzeń przemysłu spożywczego* Piekarz* Pomoc kuchenna 10 10 Pozostali inżynierowie 10 10 do spraw przemysłu i produkcji Pozostali opiekunowie 10 10 dziecięcy Pozostali pracownicy 10 10 obsługi biurowej Pozostali pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani Pozostali pracownicy 10 10 zajmujący się sprzątaniem gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownik socjalny 10 10 Robotnik gospodarczy 10 10 Specjalista do spraw 10 10 marketingu i handlu Specjalista do spraw 10 10 pozyskiwania funduszy (fundraiser) Sprzedawca na targowisku / bazarze Sprzedawca* 5 5 Sprzątaczka biurowa 10 10 Stolarz* Technik prac biurowych* 94,32% 94,32% str. 54
Badania kwestionariuszowe określiły również elementarne grupy zawodów w jakich pracodawcy z powiatu częstochowskiego mieli problemy ze znalezieniem pracownika. Przyporządkowali im brakujące umiejętności i uprawnienia. Im wyższy procentowy odsetek wskazań na tak przy poszczególnym braku umiejętności i uprawnień, tym kandydat w większym stopniu nie spełniał oczekiwań pracodawcy. Tabela nr 21. Zawody w jakich najtrudniej znaleźć odpowiednich kandydatów do pracy Elementarna grupa zawodów Archeolodzy, socjolodzy i specjaliści dziedzin pokrewnych Farmaceuci bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji Trudności z pozyskaniem pracowników Brakujące umiejętności i uprawnienia Odsetek wskazań odpowiedzi tak Liczba bezrobotnych - stan na koniec okresu sprawozdawczego czytanie ze zrozumieniem i 7,69% 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 7,69% 0 komunikatywność obsługa komputera i 7,69% 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 7,69% 0 urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy 7,69% 0 własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 7,69% 0 7,69% 0 7,69% 0 str. 55
Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów Kierowcy samochodów ciężarowych przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 wywieranie wpływu 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa 0 urządzeń technicznych zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 czytanie ze zrozumieniem i 7,69% 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 7,69% 0 komunikatywność planowanie i organizacja pracy 7,69% 0 własnej 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 obsługa komputera i 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 0 urządzeń technicznych przedsiębiorczość, inicjatywność, 0 wykonywanie obliczeń 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 czytanie ze zrozumieniem i 7,69% 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 7,69% 0 komunikatywność planowanie i organizacja pracy 7,69% 0 własnej 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 obsługa komputera i 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 0 urządzeń technicznych str. 56
przedsiębiorczość, inicjatywność, 0 współpraca w zespole 0 wykonywanie obliczeń 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 Krawcy, kuśnierze, czytanie ze zrozumieniem i 0 kapelusznicy i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 0 komunikatywność obsługa komputera i 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 0 urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy 0 własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 0 0 współpraca w zespole 0 wykonywanie obliczeń 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 Kucharze współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 0 komunikatywność obsługa komputera i 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 0 urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy 0 własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 0 0 wykonywanie obliczeń 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 str. 57
Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych Mechanicy pojazdów samochodowych wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 czytanie ze zrozumieniem i 7,69% 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 7,69% 0 komunikatywność obsługa komputera i 7,69% 0 wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy 7,69% 0 własnej współpraca w zespole 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa 0 urządzeń technicznych przedsiębiorczość, inicjatywność, 0 0 wykonywanie obliczeń 0 wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 obsługa komputera i 7,69% 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 7,69% 0 urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy 7,69% 0 własnej 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 0 komunikatywność przedsiębiorczość, inicjatywność, 0 współpraca w zespole 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 Nauczyciele przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 str. 58
kształcenia zawodowego Ogółem (bez względu na zawód) Operatorzy maszyn do szycia zarządzanie ludźmi / przywództwo 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 0 komunikatywność obsługa komputera i 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 0 urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy 0 własnej 0 współpraca w zespole 0 wykonywanie obliczeń 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 wywieranie wpływu 0 3,44% 0 obsługa komputera i 2,31% 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 2,31% 0 urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy 2,31% 0 własnej wykonywanie obliczeń 2,31% 0 czytanie ze zrozumieniem i 2,02% 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 2,02% 0 komunikatywność współpraca w zespole 2,02% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 2,02% 0 wywieranie wpływu 1,42% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, 0,89% 0 znajomość języków obcych 0,89% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,60% 0 obsługa, montaż i naprawa 7,69% 0 urządzeń technicznych czytanie ze zrozumieniem i 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność 0 str. 59
Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej obsługa komputera i 0 wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy 0 własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 0 0 współpraca w zespole 0 wykonywanie obliczeń 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 obsługa, montaż i naprawa 7,69% 0 urządzeń technicznych 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 0 komunikatywność obsługa komputera i 0 wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy 0 własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 0 współpraca w zespole 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 wywieranie wpływu 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 czytanie ze zrozumieniem i 7,69% 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 7,69% 0 komunikatywność obsługa komputera i 7,69% 0 wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 7,69% 0 urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy 7,69% 0 własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 str. 60
Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej niesklasyfikowani 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 wywieranie wpływu 7,69% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i 7,69% 0 pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / 7,69% 0 komunikatywność obsługa komputera i 7,69% 0 wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy 7,69% 0 własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wywieranie wpływu 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa 0 urządzeń technicznych wykonywanie obliczeń 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0 znajomość języków obcych 0 Z punktu widzenia PUP Częstochowa istotną informacją jest sposób poszukiwania pracowników przez przedsiębiorców z powiatu częstochowskiego. Co prawda z badania kwestionariuszowego wynika, że 23,50% pracodawców wciąż zgłaszała się do urzędu pracy, lecz 21,25% zamieszczała oferty w Internecie i tą drogą rekrutowała pracowników. Firmy otrzymywały też zgłoszenia od potencjalnych kandydatów drogą bezpośrednią m.in. kandydaci zgłaszali się osobiście lub przesyłali ofertę pracy osobiście. W tym przypadku wskaźnik ten wyniósł 15,30%. str. 61
Wykres nr 10. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania nowych pracowników Z analizy ofert zgłaszanych do częstochowskiego urzędu pracy i określonego w ten sposób wskaźnika struktury wynika, że 23,83% firm niemal zawsze korzystało ze wsparcia urzędu pracy przy poszukiwaniu pracownika (odsetek zgłaszanych ofert od 76 do 100%). Natomiast 21,40% zgłaszało w urzędzie pracy do 10% ofert pracy (odsetek zgłaszanych ofert od 1 do 10%). Tabela nr 22. Analiza odsetka ofert pracy zgłaszanych przez pracodawców z powiatu częstochowskiego do PUP Częstochowa Odsetek ofert pracy zgłaszanych do PUP Wskaźnik struktury 1-10% 21,40 11-25% 9,48 26-50% 41,65 51-75% 3,65 76-100% 23,83 str. 62
Wykres nr 11. Analiza odsetka ofert pracy zgłaszanych przez pracodawców z powiatu częstochowskiego do PUP Częstochowa Pracodawcy z powiatu częstochowskiego w 2015 roku najczęściej zgłaszali oferty pracy w zawodach Technika prac biurowych 9,06% ogółu ofert. Ponad 6% ofert stanowiły propozycje zatrudnienia pomocy kuchennej. Poszukiwano także nauczycieli przedszkola (5,35% zgłaszanych ofert). Tabela nr 23. Zawody, w których pracodawcy z powiatu częstochowskiego najczęściej zgłaszają oferty pracy do PUP Częstochowa Zawód Wskaźnik struktury Technik prac biurowych* 9,06% Pomoc kuchenna 6,58% Nauczyciel przedszkola 5,35% Asystent nauczyciela 3,29% przedszkola Fizjoterapeuta 3,29% Krawiec* 3,29% Nauczyciel języka obcego 3,29% Operator maszyn i urządzeń 3,29% przemysłu spożywczego* Piekarz* 3,29% Pielęgniarka 3,29% Pozostali pracownicy obsługi 3,29% biurowej Robotnik gospodarczy 3,29% str. 63
Sekretarka 3,29% Sprzedawca* 3,29% Stolarz* 3,29% Spawacz 2,09% Sprzątaczka biurowa 2,07% Szwaczka maszynowa 2,07% Kucharz* 1,69% Pracownik socjalny 1,69% Ślusarz* 0,89% Asystent rodziny 0,84% Fakturzystka 0,84% Kelner* 0,84% Nauczyciel / instruktor 0,84% praktycznej nauki zawodu Operator pieców do obróbki 0,84% cieplnej Opiekunka środowiskowa* 0,84% Specjalista do spraw 0,84% marketingu i handlu Sprzedawca na targowisku / 0,84% bazarze Technik administracji* 0,84% Wychowawca w placówkach 0,84% oświatowych, wsparcia dziennego, wychowawczych i opiekuńczych oraz instytucjach pieczy zastępczej 6. PROGNOZA LOKALNEGO RYNKU PRACY Z badań kwestionariuszowych przeprowadzonych wśród pracodawców z powiatu częstochowskiego wynika, że aż 67,31% przedsiębiorców z terenu powiatu częstochowskiego deklarowało, że w roku 2016 poziom zatrudnienia w ich firmie nie ulegnie zmianie. 23,26% pracodawców było przekonanych, że poziom zatrudnienia w ich firmach zwiększy się. Mniej optymistyczną prognozę miało 9,43% pracodawców twierdzących w badaniu, że zatrudnienie w ich przedsiębiorstwach zostanie zredukowane. W grupie tych przedsiębiorców, którzy przewidywali wzrost zatrudnienia (23,26%) ankietowani zakładali że: zatrudnienie zwiększy się w granicach od 1 do 10% przewidywało 11,16% ankietowanych - zatrudnienie zwiększy się w granicach od 11 do 20% przewidywało 7,88% ankietowanych - zatrudnienie zwiększy się powyżej 30% przewidywało 4,23 % ankietowanych. str. 64
Wykres nr 12. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku Wykres nr 13. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku z uwzględnieniem zakładanego poziomu wzrostu lub spadku str. 65
Wskaźnik prognozy zatrudnienia netto Wskaźnik prognozy zatrudnienia netto (WZP) jest syntetycznym wskaźnikiem określanym na podstawie danych pozyskanych z badania kwestionariuszowego przedsiębiorców (część dotycząca zmian zatrudnieniowych). Wynik jego wyliczany jest jako różnica udziału przedsiębiorstw deklarujących wzrost zatrudnienia w danej grupie zawodów, a odsetkiem przedsiębiorstw przewidujących spadek zatrudnienia w tym czasie. Dla powiatu częstochowskiego prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto ogółem (WZ) w 2016 roku wyniósł 13,83 %. Prognozowana wartość wskaźnika zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów pokazuje w jakich grupach zawodów pracodawcy planują zwiększenie liczby pracowników. Najwyższy wskaźnik zanotowano w wielkiej grupie zawodów operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (10,28%). Tabela nr 24. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2016 roku Wielkie grupy zawodów Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 10,28% Pracownicy biurowi 6,56% Pracownicy przy pracach prostych 9,06% Pracownicy usług i sprzedawcy 8,31% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy 5,29% i kierownicy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 7,42% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Siły zbrojne Specjaliści 8,38% Technicy i inny średni personel 8,68% str. 66
Wykres nr 14. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2016 roku Na podstawie badań kwestionariuszowych określono zawody, w których pracodawcy z powiatu częstochowskiego zamierząją zatrudniać pracowników w 2016 roku. Mówi o tym wskaźnik struktury zatrudnienia. W dziewięciu zawodach Asystent nauczyciela, Doradca klienta, Krawiec, Nauczyciel specjalista terapii pedagogicznej, Operator maszyn do produkcji drutów i prętów, Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego, Pozostali kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi, Spawacz i Stolarz wskaźnik wyniósł 6,98%. Teoretycznie oznacza to, że w tych specjalnościach istnieje największa szansa znalezienia pracy w powiecie częstochowskim. Tabela nr 25. Zawody, w jakich firmy mają zamiar zatrudniać pracowników w 2016 roku Zawód Wskaźnik struktury Asystent nauczyciela przedszkola 6,98% Doradca klienta 6,98% Krawiec* 6,98% Nauczyciel specjalista terapii pedagogicznej 6,98% Operator maszyn do produkcji drutów i prętów 6,98% Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego* 6,98% Pozostali kierownicy do spraw zarządzania zasobami 6,98% ludzkimi Spawacz 6,98% Stolarz* 6,98% Technik prac biurowych* 5,28% Pozostali inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji 4,68% str. 67