1. PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA I CECHY GMINY 1.1. Położenie geograficzne, otoczenie terytorialne, powiązania z innymi ośrodkami Gmina Krzeszyce leży w północno-zachodniej części województwa lubuskiego i powiecie sulęcińskim (mapa 1). Na mapie 1 przedstawione jest położenie gminy w Polsce po podziale administracyjnym kraju, zaś na mapie 2 lokalizacja gminy w województwie lubuskim. Gmina Krzeszyce Mapa 1. Położenie gminy Krzeszyce na mapie Polski 7
Gmina Krzeszyce graniczy (mapa 2) na południu z gminą Sulęcin, na południowym zachodzie z gminą Ośno Lubuskie, na zachodzie z gminą Słońsk, na północnym zachodzie z gminą Witnica, na północy z gminą Bogdaniec, na północnym wschodzie z gminą Deszczno i na wschodzie z gminą Lubniewice. Mapa 2. Otoczenie gminy Krzeszyce 8
Gmina Krzeszyce leży w Niecce Nadwarciańskiej (mapa 3). Największą i najstarszą miejscowością gminy jest wieś Krzeszyce, której założenie datuje się na XII w. We wsi nie zachowały się w zasadzie żadne zabytki. Krzeszyce leżą w obrębie skrzyżowań dróg łączących przejścia graniczne w Świecku, Słubicach i Kostrzynie n/odrą, zaś odległość do Berlina wynosi 100 km. Mapa 3. Położenie gminy w Niecce Nadwarciańskiej w lubuskiem Gmina jest w około 50% zalesiona (mapa 4). Przez gminę płynie Kanał Postomski i rzeka Postomia. Przez północne obrzeża gminy płynie rzeka Warta. Największe wzniesienie gminy jest w Borach Postomskich i wynosi 39 m n.p.m. 9
Mapa 4. Kształt i położenie gminy Krzeszyce wraz z obszarami zalesionymi Dla krajobrazu Polski charakterystyczne są geologia i tektonika (mapa 5) wskazujące na to, iż gmina jest na pokrywie platformy paleozoicznej 1, która znajduje się pomiędzy górotworami platformy paleozoicznej a hercyńskim zapadliskiem przedgórskim. Istotny jest również pasmowy układ krain geograficznych (mapa 6) to też uwzględniając taki podział warto podkreślić przynależność tych terenów do makroregionu Pojezierza Lubuskiego, mezoregionu Pojezierze Łagowskie i krainy Pojezierze Wielkopolskie, natomiast na północ od gminy Sulęcin pojawia się makroregionie Pradoliny Toruńsko- Eberswaldzkiej, mezoregion Kotliny Gorzowskiej i kraina Pradolina Toruńsko- Eberswaldzka. 1 Głownie skały okruchowe, np. piaskowce, waki, łupki ilaste, krzemionkowe i inne a także wapienie organogeniczne (np. koralowe), sole, gipsy, węgiel kamienny. 10
Mapa 5. Uwarunkowania geologiczne położenia gminy Mapa 6. Pasmowy układ krain geograficznych 11
Krzeszyce są siedzibą władz gminy. W granicach gminy znajduje się 25 wsi łącznie z Krzeszycami i przysiółkami. Dominującą dziedziną gospodarki jest rolnictwo (mapa 7). Odległość od znaczących ośrodków przemysłowych w Polsce jest znaczna. Dlatego przeważa uprawa zbóż i ziemniaków. Stąd pochodzi czysta ekologicznie produkcja do przetwórstwa rolnospożywczego. Rozwija się handel, produkcja i usługi. Znaczenia nabiera turystyka i indywidualne budownictwo mieszkaniowe. Rys. 7. Rolnictwo w gminie i jej otoczeniu Teren gminy jest usytuowany w dobrym miejscu geograficznym leży, bowiem blisko granicy z Niemcami i Gorzowa Wlkp. (ok. 35 km). Stanowić, zatem może dobre zagłębie produkcji, handlu i usług tym bardziej, że obszar ten nie jest zdegradowany ekologicznie. Istnieją też dobre połączenia drogowe umożliwiające dojazd do gminy i jej sołectw. Jak dotąd teren ten jest dla wielu turystów mało znany. 12
1.2. Historia W gminie Krzeszyce najstarszą wsią są Krzeszyce, których założenie datuje się na XII-XIII wiek. Krzeszyce są starą słowiańską osadą leżącą na pograniczu dwóch polskich diecezji: lubuskiej i poznańskiej. Gmina jest położona w północnej części powiatu sulęcińskiego i tworzy ją 18 sołectw. Na przełomie XIII i XIV wieku obszar ten dostał się pod panowanie margrabiów, którzy w 1354 r. wieś Cerchitz należącą do von Uchtehagenów podporządkowali jurysdykcji biskupów lubuskich. Do końca XIX wieku Krzeszyce pozostały własnością zakonu joannitów w Słońsku. Drugiego lutego 1945 r. wieś została wyzwolona przez oddziały 33 Armii. Gmina jest bogata w kompleksy leśne, runo leśne i zwierzynę łowną. Do obiektów zabytkowych i sakralnych można zaliczyć kościoły w Przemysławiu, Kołczynie, Rudnej, Rudnicy, Muszkowie, Maszkowie i Łukominie. LITERATURA 1. Atlas Polski. GMG 1998 2. Encyklopedia Multimedialna. PWN 2000 3. Informacje uzyskane z Urzędu Gminy w Krzeszycach 13