Niebezpieczeństwa w górach

Niebezpieczeństwa w górach

Niebezpieczeństwa w górach Wynikające z ukształtowania i specyfiki terenu Wynikające ze zjawisk i warunków atmosferycznych / np. nagłe załamanie pogody / Zawinione przez człowieka / np. zejście ze znakowanego szlaku, zbyt duża pewność siebie... Wielu bezpiecznie przeszło tą drogą../

Niebezpieczeństwa wynikające z ukształtowania terenu Wysokość Ekspozycja

Niebezpieczeństwa wynikające z warunków atmosferycznych Wiatr Mgła Opady Zimno Słońce Burze i pioruny

Wysokość Wysokość a ciśnienie atmosferyczne - Ciśnienie atmosferyczne to siła, z jaką słup powietrza naciska na powierzchnię ziemi. - Ciśnienie atmosferyczne maleje wraz z wysokością

Wykres zależności ciśnienia od wysokości

Nagłe przeniesienie organizmu ludzkiego z miejsca o wyższym ciśnieniu / tereny położone niżej/ w góry powoduje; - niedotlenienie mózgu - zaburzenia równowagi - bóle głowy Przeciwdziałanie - aklimatyzacja

EKSPOZYCJA To reakcja najogólniej mówiąc na pobyt w terenie, w którym otacza nas duża przestrzeń tzn. na skalnej grani, nad urwiskiem. Duże znaczenie ma nasza forma fizyczna i psychiczna. W razie niedyspozycji należy to niezwłocznie zgłosić przewodnikowi, przemieścić się w teren mniej eksponowany.

Niebezpieczeństwa wynikające z warunków atmosferycznych Wiatr - poziomy ruch powietrza względem powierzchni ziemi. Wiatry są wywoływane różnicą ciśnienia atmosferycznego

Wiatr Przemieszczanie się mas powietrza następuje zawsze w kierunku obszarów o niższym ciśnieniu, czyli niżów Szybkość wiatru zależy od różnicy ciśnień/ im większa różnica tym silniejszy wiatr/ Prędkość wiatru podajemy w metrach na sekundę

Rodzaje wiatrów Wiatr dolinny (dzienny) i wiatr górski (nocny) - wiatry lokalne, powstające w górach, zmieniają w ciągu doby swój kierunek. Wiatr dolinny to ciepła masa powietrza przemieszczająca się ku górze z nagrzanych w ciągu dnia dolin. Wiatr górski wieje w nocy ku dolinie.

Schemat powstawania fenu. Opad po nawietrznej i wiatr zstępujący powodują wyższą temperaturę u podstawy bariery po stronie zawietrznej Wiatr fenowy

Wiatr halny Wiatr halny - wiatr typu fenowego, wiejący w południowej Polsce, w Karpatach. Najgwałtowniejsze wiatry tego typu wieją na Podhalu, gdzie opadają ze szczytów Tatr. Jest to ciepły i porywisty wiatr, wiejący ku dolinom.

Oddziaływanie wiatru Wiatr czyli zmiany w ciśnieniu atmosferycznym w górach może być przyczyną ;obniżenia - obniżenia sprawności fizycznej - złego samopoczucia - napięcia nerwowego - Zwielokrotnienia niskiej temperatury / temp. odczuwalna /

Skutki działania wiatru to ; - zwiększenie utraty ciepła w organizmie, - powstawanie zagrożenia lawinowego na stokach, - powstawanie nawisów, zasp śnieżnych -powstawanie wiatrołomów - zwiększenie niebezpieczeństwa wypadków turystycznych / np. utrata równowagi /.

Mgła Mgła - krople wody (lub kryształy lodu) zawieszone w powietrzu, których dolna podstawa styka się z powierzchnią ziemi, i które powodują ograniczenie widoczności. Potocznie o mgle mówimy, gdy widoczność przy gruncie jest znacznie ograniczona, w przeciwnym razie mamy do czynienia z zamgleniem.

Rodzaje mgły Z wypromieniowania ciepła, powstająca przy gruncie szczególnie w nocy / zalega płatami doliny, dając czasami zjawisko morza mgieł / Mgłą napływowa adwekcyjna / napływ ciepłego powietrza na wychłodzony grunt, warstwa o znacznej grubości/ Mgła frontowa/ przy długo padającym deszczu i parowaniu gruntu/ zalega znaczne obszary w strefie opadów sięga aż do chmur.

Oddziaływanie mgły Mgła jest zimna i wilgotna. Widoczność w czasie mgły ogranicza się do ok. 100m... Skutki: utrudniona orientacja w terenie rozpraszanie światła i fal akustycznych wyolbrzymienie konturów skał i drzew deprymujące działanie na psychikę człowieka w zimie zmiana konfiguracji terenu

Opady atmosferyczne Opady są produktem skraplania pary wodnej, spadającym z chmur na ziemię

Podział opadów Opady płynne - mżawka /drobne mało rozróżnialne kropelki wody/ - deszcz / większe pojedynczo dostrzegalne krople/ Te rodzaje opadów występują w postaci schłodzonej w temp. Około zera stopni celcjusza powodując oblodzenie.

Opady stałe Śnieg, kryształki, igły i gwiazdki lodowe zlepiające się w płatki Krupa deszcz lodowy powstaje przy temperaturach bliskich zera stopni Celcjusza Grad, kulki i bryłki lodu o różnej średnicy / występuje w czasie silnych burz w temperaturach powyżej zera.

Opady stałe Szadź, powstaje z mgły, mrozu i wiatru / osiada na budynkach, drzewach od strony wystawionej na wiatr, warstwy o różnej grubości/ Gołoledź, marznący deszcz / krople deszczu wpadają w mroźną warstwę powietrza, tworząc na ziemi lodowa powłokę Wszystkie wymienione formy opadów mogą występować w różnych kombinacjach, zależnych od wielu czynników atmosferycznych.

Zimno Temperatura suchego powietrza wraz ze wzrostem wysokości o 100m spada o 1 st. a powietrza wilgotnego o 0,5 st. To umożliwia nam przybliżone określenie temperatury na grzbiecie górskim lub szczycie na który podążamy..

Zimno Najniebezpieczniejszym skutkiem działania zimna są odmrożenia i wychłodzenie organizmu. Długi wysiłek fizyczny w niskiej temperaturze powoduje osłabienie organizmu.

Działanie promieni słonecznych Działanie słońca w górach może stworzyć bardzo wiele problemów ale najważniejsze skutki to: oparzenia i przegrzanie organizmu /udar cieplny/ czasowe lub trwałe uszkodzenie wzroku charakterystyczne oświetlenie terenu utrudniające rozeznanie konfiguracji /brak kontrastu w terenie/ zmiana miejscowych warunków śnieżnych

Przeciwdziałanie Zimą używać odpowiednich okularów p. słonecznych z filtrami UV i odpowiednich kremów z filtrami. Latem nosić nakrycie głowy w czasie silnej operacji słonecznej.

Przeciwdziałanie Należy być odpowiednio wyekwipowanym na wycieczki, posiadać odpowiednie obuwie i suchą odzież na zmianę. Wzajemna obserwacja uczestników wyprawy /stan fizyczny i psychiczny /

Burze i pioruny Burza jest opadem atmosferycznym połączonym z wyładowaniami elektrycznymi Powstaje po przez pionowe wyniesienie wilgotnych mas powietrza na znaczne wysokości do temp. - 20 O

Podział burz Burza cieplna powstają w ciepłej porze roku wysoka temperatura, duża wilgotność- powstaje prąd wstępujący z ogrzanego powietrzagwałtowny opad deszczu, gradu są one krótkotrwałe, występują wczesnym popołudniem

Podział Burz Burze konwekcyjne powstają najczęściej na wiosnę napływ chłodnego polarno-morskiego powietrza, nad nagrzany grunt powstają chmury burzowe o znacznym zasięgu dają przelotne opady i wyładowania elektryczne

Błyskawice Błyskawica wielokrotne wyładowanie elektryczne o długości do 10 km Ładunki zgromadzone w chmurach mają napięcia rzędu 100ml volt, natężenie prądu 10 do 100 tys. amperów Kanał którym przebiega wyładowanie ma bardzo wysoką temperaturę, gwałtownie nagrzewa powietrze, powodując falę dźwiękową

Uderzenie pioruna Przy uderzeniu pioruna w grunt, energia elektryczna rozchodzi się we wszystkie strony, część tej energii znajduje drogę przez ciało człowieka /nogi stopy/ i wówczas następuje porażenie. Nie jest regułą, że piorun uderza w najwyższe punkty terenu np. szczyty górskie, duże zagrożenie występuje również w dolinach i na stokach.

Zachowanie się w czasie burzy i wyładowań elektrycznych Ciche wyładowania tzn. ciche bzykanie, trzeszczenie, stawanie włosów do góry, należy jak najszybciej opuścić to miejsce. opuścić partie szczytowe, w terenie trudnym usiąść ze złożonymi razem i podciągniętymi pod siebie stopami na plecaku, linie lub luźnym kamieniu odpowiednio dużym, leżącym na trawie z dala od sąsiednich skał, nie opierać się plecami o skałę. Pamiętać o zjawisku napięcia krokowego po uderzeniu pioruna.

NOC I BIWAK PRZYMUSOWY Może się zdarzyć, że noc nas w górach zastanie i wtedy musimy być przygotowani na spędzenie nocy lub kilku godzin w terenie aby zregenerować siły. Na biwak należy wybrać miejsce osłonięte od wiatru, zimą wykopać jamę śnieżną, następnie wymienić swoją odzież na suchą. Zimą należy pamiętać, aby żadna część ubrania i buty nie powodowały ucisku na ciało. Należy je rozsznurować, a nie zdejmować! Gdy mamy taką możliwość, możemy rozpalić ognisko, korzystając z suchych gałęzi, znajdujących się pod osłoną obwisłych gałęzi ze śniegiem. Zawsze w górach powinniśmy ze sobą oprócz telefonu nosić zapałki i latarkę!

SPADAJĄCE KAMIENIE Na skutek wietrzenia skał, erozji stromych stoków, strącania przez spływającą wodę deszczową, strącania przez turystów i zwierzynę. Spadające kamienie można spotkać wszędzie ale przede wszystkim we wklęsłych formacjach skalnych. Przed luźnymi kamieniami nie należy uciekać w panice. Ochronę przed nimi stanowią w terenie skalnym przewieszki, pionowe progi skalne i duże bloki skalne.

ODPADNIĘCIE Utrata równowagi fizycznej może nastąpić w każdym terenie np. na skutek ukruszenia się stopnia, obsunięcia nogi ze ścieżki, ugodzenia przez spadający kamień. W terenie trudnym poruszajmy się ostrożnie, schodźmy ostrożnie, nie zrzucajmy umyśl

NAWISY ŚNIEŻNE Powstają pod wpływem wiatru, po dużych opadach śniegu, mogą mieć nawet do kilku metrów po stronie zewnętrznej ostrej grani. Nie należy wchodzić na wysięg nawisu, bo grozi to oberwaniem

LAWINY Przede wszystkim śnieżne. Musimy wiedzieć, że zagrożenie lawinowe występuje po obfitych opadach śniegu, przy wzroście temperatury, a także w czasie silnego wiatru, tworzącego nawisy śnieżne i jest określane w skali pięciostopniowej. Należy bezwzględnie przestrzegać informacji i ostrzeżeń o zagrożeniu lawinowym!

Zasady poruszania się w górach KSIĄŻKA WYJŚĆ KSIĄŻKA WYJŚĆ Wyjście powinno być odnotowane w książce wyjść z podanymi: datą, ilością osób, trasą wycieczki i godzinami wyjścia i planowanego powrotu. Czas przejścia należy oszacować na podstawie podanych czasów na szlaku dostosowując się do najsłabszego w zespole! (W warunkach zimowych czas przejścia może się znacznie wydłużyć). Przekroczenie podanej godziny powrotu do schroniska, może stać się punktem rozpoczęcia akcji w razie nie dotarcia na czas. W innych rejonach w przypadku gdy wędrujesz sam lub w małym gronie dobrze jest zostawić informacje ratownikowi dyżurnemu GOPR lub obsłudze schroniska - w jakim kierunku się udajesz, szczególnie wtedy gdy warunki atmosferyczne są niesprzyjające.

Wycieczki szkolne, grupy Gdy wędrujesz w górach w grupie lub wycieczce pamiętaj: Należy iść pomiędzy - prowadzącym i zamykającym wycieczkę. Nigdy nie należy wyprzedzać prowadzącego. Prowadzący powinien iść zawsze tempem najsłabszego. Nie lekceważ uwag i poleceń swoich wychowawców - jesteś w górach, a tu warunki potrafię zmieniać się błyskawicznie! Wszyscy uczestnicy wędrówki powinni mieć kontakt wzrokowy pomiędzy sobą.

Wycieczki szkolne, grupy Uczestnicy wycieczki powinni wiedzieć jakim szlakiem aktualnie idę/będą/będę szli, w jakim czasie powinni pokonać aktualną drogę, co jest miejscem docelowym aktualnego etapu wycieczki. Grupa powinna iść w umiarkowanym tempie tak aby nie doprowadzić do jej zbytniego rozciągnięcia (w przypadku nagłej zmiany warunków atmosferycznych - najczęstsza przyczyna zaginięć!).

Wycieczki szkolne, grupy Co jakiś czas należy zatrzymywać się na "odpoczynek" - w celu sprawdzenia stanu osobowego i kondycyjnego grupy. Zawsze należy brać pod uwagę zmieniające się warunki atmosferyczne oraz fakt, że na większej wysokości panują z reguły trudniejsze warunki. Powyżej 1000 m.n.p.m każda grupa powyżej 15 osób powinna korzystać z pomocy Przewodników Górskich!

Wzywanie pomocy w górach NIGDY NIE POZOSTAWIAMY POSZKODOWANEGO SAMEGO BEZ OPIEKI, NAWET JEŻELI MUSIELIBYŚMY UTRZYMAĆ Z NIM JEDYNIE KONTAKT GŁOSOWY ZE WZGLĘDU NA TRUDNOŚCI TERENOWE.

Wzywanie pomocy w górach Jeżeli warunki terenowe uniemożliwiają udanie się po pomoc to wzywamy pomocy międzynarodowym sygnałem: JAKIKOLWIEK SYGNAŁ OPTYCZNY LUB AKUSTYCZNY POWTARZANY 6 RAZY NA MINUTĘ (CO 10 SEKUND), PO CZYM NASTĘPUJE JEDNA MINUTA PRZERWY. ODPOWIEDŹ O ZROZUMIENIU SYGNAŁU TO TAKI SAM SYGNAŁ LECZ 3 RAZY NA MINUTĘ, PO CZYM 1 MINUTA PRZERWY.

Wzywanie pomocy w górach Ten sposób wzywania pomocy należy stosować w tych partiach górskich, z których będzie widoczny i słyszalny: Tatry, Babia Góra, Bieszczady, Karkonosze. W partiach zalesionych sygnały optyczne nie będą widoczne, a sygnały akustyczne mogą być tłumione przez drzewa.

W całej Polsce telefon alarmowy GOPR 985 oraz 601 100 300