projekt z dnia 8.07.2015 r. UZASADNIENIE 1. Potrzeba i cel uchwalenia ustawy Celem niniejszego projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii (dalej: projekt ustawy) jest usunięcie wątpliwości interpretacyjnych prawnych i redakcyjnych przepisów, które nie weszły jeszcze w Ŝycie, w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Dz. U. z 2015 r. poz. 478 (dalej: ustawa), w szczególności art. 41 ustawy, które dotyczą kwestii dopuszczalności pomocy publicznej dla wytwórców tak prowadzących, jak i nieprowadzących działalności gospodarczej, którzy jednak w świetle przepisów dotyczących dopuszczalności pomocy publicznej traktowani są jako sui generis przedsiębiorcy. Ponadto, zmiany ustawy i usunięcie ww. wątpliwości interpretacyjnych w kształcie zaproponowanym w projekcie mają na celu wprowadzenie jedynie zmian o charakterze technicznym i doprecyzowującym, które pozwolą na funkcjonowanie tych regulacji w obrocie prawnym. Mając na uwadze wskazane potrzeby i cel uchwalenia niniejszej ustawy zaproponowano dokonanie zmian w przepisach ustawy o odnawialnych źródłach energii czyniących moŝliwymi skorzystanie przez obywateli z rozwiązań pro-obywatelskich zawartych w przepisach tej ustawy. Proponowane zmiany pozwolą uniknąć ryzyka braku moŝliwości stosowania niektórych przepisów art. 41 ww. ustawy Przedstawiane zmiany wprowadzają do ustawy o odnawialnych źródłach energii, w szczególności podstawę prawną do wymogów określonych w Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020 (Dz. Urz. UE seria C, Nr 200 z 28.06.2014, s.1), które w pełnym zakresie dopuszczają, jako zgodne z zasadami wspólnego rynku, instrumenty rynkowe, takie jak aukcje czy procedury przetargowe zgodne z zasadami konkurencji otwarte dla wszystkich producentów 1
wytwarzających energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii, konkurujących ze sobą na równych warunkach, które powinny zasadniczo zapewnić ograniczenie dotacji do minimum. Ponadto, równieŝ w świetle postanowień art. 42 ust. 2 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Tekst mający znaczenie dla EOG), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 26 czerwca 2014 r. (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1) pomoc przyznaje się w drodze procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji i opartej na jasnych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych kryteriach, która jest otwarta dla wszystkich wytwórców produkujących energię elektryczną ze źródeł odnawialnych w sposób niedyskryminacyjny. W związku z tym konieczne jest wprowadzenie do systemu prawa regulacji umoŝliwiających skorzystanie przez prosumentów (mikro wytwórców), wytwarzających energię elektryczną w mikroinstalacji, z mechanizmu wsparcia określonego w art. 41, w kontekście moŝliwości i dopuszczalności korzystania z pomocy publicznej. 2. Wskazanie róŝnic pomiędzy dotychczasowym i projektowanym stanem organizacyjnym i prawnym Przedstawiając w zarysie ww. wątpliwości interpretacyjne naleŝy zwrócić uwagę, Ŝe ustawa o odnawialnych źródłach energii nie definiuje pojęcia nowobudowanej instalacji odnawialnego źródła energii. Nie definiuje tego takŝe Ŝaden inny akt prawny. Nie wiadomo zatem, do jakich konkretnie instalacji ust. 10, ale takŝe i 15 art. 41, miałyby mieć zastosowanie. Nie określono bowiem daty granicznej oraz sposobu jej określenia, która dzieliłaby zbiór instalacji odnawialnego źródła energii na te nowobudowane i pozostałe. Wreszcie niejednoznaczne jest posłuŝenie się w art. 41 ust. 11 i 16 pojęciem oddania do uŝytkowania. W pozostałych ustępach tego artykułu (oraz pozostałych przepisach ustawy) okres 15 lat, przez który danej instalacji przysługuje wsparcie określone w ustawie liczony jest od pierwszego dnia wprowadzenia tej energii do sieci dystrybucyjnej. Trudno jest zrozumieć, dlaczego w przypadku instalacji, o których mowa w ust. 10 i 15 art. 41, okres ten liczony jest w sposób odmienny. W praktyce moment oddania do uŝytkowania danej instalacji moŝe się pokrywać z momentem wprowadzenia po raz pierwszy do sieci 2
dystrybucyjnej energii elektrycznej wytworzonej w danej instalacji. Jednak, kwestii tych ustawa nie przesądza. Artykuł 41 ust. 11 i 16 wskazują, Ŝe sprzedawcy zobowiązanemu przysługuje prawo do pokrycia strat wynikłych z tytułu zakupu energii elektrycznej po cenach gwarantowanych. Przepisy te nie określają jednak trybu ich pokrycia. Ustęp 20 art. 41 z kolei stanowiąc, Ŝe koszty zakupu energii ze źródeł wymienionych w ust. 10 i 15 rozliczane są na zasadach określonych art. 95. nie rozwiązuje problemu sposobu rozliczania strat, o których mowa w ust. 11 i 16 art. 41. Wynika to z faktu, Ŝe art. 95 ustawy dotyczy opłaty OZE, która moŝe być przeznaczona (poza kosztami działalności OREO SA) jedynie na pokrycie ujemnego salda z art. 93 ust. 1 pkt 4 albo ust. 2 pkt 3. Nie wiadomo jednak, czy straty z ust. 10 i 15 art. 41 są równoznaczne ujemnemu saldu z art. 95 (jeśli tak, to te same pojęcia powinny być określane tymi samymi terminami w jednej ustawie) oraz czy obowiązek z art. 41 ust. 1 (z którym wiąŝe się prawo pokrycia ujemnego salda) obejmuje równieŝ obowiązek z ust. 10 i 15 art. 41, czy teŝ ust. 10 i 15 konstruują inny rodzaj obowiązku. Zgodnie z art. 41 ust. 12 i 17 taryfy gwarantowane dla instalacji odnawialnych źródeł energii o mocy do 3 kw obowiązują do momentu, gdy łączna moc oddawanych do uŝytku źródeł nie przekroczy 300 MW, a taryfy dla instalacji 3-10 kw do momentu, gdy łączna moc oddawanych do uŝytku źródeł nie przekroczy 500 MW. Ustawa nie wskazuje jednak, jaki podmiot, w jakim trybie i na jakiej podstawie ma kontrolować aktualny stan mocy zainstalowanej w poszczególnych instalacjach. Nie jest równieŝ moŝliwe przyznanie takiej kompetencji Prezesowi URE na podstawie przepisów ustawy Prawo energetyczne, gdyŝ w tej ustawie takŝe brakuje odpowiedniej podstawy prawnej. W związku z tym sprzedawca zobowiązany do zakupu wytworzonej energii w mikroinstalacji nie będzie dysponował wiąŝącymi informacjami, czy energię elektryczną wyprodukowaną w danej instalacji powinien zakupić po cenie określonej w ust. 10 i 15 art. 41, czy teŝ po cenie, o której mowa w ust. 8 art. 41. W art. 1 w zmianie 1, wprowadzono do art. 5 ustawy dodatkowy ust. 2 a, pozwalający na monitorowanie rozwoju sektora mikro energetyki. Przepis nakłada na wytwórców korzystających ze stawek gwarantowanych obowiązek zgłoszenia operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego została przyłączona mikroinstalacja informacji o wytworzeniu i wprowadzeniu po raz pierwszy do sieci dystrybucyjnej energii 3
elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji, oraz o rodzaju mikroinstalacji w terminie 7 dni od dnia jej wytworzenia i wprowadzenia po raz pierwszy do sieci dystrybucyjnej. Z kolei na podstawie przepisów projektu zawartych w zmianie 2 operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego (OSD) przekaŝe Prezesowi URE w sprawozdaniu kwartalnym wykaz wytwórców energii elektrycznej w mikroinstalacji, którzy złoŝyli wniosek o przyznanie pomocy publicznej wskazany w art. 39b ust. 1 oraz wytworzyli i wprowadzili energię elektryczną do sieci dystrybucyjnej. Dodatkowo, OSD zobowiązani zostali do przedkładania, w ww. sprawozdaniu, informacji pozwalających na określenie rodzaju mikroinstalacji oraz sumarycznej mocy zainstalowanej elektrycznej w mikroinstalacjach o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej: a) nie większej niŝ 3 kw, przyłączonych do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym nie wyŝszym niŝ 1 kv, wykorzystujących do wytworzenia energii elektrycznej hydroenergię, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego, b) większej niŝ 3 kw i nie większej niŝ 10 kw, przyłączonych do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym nie wyŝszym niŝ 1 kv, wykorzystujących do wytworzenia energii elektrycznej biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, hydroenergię, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego - w których energia elektryczna została wytworzona i wprowadzana do sieci dystrybucyjnej po raz pierwszy przez wytwórców, którzy złoŝyli wniosek o przyznanie pomocy publicznej wskazany w art. 39b ust. 1. Właściwy OSD przekazywał będzie Prezesowi URE sprawozdania w terminie 30 dni od dnia zakończenia kwartału. Na podstawie otrzymanych sprawozdań kwartalnych OSD Prezes URE zamieści w Biuletynie Informacji Publicznej URE informację kwartalną o sumarycznej mocy zainstalowanej elektrycznej w mikroinstalacjach w terminie 45 dni od dnia zakończenia kaŝdego kwartału ( art. 1 w lit. b projektu). W art. 1 w zmianie 3, będącej zmianą do art. 20 ustawy, proponuje się nałoŝyć toŝsame obowiązki na wytwórców energii elektrycznej z biogazu rolniczego, tak, aby zapewnić im z jednej strony moŝliwość partycypacji w proponowanym systemie wsparcia, z drugiej przekazywane informacji do OSD, które OSD przekaŝe do URE w raporcie kwartalnym, co zawarto w zmianie 4 i 5 do art. 1 projektu regulacji. 4
W art. 1 w zmianie 6 zakłada się zmianę w art. 25 ustawy polegającą na uchyleniu pkt 7 ustawy. Zmiana ta ma charakter deregulacyjny oraz stricte redakcyjny. W art. 1 w zmianie 7 zakłada się zmianę w art. 27 ustawy polegającą na nadaniu nowego brzmienia ust. 1. Zmiana ta ma na celu doprecyzowanie brzmienia przepisów, a jej skutkiem będzie ograniczenie treści rejestru wytwórców biogazu rolniczego do danych, które nie stanowić będą innych danych teleadresowych. Zmiana ta ma równieŝ charakter deregulacyjny. W art. 1 w zmianie 8 zakłada się zmianę w art. 32 ust. 2 pkt 1, która jest wynikiem zmian upraszczających treść rejestru wytwórców biogazu, o których mowa w zmianie 6 do art. 1 ustawy. Zmiana ta ma charakter redakcyjny. W art. 1 w zmianie 9 zakłada się zmianę ustawy poprzez zmianę ust. 1 w art. 39 ustawy, której to celem zmiany jest zapewnienie zgodności regulacji z zasadami dotyczącymi pomocy publicznej. Zmiana ta ma charakter stricte redakcyjny. Konsekwencją zmiany 9 w art. 1 jest dodanie w zmianie 10 w art. 1, polegającej na dodaniu art. 39a 39b, którego celem jest zapewnienie zgodności wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej w mikroinstalacji z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej. Przepisy te są odwzorowaniem brzmienia art. 39, z tym, Ŝe odpowiednio dotyczą wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, o której mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3 ustawy, wytworzonej w mikroinstalacji wymienionej w art. 41 ust. 8a, w której energia elektryczna została wytworzona po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4. Regulacja art. 39a pozwoli dostosować moŝliwość uzyskania pomocy publicznej do wysokości, która nie będzie rodzić wątpliwości w kontekście uzyskania pomocy i stanowić będzie dopuszczalną pomoc publiczną. Regulacja art. 39b pozwoli wyposaŝyć Prezesa URE w uprawnienia dotyczące potrzeby monitorowania progów mocowych 300 i 500 MW, o których mowa w ustawie, a takŝe pozwoli zapewnić zgodność realizowanych mikroinstalacji z prawem oraz z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej. Zgodnie z tymi przepisami kaŝdy wytwórca energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, o której mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3 ustawy, w mikroinstalacji wymienionej w art. 41 ust. 8a, w której energia elektryczna zostanie wytworzona i wprowadzana do sieci dystrybucyjnej po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, który chce uzyskać cenę zakupu tej energii elektrycznej określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 41 ust. 8a będzie zobowiązany przed 5
budową, zakupem, instalowaniem, eksploatacją lub modernizacją tej mikroinstalacji złoŝyć do Prezesa URE pisemny wniosek o przyznanie pomocy publicznej. Wniosek o przyznanie pomocy publicznej będzie zawierać: 1) imię i nazwisko oraz adres zamieszkania albo nazwę i adres siedziby wytwórcy; 2) opis techniczno ekonomiczny projektowanej mikroinstalacji; 3) lokalizację projektowanej mikroinstalacji; 4) kwotę dofinansowania wynikającą z ceny zakupu energii elektrycznej określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 41 ust. 8a; 5) pisemne oświadczenie potwierdzające, Ŝe wytwórca nie korzystał, nie korzysta i nie będzie korzystał z pomocy publicznej przeznaczonej na budowę, zakup, instalowanie, eksploatację lub modernizację tej mikroinstalacji, bez względu na datę i formę jej udzielenia. Prezes URE badał będzie kompletność złoŝonego wniosku o przyznanie pomocy publicznej. W przypadku, gdy wniosek o przyznanie pomocy publicznej będzie kompletny, Prezes URE będzie informował niezwłocznie o złoŝonym wniosku o przyznanie pomocy publicznej właściwego operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego oraz właściwego sprzedawcę zobowiązanego. Przepis ten uwzględnia uwagi zgłaszane w trakcie konsultacji publicznych. Ograniczy to zakres obowiązków wytwórcy do ustawowego minimum. W przypadku, gdy wytwórca nie złoŝy do Prezesa URE wniosku o przyznanie pomocy publicznej, do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w tej mikroinstalacji stosuje się cenę zakupu energii określoną w art. 41 ust. 8. W art. 1 w zmianie 11 w lit. a zakłada się zmianę ustawy poprzez dodanie w art. 41 ust. 2a i 2b, które to przepisy w istocie potwierdzać będą moŝliwy do realizacji udział mikrowytwórców w systemie wsparcia i nakładał będzie na sprzedawców zobowiązanych obowiązek zakupu energii elektrycznej wytworzonej w danej mikroinstalacji wyłącznie w ilości nie większej niŝ średnia roczna ilość stanowiąca iloczyn łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej w tej mikroinstalacji i stopnia wykorzystania mocy zainstalowanej elektrycznej. Minister właściwy do spraw gospodarki zgodnie z ust. 2b art. 41 będzie uprawniony, w drodze rozporządzenia, do zwiększenia stopnia wykorzystania mocy zainstalowanej elektrycznej poszczególnych rodzajów mikroinstalacji wymienionych w ust. 2a, biorąc pod uwagę postęp techniczno-technologiczny w tym zakresie. 6
Wreszcie w art. 1 w kolejnej zmianie w pkt 11 w lit b nadaje się nowe brzmienie ust. 8 w art. 41, który stanowi, iŝ cena zakupu energii elektrycznej, wytworzonej w mikroinstalacji innej niŝ wymienionej w ust. 8a, stanowi równowartość średniej ceny sprzedaŝy energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale ogłoszonej przez Prezesa URE na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 18a ustawy Prawo energetyczne. Pozwoli to uniknąć wątpliwości interpretacyjnych. W art. 1 w kolejnej zmianie w pkt 11 w lit c dodaje się po ust. 8 w art. 41, ust. 8a i ust. 8b, zgodnie z którymi to przepisami ustawa nakłada na ministra właściwego do spraw gospodarki obowiązek określenia, w drodze rozporządzenia, w terminie do 15 grudnia kaŝdego roku ceny zakupu energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3, wytworzonej w mikroinstalacji, w której energia elektryczna została wytworzona i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej wskazanych w normie rodzajach i mocach mikroinstalacji. Obowiązek ten dotyczył będzie następnego roku kalendarzowym. Tym samym przepis art. 41 ust. 8a odnosi się do poszczególnych grup wytwórców i pozwala na zastosowanie przez sprzedawców zobowiązanych ceny zakupu energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3, wytworzonej w mikroinstalacji, w której energia elektryczna została wytworzona i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej wskazanych w normie rodzajach i mocach mikroinstalacji i dotyczy zgodnie z art. 41 ust. 1 zakupu oferowanej: 1) oraz niewykorzystanej energii elektrycznej wytworzonej przez wytwórcę, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lub w art. 19 ust. 1; 2) energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji przez wytwórcę będącego przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w mikroinstalacji zmodernizowanej po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4; 3) energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji przez wytwórcę będącego przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, pod warunkiem Ŝe energia elektryczna została wytworzona w tej mikroinstalacji po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4. 7
Zgodnie z art. 41 ust. 8b sprzedawca zobowiązany będzie dokonywać zakupu energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3, wytworzonej w mikroinstalacji wymienionej w ust. 8a, po stałej cenie ustalonej na dzień powstania obowiązku zakupu. W art. 1 w kolejnej zmianie w pkt 11 w lit d zmienia się ust. 9 art. 41, zgodnie z którym to przepisem koszty bilansowania handlowego energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacjach, o których mowa w ust. 1, pokrywają w całości sprzedawcy zobowiązani. W art. 1 w kolejnej zmianie w pkt 11 w lit e dodaje się w art. 41 ust. 9a i ust. 9d, które to zmiany są konsekwencją zmian ust. 9 art. 41. Zgodnie z tymi zmianami koszty uzasadnione bilansowania handlowego w rozumieniu ustawy - Prawo energetyczne w przypadku mikroinstalacji, uwzględnia się w kalkulacji cen ustalanych w taryfach przedsiębiorstw pokrywających te koszty, przyjmując, Ŝe kaŝda jednostka energii elektrycznej sprzedawana przez dane przedsiębiorstwo energetyczne odbiorcom końcowym jest w tej samej wysokości obciąŝona tymi kosztami. Ponadto, w wyniku zmian ustawy w tym zakresie sprzedawca zobowiązany będzie odpowiedzialny za bilansowanie handlowe energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacjach. Zgodnie z ust. 9c do art. 41 w przypadku, gdy sumaryczna moc zainstalowana elektryczna w mikroinstalacjach o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej: 1) nie większej niŝ 3 kw, przyłączonych do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym nie wyŝszym niŝ 1 kv, wykorzystujących do wytworzenia energii elektrycznej hydroenergię, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego - przekroczy 300 MW, albo 2) większej niŝ 3 kw i nie większej niŝ 10 kw, przyłączonych do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym nie wyŝszym niŝ 1 kv, wykorzystujących do wytworzenia energii elektrycznej biogaz rolniczy, biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, hydroenergię, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego - przekroczy 500 MW - Prezes URE zobowiązany będzie podać niezwłocznie tę informację w Biuletynie Informacji Publicznej URE. Konsekwencją regulacji zawartej w ust. 9c art. 41 jest regulacja art. 41 ust. 9d, który to przepis stanowi, iŝ w przypadku, o którym mowa w ust. 9c, ceny zakupu energii elektrycznej określonej w przepisach wydanych na podstawie ust. 8a nie stosuje się do mikroinstalacji, 8
w której po raz pierwszy wytworzono energię elektryczną i wprowadzono do sieci dystrybucyjnej po zakończeniu miesiąca, w którym Prezes URE podał informację o przekroczeniu mocy zainstalowanej elektrycznej w Biuletynie Informacji Publicznej URE. Zakup energii elektrycznej wytworzonej w tej mikroinstalacji odbywa się po cenie określonej w ust. 8. Regulacje powyŝsze dopełniają obowiązek nałoŝony na Prezesa URE w zakresie monitorowania stopnia rozwoju nowych mocy wytwórczych i osiągnięcia łącznie 800 MW mocy zainstalowanej elektrycznej w mikroinstalacjach do mocy 10 kw. Dodatkowo, zmiany ustawy uregulowane w art. 1 w pkt 11 lit. a-e skutkować będą zmianami wprowadzonymi w lit. f do art. 1 niniejszej ustawy zmieniającej oraz koniecznością skreślenia ust. 10 13, 15 18 i 20 w art. 41 ustawy zmienianej. Zmiany te zawarte są w zmianie 11 do art. 1 w lit. f. Dodatkowo, w celu kompleksowego uregulowania kwestii wsparcia wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, w tym mikro wytwórców, w art. 1 w zmianie 12 zakłada się zmianę art. 43 ustawy i proponuje się brzmienie ust. 2, zgodnie z którym to przepisem koszty bilansowania handlowego energii elektrycznej, pokrywają w całości sprzedawcy zobowiązani. Konsekwencją tej zmiany jest dodanie w art. 43 ust. 2a 2c, które to przepisy nakładają na sprzedawców zobowiązanych obowiązki w zakresie bilansowania handlowego energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niŝ 500 kw. Koszty bilansowania handlowego energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niŝ 500 kw zobowiązani będą pokrywać w całości sprzedawcy zobowiązani. Konsekwencją powyŝszych zmian będą równieŝ zmiany zaproponowane w art. 1 w pkt 13, które zakładają zmianę art. 44 polegającą na dodaniu ust. 6a w brzmieniu zgodnie z którym to przepisem w przypadku gdy zakup energii elektrycznej, o której mowa w art. 41 pkt 2 lit. b, wytworzonej w mikroinstalacji zmodernizowanej po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, nastąpi po cenie określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 41 ust. 8a, świadectwo pochodzenia nie przysługuje. Przepis ten ma na celu uniknięcie sytuacji, w której wytwórca w mikroinstalacji uprawniony był do korzystania z cen gwarantowanych, a dodatkowo potencjalnie mógłby uzyskać świadectwo pochodzenia. Przepis ten ma na celu eliminację nadwsparcia, a tym samym ma na celu zapewnić spójność regulacji z unijnymi przepisami dotyczącymi pomocy publicznej. 9
Zmiana ustawy zawarta w zmianie do art. 1 w pkt 14 ma na celu dostosowanie brzmienia art. 70 pkt 2 do zmian wprowadzonych niniejszą regulacją. Zmiana ma charakter wyłącznie redakcyjny. Dodatkowo, w celu kompleksowego uregulowania uprawnień mikro wytwórców w art. 1 w zmianie 15 zakłada się równieŝ zmianę ustawy poprzez zmianę art. 93 polegającą na doprecyzowaniu przepisu art. 93, skutkiem czego sprzedawca zobowiązany będzie do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 92 ustawy, tj. zakupu energii elektrycznej. Zmiany w art. 1 pkt 16 i 17 mają na celu doprecyzowanie ustawy w kontekście obowiązków naliczania, pobierania i przekazywania do Operatora Rozliczeń Energii Odnawialnej S.A. opłaty OZE oraz finansowania za jej pośrednictwem rozwoju OZE w Polsce, w tym rynku prosumenckiego oraz funkcjonowania rynku energii elektrycznej. Konsekwencją ww. zmian w zakresie opłaty OZE jest zmiana zaproponowana w art. 1 pkt 18, która zmienia art. 168 i polega na dodaniu ust. 16a, który dotyczy przepisów karnych. Zgodnie z tym przepisem podmiot, będący przedsiębiorstwem energetycznym świadczącym usługę przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub przedsiębiorstwem energetycznym zajmującym się wytwarzaniem energii elektrycznej, który nie będzie przekazywał płatnikowi opłaty OZE informacji niezbędnych do ustalenia wysokości opłaty OZE podlegał będzie karze. Zgodnie ze zmianą do art. 1 pkt 19 kara ta wynosić będzie 10 000 zł. Ponadto, w art. 1 w zmianie 20 zakłada się równieŝ zmianę ustawy poprzez zmianę art. 185, który winien zapewnić, poprzez urealnienie opłaty OZE, moŝliwość uczestnictwa prosumentów (mikro wytwórców) w systemie wsparcia bazującym na systemie cen gwarantowanych. W ramach urealnienia opłaty OZE załoŝono, iŝ w pierwszym roku funkcjonowania ustawy OZE, zaproponowane stawki cen gwarantowanych umoŝliwią realizację części z maksymalnego limitu mocy w ramach instalacji o mocy zainstalowanej elektrycznej do 10 kw. PowyŜsze oznacza powstanie w 2016 r. odpowiednio: 75 MW w ramach mikroinstalacji o mocy zainstalowanej elektrycznej do 3 kw oraz 125 MW w ramach mikroinstalacji o mocy zainstalowanej elektrycznej od 3 do 10 kw. Zakłada się, iŝ rozwój mikroinstalacji objętych taryfami stałymi będzie dotyczył w głównej mierze instalacji fotowoltaicznych, zatem maksymalny poziom wymaganego wsparcia został obliczony przy uproszczonym załoŝeniu, Ŝe taryfy obejmą wyłącznie mikroinstalacje fotowoltaiczne. Przy uwzględnieniu maksymalnych poziomów stawek taryf stałych, oraz prognozy cen energii elektrycznej, wymagany poziom wsparcia dla mikroinstalacji w 2016 r. wyniesie 95 mln zł. 10
Przenosząc powyŝsze wyliczenia na stawkę opłaty OZE, zasadne wydaje się jej zwiększenie do kwoty w wysokości 3,35 zł/mwh. Ponadto, zgodnie z art. 1 pkt 21 proponuje się zmianę art. 188 ust. 20, zgodnie z którym proponuje się, aby podmiot wykonujący zadania sprzedawcy z urzędu w 2015 r. był zobowiązany do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach odnawialnych źródeł energii przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej znajdującej się na terenie obejmującym obszar działania tego sprzedawcy, oferowanej przez wytwórcę, który: 1) wytwarza energię elektryczną w mikroinstalacji; 2) uzyskał koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej; 3) został wpisany do rejestru, o którym mowa w art. 7 albo w art. 23 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii. Zakup ten odbywał się będzie po średniej cenie sprzedaŝy energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b ustawy zmienianej w art. 179. Art. 2 ustawy zmieniającej ustawę o odnawialnych źródłach energii, jest przepisem przejściowym i zakłada, iŝ do dnia 31 grudnia 2016 r. cena zakupu energii elektrycznej, o której mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3, wytworzonej w mikroinstalacji, w której energia elektryczna została wytworzona i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej: 1) nie większej niŝ 3 kw, przyłączonej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym nie wyŝszym niŝ 1 kv, wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej: a) hydroenergię wynosi 0,75 zł za 1 kwh, b) energię wiatru na lądzie wynosi 0,75 zł za 1 kwh, c) energię promieniowania słonecznego wynosi 0,75 zł za 1 kwh 2) większej niŝ 3 kw i nie większej niŝ 10 kw, przyłączonej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym nie wyŝszym niŝ 1 kv, wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej: a) biogaz rolniczy wynosi 0,70 zł za 1 kwh, b) biogaz pozyskany ze składowisk odpadów wynosi 0,55 zł za 1 kwh, c) biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków wynosi 0,45 zł za 1 kwh, d) hydroenergię wynosi 0,65 zł za 1 kwh, 11
e) energię wiatru na lądzie wynosi 0,65 zł za 1 kwh, f) energię promieniowania słonecznego wynosi 0,65 zł za 1 kwh. Art. 3 ustawy zmieniającej ustawę o odnawialnych źródłach energii, jest przepisem przejściowym i zakłada, iŝ minister właściwy do spraw gospodarki do dnia 15 grudnia 2016 r. po raz pierwszy określi, w drodze rozporządzenia, ceny zakupu energii elektrycznej, o której mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3, wytworzonej w mikroinstalacji, w której energia elektryczna została wytworzona po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej: 1) nie większej niŝ 3 kw, przyłączonej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niŝszym niŝ 1 kv, wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej hydroenergię, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego, 2) większej niŝ 3 kw i nie większej niŝ 10 kw, przyłączonej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niŝszym niŝ 1 kv, wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej hydroenergię, biogaz rolniczy, biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego - obowiązujące w 2017 r. Art. 4 ustawy zmieniającej ustawę o odnawialnych źródłach energii, jest przepisem przejściowym i zakłada, iŝ wytwórca, który przed dniem wejścia w Ŝycie rozdziału 4 zamierza wytwarzać: biogaz rolniczy w instalacjach odnawialnego źródła energii, energię elektryczną z biogazu rolniczego w instalacjach innych niŝ mikroinstalacja, energię elektryczną w małej instalacji, biopłyny lub energię elektryczną wyłącznie z biopłynów w instalacjach odnawialnego źródła energii oraz chce uzyskać świadectwo pochodzenia lub świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego, o których mowa odpowiednio w art. 44 ust. 1 pkt 1 albo art. 48 ust. 1, jest obowiązany złoŝyć do Prezesa URE wniosek o wydanie urzędowego potwierdzenia efektu zachęty. Przepis ten ma za zadanie wypełnić lukę prawną w zakresie dot. tzw. efektu zachęty dla tych wytwórców, którzy nie podlegają obowiązkowi koncesyjnemu. Przepis ten ma na celu zapewnić spójność regulacji z unijnymi przepisami dotyczącymi pomocy publicznej. Mając na uwadze wejście w Ŝycie w dniu 1 lipca 2014 r. postanowień Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane 12
z energią w latach 2014-2020 (Dz. Urz. UE.C 2014 Nr 200, str. 1) wyjaśnić naleŝy, iŝ kaŝdy podmiot w przededniu rozpoczęcia realizacji biogazowni rolniczej, spełniającej równocześnie definicję wysokosprawnej kogeneracji w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne, lub teŝ odpowiednio innego rodzaju działalności wytwórczej, która nie podlega koncesjonowaniu, winien przed rozpoczęciem robót budowlanych, o mowa w pkt. 1.3 ppkt (44) w/w Wytycznych uzyskać potwierdzenie, Ŝe pomoc publiczna w formie np. świadectw pochodzenia (zielone certyfikaty) oraz świadectw pochodzenia z kogeneracji (Ŝółte certyfikaty) stanowi dla danego przedsięwzięcia i przedsiębiorcy tzw. efekt zachęty. Wyjaśnić naleŝy, iŝ na bazie dostępnych informacji uzyskanych bezpośrednio od podmiotów zainteresowanych wytwarzaniem biogazu rolniczego aktualnie sprawa tzw. efektu zachęty dotyczy 6 podmiotów, które złoŝyły wnioski w sprawie uzyskania urzędowego potwierdzenia efektu zachęty. W opinii projektodawcy, obowiązek ten będzie realizowany wyłącznie do końca tego roku. W związku z powyŝszym rozwiązanie wnioskowane przez Ministra Gospodarki, w postaci proponowanego ustawowego rozwiązania pomoŝe wypełnić wymagania Wytycznych. Jeśli chodzi o rozwiązanie długoterminowe, to zgodnie z pkt. 52 Wytycznych w przypadku, kiedy pomoc będzie przyznawana w drodze procedury przetargowej, zgodnej z zasadami konkurencji, a taka formuła jest przewidziana w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, stosowanie formularza wniosku o potwierdzenie efektu zachęty nie będzie wymagane. Art. 5 ustawy zmieniającej ustawę o odnawialnych źródłach energii, jest przepisem przejściowym i zakłada, iŝ wytwórca energii elektrycznej, który wytworzył po raz pierwszy energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, moŝe, do dnia 31 grudnia 2016 r., sprzedawać tę energię z zastrzeŝeniem, Ŝe wytworzona energia jest w całości wprowadzana do sieci i sprzedawana na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany. Przepis ten ma na celu usunięcie luki inwestycyjnej, co powinno przełoŝyć się na zachęcenie potencjalnych inwestorów do skorzystania z moŝliwości przewidzianych ustawą o odnawialnych źródłach energii. Wytwórcy zainteresowani ww. przywilejem sprzedaŝy całości wytworzonej energii przed wygraniem aukcji będą składali do Prezesa URE stosowne 13
oświadczenia, pod rygorem wykluczenia z systemu wsparcia. Prezes URE będzie miał prawo do przeprowadzenia kontroli zgodności ze stanem faktycznym ww. oświadczeń. Mając na uwadze fakt, iŝ projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii nakłada nowe obowiązki na Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, które obejmą: 1. Badanie kompletności wniosków o przyznanie pomocy publicznej składanych przez wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacjach. 2. Prowadzenie postępowań administracyjnych w przedmiocie wydania urzędowego potwierdzenia efektu zachęty w przypadku wytwórców zamierzających wytwarzać biogaz rolniczy w instalacjach odnawialnego źródła energii, energię elektryczną z biogazu rolniczego w instalacjach innych niŝ mikroinstalacja, energię elektryczną w małej instalacji, biopłyny lub energię elektryczną wyłącznie z biopłynów w instalacjach odnawialnego źródła energii, którzy chcą uzyskać świadectwo pochodzenia lub świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego, o których mowa odpowiednio w art. 44 ust. 1 pkt 1 albo art. 48 ust. 1 ustawy o odnawialnych źródłach energii. 3. Obsługę prawną odwołań od decyzji w sprawach urzędowego potwierdzenia efektu zachęty dla ww. podmiotów, 4. Sporządzanie i publikowanie zbiorczych informacji na temat sumarycznej mocy zainstalowanej elektrycznej w mikroinstalacjach, niezbędne jest zabezpieczenie odpowiednich zasobów kadrowych na ich realizację. W celu wyliczenia dodatkowych potrzeb kadrowych w ramach URE, przyjęto załoŝenia w myśl których docelowa liczba mikroinstalacji o mocy zainstalowanej elektrycznej odpowiednio: do 3 kw oraz od 3 do 10 kw wyniesie około 200 000, z czego 37 500 w 2016 r. Przyjmując 250 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego oznacza to przyjmowanie na dobę średnio ok. 148 wniosków o przyznanie pomocy publicznej od wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacjach. Rezultaty analizy zadań Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wynikających z projektowanej ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii wskazują, iŝ do sprawnej realizacji nowych zadań niezbędne będzie minimum 12 dodatkowych etatów, przy przyjęciu następującego podziału zadań Prezesa URE: 1) Przyjmowanie i badanie kompletności wniosków o przyznanie pomocy publicznej od wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacjach 14
7 etatów (struktura etatów - 5 stanowisk eksperckich oraz 2 stanowiska specjalistyczne). 2) Monitorowanie rozwoju rynku instalacji prosumenckich podlegających wsparciu taryfą stałą 2 etaty (struktura etatów - 1 stanowisko eksperckie oraz 1 stanowisko specjalistyczne). 3) Zarządzanie zasobami przeznaczonymi do realizacji zadań wymienionych w pkt 1-2 1 etat (struktura etatów - 1 naczelnik wydziału). Dodatkowo: 4) Obsługa prawna nowych zadań, w tym postępowania odwoławcze, wypracowanie stanowisk, opracowanie wewnętrznych procedur Urzędu w tym w szczególności w związku ze zwiększoną liczbą wniosków o wydanie urzędowego potwierdzenia efektu zachęty 2 etaty (struktura etatów - 1 stanowisko eksperckie oraz 1 stanowisko specjalistyczne). Uwzględniając, iŝ dodatkowe obciąŝenie realizacją projektowanych zadań będzie w zasadniczej mierze polegać na szczegółowej analizie kompletności składanych wniosków o przyznanie pomocy publicznej od wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacjach, projektowaną liczbę etatów naleŝy traktować, jako minimalną. Zgodnie z art. 6 ustawy ustala się maksymalny limit wydatków z budŝetu państwa przeznaczonych na wykonywanie zadań Prezesa URE, wynikających z niniejszej ustawy wynosi w: 1) 2016 r. 1 763 776 zł; 2) 2017 r. 1 697 170 zł; 4) 2018 r. 1 739 600 zł; 5) 2019 r. 1 831 090 zł; 6) 2020 r. 1 827 667 zł; 7) 2021 r. 0 zł; 8) 2022 r. 0 zł; 9) 2023 r. 0 zł; 10) 2024 r. 0 zł. Przepis ten wprowadza tzw. regułę wydatkową zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych. 15
Zgodnie z art. 7 ustawy zakłada się, iŝ ustawa zmieniająca wchodzi w Ŝycie z dniem 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem: 1) art. 1 pkt 21, który wchodzi w Ŝycie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 4 maja 2015 r.: 2) art. 4, który wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 3. Przewidywane skutki społeczne i gospodarcze Przedmiotowy projekt ustawy zawiera rozwiązania, które wywołają pozytywne skutki społeczne i gospodarcze. Jego uchwalenie doprowadzi do faktycznej moŝliwości realizacji załoŝeń co do rozwoju energetyki pro-obywatelskiej. 4. Źródła finansowania, jeŝeli projekt ustawy pociąga za sobą obciąŝenie budŝetu państwa lub budŝetów jednostek samorządu terytorialnego Projekt ustawy pociąga za sobą obciąŝenia budŝetu państwa, oraz nie pociąga za sobą obciąŝenia budŝetów jednostek samorządu terytorialnego. Szczegółowo przedstawiono to w Ocenie Skutków Regulacji. Zakłada się urealnienie obciąŝeń administracyjnych dla obywateli. 5. ZałoŜenia projektów podstawowych aktów wykonawczych Przedmiotowy projekt ustawy zawiera obowiązek określania przez Ministra właściwego do spraw gospodarki w terminie do dnia 15 grudnia 2016 r., w drodze rozporządzenia, ceny zakupu energii elektrycznej, o której mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3, wytworzonej w mikroinstalacji, w której energia elektryczna została wytworzona po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej: 1) nie większej niŝ 3 kw, przyłączonej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niŝszym niŝ 1 kv, wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej hydroenergię, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego, 16
2) większej niŝ 3 kw i nie większej niŝ 10 kw, przyłączonej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niŝszym niŝ 1 kv, wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej hydroenergię, biogaz rolniczy, biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego - obowiązującej w 2017 r. Dodatkowo, Minister właściwy do spraw gospodarki określał będzie, w drodze rozporządzenia, w terminie do 15 grudnia kaŝdego roku ceny zakupu energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. b i pkt 3, wytworzonej w mikroinstalacji, w której energia elektryczna została wytworzona i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej po raz pierwszy po dniu wejścia w Ŝycie rozdziału 4, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej: 1) nie większej niŝ 3 kw, przyłączonej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niŝszym niŝ 1 kv, wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej hydroenergię, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego, 2) większej niŝ 3 kw i nie większej niŝ 10 kw, przyłączonej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niŝszym niŝ 1 kv, wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej hydroenergię, biogaz rolniczy, biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, energię wiatru na lądzie lub energię promieniowania słonecznego - obowiązujące w następnym roku kalendarzowym, biorąc pod uwagę politykę energetyczną państwa oraz informacje zawarte w krajowym planie działania, a takŝe tempo zmian techniczno - ekonomicznych w poszczególnych technologiach wytwarzania energii elektrycznej w instalacjach odnawialnych źródeł energii. 6. Oświadczenie o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo oświadczenie, Ŝe przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej 17
Przedmiot niniejszego projektu ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Proponowane rozwiązanie dostosowuje system wsparcia, bazujący na gwarantowanej taryfie, do regulacji unijnych w zakresie pomocy publicznej, a w związku z tym nie wymaga odrębnej notyfikacji przepisów Komisji Europejskiej jako zgodnych ze wspólnym rynkiem. Przyjęcie proponowanych rozwiązań skutkować będzie rozszerzeniem Planu oceny programu pomocowego przekazanego do Komisji Europejskiej w dniu 20 kwietnia 2015 r. 18