Rola NCBR w krajowym systemie wspierania badań i komercjalizacji ich wyników oraz rozwoju kadry naukowej Poznań, 25 kwietnia 2013 r. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ul. Nowogrodzka 47a, 00-695 Warszawa tel: +48 22 39 07 401 NCBR.gov.pl
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Agencja wykonawcza finansów publicznych, nadzorowana przez MNiSW Powołana w 2007 r. do realizacji zadań z zakresu polityki naukowej, naukowo - technicznej i innowacyjnej Państwa (nowa ustawa o NCBR z 30. IV. 2010 r.) Instytucja Pośrednicząca dla programów operacyjnych (POIG,POKL,POiŚ)- 1.IX.2011r. Misja ( zapis z 2007 r.) Wsparcie polskich jednostek naukowych oraz przedsiębiorstw w rozwijaniu ich zdolności do tworzenia i wykorzystywania rozwiązań opartych na wynikach badań naukowych w celu nadania impulsu rozwojowego gospodarce z korzyścią dla społeczeństwa (kontynuacja, aktualizacja ) Wsparcie zrównoważonego rozwoju gospodarczego Polski poprzez wykorzystanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych Siedziba NCBR w Warszawie. Foto: NCBR [ 2 ]
Rola NCBR w systemie finansowania nauki Realizacja polityki państwa w zakresie finansowania badań stosowanych, mających strategiczne znaczenie dla rozwoju Polski i jej bezpieczeństwa. Zapewnienie skutecznego przekazywania wiedzy i wyników badań wprost do polskiej gospodarki poprzez stymulowanie współpracy nauki z przemysłem. Pobudzanie inwestowania przez przedsiębiorców w działalność badawczorozwojową poprzez dofinansowywanie przedsięwzięć ułatwiających wdrożenie wyników badań. NCBR prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na podstawie rocznego planu finansowego zatwierdzonego przez MNiSW. Środki finansowe na realizację zadań NCBR pochodzą głównie z dotacji celowej MNiSW, NCBR dysponuje środkami na programy operacyjne (budżet, środki UE) MNiSW może zwiększać środki finansowe NCBR ze wzrostem finansowego udziału w realizacji zadań Centrum podmiotów prowadzących działalność gospodarczą Środki finansowe przeznaczone corocznie na zadania NCBR mają osiągnąć do 2020 r. wartość nie mniejszą niż 50% środków finansowych na naukę. [ 3 ]
Ustawowe zadania NCBR Strategiczne programy badań naukowych i prac rozwojowych Programy badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa Wspieranie rozwoju kadry naukowej (LIDER) Wspieranie komercjalizacji wyników badań naukowych lub prac rozwojowych (INNOTECH, PATENT PLUS) Programy obejmujące finansowanie badań naukowych lub prac rozwojowych oraz działań przygotowujących do wdrożenia (INNOTECH) Programy obejmujące finansowanie badań stosowanych (PBS) Międzynarodowe programy badań naukowych lub prac rozwojowych (ERA NET, ERA-NET PLUS) inne zadania zlecane przez Ministra.(np. IT1, IniTech) Programy POIG, POKL, POIŚ - NCBR jako Instytucja Pośrednicząca [ 4 ]
0 5.1 Podstawowe zasady działania NCBR Realizacja zadań Centrum poprzez inicjowanie i realizację programów i przedsięwzięć pilotażowych Przestrzeganie przepisów prawa, etyka działania Użyteczność oferty Sprawność działania - Płynność finansowa Gruntowane przygotowanie programów, ewaluacja ex-ante, opiniowanie przez Radę Centrum/lub Komitet Sterujący (programy OiB), zatwierdzanie przez MNiSW (programy strategiczne) Transparentność zasad działania - konkursy i finansowanie projektów (regulaminy programów, oceny eksperckie, listy rankingowe) Równość w dostępie do środków finansowych (zdefiniowani Wnioskodawcy, przeznaczenie środków, sposób oceny projektów, finansowania i monitoringu projektów) Efektywne i skuteczne zarządzanie finansami publicznymi Otwartość na współpracę z otoczeniem (konsultacje założeń programów, reagowanie na potrzeby rynku, środowisk, wspólne przedsięwzięcia) [ 5 ]
Budżet NCBR 2007 2013 w mln PLN 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 Plan wg. ustawy: 2 547 423 449 498 11 4 634 4 468 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 3 472 [ 6 ]
Budżet NCBR - 2013 r. Źródła finansowania plan NCBR na 2013 r. (w tys. PLN) udział % źródła Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2 170 000 48,57% Dotacja celowa 1 131 476 25,32% Program Operacyjny Kapitał Ludzki 677 440 15,16% Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 367 377 8,22% Norweski Mechanizm Finansowy 66 535 1,49% Dotacja podmiotowa 36 356 0,81% Program Operacyjny Pomoc Techniczna 12 953 0,29% Pozostałe przychody (KE, ERA-NET) 3 800 0,09% Dotacja inwestycyjna 1 998 0,04% Razem plan NCBR 4 467 935 100,00% [ 7 ]
Wsparcie współpracy nauka - przemysł Preferencje dla projektów z udziałem przedsiębiorców (konsorcja) Szeroki zakres interwencji w kontekście tzw. poziomów rozwoju technologii (TRL) Wstępne badania przemysłowe - PBS Opracowanie innowacyjnych produktów/technologii INNOTECH, GRAF-TECH Objęcie ochroną prawną - PATENT PLUS Wsparcie umiędzynarodowienia działalności GO.GLOBAL_PL Wsparcie w zakresie pozyskiwania finansowania ze środków niepublicznych - BRIDGE Typ programów Liczba ogłoszonych konkursów NCBR w 2012 r. Liczba ogłoszonych konkursów Alokacja środków (w tys. zł) programy krajowe 10 1 379 800 programy międzynarodowe 28 265 399 programy z zakresu obronności 2 761 000 programy operacyjne 7 1 338 473 Suma końcowa 47 3 744 672 [ 8 ]
Beneficjenci Liczba umów na realizację projektów zawartych przez NCBR w 2012 r (dane dot. wszystkich rodzajów programów) Typ jednostki Liczba projektów Udział w ogólnej liczbie projektów 2012 Wartość dofinansowania Udział w całkowitym dofinansowaniu Konsorcja 332 31,20% 1 448 717 410 zł 36,47% Przedsiębiorstwa 328 30,83% 1 223 815 824 zł 30,81% Uczelnie 295 27,73% 1 040 207 267 zł 26,19% Instytuty badawcze 52 4,89% 115 152 400 zł 2,90% Jednostki naukowe PAN Fundacje i stowarzyszenia 34 3,20% 122 476 599 zł 3,08% 18 1,69% 20 344 868 zł 0,51% Inne 5 0,46% 1 470 388 zł 0,04% Suma 1064 100% 3 972 184 756 zł 100% [ 9 ]
Wartość pomocy publicznej udzielonej przedsiębiorcom w roku 2012 (w mln zł) łącznie 752,5 przedsiębiorstwa duże 222,4 przedsiębiorstwa średnie 103,9 przedsiębiorstwa małe 175,6 mikroprzedsiębiorstwa 250,6 0 200 400 600 800 [ 10 ]
Podział programów NCBR Domena Rodzaj programu Przykładowe programy Rada NCBR Dyrektor NCBR programy strategiczne krajowe wspólne przedsięwzięcia sektorowe międzynarodowe Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych w kierunku środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo Program Badań Stosowanych, Innotech, Lider Wspólne przedsięwzięcie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (GEKON); Wspólne przedsięwzięcie z KGHM Polska Miedź S.A. Innolot Era- Net Innowacyjna Gospodarka I i II priorytet- POIG Kapitał Ludzki IV priorytet- POKL Infrastruktura i Środowisko XIII priorytet- POIiŚ Komitet Sterujący programy w ramach obronności i bezpieczeństwa państwa program badań naukowych i prac rozwojowych z obszaru bezpieczeństwa i obronności państwa [ 11 ]
Kontynuowane w 2013 roku działania z zakresu programy strategiczne NCBR Strategiczne programy badań naukowych i prac rozwojowych to wysokobudżetowe programy wynikające z polityki naukowej i innowacyjnej państwa, służące rozwojowi społecznemu i gospodarczemu Polski. Podstawą ustanawiania programów strategicznych jest Krajowy Program Badań opracowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Działalnie Działania operacyjne Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych pt.: Interdyscyplinarny system interaktywnej informacji naukowej i naukowo technicznej Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych pt.: Zaawansowane technologie pozyskiwania energii Strategiczny projekt badawczy pt.: Zintegrowany system zmniejszenia eksploatacyjnej energochłonności budynków Strategiczny projekt badawczy pt.: Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej Strategiczny projekt badawczy pt.: Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach nadzór nad wykonaniem zadania w ramach programu, rozliczanie zadań. nadzór nad wykonaniem zadań w ramach projektu, ewaluacja mid term projektu nadzór nad wykonaniem zadań w ramach projektu, rozliczenie zadań, zawarcie umów o wykonanie i finansowanie projektów wyłonionych w III konkursie [ 12 ]
Nowe programy strategiczne NCBR w 2013 roku Działalnie Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych pt: Profilaktyka i leczenie chorób cywilizacyjnych - STRATEGMED Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych w kierunku środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych z obszaru bezpieczeństwo i obronność państwa Obrona powietrzna (średni i krótki zasięg) Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych z obszaru bezpieczeństwo i obronność państwa Platformy bezzałogowe Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych w kierunku nowoczesne technologie materiałowe Działania operacyjne ocena i wybór projektów do finansowania, zawarcie umów o wykonanie projektów i ich finansowanie, nadzór nad wykonaniem projektów. przygotowanie projektu programu, ewaluacja założeń programu, przekazanie programu do zatwierdzenia przez ministra właściwego ds. nauki, ogłoszenie konkursów na wykonanie projektów w ramach programu przygotowanie projektu programu, ewaluacja założeń programu, przekazanie programu do zatwierdzenia przez ministra właściwego ds. nauki [ 13 ]
Program Badań Stosowanych (PBS) zwiększa efektywność wykorzystywania wyników badań w praktyce gospodarczej. Cele główne: Programy krajowe zwiększenie innowacyjności polskiej gospodarki poprzez wykorzystanie wyników badań naukowych wzmocnienie współpracy pomiędzy jednostkami badawczymi i przedsiębiorcami bezpośrednio zainteresowanymi zastosowaniem wyników badań w prowadzonej działalności gospodarczej Program INNOTECH wspiera rozwój innowacji technologicznych w oparciu o współpracę sektora przemysłu z sektorem B+R. Cele główne: Zwiększenie liczby opracowanych i wdrożonych innowacji technologicznych Zwiększenie wydatków przedsiębiorstw na badania naukowe i prace rozwojowe służące gospodarce Wzmocnienie współpracy przedsiębiorstw z uczelniami i jednostkami badawczymi sektora publicznego LIDER wspiera osoby rozpoczynające karierę naukową Celem Programu LIDER jest poszerzenie kompetencji młodych naukowców w samodzielnym planowaniu, zarządzaniu oraz kierowaniu własnym zespołem badawczym podczas realizacji projektów badawczych posiadających możliwość wdrożenia w gospodarce. [ 14 ]
Program Badań Stosowanych Wyniki I konkursu: całkowita kwota wnioskowanego dofinansowania: 3,063 mld zł całkowita kwota dofinansowanych projektów: 662,7 mln zł II konkurs: 19.XII.2012r.-1.02.2013; planowany III konkurs IX-X 2013 Innotech Wyniki I i II konkursu: całkowita kwota dofinansowanych projektów w I konkursie: 212,8 mln zł całkowita kwota dofinansowanych projektów w II konkursie: 263, 2 mln zł planowany III konkurs V. 2013 Lider Wyniki I,II i III edycji Liczba laureatów: 97 Programy krajowe Łączna kwota dofinansowania 3 pierwszych edycji: 95 mln zł IV konkurs- 17.XII.2012-15.02.2013; planowany - V konkurs - XII.13-I.2014 [ 15 ]
Programy sektorowe Wsparcie B+R w wybranych sektorach gospodarki Rezultaty programów sektorowych: Wsparcie dla B+R w sektorach polskiej gospodarki z największym potencjałem na komercjalizację wyników bada Podniesienie pozabudżetowych nakładów na B+R w Polsce Konsolidacja zaplecza B+R w wybranych sektorach gospodarki Program sektorowy INNOLOT Porozumienie pomiędzy NCBR i Polską Platformą Technologiczną Lotnictwa podpisane 19 stycznia 2012 Czas trwania programu- 10 lat Budżet: 500 mln zł 300 mln zł- NCBR 200 mln zł- PPTL (Dolina Lotnicza w Rzeszowie, Wielkopolski Klaster Lotniczy oraz Federacja Firm Lotniczych Bielsko w Bielsku-Białej) Program sektorowy INNOMED Porozumienie pomiędzy NCBR i Polską Platformą Innowacyjnej Medycyny podpisane 29 czerwca 2012 Czas trwania programu- 10 lat Budżet: 300 mln zł 195 mln zł- NCBR 105 mln zł- PIMTP ( 20 przedsiębiorstw, m.in. Polpharma S.A., Vitafarm S.A., Selvita S.A., Biofarm Sp. z o.o.) Planowany I konkurs nabór od 30.IV.2013 Planowany I konkurs II kwartał 2013 [ 16 ]
Wspólne przedsięwzięcia GEKON Wspólne przedsięwzięcie NCBR i NFOŚiGW technologie proekologiczne, m.in.: efektywność energetyczna i magazynowanie energii, pozyskiwanie energii z czystych źródeł, ochrona i racjonalizacja wykorzystania wód, środowiskowe aspekty wydobycia gazu niekonwencjonalnego budżet: 400 mln zł 200 mln zł - NCBR 200 mln zł- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej BLUE GAS Wspólne Przedsięwzięcie NCBR i Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. rozwój technologii w obszarze związanym z wydobyciem gazu łupkowego w Polsce i ich wdrożenie do praktyki gospodarczej pobudzenie inwestowania przez przedsiębiorców biorących udział w programie w działalność badawczo-rozwojową Budżet : 1 mld zł 250 mln - NCBR 250 mln zł ARP 500 mln zł przemysł (PGE,KGHM, PGNiG Beneficjenci: przedsiębiorcy grupy przedsiębiorstw konsorcja naukowe z udziałem przedsiębiorcy Planowane konkursy: I konkurs GEKON marzec 2013 r. Beneficjenci: konsorcja naukowe z udziałem przedsiębiorców I konkurs : 24.IX -22 XI. 2012 Planowane konkursy: II konkurs Blue Gas wrzesień 2013 r. [ 17 ]
Nowe konkursy w 2013 r. z zakresu zadania Wsparcie badań stosowanych i prac rozwojowych Działalnie Wspólne przedsięwzięcie z KGHM Polska Miedź S.A. Program Badań Stosowanych - III konkurs Blue Gas - Polski Gaz Łupkowy. Wsparcie rozwoju technologii związanych z wydobyciem gazu łupkowego- II konkurs Program Innowacje Społeczne - II konkurs Działania operacyjne opracowanie wspólnego przedsięwzięcia, ogłoszenie konkursu na wykonanie projektów w ramach wspólnego przedsięwzięcia, ocena i wybór wniosków na wykonanie projektów, zawieranie umów o wykonanie projektów. ogłoszenie konkursu na wykonanie projektów w ramach programu, ocena i wybór wniosków na wykonanie projektów. ogłoszenie konkursu na wykonanie projektów w ramach programu, ocena i wybór wniosków na wykonanie projektów, zawieranie umów o wykonanie projektów [ 18 ]
Kontynuowane działania z zakresu zadania Wsparcie badań stosowanych i prac rozwojowych Działalnie Działania operacyjne Program Innowacje Społeczne- I konkurs Program sektorowy INNOMED- I konkurs Program sektorowy w obszarze lotnictwa- INNOLOT- I konkurs Program Wspólny z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (GEKON) - I konkurs Program Badań Stosowanych- I i II konkurs Blue Gas - Polski Gaz Łupkowy. Wsparcie rozwoju technologii związanych z wydobyciem gazu łupkowego- I konkurs Program GRAF-TECH- I konkurs Program wieloletni "Polskie Sztuczne Serce" Program wieloletni "Poprawa warunków i bezpieczeństwa pracy " Projekty badawcze rozwojowe Projekty celowe Projekty badawcze zamawiane Projekty rozwojowe z konkursu IV-XII Projekty rozwojowe z konkursu 34-40 Projekty rozwojowe z konkursów 1/2011: 2/2012 i 3/2012 r. realizowane na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa ocena i wybór wniosków na wykonanie projektów, zawieranie umów na wykonanie projektów, nadzór nad wykonaniem projektów w ramach programu, rozliczenie projektów nadzór nad wykonaniem projektów w ramach programu, rozliczenie projektów [ 19 ]
Nowe konkursy w 2013 r. z zakresu zadania Wsparcie komercjalizacji i innych form transferu wyników prac B+R do gospodarki Działalnie Przedsięwzięcie pilotażowe - BRIDGE Komercjalizacja wyników badań naukowych i prac rozwojowych testowanie nowych mechanizmów wsparcia Przedsięwzięcie pilotażowe - BRIDGE VC Publiczno-prawne wsparcie komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych z udziałem funduszy kapitałowych Przedsięwzięcie pilotażowe - GO_GLOBAL.pl Wsparcie innowacyjnych firm komercjalizujących wyniki badań naukowych i prac rozwojowych na rynkach światowych - II konkurs Program START-TECH - I konkurs Program SPIN-TECH - II konkurs prowadzenie naboru wniosków w trybie ciągłym, ocena i wybór wniosków, Działania operacyjne zawieranie umów o wykonanie projektów zakwalifikowanych do finansowania, nadzór nad wykonaniem projektów, rozliczanie projektów Konkurs na inicjatywy realizowane we współdziałaniu z funduszami kapitałowymi i firmami doradczymi, mające na celu wsparcie komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych. ogłoszenie konkursu na wykonanie projektów, ocena i wybór wniosków na wykonanie projektów, zawieranie umów o wykonanie projektów, nadzór nad wykonaniem projektów, Program Patent Plus - II, III i IV konkurs rozliczanie projektów Program INNOTECH - III konkurs [ 20 ]
Kontynuowane działania z zakresu zadnia Wsparcie komercjalizacji i innych form transferu wyników prac B+R do gospodarki Działalnie Działania operacyjne Program SPIN-TECH - I konkurs Program Patent Plus (dot. wniosków złożonych do 30.09.2011 r. lub umów w ramach Programu MNiSW) Przedsięwzięcie pilotażowe - Wsparcie innowacyjnych firm komercjalizujących wyniki badań naukowych i prac rozwojowych na rynkach światowych- I konkurs Program KadTech Program BroTech Program INNOTECH - I i II konkurs Program Kreator Innowacyjności (dot. wniosków złożonych do 30.IX,2011 r. lub umów w ramach Programu MNiSW) Przedsięwzięcie "IniTech" ocena i wybór wniosków na wykonanie projektów, zawieranie umów na wykonanie projektów, nadzór nad wykonaniem projektów w ramach programu, rozliczenie projektów nadzór nad wykonaniem projektów w ramach programu, rozliczenie projektów Przedsięwzięcia "Inicjatywa Technologiczna" [ 21 ]
P r o g r a m y k r a j o w e Nowe konkursy z programów krajowych w 2013 r. 2013 XII '12 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I '14 II '14 III '14 INNO-LOT 1 konkurs 2 konkurs INNOTECH 3 konkurs PBS 2 konkurs 3 konkurs GO_GLOBAL 2 konkurs BRIdge PATENT PLUS 1 konkurs 2 konkurs 3 konkurs LIDER 4 konkurs 5 konkurs SPIN-TECH 1 konkurs INNOWACJE SPOŁECZNE 1 konkurs STRATEGMED 1 konkurs GEKON 1 konkurs BLUE GAS 2 konkurs [ 22 ]
Programy międzynarodowe Do zadań NCBR należy udział w realizacji międzynarodowych programów badań naukowych i prac rozwojowych, w tym programów współfinansowanych ze środków zagranicznych (Era-Net, Eureka, Eurostars, NMF, współpraca dwustronna) Inicjując i zawierając formalne porozumienia dwustronne o współpracy z partnerami zagranicznymi NCBR bierze pod uwagę: priorytetowe obszary tematyczne, korzyści gospodarcze, bliskość geograficzną, najlepsze doświadczenia ze współpracy międzynarodowej polskich naukowców, relacje kulturowe a także związki historyczne na poziomie państw i jednostek badawczych. Niemcy Konkursy w ramach polsko-niemieckiej współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju. Badania skupiąją się na tematach dotyczących zrównoważonego rozwoju w aspektach ekologicznym, gospodarczym oraz społecznym. Instytucje reprezentujące: Polska: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Niemcy: Project Management Agency at the German Aerospace Centre (PT-DLR). I konkurs - wartość dofinansowania: 8,55 mln zł Luksemburg Program POLLUX Badania w obszarze innovation in services. (bezpieczeństwo informacji, projektowanie usług dla biznesu, działanie sieci telekomunikacyjnych i systemu finansowego) Instytucje reprezentujące: Polska: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Luksemburg: Fonds National de la Recherche I konkurs- wartość dofinansowania: 2,23 mln zł [ 23 ]
P r o g r a m y m i ę d z y n a r o d o w e Nowe konkursy z programów międzynarodowych w 2013 r. 2013 XII '12 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I '14 II '14 III '14 Program polskoluksemburski POLLUX (ICT)T) ERA-NET Eco- Innovera 2 konkurs ERA-NET Susfood 1 konkurs ERA-NET Solar 1 konkurs ERA-NET Neuron II 2 konkurs 1 1 1 1 1 M-ERA.NET Chist-Era II ENIAC 1 konkurs 2 konkurs ARTEMIS CORNET 16 konkurs 17 konkurs AAL 6 konkurs EUREKA Konkurs polskotajwański na projekty B+R Konkurs polskoizraealski na projekty B+R MARTEC II ERA-NET Transcan EuroNanoMed ERA-NET E-Rare 3 konkurs 2 konkurs 1 konkurs JPND [ 24 ]
Podsumowanie Oferta programowa NCBR jest stale poszerzana, w roku 2012 ogłoszono aż 15 nowych programów. Nowe programy są odpowiedzią na zapotrzebowanie polskiej gospodarki oraz jej sektorów. NCBR, projektując nowe programy, coraz większą wagę przykłada do komercjalizacji i możliwości wdrożenia do praktyki gospodarczej wyników podejmowanych prac B+R. Zainteresowanie programami NCBR jest bardzo duże wartość złożonych wniosków najczęściej kilkukrotnie przekracza alokację, która nierzadko, ze względu na wysoką jakość wniosków, jest zwiększana. [ 25 ]
Dziękuję za uwagę dr inż. Małgorzata Skibska - Zielińska Narodowe Centrum Badań i Rozwoju e-mail: malgorzata.skibska@ncbr.gov.pl www.ncbr.gov.pl Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ul. Nowogrodzka 47a, 00-695 Warszawa tel: +48 22 39 07 401 NCBR.gov.pl [ 26 ]