Laboratorium Linux część II Katedra Informatyki i Automatyki Politechniki Rzeszowskiej Tomasz RAK c 25 października 2011
Spis treści Treść i 1 Wstęp 3 2 Wprowadzenie do Linuksa w sieci 9 2.1 Celćwiczenia... 9 2.2 Przygotowaniestudenta... 10 2.3 Przygotowaniećwiczenia... 11 2.3.1 Sprzęt... 11 2.3.2 Konfiguracjaurządzeń... 11 2.3.3 Konfiguracjainterfejsówsieciowych... 12 2.4 Przebiegćwiczenia... 12 2.4.1 Wstęp... 12 2.4.2 Łączenieikonfiguracjaukładukomputerów... 13 2.4.3 Sprawdzaniedziałaniaukładu... 13 3 Konfiguracja routera linuksowego 15 3.1 Celćwiczenia... 15 3.2 Przygotowaniestudenta... 15 3.3 Przygotowaniećwiczenia... 17 3.3.1 Sprzęt... 17 3.3.2 Konfiguracjaurządzeń... 18 3.4 Przebiegćwiczenia... 19 i
ii SPIS TREŚCI 3.4.1 Połączeniezrouteremzapomocąterminala... 19 3.4.2 Konfiguracjatablicroutingu... 19 3.4.3 Podstawowakonfiguracjaroutera... 20 3.4.4 Wstęp-routingstatyczny... 22 3.4.5 Łączenieukładutrzechrouterów-routingstatyczny... 22 3.4.6 Konfiguracja wszystkich tras routingu- routing statyczny... 23 3.4.7 Sprawdzaniedziałaniaukładu-routingstatyczny... 23 3.4.8 Wstęp-routingdynamiczny... 24 3.4.9 Łączenie układu trzech routerów- routing dynamiczny... 24 3.4.10 Sprawdzaniedziałaniaukładu-routingdynamiczny... 25 3.4.11 Wstęp-Quagga... 25 3.4.12 Konfiguracja routera programowego na bazie Live CD- Quagga 26 3.4.13 ZaawansowanakonfiguracjaQuagga-Quagga... 26 3.4.14 Sprawdzaniedziałaniaukładu-Quagga... 26 4 YaST i konfiguracja serwera SLES 29 4.1 Celćwiczenia... 29 4.2 Przygotowaniestudenta... 31 4.3 Przygotowaniećwiczenia... 31 4.3.1 Sprzęt... 31 4.3.2 Konfiguracjaurządzeń... 32 4.4 Przebiegćwiczenia... 32 4.4.1 Wstęp... 32 4.4.2 Konfiguracjasystemu... 33 4.4.3 Zabezpieczeniaiużytkownicy... 33 4.4.4 Ścianaogniowa... 35 5 Konfiguracja usług DNS i DHCP 39 5.1 Celćwiczenia... 39 5.1.1 DomanNameSystem... 39
SPIS TREŚCI iii 5.1.2 DynamicHostConfigurationProtocol... 40 5.2 Przygotowaniestudenta... 41 5.3 Przygotowaniećwiczenia... 41 5.3.1 Sprzęt... 41 5.3.2 Konfiguracjaurządzeń... 42 5.4 Przebiegćwiczenia... 42 5.4.1 Wstęp... 42 5.4.2 KonfiguracjaiuruchamianieDNS... 42 5.4.3 KlientDNS... 42 5.4.4 KonfiguracjaiuruchamianieDHCP... 43 5.4.5 KlientDHCP... 43 6 Instalacja ze źródeł i konfiguracja usług HTTP 45 6.1 Celćwiczenia... 45 6.2 Przygotowaniestudenta... 45 6.3 Przygotowaniećwiczenia... 46 6.3.1 Sprzęt... 46 6.3.2 Konfiguracjaurządzeń... 46 6.4 Przebiegćwiczenia... 46 6.4.1 Wstęp... 46 6.4.2 Pobieraniepakietówoprogramowania... 46 6.4.3 Instalacjaoprogramowania... 47 6.4.4 Konfiguracjaiuruchamianieserwerów... 47 6.4.5 Klient... 47 Bibliografia 49
iv SPIS TREŚCI
Spis rysunków 1.1 SchematlogicznysaliD7:lewa.... 5 1.2 SchematlogicznysaliD7:prawa.... 6 1.3 SchematlogicznysaliD7:front.... 7 3.1 Konfiguracja trzech routerów z podsieciami(wprowadzić opisy do rysunku). 23 3.2 Konfiguracjatrzechrouterówzpodsieciami-RIP... 24 3.3 Konfiguracjatrzechrouterówzpodsieciami-RIP-rozłączenie.... 25 3.4 Układtrzechrouterówprogramowych(jedennabazieLiveCD).... 26 4.1 StandardoweusługisiecioweSLES.... 30 4.2 Układkomputerówdlaćwiczenia.... 32 4.3 Usługisystemowe(poziomypracy) trybprosty... 34 4.4 Ustawieniaopcjiuruchamianiazaporysieciowej.... 35 5.1 Układkomputerówdlaćwiczenia.... 43 5.2 WeryfikacjadziałaniaserweraDNS... 44 5.3 Strefy.... 44 1
2 SPIS RYSUNKÓW
Rozdział 1 Wstęp-z1 Dokument ten dotyczy ćwiczeń przygotowanych w ramach przedmiotu Linux a technologie internetowe(cześć druga). Są one kontunuacją ćwiczeń cześci pierwszej, stanowiąć jej uzupełnienie o kolejne elementy budowy i działania systemu operacyjnego Linux. Opracowanie to zawiera ćwiczenia zajęć laboratoryjnych z Linuksa semestru drugiego. Celem jest przybliżenie zasad komunikacji z usługami serwera Linux na bazie wybranych aplikacji klient-serwer. Ćwiczenia dotyczące konfiguracji usług linuksowych i wymagają zastosowania podstawowych urządzeń służących do budowy sieci i komunikacji między podsieciami Ethernet takich jak: koncentratory, przełączniki, karty sieciowe i okablowanie oraz komputerów komunikujących się ze sobą najprostszy możliwy sposób. Podstawowymi urządzeniami są router i switch. W ćwiczeniach tych wykorzystywane są komputery(serwer, desktop i LiveCD) z systemem operacyjnym Linux. Najpopularniejszymi usługami serwerowymi są WWW, FTP, DHCP, DNS, NFS, SMB, POP itp. Ćwiczenia wykonywane są przy pomocy sprzętu sieciowego, gotowych routerów programowych, serwerów Linux i systemów desktopowych. Routery programowe działają pod kontrolą specjalnie w tym celu zmodyfikowanego systemu Linux, który kontroluje operacje routowania pakietów. Routery sprzętowe bazują na produktach Cisco serii 18XX. Konfiguracji urządzeń dokonuje się poprzez interfejs szeregowy przy pomocy odpowiednich programów(np. kermit, minicom). Aby ułatwić używanie ich podczas zajęć urządzenia można wyłaczać bez zamykania systemu, a ich konfiguracja nie jest zapamiętywana. Serwery działają pod kontrolą SUSE Linux Enterprise Server, a klienci pod kontrolą Linux Knoppix. Zastosowanie płytowych wersji systemu operacyjnego Linux uniezależnia prowadzenie zajęć od konfiguracji sprzętowej używanych komputerów. Dystrybucja SUSE pochodzi z Niemiec. Początkowo była tylko niemieckim tłumaczeniem Slackware. W 1992 roku powstała grupa konsultingowa o nazwie SuSE, która zajmowała się przede wszystkim wydawaniem nowych wersji oprogramowania dla dystrybucji Slackware oraz SLS(ang. Softlanding Linux System). Za inaugurację 3
4 ROZDZIAŁ 1. WSTĘP SuSE uznawane jest wydanie wersji SLS/Slackware opublikowanej w 1994 roku Su- SELinux1.0zjądremLinux1.0.W1998rokuwydanoSuSELinux4.2,któryporaz pierwszy został wyposażony w narzędzie administracyjne YaST(ang. Yet another Setup Tool). Ważnym faktem w rozwoju tej dystrybucji było przejęcie jej w 2004 roku przezfirmęnovell.w2006rokumiałomiejscekolejneważnedlarozwoju omawianej dystrybucji wydarzenie, czyli podział na komercyjną i otwartą. Prace nad dystrybucją przebiegały dwutorowo. Po pierwsze rozwijano projekt OpenSuSE jako wydania otwartego z udostępnionym kodem źródłowym, rozwijanym przez społeczność z całego świata pod przewodnictwem firmy Novell. Drugi kierunek to rozwój komercyjnej rodziny systemów SuSE Linux Enterprise, dystrybuowanych w formie pudełek oraz licencji i popartych profesjonalną pomocą techniczną. Przejęcie przez firmę Novell praw do dystrybucji SuSE zaowocowało tym, że wielu użytkowników przestało traktować Linuksa jak zabawkę dla hobbystów. Przygotowywane informacje(przygotowanie studenta) powinny bazować na dokumentach RFC(Request For Comments) dla poszczególnych zagadnień, ponieważstanowiaoneinformacjewychodząceodnaukowców. 1 Dodatkowymźródłem informacji są HOWTO(http://tldp.org/). Dodatkowe informacje można zlaleźć na stronie prowadzącego trak.prz-rzeszow.pl po uprzednim zalogowaniu lub w książkach wydawnictw takich jak PWN-MIKOM czy HELION oraz w zamieszczonej bibliografii:[1],[2],[3],[4],[5],[6],[7],[8],[9].schematsalid7,wktórejodbywają się zajęcia znajduje się na rysunkach(1.1, 1.2, 1.3). Wszelkie dodatkowe informacje dotyczące prowadzonych zajeć, schematów i zakresu kolejnych ćwiczeń podane zostanąprzezprowadzącegoprzedzajęciamilubwichtrakcie. 2 Zawszerozpoczynać konfigurację układów od sprawdznia połączeń pomiędzy sąsiednimi urządzeniami w celu wyelinowania problemów połączęń kablowych. 1 PublikacjąRFCzajmujesięstowarzyszenieInternetEngineeringTaskForce(www.ietf.org). Nie wszystkie dokumenty RFC opisuje standardy internetowe, ale wszystkie standardy internetowe są opisane w dokumentach RFC. 2 Wprzypadkubrakukomunikacjizinternetemkoniecznejestsprawdzeniepołączeniakablowego (gniazda KIA DHCP w pracowni D7) oraz restart komputera z LiveCD lub wpisanie z linii komend: /etc/init.d/knoppix autoconf igrestart. W trakcie zajęć wykorzystywana jest sieć znajdująca się bezpośrednio pod szafami krosowniczymi! Po zakończeniu zajęć zostawiamy pracownię w stanie w jakim ją zastaliśmy!
Rysunek 1.1: Schemat logiczny sali D7: lewa. 5
Rysunek 1.2: Schemat logiczny sali D7: prawa. 6 ROZDZIAŁ 1. WSTĘP
Rysunek 1.3: Schemat logiczny sali D7: front. 7
8 ROZDZIAŁ 1. WSTĘP