LISTA TEMATÓW NA USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO ROK SZKOLNY 2014/2015 I.LITERATURA 1. Przedstaw motywy i postacie biblijne i sposób ich realizacji w literaturze nowożytnej. 2. Dylematy miłosne kochanków. Omów problem odwołując się do tekstów wybranych epok literackich. 3. Zaprezentuj literackie portrety ludzi poszukujących celu i sensu życia, odwołując się do dwóch epok literackich. 4. Uczyć, wychowywać, dawać świadectwo prawdzie, bronić zagrożonych wartości. Na podstawie wybranych utworów scharakteryzuj rolę i zadania pisarza w dwóch wybranych epokach. 5. Motyw przemijania i śmierci w literaturze polskiej. Przeprowadź analizę na podstawie wybranej literatury różnych epok. 6. Moralne koszty zdrady. Rozważ na wybranych przykładach literackich. 7. Przedstaw funkcjonowanie motywu tchórzostwa w wybranych utworach literackich 8. Portrety kobiet w literaturze. Dokonaj analizy wybranych przykładów literackich. 9. Samotność bohatera romantycznego i człowieka współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj je, odwołując się do wybranych utworów literackich romantyzmu i współczesności. 10. Dramat niespełnienia ludzkich marzeń przedstawiony w literaturze. Określ jego przyczyny i konsekwencje, analizując wybrane utwory pozytywizmu. 11. Odwołując się do wybranych utworów pozytywizmu, przedstaw różne sposoby przekazywania prawdy historycznej w literaturze tej epoki. 12. Problemy okresu dorastania człowieka. Przedstaw je, odwołując się do wybranych 13. Bohater romantyczny jako odzwierciedlenie niepokojów epoki. 14. Motyw dworku szlacheckiego i jego funkcja w literaturze polskiej na przestrzeni wieków. 15. Na podstawie kilku przykładów omów rolę sceny finałowej w interpretacji tekstu literackiego. 16. Rola poezji w dziejach narodu. Omów problem na przykładzie utworów z różnych epok literackich. 17. Pieśni patriotyczne, rewolucje i powstańcze od Warszawianki do Kaczmarskiego. Uzasadnij ich rolę w historii i walce o godność człowieka. 18. Zaprezentuj funkcjonowanie motywu przyjaźni w wybranych utworach literackich. 19. Twój ulubiony pisarz fantasty i świat przedstawiony jako utworów. Omów analizując wybrane przykłady literackie. 20. Analizując wybrane utwory liryczne, scharakteryzuj różne sposoby rozrachunku poety z własną przeszłością.
21. Sposoby ukazywania bohaterskiej śmierci w literaturze. Scharakteryzuj je na przykładzie wybranych utworów powstałych w dwóch epokach literackich. 22. Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i konsekwencje, analizując wybrane utwory dramatyczne. 23. Studium zbrodni i jej sprawcy. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych 24. Oceny rozwoju cywilizacyjnego wyrażone w tekstach literackich dwudziestolecia międzywojennego. Przedstaw je, analizując wybrane utwory. 25. Przedstaw znaczenie przedmiotów w budowaniu struktury wybranych nowel pozytywistycznych. 26. Scharakteryzuj i porównaj osobowości wybranych bohaterów literackich, będących autorami pamiętników (dzienników, listów). 27. Omów wpływ wojny na ludzką psychikę i moralność, odwołując się do prozy i poezji XX wieku. 28. Przedstaw na wybranych przykładach obraz holokaustu w literaturze polskiej. 29. Przedstaw literacki obraz miasta w wybranych utworach literackich. Dokonaj porównania. 30. Obraz zaświatów w literaturze. Przedstaw i zinterpretuj na przykładach utworów 31. Przedstaw obecność oraz funkcje wybranego motywu biblijnego w literaturze polskiej. 32. Zanalizuj renesansową koncepcję ludzkiego życia i szczęścia w wybranych utworach tej epoki. Analizę porównaj do czasów współczesnych. 33. Motyw przemijania w literaturze polskiej. Przeprowadź analizy na podstawie literatury barokowej i romantycznej. 34. W oparciu o teksty literackie XX wieku scharakteryzuj postawy człowieka wobec zagrożeń totalitaryzmu. 35. Odwołując się do wybranych epok literackich, określ i oceń konflikty pokoleniowe i rodzinne. 36. Zaprezentuj i oceń literackie wizje szczęścia w wybranych utworach. 37. Wędrowiec, pielgrzym - omów funkcjonowanie motywów w literaturze różnych epok. 38. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych 39. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w wybranych epokach literackich. 40. Pan Cogito a bohaterowie Dżumy" A. Camusa i Innego świata" G. Herlinga - Grudzińskiego. Dokonaj porównania postaw bohaterów i wyznawanych przez nich wartości. 41. Postać władcy w literaturze- scharakteryzuj wizerunek tych postaci w różnych epokach literackich. 42. Tragizm pomyłek i powikłań losów ludzkich powracającym tematem literackim. Omów zagadnienia, odwołując się do wybranych tematów literatury polskiej i obcej różnych epok. 43. Analizując wybrane utwory literackie, przedstaw funkcjonowanie motywu buntu w literaturze różnych epok. 44. Zaprezentuj różnorodne przedstawienia okresu okupacji hitlerowskiej w literaturze
polskiej. Omów. 45. Motywy autobiograficzne w literaturze. Zagadnienie w odniesieniu do wybranych utworów z polskiej literatury różnych epok. 46. Powroty do lat dzieciństwa. Omów zagadnienie analizując funkcje tego motywu w wybranych utworach. 47. Przedstaw motyw samotności człowieka w znanych utworach literackich. 48. Jednostka wobec totalitaryzmu. Zilustruj problem wybranymi utworami literackimi XX wieku. 49. Tragizm ludzkiej egzystencji w obozach zagłady. 50. Motyw pracy w literaturze. Zinterpretuj różne jego ujęcia, analizując wybrane utwory literackie. 51. Rola miłości w życiu człowieka. Rozważ temat w oparciu o wybrane utwory literackie dwóch dowolnych epok. 52. Porównaj literackie portrety kochanka romantycznego. Omów na podstawie analizy wybranych utworów. 53. Porównaj różne obrazy Polski i Polaków w dziejach prozaików XX-lecia międzywojennego. Omów na podstawie analizy wybranych przykładów. 54. Wybitne jednostki wobec niewoli ojczyzny. Omów temat na podstawie wybranych przykładów literackich. 55. Światy nieludzkie w prozie XX wieku. Omów temat na podstawie wybranych 56. Literatura faktu jako ważny dokument przeżyć współczesnego człowieka. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych dzieł. 57. Różne ujęcia tragizmu i bohatera tragicznego w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. Omów na wybranych 58. Literacki portret idealistów na przestrzeni epok. Przedstaw na wybranych 59. Apokalipsa spełniona w poezji i prozie pokolenia Kolumbów. Przedstaw na wybranych 60. Literackie zapisy rozmowy człowieka z Bogiem. Omów na wybranych 61. Odzwierciedlenie wydarzeń historycznych w literaturze. Omów na wybranych 62. Czasy wolności i czasy niewoli różne sposoby służenia ojczyźnie. Rozwiń temat na podstawie wybranych utworów literackich różnych epok. 63. Różnorodne ujęcia motywu tęsknoty w literaturze. Omów na wybranych 64. Dokonaj analizy i porównaj literackie portrety lekarzy na podstawie wybranych utworów różnych epok.
II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Opisz funkcjonowanie motywu samotności w różnych tekstach kultury. 2. Zaprezentuj motyw ojca w literaturze i tekstach kultury. Odwołaj się do przykładów 3. Człowiek w świecie uzależnień. Rozpacz problem odwołując się do literatury i filmu. 4. Przedstaw emancypantki i feministki w różnych tekstach kultury. Omów problem w oparciu o wybrane teksty. 5. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, przedstaw i porównaj różne sposoby przedstawiania lęku w dziele sztuki. 6. Symboliczne znaczenie barw w utworze literackim i dziele malarskim. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury jednej epoki (np. Młodej Polski). 7. Analizując wybrane dzieła, porównaj artystyczne interpretacje wybranego powstania narodowego w literaturze i malarstwie. 8. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 9. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie). 10. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej dzieł H. Sienkiewicza i J. Matejki. 11. Wielkie tematy narodowe w malarstwie i literaturze polskiej. Omów na przykładzie wybranej epoki/epok. 12. Impresjonizm w malarstwie i poezji Młodej Polski. Omów zagadnienie. 13. Przyroda - nieodłączny towarzysz człowieka. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich i malarstwa epoki romantyzmu i Młodej Polski. 14. Przedstaw funkcjonowanie motywu śmierci w wybranych utworach literackich i dziełach plastycznych. 15. Wielcy kochankowie. Przedstaw ich portrety literackie, teatralne i filmowe. 16. Wizja Sadu Ostatecznego ukazana w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych 17. Topos pór roku w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 18. Góry źródłem inspiracji twórców kultury. Omów na wybranych 19. Madonny w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych 20. Warszawa w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok. 21. Motyw rycerza w literaturze i malarstwie. Przedstaw na wybranych 22. Bohater literacki a jego kreacja literacka i teatralna. Omów na wybranych 23. Artyści o swoim narodzie. Wizje literackie narodu polskiego w Twojej interpretacji. 24. Wojna na kartach literatury i na ekranach. Rozwiń temat na wybranych 25. Tragedia Holokaustu ukazana w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach 26. Motyw cierpienia ukazany w literaturze i malarstwie. Omów temat na podstawie wybranych dzieł.
27. Motyw mitu w literaturze i sztuce. 28. Pejzaże górskie w liryce i malarstwie XIX wieku. Przedstaw na wybranych 29. Analizując wybrane dzieła przedstaw problemy egzystencjonalne w literaturze, muzyce i filmie w XIX i XX wieku. III. JĘZYK 1. Zwroty grzecznościowe dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych tekstach. 2. Funkcje ezopowego języka w twórczości nowelistycznej jednego z pisarzy epoki pozytywizmu. Określ je, analizując wybrane utwory. 3. Językowe sposoby kreowania obrazu świata w reklamie telewizyjnej. Przedstaw je na wybranych 4. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 5. Język Twoich rówieśników-scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego. 6. Zanalizuj język własnych wypracowań pisanych w pierwszej i ostatniej klasie szkoły ponadgimnazjalnej oraz scharakteryzuj swoje postępy w dziedzinie sprawności językowej. 7. Funkcje archaizacji języka. Omów zjawisko na wybranych przykładach literackich 8. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 9. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego na konkretnych 10. Zanalizuj literackie opisy przyrody, biorąc pod uwagę zastosowane środki stylistyczne. 11. Język jako źródło wiedzy o życiu minionych pokoleń. Przedstaw zagadnienie, analizując warstwę językową wybranych utworów pamiętnikarskich z określonej epoki. 12. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach wybranych utworów. 13. Zbadaj i przedstaw różnice pokoleniowe w języku: dziadków, rodziców, rówieśników. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady tekstów. 14. Język esemesowo - internetowy. Scharakteryzuj tę odmianę polszczyzny, wykorzystując zgromadzone przez siebie przykłady. 15. Biblijne związki frazeologiczne w literaturze. Przedstaw funkcje tych związków, analizując zgromadzony materiał językowy.