Autor: Czas: Miejsce: Cel: Temat: 11 List do Hebrajczyków 11 Misjonarz i duszpasterz nieznany z imienia. ok. 60 r. po Chr. Nieznane. (List mógł zostać napisany w Italii i skierowany do Żydów na ziemiach Izraela lub odwrotnie). Przekonanie wierzących o wyjątkowości Jezusa Chrystusa i odwiedzenie ich od myśli o powrocie do Starego Przymierza. Jezus Chrystus ostatecznym objawieniem Boga. Definicja wiary 1 Wiara 1 natomiast jest podstawą spełnienia się tego wszystkiego, co jest treścią nadziei; przekonaniem o prawdziwości tego, co niewidzialne. a 2 1 a Hbr 10:38-39; b Hbr 3:6; 6:11; 7:19; 10:23; 1P 1:3; c 2Kor 4:18; 5:7 3 a Rdz 1:1; Ps 33:6,9; Iz 55:11; J 1:3; 2P 3:5; b Rz 4:17 4 a Rdz 4:3-4; b Rdz 4:10; Mt 23:35; Hbr 12:24 5 a Jd 14; b Rdz 5:24 6 a Hbr 4:16; 7:19,25; b Hbr 10:35; c Pwt 4:29; Ps 9:11; 24:6; 27:8; 105:4; 119:2; Iz 55:6; Jr 29:13 7 a Rdz 6:13-22; 1P 3:20; b Rz 3:22; 4:13; 9:30 8 a Rdz 12:1,4-5; Dz 7:2-4; b Rdz 12:7; 17:8 9 a Rdz 35:27; Dz 7:5; b Rdz 12:8; 13:12, 18; 24:67; 26:17; 31:25; c Rdz 26:3; 35:12; Hbr 6:17 10 a Hbr 12:22; 13:14; Obj 21:2, 10 11 a Rdz 17:17; 18:11,13; 21:7; Rz 4:19; b Rdz 17:19; 21:2; c 1Kor 1:9; 2Tm 2:13; Hbr 6:18; 10:23 12 a Rz 4:19; b Rdz 15:5; 22:17; Wj 32:13; Pwt 1:10; 10:22; c Rdz 13:16; 22:17; 32:12 1 Wywód stanowiący treść Hbr 11 ma bezpośredni związek z zachętą zawartą w 10:35-38. Autor Listu definiuje wiarę, określa jej znaczenie w oczach Boga i podaje przykłady bohaterów Starego Testamentu, których wiara poddawana była próbie podobnie jak wiara adresatów Listu. Tak jak w przypadku adresatów Listu (13:7) niektórzy ze starotestamentowych bohaterów wiary nie doczekali spełnienia się Bożych obietnic (Hbr 11:39). 2 W definicji tej wiara określona jest za pomocą dwóch członów definiujących. Za wyrażeniem: podstawą spełnienia się kryje się greckie słowo ὑπόστασις (hypostasis), a za wyrażeniem: przekonanie o prawdziwości greckie słowo: ἔλεγχος (elenchos). W Hbr słowo ὑπόστασις (hypostasis) określa to, co sprawia, że coś jest tym, czym jest, oraz: to, co sprawia, że coś staje się tym, czym ma być zależnie od kontekstu tłumaczone jest słowami: istota, postać (Hbr 1:3; 3:14); podstawa spełnienia się (Hbr 11:1). Słowo ἔλεγχος można rozumieć: w sensie ścisłym jako test lub próbę podejmowaną dla dowiedzenia czegoś; w sensie obiektywnym jako dowód; w sensie subiektywnym jako wewnętrzne przekonanie; obiektywnym i subiektywnym zarazem jako argument. Wierzyć znaczy trzymać się Tego, który jest niewidzialny, tak jakby się Go widziało (Hbr 11:27). Dobrą ilustracją definicji wiary jest też przykład kobiety chorej na krwotok (Mk 5:26-34). Jej wiara była przekonaniem o możliwościach Jezusa, którego nigdy wcześniej nie spotkała (był dla niej niewidzialny ). Jej wiara była też czynnikiem, który urzeczywistnił uzdrowienie, na które miała nadzieję. Na jej przykładzie widzimy, że Pan nagradza tych, którzy Go szukają. W Hbr 11 warto zwrócić szczególną uwagę na przykład Noego (Hbr 11:7).
str. 2 List do Hebrajczyków Przekład dosłowny Znaczenie wiary w oczach Boga uzasadnione przykładami jej bohaterów 2 Ze względu na taką [wiarę] starsi [ludu] otrzymali [dobre] świadectwo. 3 3 Dzięki wierze pojmujemy, że wszystko, co istnieje w czasie i przestrzeni, zostało ukształtowane słowem Boga, a tak że to, co widzimy, nie powstało z rzeczy widzialnych. b 4 4 Dzięki wierze Abel złożył Bogu cenniejszą ofiarę niż Kain 5 [ofiarę], na podstawie której otrzymał świadectwo, że jest sprawiedliwy, gdy Bóg uznał jego dary a i dzięki tej [wierze], choć umarł, wciąż przemawia. b 5 Dzięki wierze został wzięty Henoch, a tak że nie oglądał śmierci i nie znaleziono go, gdyż zabrał go Bóg. b Przed zabraniem bowiem otrzymał świadectwo, że podobał się Bogu. 6 6 Bez wiary przeciwnie nie można podobać się [Bogu]; kto bowiem przychodzi do Boga, a musi uwierzyć, że On istnieje i wynagradza tych, b którzy Go poszukują. c 7 7 Dzięki wierze Noe, ostrzeżony o tym, czego jeszcze nie widziano, przejęty [przestrogą] zbudował arkę dla ocalenia swego domu; a przez nią wydał wyrok na świat i stał się dziedzicem sprawiedliwości, której miarą jest wiara. b 8 8 Dzięki wierze Abraham usłuchał wezwania, by udać się do miejsca, które miał objąć w dziedzictwo, i wyruszył, nie wie- 3 otrzymali świadectwo, gr. ἐμαρτυρήθησαν, lub: zostali uwiarygodnieni [dobrym] świadectwem; o formacie człowieka w oczach Bożych decyduje jego wiara. Wiara (1) zapewnia człowiekowi uznanie u Boga i u ludzi (w. 4); (2) daje tytuł do nagrody za poszukiwanie Boga (w. 6); (3) sprowadza błogosławieństwo na wynikający z niej czyn (w. 4; 1Ts 1:3). Wiara sprawia, że Bóg nie wstydzi się przyznać do tego, który wierzy (w. 16). 4 Autor podaje przykłady wiary poczynając od pierwszych kart Biblii. Rozumowanie autora otwiera przed nami prawdę, że Bóg zawsze doszukuje się u człowieka wiary. 5 U Boga nie liczy się żaden czyn obok wiary, ale każdy, który z niej wypływa (Rz 14:23; por. Rdz 4:3-4; 15:6). 6 Rdz 5:18-24. Bogu podoba się wierzące serce. Zob. w. 6. 7 Wiersz ten dostarcza recepty na podobanie się Bogu. Zob. Jr 29:13. 8 której miarą jest wiara, gr. τῆς κατὰ πίστιν δικαιοσύνης, lub: zależnej od wiary, opartej na wierze (Rdz 6:8-9:29). Zob. uwagę do Hbr 11:1.
Przekład dosłowny List do Hebrajczyków; str. 3 dząc, dokąd idzie. a 9 9 Dzięki wierze zamieszkał jako cudzoziemiec w ziemi obiecanej, na obczyźnie, a żyjąc pod namiotami b z Izaakiem i Jakubem, współdziedzicami tej samej obietnicy. c 10 Czekał bowiem na miasto a o stałych fundamentach, którego architektem i budowniczym jest Bóg. b 10 11 Dzięki wierze również sama Sara, niepłodna, a otrzymała i to pomimo podeszłego wieku b moc poczęcia, c gdyż uznała Tego, który dał obietnicę, za godnego zaufania. 11 12 Dlatego też od jednego [człowieka], i to obumarłego [dla rodzicielstwa], a pochodzi [potomstwo] tak liczne jak gwiazdy na niebie b i tak niezliczone jak piasek na brzegu morskim. c 13 Ci wszyscy poumierali w wierze; nie otrzymali tego, co głosiły obietnice, lecz [jakby] z daleka zobaczyli je i przywitali, i wyznali, że są gośćmi i przechodniami na ziemi. a 12 14 Ci bowiem, którzy tak mówią, okazują tym samym, że szukają ojczyzny. 15 I jeśliby im chodziło o tę, z której wyszli, mieliby sposobność do niej powrócić; 16 tymczasem oni pragną lepszej, to jest niebieskiej. a 13 Dlatego Bóg nie wstydzi się ich b ani tego, że nazywają Go Bogiem; przygotował im bowiem miasto. c 17 Dzięki wierze Abraham, poddawany próbie, przyniósł na ofiarę Izaaka i ofiarował jednorodzonego a on, który otrzymał obietnicę 18 [i] do którego powiedziano: 13 a Mt 13:17; b J 8:56; c Rdz 17:8; 23:4; 47:9; Ps 39:13; 119:19; 1Krn 29:15; Ef 2:19; Flp 3:20; 1P 2:11 16 a Flp 3:20; Hbr 12:22; b Hbr 2:11; c Hbr 13:14; Obj 21:2, 10 17 a Rdz 22:1-10; Jk 2:21 18 a Rdz 21:12; Rz 9:7 9 Abraham przedstawiany jest w Listach Pawła jako wzór wiary, jako ojciec wszystkich wierzących (Rz 4:11-12; Ga 3:7, 9, 29). Na jego przykładzie widzimy, że wiara to coś więcej niż przekonanie intelektualne. To także decyzja na życie będące konsekwencją tego przekonania (Rdz 12:1-4; por. Jk 2:14-26). Wiara nie znaczy iść w nieznane wiara znaczy iść tam, gdzie posyła Bóg. 10 Hbr 12:22; 13:14; Obj 21:2-4. O Bogu jako budowniczym czytamy w Ps 147:2; Iz 62:5. 11 Rdz 18:11-22. Bóg nie ocenia wierzącego według jego odruchów, choćby jak w przypadku śmiechu Sary wyrażały niewiarę, ale na podstawie całokształtu jego życia. 12 Jeśli Bóg nie spełnia swoich obietnic według naszych oczekiwań, to tylko z uwagi na to, że ma na względzie rzeczy większe (Hbr 11:40). 13 To samo oczekiwanie i wynikające z niego świadectwo jest cechą charakterystyczną naśladowców Chrystusa (Flp 3:20-21). Jesteśmy ludźmi pielgrzymującymi do Ojczyzny (J 14:1-3; 17:24; Obj 21:2).
str. 4 List do Hebrajczyków Przekład dosłowny 19 a Rz 4:21; b Rz 4:17 20 a Rdz 27:27-30,33-40 21 a Rdz 48:15-16,20; b Rdz 47:31 22 a Rdz 50:24; b Rdz 50:25; Wj 13:19; Joz 24:32 23 a Wj 2:2; Dz 7:20; b Wj 1:15-17; Dz 7:19 24 a Wj 2:10-12 26 a Łk 14:33; Rz 15:3; Flp 3:7-8; Hbr 10:33; 13:13; 1P 4:14; b Hbr10:35, Obj 22:12 27 a Wj 12:50-51; b Wj 2:15; 10:28; Dz 7:29; c Wj 3:2, 16; 4:5; J 1:18, Kol 1:15 28 a Wj 12:21-30 29 a Wj 14:21-31 30 a Joz 6:12-16, 20 31 a Joz 2:1-21; 6:22-23, 25; Jk 2:25 Od Izaaka nazwane będzie twoje potomstwo. a 14 19 Liczył na to, że Bóg ma moc wskrzeszać nawet umarłych a 15 skąd go też, mówiąc obrazowo, odzyskał. 16 20 Dzięki wierze i w związku z [tym], co miało nastąpić, Izaak pobłogosławił Jakubowi i Ezawowi. a 21 Dzięki wierze umierający Jakub pobłogosławił każdemu z synów Józefa a i pokłonił się, wsparty o wierzchołek swojej laski. b 22 Dzięki wierze konający Józef wspomniał o wyjściu synów Izraela a i wydał polecenia dotyczące swoich kości. b 23 Dzięki wierze Mojżesz był przez trzy miesiące po narodzeniu ukrywany przez swoich rodziców, widzieli bowiem, że dziecko jest piękne, a i nie przestraszyli się rozkazu króla. b 24 Dzięki wierze Mojżesz, kiedy dorósł, nie zgodził się, by go nazywano synem córki faraona, a 25 i wolał raczej dzielić cierpienia razem z ludem Bożym, niż zażywać przemijającej rozkoszy grzechu, 17 26 uznając hańbę Chrystusową za większe bogactwo niż skarby Egiptu a kierował bowiem oczy na zapłatę. b 18 27 Dzięki wierze opuścił Egipt, nie przestraszony gniewem króla; a trzymał się bowiem Niewidzialnego tak, jak gdyby Go widział. 19 28 Dzięki 14 Rdz 22:1-18: Bóg wezwał Abrahama do czynu, jakiego sam dokonał w Chrystusie (J 3:16; Rz 8:32). On powołuje każdego chrześcijanina do życia według Jego własnych norm i logiki (Mt 5:48). 15 Prawdziwa wiara jest pewna nieograniczonych możliwości Boga. 16 Bóg prowadzi nas często choć nie zawsze i nie w każdej sprawie Abrahamowymi drogami: (1) Powołuje nas; (2) swoimi obietnicami wytycza nam dążenia i rozbudza pragnienie ich osiągnięcia; (3) pozostawia nas w czekaniu aż niemal umrą nasze nadzieje na spełnienie się tego, co już zdążyliśmy pokochać; (4) spełnia obietnice wzbudzając, jakby z umarłych to, z czego utratą się pogodziliśmy. 17 Życie w pałacu faraona wiązało się z przyjęciem politeistycznej religii Egiptu. Mojżesz musiał dokonać wyboru pomiędzy swoimi przekonaniami i hańbą niewolnictwa a luksusem i związanym z nim życiem w grzechu bałwochwalstwa. Przed podobnym wyborem stanął Pan Jezus kuszony na pustyni (Mt 4:9-10). 18 Mądrze patrzy na życie, kto patrzy na konsekwencje podejmowanych przez siebie decyzji. 19 Zob. przypis do Hbr 11:1 oraz Hbr 11:19. W świetle Wj 2:11-15 rozumiemy, że Mojżesz nie bał się stanąć w obronie Izraelity.
Przekład dosłowny List do Hebrajczyków; str. 5 wierze obchodził Paschę i dokonał pokropienia krwią, aby nie dotknął ich ten, który zabijał pierworodne. a 29 Dzięki wierze przeszli przez Morze Czerwone jak po suchej ziemi, a gdy Egipcjanie podjęli tę próbę, potonęli. a 30 Dzięki wierze runęły mury Jerycha, okrążane przez siedem dni. a 31 Dzięki wierze Rachab, kobieta nierządna, nie zginęła razem z niewiernymi, gdyż przyjaźnie przyjęła zwiadowców. a 32 I co mam jeszcze powiedzieć? Zabrakłoby mi bowiem czasu na opowiadanie o Gedeonie, a Baraku, b Samsonie, c Jeftem, d Dawidzie e i Samuelu, f i o prorokach, 20 33 którzy dzięki wierze pokonali królestwa, zaprowadzili sprawiedliwość, doczekali spełnienia obietnic, zamknęli paszcze lwom, a 21 34 zgasili moc ognia, a uniknęli ostrza miecza, b umocnieni wydźwignęli się z niemocy, c stali się mężni na wojnie, zmusili do odwrotu obce wojska. d 22 35 Kobiety otrzymały swoich zmarłych przez wskrzeszenie; a 23 inni natomiast zostali zamęczeni, nie przyjąwszy uwolnienia, aby dostąpić lepszego zmartwychwstania. 24 36 Drudzy z kolei doznali zniewag i biczowania, a a ponadto kajdan i więzienia; b 37 byli kamienowani, a przerzynani piłą, zabijani mieczem, b błąkali się w owczych i kozich skórach, pozbawieni wszystkiego, uciskani, poniewierani; 25 38 ci, których świat nie był godzien, tułali się po pustyniach a i górach, po jaskiniach i rozpadlinach ziemi. b 26 39 I ci wszyscy, uznani z powodu wiary, 32 a Sdz 6:11-8:32; b Sdz 4:6-22; c Sdz 13:24-16:30; d Sdz 11:1-12:7; e 1Sm 16:13-1Krl 2:11; f 1Sm 1:20-25:1 33 a Sdz 4:7,14; 2Sm 5:19; 8:2; 10:12-19; b 1Sm 12:3-5; 2Sm 8:15; c 2Sm 7:10-16; d Sdz 14:5-6; 1Sm 17:34-35; Dn 6:23 34 a Dn 3:23-27; Iz 43:2; b 1Sm 23:14; 1Krl 19:1-4; 2Krl 1:9-12; Ps 144:10; Jr 26:24; c 1Krl 19:4-8; d Sdz 3:10 35 a 1Krl 17:17-23; 2Krl 4:32-35; b Flp 3:11; Obj 20:5 36 a Jr 20:2, 7; 37:15; b Rdz 39:20; 1Krl 22:26-27; 2Krn 18:25-26 37 a 1Krl 21:13; 2Krn 24:20-21; b 1Krl 19:10,14; Jr 26:20, 23 38 a 1Sm 23:15; 24:1; 1Krl 19:4; b 1Sm 22:1; 1Krl 18:4, 13 40 a Hbr 7:19,22; 8:6; 9:23 20 Gedeon (Sdz 6:11-8:35); Barak (Sdz 4:6-5:31); Samson (Sdz 13:24-16,31); Jefta (Sdz 11:1-12:7); Dawid (1Sm 16-17); Samuel (1Sm 7-10); zob. także: Ps 99:7; Jr 15:1; Dz 3:24; 13:20. 21 Królestwa podbili np. Jozue (Joz), Debora (Sdz 4-5), Nehemiasz zaprowadził sprawiedliwość (Neh), Daniel (Dn 6), Samson (Sdz 14:5) i Dawid (1Sm 17:34) zamykali paszcze lwom. 22 Trzej młodzieńcy zgasili moc ognia (Dn 3:23-28), Eliasz uniknął ostrza miecza (1Krl 19:2nn), Hiskiasz podniósł się z niemocy (2Krl 20). 23 Wdowa z Sarepty (1Krl 17:17-24); Szunamitka (2Krl 4:8-36). 24 Według niektórych jest to nawiązanie do Machabeuszy, dzielnych patriotów żydowskich z II w. p. Chr. (2Mch 7). 25 Zachariasz (2Krn 24:20-22; Łk 11:51); Izajasz, według tradycji, został przecięty piłą z rozkazu króla Manassesa. 26 Eliasz (1Krl 19:8-10).
str. 6 List do Hebrajczyków Przekład dosłowny nie otrzymali tego, co głosiła obietnica, 40 gdyż Bóg ze względu na nas przewidział coś lepszego tak by [oni] bez nas nie zostali doprowadzeni do doskonałości. 27 27 Celem tym jest spełnienie się obietnic dotyczących Chrystusa. Gdyby Pan powrócił 100 lat wcześniej, nie byłoby nas w niebie z tej prostej przyczyny, że wówczas nie egzystowało jeszcze nasze pokolenie. Boże zwlekanie oznacza nasze zbawienie. Do tego sprowadza się argumentacja autora listu. Zob. 2P 3:9, 15.