Komitet Elektrotechniki Polskiej Akademii Nauk Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej Oddział Gdański Akademii Morska w Gdyni Katedra Elektroenergetyki Okrętowej Politechnika Gdańska Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych Stowarzyszenia Elektryków Polskich Oddział Gdański XLIX MIĘDZYNARODOWE SYMPOZJUM MASZYN ELEKTRYCZNYCH SME 2013 PROGRAM 17-19 czerwca, Gdynia-Gdańsk http://we.am.gdynia.pl/sme2013/ SPONSORZY
KOMITET ORGANIZACYJNY Piotr Gnaciński (Przewodniczący) Janusz Mindykowski Janusz Nieznański Mieczysław Ronkowski Andrzej Wawrzyński Władysław Wiśniewski (Sekretarz) KOMITET NAUKOWY Przewodniczący Komitetu Naukowego: Kazimierz ZAKRZEWSKI - Honorowy Przewodniczący Komitetu Elektrotechniki PAN Ludwik Antal - Politechnika Wrocławska Jakub Bernatt - Instytut BOBRME Komel Andrzej Bytnar - Instytut Energetyki Piotr Chrzan - Politechnika Gdańska Konrad Dąbała - Instytut Elektrotechniki Mirosław Dąbrowski - Politechnika Poznańska Andrzej Demenko - Politechnika Poznańska Maria Dems - Politechnika Łódzka Bronisław Drak - Politechnika Śląska Piotr Drozdowski Politechnika Krakowska Ignacy Dudzikowski Politechnika Wrocławska Tadeusz Glinka - Politechnika Śląska Piotr Gnaciński - Akademia Morska Gdynia Zbigniew Goryca - UTH w Radomiu Vitezslav Hajek - BUT, Czech Republic Jerzy Hickiewicz Politechnika Opolska Paweł Idziak - Politechnika Poznańska Mariusz Jagieła - Politechnika Opolska Wiesław Jażdżyński - AGH Grzegorz Kamiński - Politechnika Warszawska Dariusz Karkosiński - Politechnika Gdańska Krzysztof Kluszczyński - Politechnika Śląska Czesław T. Kowalski - Politechnika Wrocławska Roman Krok - Politechnika Śląska Stefan Kulig - TU Dortmund, BRD Marian Łukaniszyn - Politechnika Opolska Krystyna Macek-Kamińska - Politechnika Opolska Wacław Matulewicz - Politechnika Gdańska Janusz Mindykowski - Akademia Morska Gdynia Jerzy Mukosiej - Instytut Elektrotechniki Piotr Mysiak - Akademia Morska Gdynia Roman Nadolski - Politechnika Świętokrzyska Janusz Nieznański - Politechnika Gdańska Marian Noga - AGH Lech Nowak - Politechnika Poznańska Cestmir Ondrusek - BUT, Czech Republic Teresa Orłowska-Kowalska - Politechnika Wrocławska Ryszard Pałka - ZUT Marian Pasko - Politechnika Śląska Stefan Paszek - Politechnika Śląska Anton Paweletz - BOSCH, BRD Krystyn Pawluk - Instytut Elektrotechniki Andrzej Pochanke - Politechnika Warszawska Włodzimierz Przyborowski - Politechnika Warszawska Witold Rams - AGH Mieczysław Ronkowski - Politechnika Gdańska Jan Rusek - AGH Jean-François Rouchon - INP-LAPLACE de Toulouse, France Ryszard Rut - Politechnika Rzeszowska Stefan Sieradzki - TURBOCARE Ryszard Sikora - ZUT Tadeusz Sobczyk - Politechnika Krakowska Dariusz Spałek - Politechnika Śląska Wojciech Szeląg - Politechnika Poznańska Sławomir Szymaniec - Politechnika Opolska Tadeusz Śliwiński - Instytut Elektrotechniki Krzysztof Tomczewski - Politechnika Opolska Bronisław Tomczuk - Politechnika Opolska Janusz Turowski - Politechnika Łódzka Tomasz Trawiński - Politechnika Śląska Piotr Wach - Politechnika Opolska Sławomir Wiak - Politechnika Łódzka Andrzej Wilk - Politechnika Gdańska Paweł Witczak - Politechnika Łódzka Jerzy Zadrożny - Instytut Elektrotechniki Kazimierz Zakrzewski - Politechnika Łódzka Pavel Záskalicky - TUK, Slovak Republic Jan Zawilak - Politechnika Wrocławska Zdzisław Życki - Instytut Elektrotechniki Michał Michna (sekretarz) - Politechnika Gdańska 2
Harmonogram Sympozjum SME 2013 NIEDZIELA, 16.06.2013 15:00 17:15 rejestracja uczestników SME 2013 w Dworze Prawdzica (doba hotelowa rozpoczyna się o godzinie 14.00) 17:15 17:45 Przejazd do Katedry Oliwskiej 18:00 19:00 Msza św. w intencji zmarłych profesorów 19:00 19:45 Koncert organowy ku czci zmarłych profesorów 19:45 20:15 Zwiedzanie Katedry Oliwskiej 20:15 20:30 Przejazd do Dworu Prawdzica 20:30 Kolacja PONIEDZIAŁEK, 17.06.2013 7:00 8:00 rejestracja uczestników SME 2013 w Dworze Prawdzica 7:00 8:00 Śniadanie 8:00 9:00 Przejazd na Wydział Nawigacyjny Akademii Morskiej w Gdyni 9:00 9:30 Uroczysta ceremonia otwarcia SME 2013 9:35 11:00 Sesja plenarna I Grupa I uczestników i gości SME 2013 Grupa II uczestników i gości SME 2013 11:00 11:30 Przejście na Nabrzeże Pomorskie (vis-à-vis Wydziału Nawigacyjnego) 11:30 13:30 Rejs statkiem szkolnym Akademii Morskiej w Gdyni Horyzont II (http://www.am.gdynia.pl/text/15-6_pl.php), obiad 13:30 13:45 Przejście do Akademii Morskiej w Gdyni 13:45 15:15 Zwiedzanie wybranych laboratoriów Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni 11:00 11:15 Przerwa 11:15 12:45 Zwiedzanie wybranych laboratoriów Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni 12:45 13:00 Przerwa 13:00 13:30 Przejście na Nabrzeże Pomorskie (vis-à-vis Wydziału Nawigacyjnego) 13:45 15:45 Rejs statkiem szkolnym Akademii Morskiej w Gdyni Horyzont II (http://www.am.gdynia.pl/text/15-6_pl.php), obiad 15:15 16:15 Przejazd do Dworu Prawdzica 17:00 19:00 Sesja plenarna II 19:00 20:00 Kolacja 3
WTOREK, 18.06.2013 8.00 9.00 Śniadanie 9.00 10.00 Sesja plakatowa A 10.00 11.00 Sesja plenarna III 11.00 11.15 Przerwa 11:15 12:15 Sesja plakatowa B 12.15 13.15 Obiad, Dwór Prawdzica 13:15 15:15 Sesja plenarna IV 15.15 15:30 Przerwa 15:30 16:30 Sesja plakatowa C 16.30 18.00 Zebranie Sekcji Maszyn Elektrycznych i Transformatorów Komitetu Elektrotechniki PAN 18.15 18.30 Zamknięcie sympozjum SME 2013 18.30 19:15 Czas wolny 19.15 20:00 Koncert Sopockiego Chóru Kameralnego Continuo http://www.continuo.sopot.pl/ 20.00 24.00 Kolacja Koleżeńska ŚRODA, 19.06.2013 8.00 9.00 Śniadanie 9.00 11.00 Zwolnienie pokojów (doba hotelowa kończy się o godzinie 11.00) 4
Sesja plenarna I poniedziałek, 17.06.2013, 9:35-11:00 Program Sympozjum SME 2013 SESJA PLENARNE Sesja plenarna II Przewodniczący Kazimierz ZAKRZEWSKI Tadeusz GLINKA Wiesław JAŻDŻYŃSKI Józef BORZYSZKOWSKI prof. Janusz Nieznański prof. Teresa Orłowska-Kowalska WSPOMNIENIE O PROF. MIROSŁAWIE DĄBROWSKIM WSPOMNIENIE O PROF. TADEUSZU WRÓBLU WSPOMNIENIE O PROF. JANIE RUSKU MAŁE i WIELKIE OJCZYZNY EUROPY o ks. Prof. Januszu St. Pasierbie poniedziałek, 17.06.2013, 17:00 19:00 Przewodniczący T. J. SOBCZYK, A. WARZECHA, W. MAZGAJ R. PAŁKA, P. PAPLICKI, M. WARDACH P. ZÁSKALICKÝ M. CIURYS I. DUDZIKOWSKI P. BOGUSZ Z. H. ŻUREK D. BARON prof. Lech Nowak prof. Jan Zawilak APROKSYMACJA NIELINIOWYCH CHARAKTERYSTYK MASZYN ELEKTRYCZNYCH PRĄDU PRZEMIENNEGO WIELOMIANAMI POTĘGOWYMI WIELU ZMIENNYCH WPŁYW KLINÓW MAGNETYCZNYCH NA PARAMETRY MASZYNY ELEKTRYCZNEJ Z MAGNESAMI I REGULACJĄ STRUMIENIA ANALYTICAL METHOD OF A CALCULATION OF A TORQUE RIPPLE OF A TWO-PHASE ASYNCHRONOUS MOTOR SUPPLIED BY A PWM CONTROLLED INVERTER ANALIZA DYNAMICZNYCH I STACJONARNYCH STANÓW PRACY ROZRUSZNIKA SAMOCHODOWEGO WZBUDZANEGO MAGNESAMI TRWAŁYMI ANALIZA STANÓW DYNAMICZNYCH MASZYNY RELUKTANCYJNEJ PRZEŁĄCZALNEJ PRZEZNACZONEJ DLA LEKKIEGO POJAZDU ELEKTRYCZNEGO DIAGNOSTYKA MASZYN W TRANSPORCIE I ENERGETYCE METODĄ SPEKTROSKOPII IMPEDANCJI 5
Sesja plenarna III wtorek, 18.06.2013, 10:00-11:00 Przewodniczący prof. Andrzej Demenko prof. Ryszard Pałka JUBILEUSZ 75-LECIA URODZIN PROF. KAZIMIERZA ZAKRZEWSKIEGO JUBILEUSZ 75-LECIA URODZIN PROF. TADEUSZA GLINKI Sesja plenarna IV wtorek, 18.06.2013, 13:15 15:15 Przewodniczący K. ZAKRZEWSKI W. JAŻDŻYŃSKI A. FISCHER, P. SEIBT K. DĄBAŁA, J. DUDZIŃSKI, A. RUDEŃSKI M. GWOŹDZIEWICZ J. ZAWILAK R. RYNDZIONEK J. F. ROUCHON M. RONKOWSKI Ł. SIENKIEWICZ J. F. ROUCHON M. RONKOWSKI prof. Bronisław Tomczuk prof. Tadeusz Sobczyk STRATY OD POLA ROZPROSZENIA W STALOWYCH CZĘŚCIACH KONSTRUKCYJNYCH TRANSFORMATORÓW Z UWZGLĘDNIENIEM NIELINIOWOŚCI MAGNETYCZNEJ MODEL DYNAMICZNY LSPMSM I OCENA JEGO PRZYDATNOŚCI DO OPTYMALIZACJI KONSTRUKCJI NA PODSTAWIE OBLICZEŃ I POMIARÓW DEVELOPMENT TRENDS IN THE ELECTRIC MOBILITY SILNIKI DO NAPĘDU BEZPOŚREDNIEGO POJAZDÓW ELEKTRYCZNYCH PORÓWNANIE WŁAŚCIWOŚCI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O UŁOŻENIU MAGNESÓW W KSZTAŁCIE W I VV. BADANIA EKSPERYMENTALNE KONCEPCJA, REALIZACJA I ANALIZA NOWEGO TYPU SILNIKA PIEZOELEKTRYCZNEGO O STRUKTURZE WIELOKOMÓRKOWEJ KONCEPCJA I ANALIZA SENSORA/AKTUATORA PIEZOELEKTRYCZNEGO DO POMIARU PROCESU STARZENIA SIĘ LUDZKIEJ SKÓRY 6
Sesja posterowa A SESJA POSTEROWE wtorek, 18.06.2013, 9:00 10:00 Przewodniczący prof. Stefan Paszek prof. Dariusz Spałek Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 100/3/2013 Strona H. Banach Praca optymalna indukcyjnego silnika klatkowego dużej mocy 1 J. Zawilak T. Zawilak P. Bogusz M. Korkosz J. Prokop P. Bogusz M. Korkosz P. Wygonik M. Dudek B. Lis D. Borkowski T. Węgiel Silniki synchroniczne średniej mocy wzbudzane magnesami trwałymi Projekt silnika prądu stałego z komutacją elektroniczną przeznaczonego do napędu lekkiego pojazdu elektrycznego Badania laboratoryjne silnika elektrycznego przeznaczonego do napędu małego bezzałogowego aparatu latającego zasilanego z ogniwa paliwowego Analiza sprawności toru przetwarzania energii małej elektrowni wodnej ze zintegrowaną turbiną pracującą przy zmiennej prędkości obrotowej 5 9 15 21 D. Borkowski Laboratory model of small hydropower plant with variable speed operation 27 P. Drozdowski A. Duda Fault detection of induction motors due to the effects of magnetic saturation.. 33 A. Herbst Norma sprawności IE4 i IE5 silniki synchroniczne z magnesami trwałymi 39 B. Jakubowski K. Pieńkowski P. Kisielewski L. Antal Analiza statyczna autonomicznego generatora indukcyjnego z dwoma uzwojeniami stojana 45 Narażenia wirnika turbogeneratora podczas pracy niestabilnej 51 M. Korkosz Analiza właściwości dwupasmowych silników reluktancyjnych przełączalnych o różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych wirników 55 A. Młot M. Łukaniszyn M. Korkosz Wpływ efektu zbliżeniowego i naskórkowości na straty mocy w uzwojeniu silnika elektrycznego 61 J. Mukosiej Problem dokładności badań cieplnych maszyn elektrycznych 67 7
P. Mynarek M. Kowol R. Caramia R. Piotuch R. Pałka Analiza polowo-obwodowa silnika synchronicznego z magnesami trwałymi o rozruchu częstotliwościowym 73 Wielokryterialna optymalizacja geometrii bezszczotkowego silnika prądu stałego z wykorzystaniem algorytmu genetycznego 89 J. Prokop Modelowanie dwukanałowego silnika reluktancyjnego przełączalnego 95 D. Spałek Składnik Poyntinga w opisie sił i momentów elektromagnetycznych 107 B. Tomczuk D. Koteras B. Tomczuk A. Waindok Obliczanie strat wiroprądowych z wykorzystaniem praw podobieństwa elektrodynamicznego 111 Polowa analiza nagrzewania aktuatora z uwzględnieniem promieniowania poprzez modyfikację współczynnika konwekcji 117 Sesja posterowa B wtorek, 18.06.2013, 11:15 12:15 Przewodniczący prof. Czesław Kowalski prof. Ignacy Dudzikowski Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 100/3/2013 Strona A. Warzecha T. J. Sobczyk W. Mazgaj P. Ewert M. Wolkiewicz Cz. T. Kowalski G. Kamiński P. Góralski M. Kowol J. Kołodziej M. Łukaniszyn A. Młot M. Łukaniszyn Matematyczny opis silnika indukcyjnego z anizotropią magnetyczną rdzenia 123 Komputerowy system do monitorowania stanu uzwojeń stojana silnika indukcyjnego 151 Obliczenia elektromagnetyczne przetwornika o ruchu złożonym opartego na wspólnym obwodzie magnetycznym 157 Analiza pola magnetycznego w przekładni magnetycznej 163 Wpływ zmiany liczby biegunów stojana na wybrane parametry funkcjonalne w bezżłobkowym generatorze tarczowym 169 M. Pawlak Przenośny analizator diagnostyczny do wykrywania uszkodzeń stojana i wirnika w silnikach indukcyjnych 177 J. Rusek Procedura CMCD/obliczeniowa i pomiarowa w diagnostyce - analiza porównawcza 183 8
S. Szymaniec W. Kandora Diagnostyka izolacji uzwojeń wysokonapięciowych maszyn elektrycznych wykonanych w technologii resin-rich na etapie produkcji i remontu 189 A. Wilk M. Michna Badanie wpływu indukcji remanencji na stan przejściowy jednofazowego układu transformatorowego 199 Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 100/4/2013 Strona M. Barański Analiza zjawiska wypierania prądu w silniku indukcyjnym pracującym w temperaturze kriogenicznej 9 S. Berhausen A. Boboń S. Paszek P. Bogusz M. Korkosz J. Prokop Ž. Ferková J. Kaňuch T. Glinka W. Olech B. Kulesz A. Sikora P. Gnaciński J. Mindykowski M. Pepliński T. Tarasiuk P. Idziak M. Barański W. Łyskawiński K. Kowalski Estymacja parametrów modelu generatora synchronicznego na podstawie analizy przebiegów zakłóceniowych w stanie obciążenia przy wykorzystaniu metody elementów skończonych 13 Analiza konstrukcji trójpasmowej silnika reluktancyjnego przełączalnego 6/4 o niesymetrycznym obwodzie stojana wyznaczanie charakterystyk statycznych 19 Two-Phase Asynchronous Motor - Simulation and Measurement 25 Oil-filled transformer supplying power electronics circuit 31 Koncepcja nowej metody oceny jakości energii elektrycznej 37 Ocena wybranych parametrów energetycznych modelowych silników prądu przemiennego małej mocy o różnych konstrukcjach wirnika 53 R. Piotuch Zmodyfikowany predykcyjny regulator prądu silników synchronicznych z magnesami zagnieżdżonymi 59 P. Pistelok T. Kądziołka Z. Plutecki S. Szymaniec Nowa seria wysokosprawnych dwubiegunowych generatorów synchronicznych wzbudzanych magnesami trwałymi 65 Komfort cieplny maszyn elektrycznych wysokiego napięcia 71 Sesja posterowa C wtorek, 18.06.2013, 15:30 16:30 9
Przewodniczący prof. Piotr Drozdowski prof. Wiesław Jażdżyński M. J. Wilk K. Makowski Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 100/4/2013 Analiza rozruchu jednofazowego silnika indukcyjnego z pomocniczym uzwojeniem kondensatorowym przy zmianie geometrii żłobka Strona 89 S. Wróblewski A. Bytnar P. Zalas L. Antal Analiza stanu technicznego zawieszenia rdzenia w korpusie stojana turbogeneratora 95 Silnik synchroniczny z kompaktowym wirnikiem hybrydowym o rozruchu bezpośrednim 101 R. Rossa T. Wolnik Porównanie dwóch konstrukcji silników synchronicznych z magnesami trwałymi do pojazdu terenowego typu quad z napędem elektrycznym 105 J. Kołodziej M. Kowol E. Kupiec W. Przyborowski Właściwości wirników zastosowanych w wysokoobrotowej hamownicy indukcyjnej 115 Metoda wyznaczania i analiza rozkładu indukcji magnetycznej w szczelinie powietrznej silnika indukcyjnego liniowego 121 P. Paplicki Maszyna tarczowa z magnesami trwałymi i regulowanym wzbudzeniem 127 A. Kapłon G. Utrata J. Rolek D. Adamczyk M. Michna M. Ronkowski A. Wilk Badania symulacyjne obserwatorów wielkości elektromechanicznych silnika indukcyjnego zbudowanych w oparciu o wieloobwodowy po stronie wtórnej schemat zastępczy maszyny Koncepcja i modelowanie silnika o wirującym tworniku oraz magneśnicy do zastosowania w napędzie miejskiego samochodu elektrycznego 137 149 M. Bonisławski R. Pałka P. Paplicki M. Wardach R. Rossa P. Pistelok J. Kaňuch P. Višnyi R. Gozdur A. Majocha Analiza pracy maszyny elektrycznej z magnesami trwałymi o regulowanym wzbudzeniu 155 Algorytm do obliczeń elektromagnetycznych silników synchronicznych z magnesami trwałymi o cewkach skupionych 161 Control of two-phase induction motor Using a conventional three-phase bridge inverter Pomiary strat mocy w rdzeniach nanokrystalicznych i amorficznych 175 171 10
B. Bastian O. Płachtyna M. Wolkiewicz Cz. T. Kowalski Mathematical model of synchronous generator for diagnostics and settings tests of marine AVRs 181 Zastosowanie dyskretnej analizy falkowej do wykrywania zwarć zwojowych w silniku indukcyjnym 191 Zeszyty problemowe Maszyny Elektryczne Nr 100/3/2013 Strona R. Pałka S. Szkolny K. Górecki K. Górecka K. Detka Stanowisko do badania napędów elektrycznych z komputerowym systemem pomiarowym 83 Pomiary parametrów termicznych dławików 135 11
Sekretariat SME 2013 Władysław Wiśniewski tel. 586901447, fax. 586901261 e-mail: SME2013@am.gdynia.pl Adres do korespondencji Sekretariat SME 2013 Akademia Morska w Gdyni Katedra Elektroenergetyki Okrętowej ul. Morska 81-87 81-225 Gdynia 12
13