To wysoka jakość odpowiedników leków PO/GRT/13/0021 Poradnik działkowca
Pierwsze kroki na działce Aby móc cieszyć się wymarzoną działką, która stanie się naszym ulubionym miejscem do odpoczynku, musimy odpowiednio zagospodarować teren. Jakie rośliny posadzić i w którym miejscu? Gdzie powinna znajdować się strefa odpoczynku, a gdzie warzywne grządki? To najważniejsze pytania, na które powinniśmy sobie odpowiedzieć. Czynniki determinujące zagospodarowanie naszej działki to nie tylko nasze upodobania i potrzeby, ale także szereg właściwości terenu: wielkość, położenie, nasłonecznienie oraz rodzaj gleby. Rodzaj gleby na działce Pierwszym i bardzo ważnym krokiem jest rozpoznanie gleby. Podłoże determinuje wiele naszych wyborów dotyczących uprawy roślin i drzew na działce. Aby to zrobić, wystarczy pobrać próbkę gleby i zanieść ją do stacji badawczej, która wykona analizę. Każdy rodzaj gleby posiada inne zalecenia odnośnie uprawianej roślinności i nawożenia, dlatego wykonanie analizy jest kluczowe dla zagospodarowania działki. Nasłonecznienie terenu Kolejnym czynnikiem wpływającym na plan zagospodarowania działki jest jej nasłonecznienie. Warto zaobserwować, które części działki są najlepiej i najgorzej nasłonecznione. Najlepiej narysować na kartce roboczy rozkład działki z zaznaczeniem stref lepiej i gorzej nasłonecznionych. Ta informacja pomoże nam dobrze rozplanować uprawy będziemy wiedzieć, gdzie najlepiej posadzić rośliny ciepłolubne. Dbanie o rośliny będzie znacznie łatwiejsze, jeśli te o podobnych wymaganiach będą rosły niedaleko siebie. Warto także postarać się, by drzewa nie zacieniały kwiatów i warzyw. 2 PORADNIK DZIAŁKOWCA
Zaplanowanie altany Przed zagospodarowaniem działki warto zapoznać się także z regulaminem Rodzinnego Ogrodu Działkowego przygotowanym przez Polski Związek Działkowców. Są tam określone m.in. zasady dotyczące rozmieszczenia oraz wysokości altanek. Lokalizacja altany jest bardzo ważna. Altana może stać w części frontowej, centralnej lub w głębi. W zależności od jej lokalizacji planujemy zagospodarowanie działki. Rozmieszczenie drzew owocowych Bardzo ważnym elementem każdej działki są krzewy oraz drzewa owocowe. Warto wydzielić odrębną część działki na sad. Pamiętajmy, że nie powinno się sadzić drzew razem z warzywami wtedy nasze plony będą niewielkie. Jeśli działka jest mała, można połączyć sad z ogródkiem ozdobnym i posadzić trawnik między drzewami. Jeśli marzą nam się drzewa owocowe, musimy wybrać dla nich odpowiednie miejsce na działce słoneczne i zaciszne. Najlepiej jest, gdy drzewa owocowe rosną w południowej lub południowo-zachodniej części działki. W tym miejscu drzewa nie są narażone na mocne, zimne wiatry, które mogą powodować ich wymarzanie. Jest to część działki, która jest najcieplejsza. Najmniej odpowiedni dla drzew owocowych jest kierunek północny. Jak wybrać drzewa owoce? Przed postawieniem altany warto dowiedzieć się, jakie parametry techniczne powinna spełniać. Regulamin uchwalony przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców mówi o tym, jakie powinna mieć rozmiary i gdzie może zostać umiejscowiona w zależności od rodzaju działki. Inne zapisy dotyczące umiejscawiania altany stosuje się np. do działek znajdujących się w graniach miasta, a inne do działek zlokalizowanych poza jego granicami. Rośliny sadownicze potrzebują odpowiednich warunków i stałej opieki. Na początek najlepiej wybrać gatunki łatwe w uprawie i odporne na zmiany klimatyczne. W pierwszej kolejności możemy posadzić niewiele drzewek, aby móc sprawdzić, czy się dobrze przyjmą. Działki zazwyczaj mają małą powierzchnię, dlatego dobrym wyborem są drzewa niskopienne, karłowe lub kolumnowe drzewa owocowe, które zajmują mniej miejsca i są bardziej odporne. Jabłoń jest drzewem, które idealnie nadaje się do uprawy w polskim klimacie. Nie ma specjalnych wymagań, dlatego polecana jest wszystkim początkującym działkowcom. Aby drzewka szybko rosły i dobrze owocowały, najlepiej stosować nawozy organiczne. PORADNIK DZIAŁKOWCA 3
Gatunki drzewek i krzewów owocowych W naszym sadzie powinna znaleźć się przede wszystkim jabłoń, która jest stosunkowo łatwa do uprawy. Warto posadzić także śliwy, wiśnie, czereśnie, grusze. Podczas wyboru odmiany należy zwrócić uwagę na częstotliwość owocowania drzewka. Jeśli co roku chcemy cieszyć się własnymi owocami, musimy unikać odmian, które wypuszczają owoce co dwa lata. Spośród krzewów owocowych warto sadzić porzeczkę, maliny i agrest. Dobrym pomysłem będzie także hodowanie truskawek i poziomek, jednak należy pamiętać, aby umieścić je razem z warzywami, ponieważ mają podobne wymagania. Trzeba je uprawiać, podobnie jak warzywa, naprzemiennie, czyli co roku zmieniać im miejsce uprawy. Planując sad, warto wybrać drzewka, które owocują w różnych porach roku. Dzięki temu długo będziemy mogli cieszyć się pysznymi owocami. Uprawa warzyw na działce Warzywa nie muszą być uprawiane w grządce, często na działkach można zaobserwować małe szklarnie czy foliowe tunele, gdzie hoduje się warzywa. Warzywna część działki powinna być dobrze nasłoneczniona, a poszczególne sadzonki powinny mieć odpowiednio dużo miejsca między sobą. Co roku należy zmieniać warzywom miejsce, aby dawały większe plony. Warto rozpisać plan sadzenia warzyw na kilka lat. Pod uwagę należy wziąć głębokość korzenienia. Po warzywach o płytkim korzeniu np. ogórkach, cebuli, rzodkiewkach, warto posadzić te o głębszym korzeniu np. marchew, pietruszkę. Jeśli działka jest mała, można wypróbować uprawę warzyw wraz z roślinami ozdobnymi. Niektóre warzywa będą równie ładnie prezentować się na rabatach jak kwiaty. Wystarczy znaleźć odpowiednie miejsce, przekopać glebę z kompostem i zasadzić wybrane warzywo. W ogrodzie warzywnym warto uprawiać różne rodzaje sałaty wczesne i późne odmiany. Dzięki temu własne warzywa będą gościć na naszych stołach od wiosny aż do późnej jesieni. Jeśli zdecydujemy się na uprawę innych sałat np. roszponki, to na naszych talerzach zielono będzie przez cały rok. Kompostownik na działce Materiały organiczne z ogrodu z powodzeniem można wykorzystać do zrobienia kompostu, który jest jednym z najlepszych nawozów. Dlatego zawczasu warto zaplanować na działce lokalizację kompostownika. Powinien znaleźć się miejscu mało widocznym i zacienionym np. na tyłach działki. Ze względów estetycznych może być osłonięty krzakami lub żywopłotem. Warto także pamiętać, że kompostownik powinniśmy założyć, kiedy na dworze panuje dodatnia temperatura. 4 PORADNIK DZIAŁKOWCA
Lato na działce Letnie miesiące to najpiękniejszy czas na działce. Cieszymy się wtedy smakiem własnych owoców i warzyw, a także odpoczywamy wśród ulubionych kwiatów i roślin. Aby prawidłowo zadbać o ogród w gorące, letnie miesiące, należy pamiętać o kilku zasadach. Pamiętaj o wodzie. Latem drzewa i krzewy potrzebują dużo wody, zwłaszcza jeśli na zewnątrz panuje wysoka temperatura oraz susza. Pielęgnuj warzywa. Przez całe lato należy usuwać chwasty, aby warzywa mogły swobodnie rosnąć. Bardzo ważne jest także wzruszanie ziemi. Szczególną uwagę należy zwrócić w tym okresie na nawożenie pomidorów, które potrzebują dużo potasu i azotu. W lipcu można także zasiać marchew, rzepę, sałatę lub fasolkę szparagową, aby zebrać je późną jesienią. Dosiać można także koperek, rzodkiew, rzeżuchę oraz kapustę pekińską. W sierpniu najlepiej siać szpinak. To także odpowiedni czas na wykopanie czosnku posadzonego wiosną. Chroń owoce. Lato to czas, kiedy drzewa i krzewy owocują. Warto pamiętać, że drobne gałęzie mogą łamać się pod ciężarem owoców. Zabezpiecz je drewnianymi patyczkami i podwiąż, aby były bezpieczne. W lipcu zbieramy owoce jagodowe: truskawki, poziomki, morele i czereśnie, następnie wiśnie, maliny, porzeczki i agrest. Przyciąć należy czereśnie i wiśnie usuwamy stare gałązki, prześwietlamy konary. W sierpniu przycinamy jabłonie i śliwy. Ważne jest także zbieranie owoców, które opadły na ziemię najlepiej zakopać je głęboko w ziemi lub zużyć w inny sposób. W lipcu zakładamy także opaski chwytne, aby szkodniki nie zaatakowały owoców. Zadbaj o truskawki. Wczesnym latem można cieszyć się smakiem własnych truskawek, jednak lipiec to już najwyższy czas na uporządkowanie grządek: przycięcie liści, usuwanie chwastów, grabienie ściółki. Truskawki w lipcu warto wzmocnić nawozem azotowym. Podobną troską powinniśmy otoczyć maliny: przyciąć stare pędy i zabezpieczyć nowe przywiązać do podpór. Dbaj o kwiaty. Czas na wykopanie cebuli hiacyntów i narcyzów i okulizację róż. Należy także przygotować ziemię do sadzenia cebulek tulipanów jesienią. W sierpniu przesadzamy lub rozmnażamy kwiaty kwitnące wiosną i wczesnym latem np. peonie, irysy, a także lilie białe. Wysiać możemy rośliny dwuletnie np. fiołki i stokrotki, malwy, bratki, niezapominajki. Jeśli truskawki w Twoim ogrodzie mają więcej niż 4 lata, należy się ich pozbyć. W zamian sadzimy nowe. Dzięki temu w przyszłym roku będziemy mogli zbierać dorodne i zdrowe owoce. PORADNIK DZIAŁKOWCA 5
Jesień na działce Jesień to pracowity czas dla działkowiczów. Zbiór warzyw i owoców, jesienne porządki oraz sadzenie nowych roślin to tylko niektóre z czynności, które należy wykonać jesienią. Myśl o wiośnie. We wrześniu musimy pomyśleć o tym, jak nasz ogród będzie się prezentował na wiosnę. Dlatego najlepiej posadzić wtedy rośliny cebulowe np. narcyzy, hiacynty, krokusy, przebiśniegi i tulipany. Najlepiej wybierać duże bulwy bez liści czy korzeni. Rośliny dwuletnie, które sialiśmy latem, przenosimy jesienią na stałe miejsce. Możemy posadzić wrzosy, które będą pięknie wyglądać jesienią. Przygotuj się do zbiorów. Warto przygotować miejsce dla naszych plonów najlepiej o temperaturze około 5 C i dużej wilgotności. Wrzesień to czas na zbiór jesiennych gruszek, jabłek i śliw oraz warzyw ciepłolubnych takich jak ogórki, papryka i pomidory. Zbieramy także bób i fasolę oraz warzywa korzeniowe: buraki, marchew, pietruszkę. Jeśli szybko chcemy z powrotem cieszyć się zbiorami warzyw, to pod koniec września i na początku listopada można zasadzić cebulę dymkę, szczypiorek, czosnek lub roszponkę i szpinak. Zrób jesienne porządki. Po zbiorach przygotowujemy ogród na wiosnę, dlatego powinniśmy zadbać o glebę. Grabimy liście, usuwamy resztki roślin, przekopujemy ziemię, drzewa i krzewy nawadniamy przed zimą. Jest to ważne, gdyż często rośliny umierają w zimie z braku wody w glebie. Opieka nad drzewkami i krzewami. Wrzesień to czas na sadzenie i przesadzanie drzewek i krzewów. Najpierw należy odpowiednio przygotować do tego glebę, stosując kompost i nawozy fosforowo-potasowe. Warto pamiętać, aby nie przycinać pędów - można to zrobić na wiosnę. W październiku sadzimy krzewy ozdobne, a w listopadzie trzeba zabezpieczyć drzewa i krzewy przed pierwszymi mrozami. Najlepiej u nasady obkopać je ziemią, która ochroni korzeń przed mrozem. Zadbaj o trawnik. We wrześniu trawa intensywnie rośnie, dlatego należy przycinać ją przynajmniej raz w tygodniu. W październiku prawdopodobnie wykonany ostatnie koszenie trawy. Bardzo ważne jest dokładne grabienie trawnika z liści. Sprzątnie ułatwi odkurzacz ogrodowy. Uzbierane liście można wykorzystać do robienia kompostu. Szykuj się na zimę. Zanim nadejdą mrozy, należy wykopać wrażliwe rośliny: marchew, seler, następnie pietruszkę, rzodkiew, cykorię, a pod koniec października kapustę. Listopad to ostatni czas na wykopanie cebulek roślin, które nie zimują w gruncie i zabezpieczenie wrażliwych roślin przed mrozem np. lilii. Po pierwszych przymrozkach należy zabezpieczyć cebule kwiatów: tulipanów, narcyzów, hiacyntów. Aby to zrobić, należy przykryć ziemię warstwą ściółki ze słomy, kory lub torfu. Ściółka nie powinna być grubsza niż 5 centymetrów. 6 PORADNIK DZIAŁKOWCA
TWOJE I CZYM RÓŻNIĄ SIĘ OD DROŻSZYCH LEKÓW? Fakt 1. Fakt 5. Odpowiedniki leków mają taką samą substancję aktywną jak oryginalne leki. Są podobne pod względem: Czym są tańsze odpowiedniki leków? dawkowania bezpieczeństwa siły działania jakości sposobu działania sposobu przyjmowania wskazań Czy standardy produkcji są takie same? Skoro odpowiedniki mają takie samo działanie, to dlaczego są tańsze? Cena tańszych odpowiedników jest niższa niż oryginalnych leków, gdyż wprowadzenie na rynek odpowiednika jest znacznie tańsze, niż stworzenie nowego leku od podstaw. Czy są tak samo bezpieczne jak droższe leki? Tańsze odpowiedniki są tak samo bezpieczne jak oryginalne leki ponieważ wykorzystują takie same substancje aktywne. Fakt 7. Fakt 3. Czy mają taką samą siłę działania jak droższe leki? Odpowiedniki działają tak samo jak oryginalne leki, gdyż zawierają takie same substancje aktywne w identycznych dawkach. Fakt 4. Czy działają tak samo długo jak droższe leki? Fabryki produkujące leki mają wysokie standardy jakości i bezpieczeństwa. Jeśli jakaś fabryka nie spełnia tych wymogów, nie może produkować leków oraz nie może wprowadzać ich na rynek. Fakt 6. Fakt 2. Kiedy nowy lek jest tworzony, między innymi jego skład i działanie jest opatentowane. Większość leków jest chroniona prawem patentowym do 11 lat. Po tym okresie inne firmy mogą produkować tańsze odpowiedniki po zatwierdzeniu przez kompetentne agencje ds. rejestracji leków. Fakt 8. Kogo najlepiej zapytać o tańsze odpowiedniki? Odpowiedniki działają tak samo długo jak oryginalne leki, gdyż zawierają takie same substancje aktywne w identycznych dawkach. Nie wszystkie droższe leki mają swoje odpowiedniki? O tańsze odpowiedniki najlepiej zapytać swojego lekarza lub farmaceutę. Dodatkowe informacje dotyczące tańszych odpowiedników można znaleźć na stronie internetowej: www.odpowiedniki-lekow.pl PORADNIK DZIAŁKOWCA 7
TWOJE I CZYM RÓŻNIĄ SIĘ OD DROŻSZYCH LEKÓW? Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź na poprzedniej stronie! www.odpowiedniki-lekow.pl