Elektryczne źródła światła. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.



Podobne dokumenty
Temat: MontaŜ oświetlenia elektrycznego

Elektryczne źródła ciepła i światła. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej.

ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Znamionowa trwałość żarówek odpowiada 1000 h. W żarówkach specjalnego przeznaczenia, np. w tzw. projektorowych, może być znacznie mniejsza.

w13 54 Źródła światła Żarówka Żarówka halogenowa Świetlówka Lampa rtęciowa wysokoprężna Lampa sodowa wysokoprężna Lampa sodowa niskoprężna LED

Wykład V Źródła promieniowania

Źródła światła. Wykład 1

Wymiana ciepła z otoczeniem

ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA. Opracował: Przemysław Tabaka

PULSOWANIE STRUMIENIA ŚWIETLNEGO I SPOSOBY JEGO OGRANICZANIA

Techniki świetlne. Wykład 2. Podstawy wytwarzania światła Charakterystyki źródeł światła

Załączanie lamp za pomocą styczników Sirius

Oświetlenie LED Fakty i mity nowoczesnej technologii oświetleniowej

Politechnika Białostocka

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu

Temat: BADANIE CHARAKTERYSTYK ROZRUCHOWYCH WYSOKOPRĘśNYCH LAMP SODOWYCH

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI I UKŁADÓW PRACY ELEKTRYCZNYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA

3. ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA 1

8. TECHNIKA ŚWIETLNA I ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA

Oświetlenie 1. Zakres wykładu. Podstawy techniki świetlnej Źródła światła Oprawy oświetleniowe Technika oświetlania. dr inż.

Grupa: Elektrotechnika, sem 3., wersja z dn Technika Świetlna Laboratorium

Dzień dobry. Miejsce: IFE - Centrum Kształcenia Międzynarodowego PŁ, ul. Żwirki 36, sala nr 7

Wydział Elektryczny. Katedra Elektroenergetyki, Fotoniki i Techniki Świetlnej

ĆWICZENIE NR 3 BADANIE ELEKTRYCZNYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA I POMIARY NATĘŻENIA OŚWIETLENIA. Cel ćwiczenia:

Temat: Oprawy oświetleniowe. Wymagania stawiane oprawom oświetleniowym.


ŹRÓDŁA ŚWIATŁA. Źródła światła LIGHT SOURCES LICHTQUELLE. 73

(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2014/C 22/02)

NAPIĘCIE [V] BARWA ŚWIATŁA MOC [W] LED STAR PAR zamiennik żarówki halogenowej o mocy 50W kąt rozsyłu 36

Energooszczędne źródła światła

Oświetlenie ledowe: wszystko o trwałości LEDów

ETILIGHT OPRAWY OŚWIETLENIOWE, OPRAWKI DO ŻARÓWEK, ZAPŁONNIKI. Energia pod kontrolą OPRAWY OŚWIETLENIOWE OPRAWKI DO ŻARÓWEK ZAPŁONNIKI TLĄCE ETILIGHT

Żarówka mimo wszystko

TBM TELEKOM Sp. z o.o.

LEDstar narrow T8 źródła światła LED o kierunkowym rozsyle światła

L E D. Energooszczędna przyszłość Twojej firmy. w w w. piniu.pl

TŁUMACZENIE. Patrz załączona lista. Określony(e) produkt(y) pozostaje(ą) w zgodności z postanowieniami poniższych Dyrektyw Unii Europejskiej

Patrz załączona lista. Wskazany produkt (produkty) jest (są) zgodny z odpowiednim ustawodawstwem ujednolicającym Unii Europejskiej:

Widmo promieniowania

Źródła światła. W lampach płomieniowych i jarzeniowych źródłem promieniowania jest wzbudzony gaz. Widmo lamp jarzeniowych nie jest ciągłe!

Energooszczędne źródła światła

Lampy Desk Light System

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Nowoczesne zapłonniki elektroniczne

Barwa ciepła Barwa neutralna Barwa chłodna

turkus czerwony żółty Trwałość przy 100V czerwony 80 V RMS 100 V RMS 120 V RMS

Wyraziste punktowe halogenowe światło z odbłyśnika odlanego z aluminium

Budowa reflektora/lampy. Elementy składowe: Źródło światła. Odbłyśnik. Dodatkowe elementy kształtujące strumień światła (ewent.)

MODELE WIEŃCÓW LED. jednocześnie - na blat roboczy oraz do wnętrza szafki

Schemat przejść optycznych (przypomnienie!!!)

ACRICHE. Źródła światła LED ACRICHE GU10 ACRICHE R50 ACRICHE S4

Temat ćwiczenia. Pomiary oświetlenia

Temat: BADANIE PARAMETRÓW ELEKTRYCZNYCH I FOTOMETRYCZNYCH ŚWIETLÓWEK KOMPAKTOWYCH ZINTEGROWANYCH

JAKOŚĆ ŚWIATŁA. Piotr Szymczyk. Katedra Automatyki i Inżynierii Biomedycznej, AGH

Tradycyjna konstrukcja i klasyczny kształt

Politechnika Wrocławska Wydział Elektroniki, Katedra K4 OŚWIETLENIE ULICZNE. Wrocław 2014 WSTĘP

Oświetlenie na placach budowy

Źródła światła.

Oświetlenie wewnętrzne

Świetlówka liniowa LED BG T8 fi 26x W 230V 120 st. 4000K Naturalna Biel BERGMEN

Nowoczesne systemy oszczędzania energii

Promieniowanie monochromatyczne to promieniowanie o jednej tylko częstotliwości (długości fali)

1 z :24

Doskonała wyrazistość światła, bezkonkurencyjna efektywność

Doskonała wyrazistość światła, bezkonkurencyjna efektywność

KOMPENSACJA MOCY BIERNEJ W SIECIACH OŚWIETLENIOWYCH

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE LED. dla przemysłu i nie tylko lat. #

MODELE WIEŃCÓW LED. jednocześnie - na blat roboczy oraz do wnętrza szafki

Ćwiczenie nr 34. Badanie elementów optoelektronicznych

Kierunek: Elektrotechnika, Studia stacjonarne, II stopień, sem. 1. wersja z dn Laboratorium Techniki Świetlnej

LED STAR PAR W/827 GU10

KATALOG 2008 ŹRÓDŁA ŚWIATŁA

L E D light emitting diode

Elektryczne źródła świata

Źródła światła PRODUKOWANE W FABRYCE ELGO. LEDstar T8. LEDline T5. LEDline T8. Fabryka oświetlenia ledowego

PODSTAWOWE ELEMENTY ELEKTRONICZNE DIODA PROSTOWNICZA. W diodach dla prądu elektrycznego istnieje kierunek przewodzenia i kierunek zaporowy.

ŻARÓWKI E27 SMD LED ENERGOOSZCZĘDNE OŚWIETLENIE LED. Parametry techniczne żarówek E27 SMD LED: STYL-e

Korzystaj z szerokiej gamy oświetlenia Philips!

Ciekawa forma. PHILIPS LED Kulka 2,2 W (25 W) E14 Ciepła biel Bez możliwości przyciemniania

Ćwiczenie nr 2 Temat: POMIAR STRUMIENIA ŚWIETLNEGO ŻARÓWEK I ZINTEGROWANYCH ŚWIETLÓWEK KOMPAKTOWYCH.

LCC - REWOLUCJA W OŚWIETLENIU


Fotoelementy. Symbole graficzne półprzewodnikowych elementów optoelektronicznych: a) fotoogniwo b) fotorezystor

ROTOs8 (Odpowiednik żarówki halogenowej 80W)

Ciekawa forma. PHILIPS LED Świeczka 4,3 40 W E27 Ciepły biały Bez możliwości przyciemniania

Ciekawa forma. PHILIPS LED Świeczka (z możliwością przyciemniania) 5 W (40 W) E14 Ciepła biel Ściemnialna

Product Line 035A Nowa rodzina źródeł światła

LEDstar easy LED. Uniwersalne liniowe źródła światła. do łatwej zamiany świetlówek. Product Line 049A 2014 PO PROSTU WYMIEŃ!

Na rys. poniżej przedstawiono dla porównania widma lamp rtęciowej i metalohalogenkowej. Widma lamp rtęciowej i metalohalogenkowej

KARTA KATALOGOWA PRODUKTU HCI-TT 70 W/830 SUPER 4Y

Doskonała wyrazistość światła, łatwa obsługa

Ciekawa forma. PHILIPS LED Żarówka 4,5 W (40 W) Trzonek E27 Ciepła biel Bez możliwości przyciemniania

102 OPRAWY NATYNKOWE - INDEKS

Niewielkie rozmiary, wyraźne białe światło.

Polski producent profesjonalnego źródła światła z wykorzystaniem najnowszej technologii z zastosowaniem wysokowydajnych diod LED.

Ciekawa forma. PHILIPS LED Kulka (z możliwością przyciemniania) 5 W (40 W) E14 Ciepła biel Ściemnialna

Ciekawa forma. PHILIPS LED Żarówka 8,5 W (75 W) E27 Ciepła biel Bez możliwości przyciemniania

Niewielkie rozmiary, wyraźne białe światło.

Niewielkie rozmiary, wyraźne białe światło.

Transkrypt:

Elektryczne źródła światła Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.

Widmo promieniowania elektromagnetycznego By narząd wzroku spełniał swoją funkcję, potrzebne jest światło. Światło (promieniowanie widzialne) jest to ta część widma elektromagnetycznego, która powoduje bezpośrednio wraŝenia wzrokowe. W widmie światła widzialnego moŝna wydzielić przedziały długości fal, które oko ludzkie odbiera jako wraŝenie róŝnych barw: 380-436 nm fiolet, 436-495 nm niebieski, 495-566 nm zielony, 566-589 nm Ŝółty, 589-627 nm pomarańczowy, 627-780 nm czerwony.

Podstawowe wielkości Podstawowymi wielkościami oświetleniowymi są: - strumień świetlny Φ wyraŝany w lumenach [lm], - światłość I wyraŝana w kandelach [cd], - natęŝenie oświetlenia E wyraŝane w luksach [lx], - luminancja L wyraŝana w [cd/m ]. - sprawność oprawy ηo w [%]

Elektryczne źródła światła: Lampy żarowe (żarówki), w których wykorzystuje się świecenie nagrzanego drutu wolframowego. Lampy halogenowe, w których wykorzystuje się świecenie nagrzanego drutu wolframowego w atmosferze halogenków. Lampy fluorescencyjne (świetlówki), w których wykorzystuje się zjawisko fluorescencji, tj. świecenia pewnych substancji chemicznych pod wpływem działania promieni ultrafioletowych i elektronów. Lampy wyładowcze (rtęciowe, sodowe, neonowe, ksenonowe), w których wykorzystuje się świecenie gazu pod wpływem wyładowań elektrycznych (przepływu prądu elektrycznego przez gaz).

Lampy o świetle mieszanym, w których w celu otrzymania światła wykorzystuje się dwa zjawiska fizyczne świecenie gazu pod wpływem wyładowań elektrycznych i świecenie ciał stałych pod wpływem wysokiej temperatury (lampy rtęciowo-żarowe, lampy łukowe). Lampy LED, wykorzystujące wysokoenergetyczne diody świecące LED.

Lampy żarowe. Elementem świecącym w żarówce jest żarnik z drutu wolframowego, rozgrzany do temperatury 2100 2800 C i umieszczony w bańce z wytworzoną próżnią lub napełnioną mieszaniną gazu szlachetnego (argon, krypton, ksenon) z azotem. Do lamp żarowych zaliczamy też lampy halogenowe, czyli takie, których bańka jest napełniona halogenem. Mają one wyższą trwałość (mniejsze zużycie żarnika) i lepszą skuteczność świetlną od tradycyjnych żarówek żarowych. Żarówki mają 2 podstawowe rodzaje trzonków: gwintowy (E27 i E14) oraz bagnetowy (B22). Podstawowymi parametrami żarówek są: napięcie, moc i prąd. Rezystancja żarówek jest nieliniowa i zależy między innymi od ich

temperatury. W żarówkach ok. 90% energii jest zużywane na wytwarzanie energii cieplnej. Podczas montażu oprawek żarówkowych prądu przemiennego należy pamiętać, że na krążek stykowy podajemy przewód fazowy, a na gwint przewód neutralny. Wyłącznik zawsze montujemy na przewodzie fazowym. Żarówek halogenowych nie powinno się dotykać gołymi rękami. Rozgrzanej bańce ze szkła kwarcowego szkodzi pot z rąk.

Rodzaje żarników: a) jednoskrętkowy; b) dwuskrętokwy. Budowa żarówki. 1-bańka szklana, 2-gaz lub próżnia, 3-żarnik wolframowy, 4-elektrody niklowe, 5-podpórki molibdenowe, 6-pręcik szklany, 7- łopatka szklana, 8-trzonek, 9-gwint, 10-krążek stykowy Rodzaje trzonków: a) gwintowy; b) bagnetowy

Żarówka halogenowa dwutrzonkowa

Lampy rtęciowe. Ich zasada działania opiera się na świeceniu sprężonych par rtęci o ciśnieniu 100 Pa. Elementem wytwarzającym światło jest jarznik - rurka ze szkła kwarcowego wypełniona argonem i rtęcią. Poza jarznikiem panuje próżnia. Trwałość wynosi 6000 godzin. Wadą jest długi czas, który musi upłynąć między wyłączeniem lampy a jej ponownym załączeniem.

Budowa i schemat włączenia lampy rtęciowej 1-bańka zewnętrzna z luminoforem, 2-rezystor, 3-bańka ze szkła kwarcowego, 4-argon, 5-kropla rtęci, 6-elektrody główne, 7-elektroda zapłonowa, D-dławik, C k -kondensator do poprawy współczynnika mocy, L-przewód fazowy N-przewód neutralny

Lampy rtęciowo-żarowe. Konstrukcja zbliżona do lampy rtęciowej. Oprócz jarznika posiada żarnik wykonany z wolframu, będący dodatkowym źródłem światła. Żarnik świeci od razu po załączeniu lampy. Rozruch trwa 4 minuty. Lepiej oddają barwy oświetlanych przedmiotów. Trwałość około 4000 godzin

Budowa i schemat włączenia lampy rtęciowo-żarowej 1-bańka zewnętrzna z luminoforem, 2-rezystor, 3-bańka ze szkła kwarcowego, 4-argon, 5-kropla rtęci, 6-elektrody główne, 7-elektroda zapłonowa, 8-żarnik wolframowy, D-dławik, C k -kondensator do poprawy współczynnika mocy, L-przewód fazowy N-przewód neutralny

Lampy sodowe. Działanie podobne, jak lampy rtęciowej. Jej jarznik jest wykonany z tlenku glinu, a jego wnętrze wypełnia neon oraz sód w postaci metalicznej. Świecą pary neonu i sodu. Dają żółte, kontrastowe światło. Stosowane do oświetlania dróg. Trwałość około 4000 godzin.

Schemat budowy i układ zasilania lampy sodowej 1-bańka zewnętrzna, 2-próżnia, 3-rura wypełniona neonem, argonem i małą ilością sodu, 4-elektroda, 5-trzonek, Atr-autotransformator rozproszeniowy, C k -kondensator do poprawy współczynnika mocy.

Lampy bezelektrodowe

Lampy fluorescencyjne. Świetlówka jest lampą rtęciową niskoprężną. Wykorzystuje ona wyładowania elektryczne w parze rtęci o ciśnieniu ok. 1 Pa. Między elektrodami jarznika, do których jest przyłożone napięcie, płynie prąd, poruszają się ładunki (elektrony i jony dodatnie) zderzające się z atomami rtęci. Wzbudzone atomy rtęci są źródłem promieniowania o dużej energii i małej długości fali. Promieniowanie to padając na luminofor, którym pokryta jest wewnętrzna powierzchnia jarznika, powoduje wzbudzenie jego cząsteczek, a w rezultacie ich świecenie.

Skład chemiczny luminoforu pozwala regulować barwą światła świetlówki. Aby ochronić świetlówkę przed uszkodzeniem na skutek zbyt dużego prądu, w szereg z nią włącza się statecznik układ ograniczający wartość prądu. Najczęściej w roli statecznika wykorzystuje się dławik. Ze względu na niekorzystny wpływ dławika na współczynnik mocy dodaje się kompensujący go kondensator. Zapłonnik lampowy do świetlówki: a) budowa; b) schemat 1-bańka szklana wypełniona neonem, 2-blaszka bimetalowa, 3-styk, 4-kondensator przeciwzakłóceniowy

Napięcie robocze świetlówki jest zbyt małe, żeby doprowadzić do jej samoczynnego zapłonu. Dlatego też podczas zapłonu między elektrody przykłada się napięcie kilkakrotnie większe od napięcia roboczego. Zapłonem świetlówki steruje zapłonnik (starter). Po załączeniu lampy płynie mały prąd w obwodzie: dławik 6 elektroda 4 zapłonnik 1 elektroda 5. Całe napięcie przypada na zapłonnik tj. na małą lampę tlącą, w której rozpoczyna się wyładowanie. Lampa ta ogrzewa bimetal, który wygina się zwierając obwód. W tej chwili w obwodzie zaczyna płynąć wysoki prąd, nagrzewając elektrody świetlówki. W tym samym czasie zapłonnik stygnie (zwarta lampa tląca) i po kilku sekundach bimetal rozwiera obwód. Nagłe przerwanie prądu płynącego między innymi przez dławik, powoduje pojawienie się na nim SEM samoindukcji. Między nagrzanymi elektrodami pojawia się

przepięcie powodujące zapoczątkowanie wyładowania w rurze świetlówki. Jeśli do zapłonu nie doszło, cały proces zaczyna się od początku. Jeśli zapłon nastąpił, napięcie na rurze spada, a jednocześnie napięcie na lampie tlącej w zapłonniku jest za małe, by zaczęła świecić i podgrzewać bimetal. Zamiast zapłonnika tradycyjnego coraz częściej stosuje się zapłonnik elektroniczny. Pozwala on na miniaturyzację i co za tym idzie znalazł zastosowanie w tzw. świetlówkach kompaktowych, zwanych też żarówkami energooszczędnymi.

Świetlówka kompaktowa Światło świetlówki w odróżnieniu od żarówek żarowych, jest światłem migającym z częstotliwością 100 Hz. Tętnienie to nie jest dostrzegalne gołym okiem, ale stwarza tzw. efekt stroboskopowy. W przypadku oświetlania elementów wirujących z częstotliwością zbliżoną do częstotliwości tętnień, możemy mieć wrażenie, że części wirujące stoją w miejscu. To z kolei może być przyczyną wypadków. Dlatego też w pomieszczeniach przemysłowych stosuje się układy antystroboskopowe

polegające na instalowaniu w jednej oprawie dwu świetlówek których migotanie jest przesunięte w fazie. Innym rozwiązaniem jest zastosowanie opraw z trzema świetlówkami z których każda zasilana jest z innej fazy.

śarówka LED

Oprawy oświetleniowe słuŝą: Oprawy oświetleniowe

Podział opraw: Ze względu na sposób mocowania oprawy dzielimy na: 1) stałe 2) przenośna 3) nastawne

RozróŜniamy 5 klas oświetlenia: I - kierują cały strumień w dół (zast. w wysokich halach i do oświeltenia miejscowego), II i III - stosowane w pomieszczeniach niŝszych o średnio jasnych ścianach i sufitach (biura, sklepy), IV i V - światło odbite od sufitu, (zast. w mieszkaniach, hotelach, pomieszczenaich powszechnego uŝytku). Sprawność oprawy:

Właściwości opraw oświetleniowych w zależności od klasy Klasa I II III IV V Charakter oświetlenia bezpośrednie przeważnie bezpośrednie mieszane przeważnie pośrednie pośrednie Strumień wysyłany do dolnej półprzestrzeni 90 100% 60 90% 40 60% 10 40% 0 10% Orientacyjna krzywa rozsyłu światłości Oprawy do żarówek i rtęciówek Oprawy do świetlówek

Obliczanie oświetlenia wnętrz

NaleŜy określić: Obliczanie oświetlenia zewnętrznego Sposoby rozmieszczenia źródeł światła: - środkowe - jednostronne - dwustronne - naprzemianległe

Literatura: J.Nowicki Podstawy elektrotechniki i elektroniki dla ZSN WSiP 1999 G.Bartodziej, E.Kałuża Aparaty i urządzenia elektryczne WSiP 1997 W.Kotlarski, J.Grad Aparaty i urządzenia elektryczne WSiP