Załączanie lamp za pomocą styczników Sirius

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Załączanie lamp za pomocą styczników Sirius"

Seweryna Ostrowska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Załączanie lamp za pomocą styczników Sirius Przegląd rodzajów lamp Przy załączaniu lamp stawiane są urządzeniom załączającym w zależności od rodzaju lamp różne wymagania. Do tych warunków dostosowana jest norma niskonapięciowych aparatów łączeniowych EN 60947, gdzie m.in. jest rozróżniane (w różnych kategoriach użytkowych) załączanie gazowych lamp wyładowczych (AC 5a) i załączanie lamp żarowych (AC 5b). Z tego powodu przy projektowaniu typu oświetlenia należy uwzględniać odpowiednie właściwości załączeniowe zastosowanego oświetlenia i dokonanie odpowiedniego wyboru niskonapięciowych aparatów łączeniowych. Przegląd rodzajów lamp przedstawiono na poniższym rysunku. Typowe dziedziny zastosowań oraz przykładowe schematy połączeń zawiera tablica 1. Typ lampy Lampa żarowa Halogenowa lampa żarowa Świetlówka Kompaktowa świetlówka Wysokonapięciowa świetlówka Lampa indukcyjna Niskoprężna lampa sodowa Wysokoprężna lampa sodowa Lampa metalohalogenkowa Wysokoprężna lampa rtęciowa Lampa o świetle mieszanym rtęciowo-żarowym LED Tablica 1 Zastosowanie Przykład firmy Osram Gospodarstwa domowe, CLAS A CL75 ogólne oświetlenie Na ogół wykonanie 12 V jako HALOPAR oświetlenie reflektorowe, obecnie także w wykonaniu 230 V Oświetlenie w biurze, produkcji LUMILUX T5 i handlu Gospodarstwa domowe, DULUX ogólne oświetlenie Reklama neony - Oświetlenie zewnętrzne, oświetlenie tuneli Oświetlenie tuneli, dróg wodnych i śluz Oświetlenie uliczne, oświetlenie tuneli, iluminacja budynków Oświetlenie uliczne, oświetlenie projektorowe, iluminacja budynków, oświetlenie dużych hal Oświetlenie uliczne, oświetlenie hal produkcyjnych Oświetlenie hal produkcyjnych Oświetlenie reklamowe, sygnalizacja ruchu drogowego, oznaczanie dróg ewakuacyjnych ENDURA SOX SON HPI lub HCI HQL HWL DRAGONpuck Przykłady schematów łączeniowych przy załączaniu lamp za pomocą styczników 3-biegunowy stycznik 4-biegunowy stycznik Załączanie promienników temperaturowych Załączanie lamp żarowych (lampy powszechnego użytku) Załączanie za pomocą styczników firmy SIEMENS (kategoria użytkowa AC-5b). Tablica 2 podaje informacje o maksymalnej liczbie lamp żarowych dla napięcia sieciowego 230 V na jeden tor prądowy. Uwaga: Jako promienniki temperaturowe określane są lampy żarowe i halogenowe lampy żarowe. Układ połączeń Warianty styczników (Nr zamówienia) 3RT101*; 3RT102* 3RT103*; 3RT104* 3RT131*; 3RT132* 3RT133-4AA0 3RT134-4AA0 22

jest rozróżniane (w różnych kategoriach użytkowych) załączanie gazowych lamp wyładowczych (AC 5a) i załączanie lamp żarowych (AC 5b).

2 Aparatura... E i Lampa żarowa składa się z cokołu na ogół z gwintem Edisona, bańki szklanej i znajdującego się w bańce szklanej włókna żarówki. Włókno żarówki wykonane jest z drutu wolframowego. Lampy o małej mocy do 40 W, zawierają pojedyncze włókno, a lampy o większej mocy powyżej 40 W podwójne włókno. Aby zapobiec przepaleniu się lampy, bańka szklana wypełniona jest albo próżnią przy żarówkach o mocy do 25 W lub za pomocą ochronnego gazu (np. azot-argon) przy żarówkach większych od 25 W. Przy lampach żarowych światło wytwarzane jest przez emisję żarzenia. Oznacza to, że bardzo cienki drut wolframowy, o grubości setnych części milimetra zostaje w wyniku przepływu prądu podgrzany do temperatury około 2700K i świeci. Ponieważ włókno żarówki ma bardzo małą rezystancję gdy jest zimne, w momencie załączania powstają duże piki prądowe, które mogą wynosić do 15-krotności prądu znamionowego. Pik prądu załączania spada po kilku milisekundach do wartości prądu znamionowego. Właściwości załączania Stycznik aparatu łączeniowego musi być w stanie przewodzić wysokie prądy załączania lampy żarowej. Z tego powodu możliwości załączeniowe stycznika muszą być większe niż piki prądu załączeniowego lampy żarowej. Załączanie halogenowych lamp żarowych Budowa halogenowych lamp żarowych jest taka sama jak normalnych lamp żarowych. Jednakże gazem ochronnym jest jod lub brom, tworzące halogen. Załączanie za pomocą styczników firmy SIEMENS (kategoria użytkowa AC-5b). Tablica 3 podaje informacje o maksymalnej ilości halogenowych lamp żarowych dla napięcia sieciowego 230 V na jeden tor prądowy. Zasada działania jest taka sama jak dla lampy żarowej. Dodanie halogenu, jodu lub bromu, powoduje jednak zwiększenie żywotności od do godzin przy temperaturze pracy około 3100K. Korzyści w porównaniu do lampy żarowej, to: większy strumień światła; dłuższa żywotność (2.000 zamiast godzin); prawie niezauważalne zmniejszenie się strumienia światła podczas procesu starzenia; światło halogenowej lampy żarowej jest jaśniejsze. Właściwości załączania: Takie same właściwości załączania jak normalnej lampy żarowej; oznacza to, że również w tym przypadku piki prądowe mogą wynosić do 15-krotności prądu znamionowego. Załączanie lamp jarzeniowych Wszystkie lampy jarzeniowe składają się z pojemnika wyładowczego na ogół w kształcie rury. Wykonany jest on ze szkła przy lampach niskoprężnych i szkła kwarcowego lub ceramiki z tlenku glinu przy lampach wysokoprężnych.

Aby zapobiec przepaleniu się lampy, bańka szklana wypełniona jest albo próżnią przy żarówkach o mocy do 25 W lub za pomocą ochronnego gazu (np. azot-argon) przy żarówkach większych od 25 W.

3 Tablica , , , , , , , , , , , Tablica , , , , , , , , , , , , , Na obydwu końcach pojemnika wyładowczego znajdują się elektrody, pomiędzy którymi wytworzone zostaje pole elektryczne. Ze względu na ciśnienie robocze w pojemniku wyładowczym rozróżnia się: niskoprężne lampy wyładowcze o ciśnieniu do 1 Pa (10-5 bar) świetlówki, świetlówki kompaktowe, lampy indukcyjne, niskoprężne lampy sodowe; wysokoprężne lampy wyładowcze o ciśnieniu do 1 MPa (10 bar) lampy metalohalogenkowe, wysokoprężne lampy sodowe i lampy rtęciowe. Wszystkie lampy jarzeniowe działają według tej samej zasady. Światło wytwarzane jest przez proces wyładowczy w zjonizowanym gazie, często w parach metalu i/lub gazie szlachetnym w naczyniu wyładowczym. Na ogół lampy wyładowcze zasilane są napięciem przemiennym, chociaż teoretycznie mogłyby pracować również przy prądzie stałym. Z powodu jednostronnego wypalania elektrod jak i dużych strat na stateczniku napięcia stałego nie jest jednakże stosowane napięcie stałe przy lampach wyładowczych. Wyjątek: elektroniczne stateczniki z prostownikiem mostkowym od strony wejścia. Uwaga: Ponieważ lampy wyładowcze mają ujemną charakterystykę (prąd-napięcie), muszą pracować ze stabilizatorem. Stabilizator powinien spełnić następujące funkcje: zapewnić wystarczające wstępne nagrzanie elektrod lampy; wytwarzać wystarczające do zapłonu wysokie piki napięciowe, na ogół przy pomocy zapłonnika (niskonapięciowe lampy wyładowcze); ustalić właściwy prąd lampy. Dodatkowo niektóre lampy wyładowcze wymagają urządzenia zapłonowego, za pomocą którego wytwarzane jest szczytowe napięcie do zapłonu wyładowania gazu. Załączanie świetlówek Zasadniczo rozróżnia się dwa różne stateczniki: konwencjonalny [KVG], o małych stratach [WG] i elektroniczny [EVG]. 1. KVG konwencjonalny statecznik (indukcyjny statecznik dla pojedynczej pracy) 24

1,30 -- 4 5 7 9 9 10 15 20 25 31 41 50 60 500 2,17 -- 2 3 4 5 5 6 9 12 15 19 24 30 36 750 3,26 -- 1 2 3 3 3 4 6 8 10 12 16 20 24 1000 4,35 -- 1 1 2 2 2 2 4 6 7 9 12 15 18 Tablica 3 25 0,11 -- 53 68

4 Aparatura... E i Głównym elementem konwencjonalnego statecznika (KVG) dla świetlówek jest dławik, blaszany rdzeń żelazny z nawiniętym drutem miedzianym. Aby ograniczyć prąd, KVG załączony jest szeregowo ze świetlówką. Dodatkowo przy świetlówkach wymagany jest równolegle do niej również zapłonnik. Zapłonnik (na ogół lampowy) podgrzewa przy starcie żarzone katody. Po krótkim okresie czasu, gdy żarzone katody są nagrzane, otwiera się styk zapłonnika lampowego i w cewce dławika wytworzone zostaje wysokie napięcie indukcyjne służące do zapłonu lampy. 2. WG statecznik o małych stratach (indukcyjny statecznik dla pojedynczej pracy) Zasada funkcjonowania odpowiada KVG. Różnica w porównaniu do KVG polega na tym, że straty cewki dławika w wyniku zastosowania żelaza o małej stratności i większej ilości miedzi zostały zmniejszone o około 35%. Sprzedaż KVG o klasie energetycznej D jest zabroniona od 21 maja 2002 r., a stateczników klasy C od 21 listopada 2005 r. Tym samym dopuszczalna jest jeszcze dystrybucja klas B1/B2 stateczników o małych stratach. 3. EVG elektroniczne stateczniki Elektroniczny statecznik jest obecnie standardowym statecznikiem dla świetlówek. W wyniku zastosowania nowoczesnych układów elektronicznych, takie stateczniki wykazują wyjątkowo małe straty. Załączanie za pomocą styczników (kategoria użytkowa AC-5a). Tablica 4 podaje informacje o maksymalnej ilości lamp dla napięcia sieciowego 230 V/50 Hz (praca AC) na jeden tor prądowy. Załączanie za pomocą styczników (kategoria użytkowa AC-5a): Tablica 5 podaje informacje o maksymalnej liczbie lamp dla napięcia sieciowego V/50 Hz (praca DC) dla trzech szeregowych torów prądowych. Korzyści z zastosowania elektronicznego statecznika w porównaniu do KVG/WG to m.in.: nieznaczny pobór mocy względem konwencjonalnego sposobu pracy; dłuższa żywotność z powodu zdefiniowanego startu; mniejszy spadek strumienia świetlnego podczas użytkowania; możliwość pracy z prądem stałym, w ten sposób bezproblemowe zastosowanie w pracy awaryjnej; brak konieczności kompensacji, ponieważ współczynnik mocy cos φ = 0,95 ma charakter pojemnościowy. Właściwości załączania: Krótkotrwałe piki prądu załączeniowego, 210 μs, do 10-krotnej wartości prądu znamionowego, uwarunkowane kondensatorem magazynującym.

Zapłonnik (na ogół lampowy) podgrzewa przy starcie żarzone katody.

5 Tablica 4 KVG nieskompensowany, jednolampowy 18 0, , , , KVG kompensacja równoległa, jednolampowy 11 0, , , , , KVG układ podwójny (= kompensacja szeregowa, dwulampowy 2x11 0, x18 0, x36 0, x58 0, x80 0, EVG jednolampowy 18 0,10 6, ,18 6, , , EVG dwulampowy 2x18 0, x36 0, x58 0, x80 0, Tablica 5 EVG, jednolampowy 18 0,09 6, ,18 6, , , EVG, dwulampowy 2x18 0, x36 0, x58 0, x80 0, Na podstawie materiałów firmy SIEMENS AG Industry Sektor, Low-Voltage Controls and Distribution 26

98 123 160 197 234 36 0,21 -- 15 21 21 30 30 30 51 78 98 123 160 197 234 58 0,32 -- 10 14 14 20 20 20 33 50 63 79 103 126 150 80 0,49 -- 6 9 9 13 13 13 22 50 63 73 103 126 146 KVG układ podwójny (=

Podobne dokumenty

Znamionowa trwałość żarówek odpowiada 1000 h. W żarówkach specjalnego przeznaczenia, np. w tzw. projektorowych, może być znacznie mniejsza.

Znamionowa trwałość żarówek odpowiada 1000 h. W żarówkach specjalnego przeznaczenia, np. w tzw. projektorowych, może być znacznie mniejsza. Temat: Żarówki, świetlówki i lampy wyładowcze. 1. Żarówki. Przemiana energii elektrycznej na światło w wyniku promieniowania cieplnego zachodzi w żarniku wykonanym ze skrętki lub dwuskrętki wolframowej