OBSZARY TEMATYCZNE OBSZARY TEMATYCZNE TECHNOLOGIE TEZY DELFICKIE Energetyka konwencjonalna Energetyka jądrowa Hydrogeneracja Przesył i dystrybucja energii elektrycznej Kogeneracja, tri generacja i poligeneracja Przechwytywanie, transport i sekwestracja CO 2 Technologie przechowywania, optymalizacji składu i dostaw paliw dla elektrowni PROJEKT NR POIG.01.01.01-00-005/08 TYTUŁ PROJEKTU: Strategia rozwoju energetyki na Dolnym Śląsku metodami foresightowymi PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO OBSZARY TEMATYCZNE Ciepłownictwo (ogrzewnictwo), chłodnictwo Wydobycie, magazynowanie, przesył i dystrybucja gazu Energetyka przemysłowa Biomasa Biogaz Ogniwa paliwowe Helioenergetyka (w tym: fotowoltaika, kolektory słoneczne) OBSZARY TEMATYCZNE Energetyka wiatrowa Alternatywne paliwa (w tym w sektorze transportowym) Korytarze infrastrukturalne Nadprzewodnictwo Energooszczędność i efektywność energetyczna Technologie magazynowania energii 1
OBSZARY TEMATYCZNE Problemy użytkowania energii Nowe technologie użytkowania Energetyka osobista (personalna) Mikroenergetyka i nanoenergetyka Elektronizacja energetyki Zastosowanie sieci inteligentnych Systemy zarządzania energetyką w sytuacjach kryzysowych TECHNOLOGIE - WĘGIEL Technologie zgazowania węgla w złożu Bloki węglowe z odsiarczaniem gazów odlotowych (PF) Spalanie w cyrkulacyjnym złożu fluidalnym (CFBC) (np. 280 bar, 600/600 C) Kocioł fluidalny atmosferyczny o parametrach podkrytycznych (np. 170 bar, 570/570 C) Zintegrowane układy gazowo-parowe (IGCC) (CCS Ready) TECHNOLOGIE - WĘGIEL Blok parowy na parametry nadkrytyczne opalany węglem brunatnym (np. 250 bar, 600/610 C) Blok parowy na parametry nadkrytyczne opalany węglem kamiennym (np. 250 bar, 600/610 C) Kocioł pyłowy (blok węglowy) o parametrach ultranadkrytycznych (np. 350 bar, 700/700 C) Blok IGCC z instalacją CCS Ciepłowniczy blok parowy na parametry nadkrytyczne TECHNOLOGIE - WĘGIEL Ciepłowniczy blok parowy z turbiną upustowoprzeciwprężną Ciepłowniczy blok parowy z turbiną upustowokondensacyjną Technologie trigeneracji Technologie poligeneracji 2
TECHNOLOGIE - BIOMASA Elektrociepłownie średniej mocy Ciepłowniczy blok parowy z turbiną upustowoprzeciwprężną Ciepłowniczy blok gazowo-parowy zintegrowany ze zgazowaniem biomasy TECHNOLOGIE - BIOMASA Elektrownie małej mocy (rozproszone źródła rozproszone) Ciepłowniczy blok parowy małej mocy (1,0-3,0 MW) Ciepłowniczy blok ORC (Organic Ranking Cycle) małej mocy 0,5-2,0 MW) Ciepłowniczy blok z silnikiem gazowym zintegrowany ze zgazowaniem biomasy małej mocy (0,1-2,0 MW) Ciepłowniczy blok z turbiną gazową zintegrowany ze zgazowaniem biomasy małej mocy (0,5 5,0 MW) Ciepłowniczy blok z silnikiem gazowym zintegrowany z biologicznym generatorem biometanu (0,1 2,0 MW) TECHNOLOGIE - BIOGAZ Gazowe technologie wytwarzania energii elektrycznej Technologie wprowadzenie biogazu do lokalnych sieci gazu ziemnego (podłączenie do sieci biogazownii) Małe skraplarnie biogazu i osprzęt do jego użytkowania TECHNOLOGIE ELEKTROWNIE WIATROWE I WODNE Farma wiatrowa z turbinami 2 MW Elektrownie wodne duże Elektrownie wodne małe (<5MW) Elektrownia wodna pompowa (szczytowo-pompowa) 3
TECHNOLOGIE ENERGIA SŁONECZNA Fotowoltaika Kolektory słoneczne Amorficzne silikonowe ogniwa słoneczne o dużej powierzchni o efektywności konwersji lepszej niż 20% TECHNOLOGIE PALIWA JĄDROWE Reaktory lekkowodne (LWR Light Water Reactor) Bloki jądrowe o małych mocach (10-40 MW) TECHNOLOGIE MAGAZYNOWANIE, PRZESYŁ, DYSTRYBUCJA Magazynowanie energii dla OŹE Materiały nadprzewodzące 30% z zasobów rozproszonych (z OŹE) Międzynarodowe sieci energetyczne (projekty TENs) TECHNOLOGIE CIEPŁO, OGRZEWNICTWO, CHŁODNICTWO Technologie odzyskiwania ciepła odpadowego Technologie sezonowego przechowywania ciepła zwłaszcza u jego wytwórcy Technologie magazynowania ciepła przy wykorzystaniu zjawiska zmiany stanu skupienia różnych materiałów Technologie wstępnego podgrzewania lub chłodzenia powietrza wentylacyjnego w elementach rurowych pod ziemią Technologie geotermii płytkiej i głębokiej (m.in. pompy ciepła) Centralne ziębienie 4
TECHNOLOGIE OGNIWA PALIWOWE Technologie ogniw paliwowych wysoko wydajnych i bezpiecznych dla środowiska( również w pojazdach o napędzie elektrycznym) Technologie ogniw paliwowych ze stałym elektrolitem o wydajności dziesiątek MW do kogeneracji i rozproszonej generacji mocy TECHNOLOGIE SMART GRIDS (Inteligentne sieci) Zaawansowana automatyka elektroenergetyczna Smart Metering (Inteligentne liczniki) Microgrids(Mikrosieci) Smart Grids TECHNOLOGIE UśYTKOWANIE ENERGII Energooszczędne procesy w przemyśle Inteligentne budynki Technologie segregacji śmieci Technologie produkcji paliw z odpadów rolnych i domowych Technologie prostego układu fotowoltaicznego możliwego do powszechnego zastosowania zwłaszcza do podstawowych odosobnionych zastosowań TECHNOLOGIE UśYTKOWANIE ENERGII Technologie konwersji różnych form energii na formy aktualnie potrzebne Nowe technologie użytkowania energii w gospodarstwach domowych Technologie zaopatrywania w energię odbiorców rozproszonych Technologie aglomeracji rozproszonych odpadowych źródeł Technologia multigeneracji w małej skali 5
TECHNOLOGIE TRANSPORT I PALIWA ALTERNATYWNE H 2 z OZE i innych źródeł 20% samochodów z FC (FC fuel cells ogniwa paliwowe) 25% biopaliw 15% przewozów towarowych koleją Technologie produkcji syntetycznych paliw, takich jak metan, metanol i eter metylowy z węgla i biomasy poprzez użycie wodoru z niekopalnych surowców TEZY DELFICKIE - WĘGIEL Powszechne zastosowanie będą mieć technologie zgazowanie węgla w złożu. Na Dolnym Śląsku w powszechnym użyciu będą bloki węglowe z odsiarczaniem gazów odlotowych (PF). Na Dolnym Śląsku w powszechnym użyciu będzie spalanie w cyrkulacyjnym złożu fluidalnym (CFBC) (np. 280 bar, 600/600 C). Na Dolnym Śląsku zostaną po raz pierwszy wykorzystane kotły fluidalne atmosferyczne o parametrach podkrytycznych (np. 170 bar, 570/570 C). Na Dolnym Śląsku będą w powszechnym użyciu zintegrowane układy gazowo-parowe (IGCC) (CCS Ready). TEZY DELFICKIE - WĘGIEL Na Dolnym Śląsku zostaną po raz pierwszy wykorzystane bloki parowe na parametry nadkrytyczne opalane węglem brunatnym (np. 250 bar, 600/610 C). Na Dolnym Śląsku zostaną po raz pierwszy wykorzystane bloki parowe na parametry nadkrytyczne opalane węglem kamiennym (np. 250 bar, 600/610 C). Na Dolnym Śląsku zostaną po raz pierwszy wykorzystane kotły pyłowe o parametrach ultranadkrytycznych (np. 350 bar, 700/700 C). Na Dolnym Śląsku zostanie oddana do użytkowania blok IGCC z instalacją CCS. Na Dolnym Śląsku będą w powszechnym użyciu ciepłownicze bloki parowe na parametry nadkrytyczne. TEZY DELFICKIE - WĘGIEL Na Dolnym Śląsku będą w powszechnym użyciu ciepłownicze bloki parowe z turbiną upustowo-przeciwprężną. Na Dolnym Śląsku będą w powszechnym użyciu ciepłownicze bloki parowe z turbiną upustowo-kondensacyjną. Na Dolnym Śląsku powszechnie będą stosowane technologie trigeneracji. Na Dolnym Śląsku zostaną wprowadzone technologie poligeneracji. 6
TEZY DELFICKIE BIOMASA Udział ciepła wytwarzanego z biomasy w całym cieple wytwarzanym na Dolnym Śląsku będzie wynosić 20%. Na Dolnym Śląsku w powszechnym użyciu będą technologie zwiększające efektywność uprawy roślin energetycznych. Na Dolnym Śląsku funkcjonować będą lokalne sieci współpracy dotyczące zagospodarowania odpadów (lokalne rynki biomasy). TEZY DELFICKIE - BIOGAZ Na Dolnym Śląsku w powszechnym użyciu będą gazowe technologie wytwarzania energii. Na Dolnym Śląsku w powszechnym użyciu będą technologie wprowadzania biogazu do lokalnych sieci gazu ziemnego (podłączenie biogazowni do sieci gazowej). TEZY DELFICKIE ELEKTROWNIE WIATROWE Technologie wytwarzania energii elektrycznej przy pomocy turbin wiatrowych o mocy 2 MW będą powszechnie stosowane na Dolnym Śląsku. TEZY DELFICKIE ELEKTROWNIE WODNE Udział energii elektrycznej wytwarzanej wody w całości produkcji energii będzie wynosić na Dolnym Śląsku 10%. 7
TEZY DELFICKIE EMERGIA SŁONECZNA Udział energii elektrycznej wytwarzanej z promieniowania słonecznego w całości produkcji energii na Dolnym Śląsku będzie wynosić 10%. Na Dolnym Śląsku ogniwa słoneczne o efektywności powyżej 30% będą stosowane. Na Dolnym Śląsku technologie wykorzystujące energię słoneczną w budownictwie nieprzemysłowym będą w powszechnym użyciu. TEZY DELFICKIE PALIWA JĄDROWE Na Dolnym Śląsku powstanie pierwszy reaktor lekkowodny. Na Dolnym Śląsku powstanie pierwszy blok jądrowy o małych mocach. TEZY DELFICKIE - GAZ Na Dolnym Śląsku 10% gazu będzie pochodzić z terminali LNG. Powszechne wykorzystanie turbin gazowych o obiegu otwartym oraz o cyklu łączonym (CCGT-Combined Cycle Gas Turbine). TEZY DELFICKIE MAGAZYNOWANIE, PRZESYŁ, DYSTRYBUCJA Zaawansowane technologie magazynowania energii będą używane w szerokim zakresie w procesie dystrybucji energii odnawialnej. W transformatorach i generatorach powszechnie używane będą materiały nadprzewodnikowe. Dystrybucyjny system energetyczny (<10MW) będzie stanowić będzie więcej niż 30% systemu dostaw energii elektrycznej. 8
TEZY DELFICKIE CIEPŁO, OGRZEWNICTWO, CHŁODNICTWO W powszechnym użyciu będą nowoczesne technologie przechowywania i magazynowania ciepła. Powszechne wykorzystanie technologii geotermii płytkiej (pompy ciepła). Powszechne wykorzystanie technologii geotermii głębokiej. TEZY DELFICKIE OGNIWA PALIWOWE Liczba samochodów na Dolnym Śląsku wykorzystujących ogniwa paliwowe osiągnie poziom 20% wszystkich samochodów. Stosowane będą w praktyce ogniwa paliwowe wysokowydajne i bezpieczne dla środowiska do kogeneracji i rozproszonej generacji mocy. TEZY DELFICKIE SMART GRIDS Na Dolnym Śląsku będzie powszechnie stosowana zaawansowana automatyka elektroenergetyczna. Na Dolnym Śląsku będą powszechnie instalowane inteligentne liczniki. Zostanie wykonana pierwsza prototypowa na Dolnym Śląsku instalacja mikrosieci. Na Dolnym Ślasku będą funkcjonować sieci inteligentne. TEZY DELFICKIE UśYTKOWANIE ENERGII W przemyśle dzięki procesom energooszczędnym zmniejszy się zużycie energii pierwotnej o 10%. Wykorzystanie nowych technologii użytkowania energii w gospodarstwach domowych. Urządzenia trigeneracyjne znajdą powszechne zastosowanie w budynkach użyteczności publicznej. 9
TEZY DELFICKIE TRANSPORT I PALIWA ALTERNATYWNE Bio-paliwa będą stanowić więcej niż 25% ogółu paliw wykorzystywanych w transporcie. Wodór jako nośnik energii będzie stanowił istotną część w systemie energetycznym (transport i inne zastosowania). Technologie produkcji syntetycznych paliw, takich jak metan, metanol i eter metylowy z węgla i biomasy poprzez użycie wodoru z niekopalnych surowców. 10