M-biznes: Mobile Business Technologiczne podstawy aplikacji dla m-biznesu dr inż. Maciej Zakrzewicz Instytut Informatyki Politechnika Poznańska E-business (Electronic Business): dostęp do komputerowych systemów sprzedaży towarów, usług i informacji za pomocą komputerów osobistych podłączonych do sieci Internet M-business: dostęp do komputerowych systemów sprzedaży towarów, usług i informacji za pomocą urządzeń przenośnych (np. telefon komórkowy, palmtop) Typy urządzeń przenośnych Telefon komórkowy, palmtop, interakcyjny pager, itp. Przykłady zastosowań Wyszukiwanie połączeń kolejowych i lotniczych, Realizacja operacji bankowych (przelewy, lokaty), Gry zespołowe Opłacanie postoju samochodu w strefie parkowania Sprzedaż napojów z automatów Sprzedaż biletów do kina/teatru, komunikacji miejskiej Zastąpienie karty kredytowej Dystrybucja oprogramowania
Charakterystyka techniczna urządzeń przenośnich (-) 160KB 512 KB pamięci operacyjnej dla programów użytkownika (-) Niewielka moc obliczeniowa procesora (-) Ograniczona energia zasilania (-) Ograniczone, nietrwałe i zawodne połączenia sieciowe (-) Ograniczony interfejs użytkownika: niewielki wyświetlacz, uproszczona klawiatura (czasami zastąpiona ekranem dotykowym lub urządzeniem głosowym) (+) Dostęp do informacji o aktualnej lokalizacji urządzenia (umożliwia np. powiązanie oferty dla klienta z miejscem, w którym przebywa) Technologie budowy oprogramowania Proste systemy wykorzystujące wiadomości SMS (użytkownik wysyła żądanie jako wiadomość SMS, zdalny system komputerowy przekazuje wyniki obsługi żądania również jako SMS) Telefony komórkowe/palmtopy potrafiące wyświetlać tekstowo-graficzne dokumenty WML/WAP (użytkownik wypełnia formularz wyświetlany na ekranie telefonu, następnie wprowadzone dane są przesyłane do zdalnego systemu komputerowego, który przekazuje wyniki obsługi żądania w postaci tekstowo-graficznego dokumentu) Telefony komórkowe/palmtopy zdolne do uruchamiania programów pisanych w języku programowania Java (użytkownik instaluje w swoim telefonie program komputerowy, który po uruchomieniu wygodnie obsługuje użytkownika) Architektura SMS Pierwsza generacja: SMS Program zewnętrzny Centrum SMS realizacja płatności (TVN24, MPK Poznań, RadioZet Powodzianom) serwisy informacyjne (PKP, informacje agencyjne) gry tekstowe dostęp do poczty elektronicznej
Dostęp do Internetu poprzez WAP Telefon komórkowy zgodny z WAP Druga generacja: WAP protokół WAP Brama WAP Brama WAP pobiera dokumenty WML, kompresuje je i wysyła do telefonu komórkowego Protokół HTTP Serwer WWW dokument WML WAP (Wireless Application Protocol) to standard dostępu telefonów komórkowych do Internetu; WAP pozwala urządzeniom mobilnym na korzystanie z rozmaitych źródeł informacyjnych (głównie WWW) Dokumenty przesyłane przez WAP są tworzone w języku WML (Wireless Markup Language); istnieje możliwość tworzenia funkcji interakcji w, podobnym do JavaScript, języku WMLScript. Język WML Język Wireless Markup Language (WML), podobny do HTML, służy do tworzenia dokumentów udostępnianych poprzez WAP Dokumenty WML składają się z tzw. kart (cards); w danej chwili tylko jedna karta może być wyświetlana na ekranie urządzenia Każdy dokument WML rozpoczyna się nagłówkiem, złożonym z dwóch części: nagłówka XML i znacznika DTD: <?xml version="1.0"?> <!DOCTYPE wml PUBLIC "-//WAPFORUM//DTD WML 1.1//EN" "http://www.wapforum.org/dtd/wml_1.1.xml"> Znaczniki Card Do grupowania treści wewnątrz dokumentu WML służy znacznik <card>: <card id="id" title="title"> <p> content id - nazwa karty, używana do nawigacji title - tytuł karty, do wyświetlania na szczycie ekranu content - treść tekstowa lub kombinacja innych znaczników WML (znaczniki paragrafów <p>.. są obowiązkowe) Wszystkie karty muszą być zamknięte wewnątrz znaczników <wml>..</wml>
Przykładowe znaczniki WML Tekst wytłuszczony: <b></b> Tekst podkreślony: <u></u> Tekst pochylony: <i></i> Tekst powiększony: <big></big> Tekst pomniejszony: <small></small> Tekst wyróżniony: <em></em> Koniec wiersza: <br/> Obraz graficzny: <img src="file" alt="caption"/> Tabelki: <table columns="value"></table>, <tr></tr>,<td></td> Łączniki zewnętrzne: <a href="file">link text</a> Łączniki do innych kart: <a href="#card_id">link text</a> Przykład dokumentu WML <?xml version="1.0"?> <!DOCTYPE wml PUBLIC "-//WAPFORUM//DTD WML 1.1//EN" "http://www.wapforum.org/dtd/wml_1.1.xml"> <wml> <card id="home" title="my WAP Home"> <p> <img src="photo1.wbmp" alt="my photo"/> <b>this</b> is an example WML page.(<a href="#addr">contact</a>) <card id="addr" title="contact"> <p align="center"> <big>my address:</big> Maciej Zakrzewicz<br/> Piotrowo 3a<br/> Poznan<br/> POLAND </wml> Telefony komórkowe zgodne z J2ME Trzecia generacja: Java Java2 Micro Edition to specyfikacja języka programowania niewielkich aplikacji, pracujących w ograniczonym środowisku (np. telefony komórkowe) Programy dla telefonów komórkowych tworzone w środowisku J2ME nazywane są MIDletami (Mobile Information Device Application) Do uruchamiania MIDletów konieczne jest środowisko uruchomieniowe Java Virtual Machine (JVM) lub Kilobyte VM (KVM - miniaturowa wersja JVM, <256KB)
Programowanie w środowisku Java2 Micro Edition Instalowanie i uruchamianie programu import javax.microedition.lcdui.*; import javax.microedition.midlet.*; public class Demo extends MIDlet implements CommandListener { private Form mmainform; Brama WAP public Demo() { mmainform = new Form("HelloMIDlet"); mmainform.append(new StringItem(null, "Witaj!")); mmainform.addcommand(new Command("Koniec", Command.EXIT, 0)); mmainform.setcommandlistener(this);} public void startapp() { Display.getDisplay(this).setCurrent(mMainForm);} public void pauseapp() {} public void destroyapp(boolean unconditional) {} public void commandaction(command c, Displayable s) { notifydestroyed();}} Serwer WWW JAD JAR Plik opisowy Skompilowany kod programu Telefon komórkowy Podsumowanie Perspektywy rozwoju m-biznesu: większy udział komunikacji głosowej z systemami komputerowymi (zamiast klawiatury) większy udział multimediów w oprogramowaniu dla urządzeń przenośnych (wideo) Według raportów analityków, liczba sieciowych urządzeń przenośnych w roku 2003 przekroczy liczbę sieciowych urządzeń stacjonarnych (komputerów PC podłączonych do Internetu). Przewiduje się, że w roku 2003 ponad jedna czwarta abonentów sieci komórkowych będzie korzystać z usług m-biznesu, a wartość rynkowa transakcji dokonywanych za ich pośrednictwem sięgnie 66 mld USD. Obecnie sieci komórkowe mają ponad 450 mln abonentów, w 2003 ich liczba może przekroczyć miliard.