(Przed-)/Ostatnia mila dobre praktyki Piotr Marciniak (KIKE) KFS "Następny krok" Warszawa, 26 kwietnia 2012 r.
Kilka słów o KIKE: organizacja skupiająca gł. lokalnych ISP/WISP z całego kraju; świadczących usługi dostępu do Internetu w oparciu o technologięethernet we własnych sieciach LAN, MAN i WLAN; realizujących obecnie równieżpełne spektrum usług działających w sieciach IP (VoIP, IPTV, monitoring, transmisja danych, hosting, i in.).
ISP/WISP w pigułce (technika): przede wszystkim Ethernet; od dekady szerokopasmowe i symetryczne 100 Mb lub 1 Gb w lokalu abonenta; coraz szybsze sieci radiowe (nie tylko WiFi); intensywne inwestycje w sieci światłowodowe (od szkieletu regionalnego po dostęp); 3Play i pełna interaktywnośćsieci ethernetowych platformą usług przyszłości.
ISP/WISP w pigułce (formalnie): 2-3 tys. aktywnych operatorów lokalnych; przeszło milion (?) abonentów; zasięg kilka milionów HP, szczególnie na terenach wiejskich; wykorzystywanie dofinansowania (POIG, RPO); coraz powszechniejsze wykorzystywanie ofert ramowych TP.
Dlaczego nie tylko "Ostatnia", ale i "Przedostatnia Mila"? Powód jest prosty: Nie można świadczyćszerokopasmowych usług internetowych w najnowocześniej nawet sieci, o ile nie jest powiązana równie szerokopasmowo z innymi sieciami/internetem.
Świętokrzyskie 2010 r.
Białe plamy stan aktualny. Lista opublikowana przez UKE w grudniu 2011 r. obejmuje blisko 55 tys. miejscowości, gł. wsi.
Każda inwestycja jest inna: Wieśwsi nie równa od zwartej zabudowy przedmieśćpo rozproszonązabudowęw geograficznie urozmaiconym terenie; WISP szansą na rozbudowę przyczółka sieci; Częsty nacisk instytucji i operatorów na FTTx/xPON za wszelkącenę(?); Różne nastawienie samorządów oraz dysponentów terenu i obiektów do inwestycji PT.
"Białe plamy" problem modernizacji sieci WISP. WISP szansąna efektywnąi szybkąbudowęsieci na terenach słabo zurbanizowanych; WISP szansąna rozbudowęprzyczółka sieci do dalszej rozbudowy; Niestety zasada dofinansowań: "tylko na nowych abonentów" oznacza brak możliwości modernizacji własnejsieci WISP do poziomu FTTx ze wsparciem środków pomocowych.
Inwestycje w sieci światłowodowe. Najlepsze, najszybsze medium telekomunikacyjne. "Pojemne" transmisyjnie stały wzrost przepływności na włóknach oraz technologie zwielokrotniania transmisji na pojedynczym włóknie fizycznym. Dielektryczne=neutralne możliwośćinstalacji w każdym "sąsiedztwie". Doziemnie i na słupach. "Resurs" liczony w dziesiątkach lat.
Sieci światłowodowe problem prawa drogi. Istniejąca kanalizacja kablowa TP ROI. Każda inna kanalizacja brak zasad dostępu. Inwestycje doziemne koszty projektów, problem pozyskania zgód dysponentów nieruchomości. Inwestycje na podbudowie słupowej brak ofert analogicznych do ROI, opór przed "wpuszczeniem" PT na różnego typu słupy.
Sieci światłowodowe problem prawa drogi. Istniejąca kanalizacja kablowa TP ROI. Każda inna kanalizacja brak zasad dostępu. Inwestycje doziemne koszty projektów, problem pozyskania zgód dysponentów nieruchomości. Inwestycje na podbudowie słupowej brak ofert analogicznych do ROI, opór przed "wpuszczeniem" PT na różnego typu słupy.
Sieci światłowodowe problemy. Projekty i geodezja koszty + czas. Uzgodnienia z dysponentami nieruchomości w praktyce wykonalne jedynie dla niewielkiej liczby gestorów. Problem rezerwacji i blokad WT w związku z innymi inwestycjami. Problem dostępu do infrastruktury innej, niż TP.
Sieci światłowodowe Kanały Technologiczne (KT). Ucieleśnienie idei synergii inwestycji. Rozwiązanie prawa drogi. Skrócenie procedur. Maksymalna redukcja kosztów. Rozwiązanie problemu gwarancji dla prac wykonanych w pasie drogowym. Możliwe do zastosowania wzdłużcałych odcinków dróg lub wyłącznie np. w formie przepustów przy pracach punktowych.
Przykład przebudowy skrzyżowańdróg wojewódzkich z uwzględnieniem KT.
Wycena jednostki obmiarowej dla własnej inwestycji w kanalizację światłowodową: Ułożenie 1 mb linii kablowej obejmuje: - wytyczenie rowów dla kabli - wyznaczenie obrysu rowu - wykonanie wykopu przez odspojenie gruntu z przeznaczeniem na odkład wzdłuż w wykopu - wyrównanie dna gotowego wykopu - ułożenie rur osłonowych w wykopie - wykonanie połączeń elementów - uszczelnienie połączeń oraz wylotów - nasypanie warstwy piasku grubości 2 x 10cm - zasypanie wykopu gruntem z odkładu warstwami grubości co 20cm - ubicie ręczne i mechaniczne warstw gruntu - rozplantowanie nadmiaru gruntu - załadowanie odspojonej ziemi lub gruzu na środki transportowe oraz wywiezienie i wyładowanie - badania szczelności, obsługa geodezyjna; - niższe (lub brak) kosztów zajęcia pasa drogowego.
Wycena jednostki obmiarowej dla inwestycji w kanalizację przy okazji prac drogowych: Ułożenie 1 mb linii kablowej obejmuje: - wytyczenie rowów dla kabli - wyznaczenie obrysu rowu - wykonanie wykopu przez odspojenie gruntu z przeznaczeniem na odkład wzdłuż w wykopu - wyrównanie dna gotowego wykopu - ułożenie rur osłonowych w wykopie - wykonanie połączeń elementów - uszczelnienie połączeń oraz wylotów - nasypanie warstwy piasku grubości 2 x 10cm - zasypanie wykopu gruntem z odkładu warstwami grubości co 20cm - ubicie ręczne i mechaniczne warstw gruntu - rozplantowanie nadmiaru gruntu - załadowanie odspojonej ziemi lub gruzu na środki transportowe oraz wywiezienie i wyładowanie - badania szczelności, obsługa geodezyjna; - niższe (lub brak) kosztów zajęcia pasa drogowego.
Przykład dowiązania do kanalizacji systemu sterowania ruchem.
KT wybrane aspekty prawne.
Art. 39. ust.6 i 6a Ustawy z 21.03.1985 o drogach publicznych: Zarządca drogi w trakcie budowy lub przebudowy drogi jest obowiązany zlokalizować kanał technologiczny w pasie drogowym: 1. dróg krajowych, 2. pozostałych dróg publicznych, chyba, że w terminie 60 dni od dnia ogłoszenia informacji, nie zgłoszono zainteresowania udostępnieniem kanału technologicznego. ------- Stan dróg publicznych w Polsce (wg GDDKiA Kraków) 17.02.2010) drogi krajowe - 18 520 km -co stanowi 5%, drogi wojewódzkie - 28 536 km -co stanowi 7% drogi powiatowe -126 924 km -co stanowi 33%, drogi gminne -209 333 km -co stanowi 55%
Art. 4 pkt 15a) Ustawy z 21.03.1985 Kanałtechnologiczny ciąg osłonowych elementów obudowy, studni kablowych oraz innych obiektów lub urządzeń służących umieszczeniu lub eksploatacji: urządzeńinfrastruktury technicznej związanej z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu kołowego, linii telekomunikacyjnychwraz z zasilaniem oraz linii energetycznych, niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego Art. 16 Ustawy 3. Jeżeli inwestycjąniedrogowąjest KT, istnieje możliwośćjego przekazania zarządcy drogi wraz z ustanowieniem na rzecz przekazującego inwestora prawa do korzystania z części kanału. 4. KT musi odpowiadać warunkom technicznym określonych w odrębnych przepisach i być zgodny z decyzją (zezwoleniem) wydanym przez Zarządcędrogi. Art. 39 ust. 1a Przepisu zabraniającego umieszczania w pasie drogowym urządzeńprzedmiotów i materiałów niezwiązanych z potrzebami ruchu drogowego nie stosuje siędo umieszczania, konserwacji, przebudowy budowy i naprawy infrastruktury telekomunikacyjnej (w rozumieniu PT) oraz urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz urządzeńzwiązanych z ich eksploatacją ( jeżeli warunki techniczne i wymogi bezpieczeństwa na to pozwalają). Zarządca drogi może odmówićzgody na umieszczenie tylko wówczas jeżeli ich umieszczenie spowodowałoby zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego lub też np. utratę uprawnień wynikających z gwarancji. Zarządca drogi ma 65 dni na wydanie decyzji
W świetle w/w definicji KT służyćwięc mogąlokalizacji w pasie drogowym dowolnych inwestycji liniowych realizowanych przez inwestorów prywatnych i publicznych. Założenie to jest słuszne w kontekście planowania i budowy przepustów technologicznych przy realizacji najtrudniejszych/najbardziej wrażliwych inwestycji np. węzłów autostradowych, czy kolejowych. Jednak charakter inwestycji nietelekomunikacyjnych ma często swoiste wymagania dotyczące ciągłości, nadzoru i rozbudowy np. sieci gazowych, energetycznych, czy wodociągowych. Instalacje te korzystają ponadto z odrębnych uregulowań.
Wątpliwości dot. budowy KT ze strony inwestorów drogowych: Projekt nie przewiduje To sąna PEWNO jakieśduże KOSZTY. To skomplikuje projekt. Zakaz czerpania pożytków w okresie realizacji i trwałości inwestycji z dofinansowaniem EU lub problem z rozliczeniem pożytków. Realizujemy tylko inwestycje punktowe, niepowiązane ze sobą odcinki, które nie pozwalają na budowę istotnych fragmentów sieci. Nie będzie chętnych.
Wątpliwości dot. budowy KT ze strony PT dot. głównie nieznanych kosztów: Obowiązek deklaracji "w ciemno" (bez znajomości kosztów) dla dróg niekrajowych. Art. 39 pkt. 5 UoDP: "Jeżeli budowa, przebudowa lub remont drogi wymaga przełożenia urządzenia lub obiektu, koszt tego przełożenia ponosi jego właściciel"-potencjalne prace, a więc i koszty tego typu są nieznane na etapie deklaracji. Brak zwyczaju wspólnego planowania inwestycji na poziomie średnioterminowym przez administracjęi PT.
Wnioski dot. dobrych praktyk.
Efektywne zabezpieczenie prawa drogi oraz dostęp do istniejącej infrastruktury możliwej do wykorzystania dla linii telekomunikacyjnych sąkluczowe dla szybkiego rozwoju sieci szerokopasmowych. Umowy ramowe TP oraz normy zakładowe TP sąw zasadzie jedynym istniejącym, a więc i głównym punktem odniesienia do zastosowania w kontekście słupów, linii energetycznych, kolejowych i in.
Należy pamiętać, że nie ma sieci dostępowej, bez gminnej / powiatowej sieci szkieletowodystrybucyjnej. Należy zezwolićna wyodrębnianie kosztów budowy sieci szkieletowych w kosztach projektu i udzielaćim dofinansowania (wyłącznie) na terenach bez tej infrastruktury wg danych SIPS przy równoczesnym uzależnieniu dofinansowania w/w sieci od ich dostępności dla podmiotów trzecich.
W zakresie dofinansowań na budowę sieci: koniecznośćoceny technologii budowy sieci w kontekście obszaru inwestycyjnego, bez presji światłowodowej; możliwośćrealizacji projektów etapami (inwestycje trwają niekiedy latami); możliwość"upgrade'u" sieci wraz ze wzrostem popytu i potrzeb; wprowadzenie ułatwień/elastyczności w łączeniu inwestycji sieciowych i drogowych; Realizacja i rozliczenia muszą stać się przyjazne!
Realizacja i rozliczenia projektów dofinansowywanych muszą stać się wreszcie przyjazne! Harmonogramy i założenia projektów, a problemy z pozyskaniem zgód na lokalizacjęinfrastruktury telco (w tym długi czas oczekiwania na decyzje i uchwały urzędów). Trudności w pozyskaniu wymaganych zabezpieczeńna realizację projektów. "Jedno okienko" do zgłoszenia przyłącza dziśta procedura trwa często przeszło półroku z uwagi na ilość potrzebnych uzgodnień.
Należy dążyć do maksymalnej synergii inwestycji. KT dobry kierunek, wymagający jednak dodefiniowania przeznaczenia KT, jako infrastruktury pasywnej i obowiązkowego elementu uzbrojenia dróg z przeznaczeniem dla telekomunikacji. Obowiązek budowania KT przy okazji inwestycji nie tylko w obszarze dróg krajowych, ale wszystkich dróg publicznych i inwestycji kolejowych. To nie jest kosztowne, ani trudne!
Dlaczego KT dla telekomunikacji? Bo pozwala na to charakter sieci telco. Bo wymagania przestrzenne (przekrój kabli) jest wielokrotnie niższy, niż innych instalacji. Bo światłowody sąbezpieczne i wzajemnie neutralne. Bo nie ma innego sposobu (i ten jest dobry!) na realizacjęplanów szerokopasmowych, a synergia inwestycji drogowych i telco jest inwestycyjnie opcją najtańszą i najefektywniejszą.
Więcej współpracy PT i administracji publicznej. Inwestycje telekomunikacyjne: należy postrzegaćjako obowiązkowy element uzbrojenia terenu; wspomagają rozwój regionalny; sąwarunkiem lokalizacji nowych i efektywnego działania jużobecnych na danym terenie przedsiębiorstw; są coraz bardziej niezbędne mieszkańcom; stanowią element systemów bezpieczeństwa.
Podziękowania za udostępnienie materiałów do prezentacji: KIGEiT Eugeniusz Gaca NowoNET Michał Matuszewski
Dziękuję za uwagę Piotr Marciniak piotr.marciniak@kike.pl Krajowa Izba Komunikacji Ethernetowej www.kike.pl