Dossier Nie płać za programy 76 Test Gadu-Gadu i rywale 82 Przegląd programów Wykorzystaj Windows 7 do edycji zdjęć i filmów 86 Warsztat Pecet na odległość 90 Recenzje Nowości rynku 92 MAGIX Video easy 94 WordPerfect Office X5 Standard 94 Adobe Lightroom 3 95 Postbox 1.1.5 95 Pytania, opinie i sugestie: Robert_Szyszka@idg.com.pl Bezpłatne czy komercyjne? Komercyjne narzędzia wyznaczają kierunki rozwoju programów, określają standardy. Nie da się ich zastąpić w profesjonalnych zastosowaniach. Czy można jednak tłumaczyć domowy użytek profesjonalnymi potrzebami? Bardzo rzadko. Zamiast wydawać pieniądze na Photoshopa czy Corela, można użyć ich bezpłatnego odpowiednika. I tak większość z nas nie wykorzysta wszystkich oferowanych przez nie funkcji. Czytelnicy, którzy zdecydują się na stosowanie bezpłatnych aplikacji, znajdą w tym numerze przewodnik po nich, a na płycie pliki instalacyjne. Jeżeli nie wiesz, czym zastąpić potrzebny ci komercyjny produkt, zajrzyj do naszej tabeli. Na kolejnych stronach zamieściliśmy test komunikatorów. Wszechobecne Gadu-Gadu zajęło w nim o dziwo dalekie miejsce. Wydaje się więc, że warto zastąpić ten kłopotliwy program inną, lepszą aplikacją. Jeżeli zajmujesz się obróbką grafiki i wideo, zainteresujesz się zapewne przeznaczonymi do tego narzędziami w Windows 7. Oceniliśmy je obiektywnie i odpowiedzieliśmy na pytanie, czy warto po nie w ogóle sięgać. Praktycy skorzystają natomiast z porad opisujących szczegółowo sposoby zdalnego zarządzania komputerami. Robert Szyszka Bezpłatne zamienniki programów komercyjnych Nie płać za progra Nikt nie chce wydawać pieniędzy, jeżeli może mieć coś bezpłatnie. Zasada ta dotyczy również oprogramowania. Utworzyliśmy listę bezpłatnych odpowiedników komercyjnych programów do ochrony komputera, do biura i firmy oraz multimedialnych. Jest ich sporo, a oferowane przez nie funkcje w zupełności wystarczą większości użytkowników. Wszystko znajdziesz na DVD Wszystkie wymienione w tym artykule bezpłatne programy są w najnowszych wersjach zamieszczone na dołączonej płycie DVD. Profesjonalne, komercyjne programy wyznaczają standardy, oferują mnóstwo funkcji, mają bardzo duże możliwości i sporo kosztują. Są pożądane przez wszystkich, choć mało kto wykorzystuje wszystkie ich możliwości. Przeciętnie używamy kilkunastu opcji, podczas gdy do dyspozycji są setki. Czy wobec tego jesteś absolutnie pewien, że potrzebujesz akurat Photoshopa, Corela, InDesigna, Auto- CAD-a i innych tego typu rozbudowanych kombajnów? Może jednak lepiej użyć jakiegoś zamiennika, by uzyskać ten sam lub bardzo zbliżony rezultat. I to całkowicie bezpłatnie! Celem tego artykułu nie jest udowadnianie wyższości jednego programu nad innym i wywoływanie dyskusji zwolenników różnych rozwiązań. Podjęliśmy próbę wyszukania i zaproponowania czytelnikowi bezpłatnych odpowiedników 76 sierpień 2010 www.pcworld.pl
Znajdź mi program zastępczy Jeśli nie jesteś pewien, czy dany program komercyjny ma bezpłatny odpowiednik lub jeśli chcesz poznać wszystkie jego alternatywy i opinie o nich, skorzystaj z serwisu AlternativeTo (alternativeto.net). Pozwala on błyskawicznie znaleźć oprogramowanie zastępujące dowolną aplikację. Dodatkową zaletą serwisu są komentarze internautów, łatwa nawigacja po jego zasobach i bardzo wygodne opcje sortowania wyników wyszukiwania. my! różnych komercyjnych narzędzi. Staraliśmy się znaleźć aplikacje oferujące taki sam lub jak najbardziej zbliżony do oryginału zestaw funkcji. Poniżej prezentujemy wynik naszych poszukiwań: systemy operacyjne, programy dyskowe, zabezpieczające, biurowe, do multimediów, do nagrywania płyt, do tworzenia kopii zapasowych, do prowadzenia firmy i wiele innych. Całkowity koszt: zero złotych. Antywirusy, antyspyware y i zapory sieciowe W testach bezpłatnego oprogramowania zabezpieczającego najlepiej wypada avast! Free Antivirus. Osiąga dobre wyniki w wykrywaniu zagrożeń, ma wbudowaną heurystykę, monitoruje pocztę, strony WWW i komunikatory. Licencja pozwala na bezpłatne wykorzystanie go w celach niekomercyjnych i na użytek własny. Minimalnym zużyciem zasobów systemowych charakteryzuje się też AVG Anti-Virus Free. Do zastosowań domowych przeznaczona jest Avira Anti- Vir Personal, ClamWin (i ClamAV), natomiast Comodo Antivirus oraz PC Tools AntiVirus można stosować również w firmach. Skuteczna zapora sieciowa to gwarancja zablokowania nieuprawnionego dostępu do danych. Warto zainstalować jeden z utytułowanych, bezpłatnych do użytku domowego firewalli: Outposta, Zone- Alarma, Sygate a, Sunbelta bądź oferowane bez żadnych ograniczeń Comodo. Jeżeli zależy ci na kompleksowym zabezpieczeniu komputera, skorzystaj z Comodo Internet Security. W wypadku narzędzi antyspyware owych najlepszym wyborem jest prawdopodobnie Spybot Search & Destroy względnie Ad-Aware. Ze spamem poradzi sobie natomiast Spamihilator lub SPAMfighter. Backup, odzyskiwanie danych i nagrywanie płyt Do podziału dysku na partycje można wykorzystać program Paragon Partition Manager 2010. Pozwala on również defragmentować dyski, tworzyć płyty startowe z narzędziami dyskowymi, jest mało wymagający i prosty w użyciu. Aby utworzyć obraz dysku, warto zainstalować Paragon Backup & Recovery Free Edition. Można go używać również do backupowania pojedynczych plików. Program zapisuje dane w sieci i na nośnikach zewnętrznych. Umożliwia start komputera i odzyskanie uszkodzonej partycji systemowej. Licencja wyklucza jednak jego wykorzystywanie Paragon Backup & Recovery idealne narzędzie do tworzenia obrazów dysku i odzyskiwania danych, łącznie z całymi partycjami systemowymi. sierpień 2010 www.pcworld.pl 77
DOSSIER do celów komercyjnych. Pliki i katalogi można za to regularnie archiwizować na przykład za pomocą Cobian Backup, dobrze spisują się także Comodo Time Machine, FBackup czy Peter s Backup. Usunięte z dysku dane nie znikają z nośnika od razu. Często można je odzyskać w sprzyjających okolicznościach i odpowiednimi narzędziami. Bardzo skuteczne są Unstoppable Copier i zestaw Test Disc/Photo Rec. Pierwszy ma nawet spolszczony interfejs. Po polsku jest także Recuva, która cechuje się dużą szybkością działania. Dobrze funkcjonują UndeleteMyFiles, Pandora Recovery, a także już dość leciwy BulletProof File Copy. Aby nagrywać płyty CD/DVD/BD, zamiast popularnego, ale bardzo rozbudowanego Nero zainstaluj niewielkiego CDBurnerXP, InfraRecordera bądź ImgBurna. Możesz też skorzystać z Alcohol 52%, Ashampoo Burning Studia 2010 czy BurnAware Free. Synchronizacja danych to domena Allway Synca, SyncToya i DirSynca. Użytkownicy iphone a powinni się zainteresować aplikacją iphone PC Suite. Wspomaganie projektowania, OCR, maszyny wirtualne i domowe finanse Wydawałoby się, że tak profesjonalne narzędzie, jak AutoCAD, może być GIMPShop to GIMP z photoshopowym interfejsem. Bardzo udana próba spopularyzowania GIMP-a wśród użytkowników Photoshopa. dostępne jedynie w postaci komercyjnej. Tymczasem może go zastąpić, oczywiście w ograniczonym zakresie, na przykład A9CAD, CadStd Lite bądź freecad. W polskiej wersji językowej dostępny jest DoubleCAD. Funkcjonalnością komercyjnemu rywalowi nie ustępuje progecad, ale jest bezpłatny tylko do użytku niekomercyjnego. Konwersję zeskanowanego tekstu na postać edytowalną można przeprowadzić za pomocą FreeOCR.net rozpoznaje nawet polskie znaki diakrytyczne. Na rynku jest także GOCR. Bezpłatne środowiska wirtualizacyjne (w których można instalować systemy operacyjne wirtualnie, bez żadnego wpływu na system zainstalowany na stałe w komputerze) to VirtualBox i Virtual PC. Niekomercyjnie można zastosować VMware Playera, ale pozwala na uruchomienie tylko przygotowanych wcześniej maszyn wirtualnych i jest dość kłopotliwy w użyciu. Jeżeli szukasz dobrego organizera finansowego, skorzystaj z Menedżera Finansów. Możesz także zainstalować AceMoney Lite, eportfel Lite bądź użyć wieloplatformowego HomeBanka. Inkscape bardzo zaawansowany, bezpłatny do dowolnego użytku edytor grafiki wektorowej. Grafika 2D, 3D, prezentacje i katalogowanie zdjęć Sztandarowym programem kojarzonym z obróbką grafiki jest Photoshop. Czym go zastąpić? Najlepiej GIMP-em. Jeśli jednak nie przypadnie ci do gustu jego dość dziwaczny sposób użycia i natłok opcji, skorzystaj z GIMPShopa. To modyfikacja GIMP-a, która ma na celu upowszechnienie tego edytora przez zamianę jego interfejsu na analogiczny, jak w Photoshopie. Dla mniej wymagających przeznaczony jest Paint.NET. Z powodzeniem wystarcza do podstawowej i średnio zaawansowanej obróbki grafiki, 78 sierpień 2010 www.pcworld.pl
BEZPŁATNE ZAMIENNIKI PROGRAMÓW KOMERCYJNYCH SYSTEMY I PROGRAMY NAJLEPSZE BEZPŁATNE PROGRAMY ZABEZPIECZAJĄCE, NARZĘDZIOWE I UŻYTKOWE Kategoria Program Najpopularniejsze komercyjne odpowiedniki System operacyjny FreeBSD Debian Ubuntu Mandriva Windows XP Vista, 7 Mac OS Antywirus Pakiet zabezpieczający Firewall avast! Free Antivirus (użytek domowy) AVG Anti-Virus Free (użytek domowy) Avira AntiVir Personal (użytek domowy) Comodo Antivirus ClamWin ClamAV PC Tools AntiVirus Comodo Internet Security Comodo Firewall Outpost Firewall (użytek domowy) ZoneAlarm (użytek domowy) Sunbelt Firewall (użytek domowy) Sygate Firewall (użytek domowy) Antyspyware Ad-Aware (użytek domowy) Spybot Search & Destroy Windows Defender Spy Sweeper Antyspam Spamihilator SPAMfighter Cloudmark Desktop Odzyskiwanie danych Narzędzia dyskowe Kopie zapasowe Recuva UndeleteMyFiles Unstoppable Copier Test Disc/Photo Rec Pandora Recovery BulletProof File Copy Paragon Partition Manager 2010 (użytek domowy) Partition Logic Paragon Backup & Recovery Free Edition (użytek domowy) Cobian Backup Comodo Time Machine FBackup Peter s Backup CAD A9CAD CadStd Lite DoubleCad XT freecad progecad (użytek domowy) AutoCAD NOD32 Norton AntiVirus Panda AntiVirus Kaspersky AntiVirus ESET Smart Security G DATA InternetSecurity Norton Internet Security Panda Global Protection Kerio WinRoute Firewall Outpost Firewall Pro ZoneAlarm Pro EasyRecovery R-Studio UndeleteMyFiles Ranish Partition Manager Paragon Partition Manager Professional Norton Ghost Nero BackItUp Acronis True Image OCR FreeOCR.net GOCR ABBY Fine Reader Readiris Nagrywanie płyt CDBurnerXP InfraRecorder ImgBurn Alcohol 52% (użytek domowy) Ashampoo Burning Studio 2010 (użytek domowy) BurnAware Free (użytek domowy) Nero Burning ROM Wirtualizacja VirtualBox (użytek osobisty) Virtual PC Windows XP Mode VMWare Player (użytek domowy) VMware Server Parallels Desktop Menedżer finansów AceMoney Lite eportfel Lite HomeBank Menedżer Finansów 2006 Microsoft Money Quicken Synchronizacja danych Allway Sync (użytek domowy) SyncToy DirSync iphone PC Suite GoodSync TouchCopy a do tego jest bardzo szybki i łatwy w użyciu. W grafice wektorowej prym wiodą Adobe Illustrator oraz CorelDRAW. Funkcję ich zastępcy znakomicie spełnia Inkscape, wyposażony we wszystkie podstawowe i zaawansowane narzędzia, potrafiący również wektoryzować grafiki rastrowe. Jego natywnym formatem jest uznany za standard na całym świecie SVG. Inkscape wywodzi się z innego, bezpłatnego programu do tworzenia grafiki wektorowej SodiPodi. Interesująco wygląda oferta programów do tworzenia i animowania grafiki 3D. POV-Ray, Blender czy 3D Canvas zdobyły rzesze zwolenników i z powodzeniem zastępują bardzo drogie 3DS Max, Cinema 4D lub LightWave 3D. Możesz też skorzystać z bezpłatnej wersji aplikacji Maya Learning Edition, wykorzystywanej szeroko w przemyśle filmowym. Grafikę prezentacyjną, diagramy i wykresy utworzysz za pomocą CADE-a. Dia, przypominającego sposobem użycia GIMP-a, pozwoli dodatkowo generować proste schematy elektryczne. Programistom przyda się Serena Prototype Composer ułatwiająca tworzenie specyfikacji, weryfikowanie procesów i definiowanie założeń, jakie powinien spełniać projektowany program. Najłatwiej znaleźć bezpłatną aplikację do katalogowania zdjęć. Najlepiej w tej roli sprawdza się Picasa. Jeżeli często robisz zrzuty ekranowe, skorzystaj z przeglądarki FastStone Image Viewer lub bardzo szybkiego i niezwykle rozbudowanego IrfanView. Tworzenie, nagrywanie i edycja dźwięku Tworzenie i edycja dźwięku to domena ACID Xpressa. Program opiera się na kilkutaktowych pętlach, które można łączyć i miksować. Tempo i tonacja poszczególnych elementów utworu dobierana jest automatycznie. Bezpłatna wersja ma tylko dziesięć ścieżek, nie pozwala też na indywidualną modyfikację efektów. Możliwości programu są jednak imponujące.
DOSSIER Kategoria Program Najpopularniejsze komercyjne odpowiedniki Obróbka grafiki rastrowej GIMP GIMPshop Paint.NET Adobe Photoshop Corel PHOTO Obróbka grafiki wektorowej Inkscape SodiPodi Adobe Illustrator CorelDRAW Tworzenie grafiki 3D i animacja POV-Ray Blender 3D Canvas Maya Learning Edition 3DS Max Cinema 4D LightWave 3D Tworzenie grafiki prezentacyjnej Serena Prototype Composer CADE Dia Microsoft Visio SmartDraw Katalogowanie i przeglądanie zdjęć, robienie zrzutów ekranowych Picasa FastStone Image Viewer IrfanView (użytek domowy) Tworzenie muzyki ACID Xpress Kristal Audio Engine (użytek domowy) ACID Pro Adobe Audition Sound Forge Obróbka dźwięku Montaż wideo Audacity Power Sound Editor MadTracker (ograniczony zapis) ZynAddSubFX Pinnacle VideoSpin Movie Maker ACDSee WaveLab Adobe Audition Vegas Movie Studio Adobe Premiere CyberLink PowerDirector Ulead Video Studio Konwersja wideo VirtualDub AutoGK Adobe Encore WinAVI Video Converter Ulead DVD MovieFactory Kristal Audio Engine obsługuje 16 ścieżek, a modułowa budowa ułatwia korzystanie z niego. Program służy do nagrywania i miksowania dźwięku, może też pełnić funkcję sekwencera. W nagrywaniu, edycji i dekodowaniu dźwięku świetnie sprawdzi się Audacity. Ma wbudowany edytor amplitudy, umożliwia dodawanie efektów, normalizację i redukcję szumu. Podobne funkcje oferuje Power Sound Editor. Za jego pomocą dźwięk zgrasz z płyty lub z mikrofonu i karty dźwiękowej, zarejestrujesz utwory odtwarzane przez System operacyjny za friko Windows Media Playera, RealPlayera czy internetowe rozgłośnie radiowe. Popularny tracker to na przykład Mad- Tracker. Dystrybuowany jest z zestawem efektów i wieloma przykładowymi utworami. Muzykę można też tworzyć za pomocą syntezatora ZynAddSubFX. Nagrywanie i montaż wideo Najłatwiej dostępnym programem do edycji wideo jest Movie Maker Microsoftu. W ostatniej wersji (Live) trzeba go pobrać z Internetu, poprzednie zawarte były w systemie operacyjnym. Program W pecetach króluje Windows. To do niego pisze się większość aplikacji. W niektórych zastosowaniach trudno go zastąpić (na przykład jako platformę do gier), w innych można to zrobić bez problemu (serwery). Systemy Microsoftu można zastąpić różnymi wersjami Linuksa i BSD. FreeBSD, który słynie z bezpieczeństwa i wysokiej wydajności, jest idealnym do serwerów. Sprawdza się także w zarządzaniu zaporami sieciowymi. Podobnie Debian, którego stabilność, bezpieczeństwo i łatwość aktualizacji powodują, że często instaluje się go w komputerach serwerowych. Ubuntu sprawdza się najlepiej na sprzęcie biurowym i domowym, charakteryzuje się uproszczoną administracją. Ścisły związek z Debianem owocuje długą listą dostępnego oprogramowania. Do Ubuntu powstało bardzo dużo aplikacji, dzięki czemu system ten sprawdza się w typowych zastosowaniach domowych i biurowych. (przede wszystkim jego starsze warianty) oferuje wszystkie funkcje niezbędne do amatorskiego zgrywania i montażu filmów. Jeżeli to cię nie satysfakcjonuje, użyj Pinnacle VideoSpina, który obsługuje m.in. formaty AVI, DivX, Flash, RealMedia, MPEG czy Windows Media, oferuje zapis w formatach rozpoznawanych przez ipoda i konsolę Sony PlayStation, pozwala na pracę z materiałem HD i dźwiękiem DolbyDigital. Do obróbki filmów znakomity jest VirtualDub. W konwersji płyt DVD na format DivX i XviD specjalizuje się natomiast AutoGK. Programy do biura i firmy Standardy w tej dziedzinie wyznacza Microsoft Office. Jego najpopularniejszym bezpłatnym rywalem jest Open- Office.org. Mało znany pakiet biurowy Lotus Symphony składa się jedynie z edytora tekstu, arkusza kalkulacyjnego i programu do prezentacji. Jego funkcjonalność można za to rozszerzać za pomocą wtyczek. Użytkownicy domowi mogą skorzystać z EasyOffice a pakietu biurowego uzupełnionego o moduły archiwizacji danych, kontaktów, kalendarza czy lektora. Jeżeli nie interesuje cię rozbudowany zestaw aplikacji, zainstaluj edytor tekstu AbiWord bądź arkusz kalkulacyjny Gnumeric, który według deklaracji twórców w bliskiej przyszłości ma zostać najlepszym tego typu programem na świecie, oferując funkcje niedostępne nawet w Excelu. Komercyjne programy DTP, takie jak Adobe InDesign i QuarkXPress także mają bezpłatne odpowiedniki. W Page- Plus SE zaprojektujesz wizytówki, zaproszenia, kalendarze, kartki pocztowe czy 80 sierpień 2010 www.pcworld.pl
BEZPŁATNE ZAMIENNIKI PROGRAMÓW KOMERCYJNYCH SYSTEMY I PROGRAMY Kategoria Program Najpopularniejsze komercyjne odpowiedniki Pakiety biurowe, edytory, arkusze Programy księgowe, fakturowanie, kadry i płace OpenOffice.org EasyOffice Lotus Symphony AbiWord Gnumeric Faktura 1! Księga Express VATowiec (dla pojedynczego użytkownika) Kadrowiec (dla pojedynczego użytkownika) FIT Faktura EuroFirma Start Offi ce WordPerfect Office Excel, Word DTP PagePlus SE Scribus Adobe InDesign QuarkXPress Zarządzanie projektami GanttProject ToDoList Microsoft Project Kompresja plików 7-Zip ZipGenius IZArc WinRAR WinZip Menedżer plików Free Commander Unreal Commander Alt Commander Gekko Commander Tworzenie dokumentów PDF PDFCreator Cute PDF Writer Adobe Acrobat Tworzenie wizytówek DesignPro 5 BusinessCards Draco Faktury Faktury 1,2,3 Subiekt Symfonia Rachmistrz Rewizor Eksplorator Windows Total Commander Organizery osobiste UVC Basic Edition Draco Organizer (użytek domowy) Outlook Draco Organizer Professional ulotki reklamowe. Atutem tej aplikacji są wbudowane szablony oraz możliwość pobrania kolejnych z obszernej bazy internetowej, a mankamentem brak opcji zapisu w formacie PDF. Wady tej nie ma bardziej rozbudowany, polskojęzyczny Scribus. Obsługuje PDF-y, pliki EPS i PS, standardy RGB i CMYK. Prowadzenie firmy, rachunkowość i księgowość Oferta bezpłatnych programów magazynowych, księgowych czy kadrowo-płacowych wypada mizernie. Jest ich niewiele i często mają różne ograniczenia funkcjonalne. Popularnością cieszy się Faktura 1! i jej bardziej rozbudowana wersja Faktura 1! Plus. Ten przeznaczony do fakturowania program rozbudowano o zestawienia sprzedaży, mechanizmy kontroli należności i zobowiązań, współpracę z drukarkami fiskalnymi czy raporty kasowe. Wystawianie faktur zakupu, sprzedaży czy proforma umożliwia także program FIT Faktura. Pozwala prowadzić ewidencję VAT, kartoteki, współpracuje z drukarkami fiskalnymi. Wystawianie dokumentów sprzedaży to domena EuroFirmy Start. Jeżeli poszukujesz podatkowej księgi przychodów i rozchodów, skorzystaj z Księgi Express. Bardzo rozbudowany jest VA- Towiec. Oferuje funkcje magazynowe, finansowe i księgowe. Obsługuje wiele firm, co czyni go ciekawą propozycją dla biur rachunkowych. Można go wykorzystać w różnych formach działalności. Jest wielowalutowy, ma wbudowane funkcje CRM, pozwala generować wiele różnych raportów i tworzyć symulacje. Jeżeli interesuje cię jedynie moduł kadrowo-płacowy, skorzystaj z aplikacji Kadrowiec. VATowiec to rozbudowany program wspomagający każdy obszar prowadzenia firmy. Archiwizatory, menedżery plików, generatory PDF-ów i organizery Bardzo popularny w Polsce jest archiwizator WinRAR. Wiele osób zapomina jednak, że nie jest bezpłatny. Zamiast niego można zainstalować znakomity, spolszczony 7-Zip, który obsługuje wszystkie najważniejsze formaty kompresji. Innym bezpłatnym archiwizatorem jest ZipGenius. Uznanie zdobywa też IZArc. Oferuje wygodny interfejs i obsługuje dużo różnych formatów plików. Nie wszystkim odpowiada systemowy Eksplorator Windows, a popularny Total Commander nie jest bezpłatny. Godne polecenia są m.in. polski FreeCommander, Alt Commander, Unreal Commander i Gekko Manager. Niezbędny w wielu sytuacjach okazuje się generator dokumentów PDF. Bardzo dobry do tego celu jest PDF- Creator, działający jak wirtualna drukarka zainstalowana w systemie. Na podobnej zasadzie funkcjonuje Cute PDF Writer. Aby zapanować nad wszystkimi zadaniami, spotkaniami i dobrze zorganizować swój czas, potrzebujesz osobistego organizera (PIM). Zamiast komercyjnego Outlooka wykorzystaj UVC Basic Edition. Program ten umożliwia synchronizację kalendarza i kontaktów z Outlookiem i urządzeniami przenośnymi. Funkcjonuje też jako klient pocztowy. Inny tego typu program to Draco Organizer. Tomasz Olechowicz INFO: www.pcworld.pl/a1ba7 sierpień 2010 www.pcworld.pl 81