Projekt UCHWAŁA Nr... RADY MIEJSKIEJ LEGNICY z dnia... 2013 r. w sprawie uchwalenia 3 letniego powiatowego programu rozwoju pieczy zastępczej dla miasta Legnicy na lata 2013-2015 Na podstawie art. 12 pkt 11 i art. 92 ust. 1 pkt 1 i 2 i ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 595 i poz. 645) w związku z art. 180 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135 i poz. 154) uchwala się, co następuje: 1. Uchwala się 3 letni powiatowy program rozwoju pieczy zastępczej dla miasta Legnicy na lata 2013-2015 stanowiący załącznik do uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Legnicy. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3. Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 1
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miejskiej Legnicy z dnia...2013 r. 3-letni powiatowy program rozwoju pieczy zastępczej dla miasta Legnicy na lata 2013-2015 1. Wstęp Powiatowy program rozwoju pieczy zastępczej został opracowany na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011r.o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, dla dobra dzieci potrzebujących ochrony i pomocy ze strony dorosłych. Cytowana powyżej ustawa określa podstawowy zakres działań gminy, ukierunkowanych na wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych oraz podstawowy zakres działań powiatu w przypadku niemożności sprawowania opieki i wychowania dzieci przez rodziców, poprzez organizowanie i wspieranie systemu pieczy zastępczej. Zgodnie z ustawą do zadań powiatu należy: 1) opracowanie i realizacja 3-letnich powiatowych programów dotyczących rozwoju pieczy zastępczej, zawierających między innymi coroczny limit rodzin zastępczych zawodowych; 2) zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych; 3) organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, przez wspieranie procesu usamodzielnienia; 4) tworzenie warunków do powstawania i działania rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka i rodzin pomocowych; 5) prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym; 6) organizowanie szkoleń dla rodzin zastępczych, prowadzących rodzinne domy dziecka i dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego oraz kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego; 7) organizowanie wsparcia dla rodzinnej pieczy zastępczej, w szczególności przez tworzenie warunków do powstawania: grup wsparcia, specjalistycznego poradnictwa; 8) powoływanie centrów administracyjnych do obsługi placówek opiekuńczo-wychowawczych; 9) wyznaczanie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej; 10) zapewnienie przeprowadzenia przyjętemu do pieczy zastępczej dziecku niezbędnych badań lekarskich; 11) prowadzenie rejestru danych, o osobach pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej, niezawodowej oraz prowadzących rodzinne domy dziecka; 12) kompletowanie we współpracy z właściwym ośrodkiem pomocy społecznej dokumentacji związanej z przygotowaniem dziecka do umieszczenia w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka; 13) finansowanie: a) świadczeń pieniężnych dotyczących dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych, interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych lub rodzinach pomocowych, na jego terenie lub na terenie innego powiatu, Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 1
b) pomocy przyznawanej osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze lub regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, c) szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego oraz szkoleń dla rodzin zastępczych, prowadzących rodzinne domy dziecka oraz dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego; 14) sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz przekazywanie ich właściwemu wojewodzie, w wersji elektronicznej; 15) przekazywanie do biura informacji gospodarczej informacji, o powstaniu zaległości z tytułu nieponoszenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Zgodnie z założeniami ustawy umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej ma być ostatecznością, po wykorzystaniu przez gminę wszelkich możliwych form pomocy i wsparcia rodziny naturalnej. Zakłada się, że realizacja przyjętych w programie celów umożliwi rozwój rodzinnej pieczy zastępczej oraz usprawni funkcjonujący obecnie system pieczy zastępczej nad dzieckiem. 2. Piecza zastępcza i jej formy. Pieczę zastępczą organizuje powiat. Jest ona sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców. Poniższy wykres przedstawia funkcjonujący zgodnie z ustawą system pomocy dziecku i rodzinie. ORGANIZOWANIE POMOCY DZIECKU I RODZINIE PIECZA ZASTĘPCZA POWIAT (w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki ze strony rodziców) RODZINNA PIECZA ZASTĘPCZA INSTYTUCJONALNA PIECZA ZASTĘPCZA USAMODZIEL- NIENIA WSPIERANIE RODZINY GMINA (profilaktyka, praca z rodziną) Piecza zastępcza zapewnia: 1) pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe dążenie do przysposobienia dziecka; 2) przygotowanie dziecka do: - godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia, - pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki, - nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych, 3) zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych. Niezwykle ważnym zadaniem powiatu jest również wsparcie osób usamodzielnianych, które opuszczają pieczę zastępczą, poprzez wspieranie procesu usamodzielnienia. Od 1 stycznia 2012r. zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej piecza zastępcza sprawowana jest w formie rodzinnej i instytucjonalnej. Formy rodzinnej pieczy zastępczej : rodzina zastępcza: - spokrewniona (małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka), - niezawodowa (małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka), Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 2
- zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna, rodzinny dom dziecka, rodziny pomocowe (rodziny sprawujące opiekę nad dzieckiem w przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą np. w czasie urlopu). Formy instytucjonalnej pieczy zastępczej : 1) placówki opiekuńczo-wychowawczej (powiat) typu: - socjalizacyjnego, - interwencyjnego, - specjalistyczno-terapeutycznego, - rodzinnego, 2) regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej (samorząd województwa), 3) interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego (samorząd województwa). Zadaniem placówki opiekuńczo-wychowawczej jest: - zapewnienie dziecku całodobowej opieki i wychowania oraz zaspokajanie jego niezbędnych potrzeb, w szczególności emocjonalnych, rozwojowych, zdrowotnych, bytowych, społecznych i religijnych, - realizacja przygotowanego we współpracy z asystentem rodziny planu pomocy dziecku, - umożliwianie kontaktu dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, - podejmowanie działań w celu powrotu dziecka do rodziny, - zapewnianie dziecku dostępu do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych, - objęcie dziecka działaniami terapeutycznymi, - zapewnienie dostępu do świadczeń zdrowotnych. Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wprowadza szereg zmian dotyczących liczby i wieku dzieci umieszczanych w instytucjonalnej pieczy zastępczej. Zmiany mają za zadanie ograniczyć rolę placówek opiekuńczo-wychowawczych na rzecz rozwoju rodzinnych form pieczy zastępczej. 3. Organizator rodzinnej pieczy zastępczej, koordynator. Organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej w myśl cytowanej powyżej ustawy jest wyznaczona przez starostę jednostka organizacyjna powiatu lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania. Ustawa dopuszcza więcej niż jednego organizatora rodzinnej pieczy zastępczej na terenie powiatu. Do zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności: 1) prowadzenie naboru kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka; 2) kwalifikowanie osób kandydujących do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych zawierających potwierdzenie ukończenia szkolenia, opinię o spełnianiu warunków i ocenę predyspozycji do sprawowania pieczy zastępczej; 3) organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka; 4) organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, wydawanie świadectw ukończenia tych szkoleń oraz opinii dotyczącej predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora i wychowawcy w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego; 5) zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka szkoleń mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji, biorąc pod uwagę ich potrzeby; 6) zapewnianie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w ramach grup wsparcia oraz rodzin pomocowych; Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 3
7) organizowanie dla rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka pomocy wolontariuszy; 8) współpraca ze środowiskiem lokalnym, w szczególności z powiatowym centrum pomocy rodzinie, ośrodkiem pomocy społecznej, sądami i ich organami pomocniczymi, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz z organizacjami społecznymi; 9) prowadzenie poradnictwa i terapii dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą i ich dzieci oraz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej; 10) zapewnianie pomocy prawnej osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w zakresie prawa rodzinnego; 11) dokonywanie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej; 12) prowadzenie działalności diagnostyczno-konsultacyjnej, której celem jest pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej oraz prowadzenia rodzinnego domu dziecka, a także szkolenie i wspieranie psychologiczno-pedagogiczne osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą oraz rodziców dzieci objętych tą pieczą; 13) przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych dotyczących kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka; 14) zapewnianie rodzinom zastępczym zawodowym i niezawodowym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie ich kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego; 15) przedstawianie staroście i radzie powiatu corocznego sprawozdania z efektów pracy; 16) zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających; 17) organizowanie opieki nad dzieckiem, w przypadku gdy rodzina zastępcza albo prowadzący rodzinny dom dziecka okresowo nie może sprawować opieki, w szczególności z powodów zdrowotnych lub losowych albo zaplanowanego wypoczynku. W nowym modelu realizacji zadań dotyczącym opieki nad dzieckiem pozbawionym opieki rodziców ustawodawca wyraźnie oddzielił procedurę związaną z postępowaniem administracyjnym od pracy socjalnej z rodziną. Praca dotycząca postępowania administracyjnego czyli np. wydawania decyzji w sprawach o wypłatę pomocy finansowej rodzinom zastępczym jest zadaniem powiatowych centrów pomocy rodzinie. Natomiast organizowanie rodzinnej pieczy zastępczej zostało powierzone organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej. Prezydent Miasta Legnicy wyznaczył Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej na organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w Ośrodku został utworzony zespół do spraw pieczy zastępczej, który od 1 stycznia 2012r. realizuje zadania organizatora pieczy zastępczej oraz zadania powiatowego centrum pomocy rodzinie związane z procedurą administracyjną tj. np. pomoc finansową. Organizator rodzinnej pieczy zastępczej wyznacza koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, który obejmuje opieką rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka. Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej ma za zadanie utrzymywać bezpośredni kontakt z rodzinami zastępczymi, monitorować proces adaptacji dziecka oraz funkcjonowanie rodziny, w szczególności poprzez: 1) udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej; 2) przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku; 3) pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu; 4) zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej; 5) zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających; Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 4
6) udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej oraz 7) przedstawianie corocznego sprawozdania z efektów pracy organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej. Koordynatorowi rodzinnej pieczy zastępczej nie wolno prowadzić postępowań z zakresu świadczeń. Pod swoją opieką może mieć nie więcej niż trzydzieści rodzin. W okresie do 31 grudnia 2014r. opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej na wniosek rodziny winny być w pierwszej kolejności objęte rodziny zastępcze nieposiadające co najmniej dwuletniego doświadczenia w wypełnianiu funkcji rodziny zastępczej. Rodziny zastępcze z większym stażem niż dwa lata można objąć na ich wniosek opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Względem pozostałych rodzin w trzyletnim okresie przejściowym zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej wykonuje organizator pieczy zastępczej. 4. Rodzinna i instytucjonalna piecza zastępcza w Legnicy w latach 2009-2012. W Legnicy w 2012r. funkcjonowały trzy typy rodzin zastępczych. Zdecydowaną większość stanowiły rodziny zastępcze spokrewnione, następnie niezawodowe i zawodowe. Wykres poniżej odzwierciedla procentowy udział rodzin zastępczych funkcjonujących w Legnicy z podziałem na typ rodziny zastępczej. W stu trzydziestu siedmiu rodzinach zastępczych, umieszczonych było w 2012r. dwieście jeden dzieci. Poniższy wykres przedstawia liczbę dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych z podziałem na poszczególne typy rodzin. Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 5
Największa liczba dzieci, bo aż sto trzydzieści osiem przebywała w rodzinach zastępczych spokrewnionych. W rodzinach zastępczych niezawodowych opiekę znalazło czterdzieści troje dzieci, natomiast dwadzieścioro dzieci zostało umieszczonych w zawodowych rodzinach zastępczych pełniących funkcje pogotowia rodzinnego. Podobnie kształtowała się sytuacja w latach ubiegłych 2009-2011, tj. przed wejściem w życie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Rodziny zastępcze spokrewnione stanowili przede wszystkim: dziadkowie, ciocie, wujkowie oraz starsze rodzeństwo. Wykres poniżej pokazuje liczbę rodzin zastępczych funkcjonujących w Legnicy w latach minionych z podziałem na typy rodzin zastępczych. Powody umieszczania dzieci w pieczy zastępczej są różne, mają one jednak znaczący wpływ na funkcjonowanie dziecka w nowej rodzinie. Umieszczanie dzieci w rodzinie zastępczej spokrewnionej nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem sytuacji. Z uwagi na zbyt małą liczbę rodzinnych form opieki korzystniejszym jednak niż pobyt w placówce. Przebyte urazy, doświadczenia mogą powodować trudności w funkcjonowaniu dzieci. W związku z powyższym rodziny zastępcze spokrewnione, niezawodowe i zawodowe potrzebują pomocy i wsparcia w funkcjonowaniu. Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 6
Analizując liczbę dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych zawodowych pełniących funkcję pogotowia rodzinnego na przestrzeni czterech lat, można zaobserwować wyraźny wzrost liczby dzieci, którym należało zapewnić opiekę. Były to zarówno dzieci pozostawione przez matki w szpitalu, bezpośrednio po urodzeniu oraz z interwencji w środowisku rodzinnym, którym rodzice z różnych powodów nie byli w stanie zapewnić opieki. Szczególnie wzrasta liczba dzieci wieku od 0 do 7 roku życia. Jak widać z powyższego wykresu potrzeby miasta w tym zakresie wyraźnie rosną. Zwłaszcza, że obowiązujące przepisy nie dają możliwości umieszczania dzieci do siódmego roku życia w pieczy instytucjonalnej. W latach 2009 2012 do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej zgłosiło się 15 osób zainteresowanych podjęciem się opieki nad dziećmi jako rodzina zastępcza. Sześć środowisk z w/w liczby zostało ustanowionych rodziną zastępczą. Niestety liczba osób zainteresowanych taką formą pomocy dzieciom jest niewielka. Przyczyny tej sytuacji mogą być rożne. Mając na uwadze przede wszystkim potrzeby miasta, istnieje konieczność zintensyfikowania działań dotyczących naboru kandydatów, osób zainteresowanych rodzinną pieczą zastępczą. Z uwagi na historię i doświadczenia dzieci oraz w celu wzmocnienia zastępczych środowisk rodzinnych Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi spotkania dla opiekunów zastępczych, podczas których realizowane są programy edukacyjno-wspierające. Rodziny zastępcze niezawodowe i zawodowe objęte są także poradnictwem mającym na celu zachowanie i wzmocnienie kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego. Dodatkowo w okresie od sierpnia do grudnia 2012r., pięćdziesiąt rodzin zastępczych na ich wniosek zostało objętych opieką koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. Koordynatorzy zostali zatrudnieni w ramach resortowego programu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej na rok 2012. Osoby pełnoletnie, które opuściły placówki opiekuńczo-wychowawcze, rodziny zastępcze, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii otrzymują pomoc i wsparcie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Osobom tym udzielana jest także pomoc finansowa na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz na zagospodarowanie. Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 7
Tabela poniżej przedstawia liczbę osób objętych w/w formami pomocy w latach 2009 2012. Liczba pełnoletnich wychowanków opuszczających zastępcze formy opieki, którzy skorzystali z poszczególnych form pomocy w latach 2009-2011 Rodzaj przyznanego świadczenia placówki opiekuńczowychowawcze Rok 2009 2010 2011 rodziny zastępcz e placówki opiekuńczowychowawcze rodziny zastępcz e placówki opiekuńczowychowawcze rodziny zastępcz e pomoc na kontynuowanie nauki pomoc na usamodzielnien ie pomoc rzeczowa na zagospodarowa nie 29 44 40 51 38 40 14 4 15 2 12 3 12 2 18 3 16 5 W Legnicy funkcjonują cztery placówki opiekuńczo-wychowawcze. Dwie o charakterze socjalizacyjnym: Dom Dziecka ul. Wandy 10 oraz Centrum Opiekuńczo -Wychowawcze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety ul. Słubicka 13, jedna o charakterze interwencyjno-socjalizacyjnym: Pogotowie Opiekuńcze ul. Wojska Polskiego 7 i jedna o charakterze rodzinnym: Rodzinny Dom Dziecka MOPS ul. Heweliusza 12. Łączna liczba miejsc we wszystkich placówkach wynosi dziewięćdziesiąt dziewięć. Obecnie wszystkie miejsca są zajęte. Liczba dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie miasta Legnicy w latach 2011-2013 Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 8
Największa rotacja dzieci jest w Pogotowiu Opiekuńczym, z uwagi na interwencyjny charakter placówki. W wymienionych placówkach w większości przebywają dzieci z Legnicy. W 2012r. w Pogotowiu Opiekuńczym przebywało czterdzieści dzieci z innych powiatów, w Domu Dziecka przy ul. Wandy 10 przebywa nadal 3 dzieci z powiatu legnickiego oraz w Centrum Opiekuńczo - Wychowawczym przy ul. Słubickiej 13 jedno dziecko również z powiatu legnickiego. W wymienionych placówkach umieszczane są dzieci, dla których nie udało się znaleźć miejsca w rodzinach zastępczych. Dziewięćdziesiąt dziewięć miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych nie zabezpiecza potrzeb miasta w tym zakresie. W związku z powyższym dzieci z terenu naszego miasta przebywają również w rodzinach zastępczych i placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenach innych powiatów. Jeżeli chodzi o rodziny zastępcze to również zdecydowana większość dzieci przebywa w rodzinach spokrewnionych. Powodem umieszczania małoletnich poza Legnicą jest np. miejsce zamieszkania osób spokrewnionych z dzieckiem, które są gotowe przejąć opiekę nad młodym członkiem rodziny lub miejsce w placówce opiekuńczej w danym powiecie. Tabela poniżej przedstawia liczbę dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych na terenach innych powiatów w latach 2009 2011 oraz poniesione przez miasto wydatki. Liczba dzieci oraz wydatki poniesione przez miasto w latach 2009 2011 w związku z pobytem w/w dzieci w rodzinach zastępczych i placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenach innych powiatów Rodzaj poniesionych wydatków liczba dzieci Rok 2009 2010 2011 kwota wydatków w zł liczba dzieci kwota wydatków w zł liczba dzieci kwota wydatków w zł Rodziny zastępcze 24 166 538 25 196 855 24 186 685 Placówki opiekuńczowychowawcze 44 1 055 697 55 1 104 601 43 1 226 983 Razem 68 1 222 235 80 1 301 456 67 1 413 668 Największy problem stanowią obecnie dzieci do siódmego roku życia, dla których najtrudniej znaleźć miejsce w pieczy zastępczej. Pobyt dzieci w placówkach socjalizacyjnych zazwyczaj niestety trwa do momentu uzyskania przez dziecko pełnoletniości. W związku z powyższym nie ma możliwości pozyskania wolnych miejsc wcześniej. Sporadycznie zdarzają się sytuacje kiedy dziecko powraca do domu rodzinnego. Osoby pełnoletnie przebywają w placówkach do czasu uzyskania mieszkania. W związku z powyższym, utworzenie w mieście mieszkania chronionego umożliwiłoby pełnolatkom szybsze opuszczenie placówki, a co za tym idzie pozyskanie wolnych miejsc. Mieszkanie chronione umożliwiłoby pełnoletnim osobom przygotowanie się do dorosłego życia oraz dało czas na dokonanie remontu przyszłego mieszkania. Stanowiłoby etap przejściowy między opuszczeniem placówki, a samodzielnym życiem. Harmonogram działań dotyczących rozwoju pieczy zastępczej na lata 2013 2015 za główny cel zakłada rozwój rodzinnych form pieczy zastępczej. Cel główny rozwinięty został o cele szczegółowe, wskazujące główne obszary działania w obrębie pieczy zastępczej. Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 9
. Rozwój pieczy zastępczej w latach 2013 2015. CEL GŁÓWNY: ROZWÓJ RODZINNEJ PIECZY ZASTĘPCZEJ W LEGNICY. Cele szczegółowe: 1. Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom pozbawionym opieki rodziców. - działania propagujące w środowisku lokalnym ideę rodzicielstwa zastępczego poprzez ogłoszenia na stronach internetowych MOPS, Urzędu Miasta, ogłoszenia w prasie, w lokalnych mediach, - prowadzenie rozmów indywidualnych z osobami zainteresowanymi pieczą rodzinną oraz nabór kandydatów do pełnienia funkcji zawodowej lub niezawodowej rodziny zastępczej poprzez organizowanie szkoleń dla kandydatów na rodziców zastępczych, - określenie limitu rodzin zastępczych zawodowych na poszczególne lata, zgodnie z poniższą tabelą Zadanie do realizacji Zwiększenie liczby rodzin zastępczych zawodowych o kolejne rodziny Rok 2013 2014 2015 1 1 2 - upowszechnianie roli i znaczenia rodzinnych form opieki poprzez promowanie pieczy rodzinnej podczas imprez okolicznościowych organizowanych w mieście, Realizatorzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta. 2. Wspieranie rodzin zastępczych pod względem merytorycznym oraz finansowym. - poprawa jakości opieki i wychowania w funkcjonujących rodzinach zastępczych poprzez pomoc w rozwiązywaniu problemów związanych z opieką nad dziećmi przebywającymi w pieczy zastępczej poprzez organizowanie grup wsparcia, udzielanie informacji o instytucjach świadczących pomoc na rzecz rodziny, prowadzenie programów edukacyjno wspierających, - zapewnienie rodzinom zastępczym dostępu do pomocy specjalistycznej np. psychologa, prawnika, - działania mające na celu przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu rodzin zastępczych zawodowych i niezawodowych, - zatrudnienie koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, zgodnie z przepisami ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dwie osoby, aplikowanie o środki w ramach rządowych programów wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, Realizatorzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Prezydent Miasta. 3. Zapewnienie pomocy usamodzielniającym się wychowankom rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej. - pomoc pieniężna na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki i zagospodarowanie, - utworzenie mieszkań chronionych poprzez podjęcie działań w kierunku pozyskania z zasobów miasta Legnicy przynajmniej jednego mieszkania chronionego w czasie realizacji programu, - pomoc w uzyskaniu mieszkań wychowankom rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych, Realizatorzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Prezydent Miasta, Zarząd Gospodarki Mieszkaniowej, placówki opiekuńczo-wychowawcze funkcjonujące w mieście. 4. Praca z rodzinami biologicznymi dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. - wzbudzanie motywacji rodzin biologicznych na okoliczność powrotu dziecka do rodziny, poprzez realizację planów pracy, rozmowy indywidualne. Realizatorzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, placówki opiekuńczo-wychowawcze funkcjonujące w mieście. Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 10
5. Reorganizacja funkcjonującego na terenie Legnicy Pogotowia Opiekuńczego. - działania zmierzające do ograniczenia liczby wychowanków placówki w celu osiągnięcia standardu ilościowego wynikającego z art. 230 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 6. Zakładane rezultaty programu, zagrożenia, źródła finansowania, sposób monitorowania oraz sprawozdawczość. Zakładane rezultaty programu: - zwiększenie świadomości społeczności lokalnej odnośnie rodzin zastępczych, - wsparcie funkcjonujących form pieczy zastępczej, - postrzeganie rodzin zastępczych jako wspierających system pomocy społecznej, - wzrost liczby rodzin zastępczych zawodowych i niezawodowych, - zmniejszenie liczby dzieci umieszczanych w instytucjonalnej pieczy zastępczej, - wsparcie osób usamodzielnianych opuszczających pieczę zastępczą oraz inne placówki, - wzrost liczby dzieci powracających do rodzin biologicznych. Zagrożenia dla realizacji programu: - zbyt mała liczba kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, - niewystarczające zasoby finansowe na realizację zadań z zakresu pieczy zastępczej, - brak możliwości utworzenia mieszkań chronionych dla usamodzielniających się wychowanków pieczy zastępczej oraz innych placówek, - brak możliwości współpracy z rodzicami biologicznymi w kierunku powrotu dziecka do domu rodzinnego, - brak współpracy ze strony pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej. Źródła finansowania programu: - działania zapisane w programie finansowane będą ze środków z budżetu Miasta Legnicy oraz ze środków pozyskiwanych z innych źródeł m.in. z Resortowego Programu Wspierania Rodziny i Pieczy Zastępczej. Sposób monitorowania i sprawozdawczość: Organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej, a więc i w dużej mierze realizatorem programu jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Legnicy. Monitorowanie programu odbywać się będzie zatem przede wszystkim na podstawie sprawozdawczości sporządzanej co roku przez MOPS. Następnie zebrane informacje przedkładane będą Prezydentowi Miasta w sprawozdaniu merytorycznym z działalności jednostki, a za jego pośrednictwem również Radzie Miejskiej Legnicy. Każdego roku informacji w zakresie pieczy zastępczej dostarczać będzie również sprawozdanie rzeczowo-finansowe z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej sporządzane zarówno przez MOPS jak i placówki opiekuńczo-wychowawcze. Program będzie podlegał ewaluacji w zależności od pojawiających się potrzeb i możliwości finansowych miasta. 7. Podsumowanie 3-letni powiatowy program rozwoju pieczy zastępczej jest narzędziem, które ma służyć rozwojowi efektywnego systemu pieczy zastępczej. Założenie programu jest takie, aby w perspektywie najbliższych lat ograniczona została liczba dzieci umieszczona w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na rzecz rozwoju rodzinnych form pieczy zastępczej. Dzięki temu dzieci będą miały możliwość osiągnąć stabilne środowisko wychowawcze. Id: 8BBAE14C-E08D-4A37-85D3-6DC1A91406A6. Projekt Strona 11