ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ, 811301 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja po recenzjach Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: modułowy... 3 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy... 3 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 3 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 4 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 4 7. INFORMAJA O ZAWODZIE... 5 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ... 5 9. OWIĄZANIA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Z INNYMI ZAWODAMI... 6 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ... 7 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ... 8 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW... 10 13. MAA DYDAKTYZNA... 11 1. 811301.M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych... 12 2. 811301.M2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń górniczych... 27 3. 811301.M3. Otworowe eksploatowanie złóż... 37 ZAŁĄZNIKI... 47 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
TY SZKOŁY: ZASADNIZA SZKOŁA ZAWODOWA 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Marta Łuszcz, mgr inż. Wojciech ebo Recenzenci: mgr inż. Łucja Zielińska, mgr inż. rzemysław oprawa Konsultanci: mgr inż. Teres Jaszczyk 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r.. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r.. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r.. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r rawo geologiczne i górnicze; rawo ochrony środowiska; Ustawa o odpadach wydobywczych; Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi; Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie ratownictwa górniczego; Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach; 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu górnik eksploatacji otworowej uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu górnik eksploatacji otworowej uwzględniono korelację treści z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: geografia i język obcy nowożytny, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Górnik eksploatacji otworowej jest zawodem związanym z eksploatacją kopalin metodą otworową. Metodę tą stosuje się przy wydobywaniu ropy naftowej i gazu ziemnego oraz innych kopalin użytecznych bogactw naturalnych. Kształcenie w tym zwodzie ma wieloletnią tradycję, a absolwenci znajdują pracę w przedsiębiorstwach wydobywających nie tylko ropę naftową, a także sól kamienną, siarkę, miedź, wody mineralne i termalne. Zapotrzebowanie na paliwa ciekłe pochodzące z przeróbki ropy naftowej, a także na gaz ziemny ciągle wzrasta, nie tylko w olsce, ale i na całym świecie. Wydobywanie tych surowców ma coraz większe znaczenie, dlatego znaczenie tego zawodu jest ważne dla gospodarki każdego kraju, który dysponuje złożami tych kopalin. Absolwent w zawodzie górnik eksploatacji otworowej zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami przygotowany będzie do podejmowania pracy w przedsiębiorstwach górniczych i geologicznych stosujących w zakresie swojej działalności otworowe technologie wydobywcze, prowadzenia własnej działalności gospodarczej w zakresie górnictwa otworowego (zgodnie z obowiązującymi standardami prawnymi), kierowaniem małymi zespołami ludzkimi (zgodnie z obowiązującymi branżowymi standardami prawnymi), wykonywania czynności zawodowych wymagających specjalnych kwalifikacji górniczych (po potwierdzeniu tych kwalifikacji zgodnie z obowiązującymi branżowymi przepisami prawnymi). 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Zapotrzebowanie na paliwa ciekłe pochodzące z przeróbki ropy naftowej, a także na gaz ziemny ciągle wzrasta, nie tylko w olsce, ale i na całym świecie. Wydobywanie tych surowców ma bardzo duże znaczenie dla gospodarki każdego państwa. Aby umożliwić zagospodarowanie złóż surowców energetycznych eksploatowanych metodą otworową, niezbędne jest wykształcenie odpowiedniej kadry technicznej. Trwające w olsce poszukiwania złóż szczególnie zasobów surowców energetycznych, a także złóż wód termalnych otwierają nowe atrakcyjne miejsca pracy w powstających kopalniach rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
eksploatacji otworowej. oraz większe zapotrzebowanie na ropę naftową i gaz ziemny daje szansę podjęcia ciekawej i wysoko płatnej pracy w olsce lub na świecie. Ostanie lata sprawiły, że wykwalifikowani fachowcy są ciągle poszukiwani przez firmy wydobywcze i poszukiwawcze. Szanse pracy daje także duża liczba inwestycji budowlanych w olsce; z pracami takimi wiążą się zawsze odwierty techniczne. Duże zapotrzebowanie rynku na wysokiej jakości wodę dla celów spożywczych otwiera duże możliwości dla osób przedsiębiorczych na prowadzenie własnej działalności gospodarczej na podbudowie uzyskanego zawodu związanej z wykonywaniem głębinowych ujęć wody. 9. OWIĄZANIA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik eksploatacji otworowej wyodrębniona została kwalifikacja M.9 Eksploatacja otworowa złóż, która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa otworowego. Technik górnictwa otworowego ma kwalifikację właściwą dla zawodu M.40. Organizacja i prowadzenie eksploatacji otworowej złóż, która jest nadbudową do kwalifikacji bazowej M.9. osiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego dla grupy zawodów górniczych KZ (M.e) wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne 811301 Górnik eksploatacji otworowej KZ(M.e) M.9 Eksploatacja otworowa złóż 311702 Technik górnictwa otworowego OMZ KZ(M.e) KZ(M.a) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
10.ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie górnik eksploatacji otworowej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) obsługiwania odwiertów eksploatacyjnych ropy naftowej, gazu ziemnego, wód podziemnych, soli kamiennej i siarki; 2) oczyszczania ropy naftowej i gazu ziemnego; 3) magazynowania i transportu kopalin; 4) wykonywania obróbki odwiertów eksploatacyjnych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik eksploatacji otworowej: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ, KS); efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach KZ (M.e): wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.9. Eksploatacja otworowa złóż. Absolwent zasadniczej szkoły zawodowej po potwierdzeniu kwalifikacji M.9. Eksploatacja otworowa złóż może podwyższyć swoje kwalifikacje i uzyskać dyplom technika górnictwa otworowego po potwierdzeniu kwalifikacji M.40. Organizacja i prowadzenie otworowej eksploatacji złóż i uzyskaniu wykształcenia średniego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 3-letniej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1610 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 640 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik eksploatacji otworowej minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.9. Eksploatacja otworowa złóż przeznaczono minimum 620 godzin, na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 400 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Klasa I II III Liczba godzin w cyklu kształcenia tygodniowo łącznie I II I II I II rzedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1 811301.M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych 14 14 14 448 2 811301.M2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń górniczych 17 7 12 384 3 811301.M3. Otworowe eksploatowanie złóż 10 19 19 24 768 Tygodniowy wymiar godzin kształcenia zawodowego 14 14 17 17 19 19 50 1600 *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający kwalifikację M.9. odbywa się pod koniec drugiego semestru klasy trzeciej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Wykaz działów modułowych dla zawodu górnik eksploatacji otworowej Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział 1.1. 811301. M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi 112 1.2. 811301. M1.J2 Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych 112 1. 811301.M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych - 448 godzin 2. 811301.M2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń górniczych 384 godziny 1.3. 811301. M1.J3. Stosowanie języka obcego w górnictwie 32 1.4. 811301. M1.J4. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych 1.5. 811301. M1.J5 rowadzenie działalności gospodarczej w górnictwie. 32 2.1. 811301. M2.J1. Obsługiwanie urządzeń napowierzchniowych otworów eksploatacyjnych. 168 2.2. 811301. M2.J2. Obsługiwanie urządzeń do transportu i magazynowania kopalin 2.3. 811301. M2.J3. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego podczas eksploatowania maszyn i urządzeń górniczych. 3.1. 811301. M3.J1. Obsługiwanie odwiertów eksploatacyjnych 416 160 136 80 3. 811301.M3. Otworowe eksploatowanie złóż 768 godzin 3.2. 811301. M3.J2. Rozpoznawanie składu i zanieczyszczeń ropy naftowej i gazu ziemnego. 3.3. 811301. M3.J3. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego podczas eksploatacji otworowej złóż. 280 72 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu górnik eksploatacji otworowej zastosowano taksonomię celów A. Niemierko 1. 811301.M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych 448 godzin 2. 811301.M2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń górniczych 384 godzin 3. 811301.M3. Otworowe eksploatowanie złóż 768 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
13. MAA DYDAKTYZNA 811301 górnik eksploatacji otworowej 811301.M1 górnik eksploatacji otworowej 811301.M1J1 górnik eksploatacji otworowej 811301.M1J2 górnik eksploatacji otworowej 811301.M1J3 górnik eksploatacji otworowej 811301.M1J4 górnik eksploatacji otworowej 811301.M1J5 górnik eksploatacji otworowej 811301.M2 górnik eksploatacji otworowej 811301.M2 górnik eksploatacji otworowej 811301.M2J1 górnik eksploatacji otworowej 811301.M2J2 górnik eksploatacji otworowej 811301.M2J3 górnik eksploatacji otworowej 811301.M3J1 górnik eksploatacji otworowej 811301.M3J2 górnik eksploatacji otworowej 811301.M3J3 górnik eksploatacji otworowej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
1. 811301.M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych 1.1. 811301. M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi 1.2. 811301. M1.J2 Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych 1.3. 811301. M1.J3. Stosowanie języka obcego w górnictwie otworowym 1.4. 811301. M1.J4. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych 1.5. 811301. M1.J5. rowadzenie działalności gospodarczej w górnictwie. otworowym 1.1. 811301. M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(3)1. zanalizować rezultaty działań; udowa Ziemi. Zarys tektoniki i neotektoniki. KS(6)1. doskonalić techniki wykonywania rysunku technicznego; rocesy endo i egzogeniczne. KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; Minerały i skały. H(4)9.okreslić zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń wiertniczych. Wiadomości o wodach podziemnych. Własności hydrogeologiczne i inżynierskie H(5)1. zapobiec zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań skał. zawodowych; Historia Ziemi. KZ(M.e)(1)1. określić budowę Ziemi i scharakteryzować sfery Ziemi. Gudowa geologiczna olski. KZ(M.e)(1)2. omówić występowanie i wyjaśnić pochodzenie wód podziemnych. Nauka o złożach. odstawowe zasady badań geologicznych. KZ(M.e)(1)3. scharakteryzować okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi. Zasady bhp obsługi maszyn i urządzeń KZ(M.e)(1)4. omówić budowę geologiczną olski na tle jednostek strukturalnych wietniczych przy wykonywaniu zadań Europy. zawodowych KZ(M.e)(1)5. scharakteryzować budowę geologiczną olski i omówić zasobność surowcową poszczególnych jednostek. KZ(M.e)(2)1. wymienić podstawowe grupy minerałów i scharakteryzować podstawowe minerały danej grupy. KZ(M.e)(2)2. określić cechy i własności minerałów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
KZ(M.e)(2)3. scharakteryzować procesy skałotwórcze. KZ(M.e)(2)4. rozpoznać makroskopowo skały osadowe, magmowe i metamorficzne. KZ(M.e)(2)5. określić własności hydrogeologiczne i inżynierskie skał. A M.9.1(1)1 Scharakteryzować metody dowiercania do złoża. lanowane zadania Makroskopowe rozpoznawanie skał. Uczniowie zostają podzieleni na cztero osobowe grupy. Każda grupa ma przygotować zestaw 8 skał o różnym pochodzeniu genetycznym tj. osadowe, magmowe i metamorficzne. Uczniowie szukają skał w zasobach zgromadzonych w klasopracowni geologii. Każda grupa pracuje 10 minut, wybiera okazy i opisuje je. Nauczyciel kontroluje poprawność wykonania zadania i ocenia aktywność pracy poszczególnych uczniów. o skończonej pracy uczniowie wymieniają się zestawami i rozpoznają makroskopowo skał zgromadzone przez kolegów. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne jednostki modułowej Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi. powinny być prowadzone w pracowni górnictwa otworowego wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym, stanowiska geologiczne (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: modele krystalograficzne minerałów, minerały i skały, modele przekroju złóż surowców mineralnych, rdzenie wiertnicze, eksponaty skamieniałości przewodnich, atlas mineralogiczny i petrograficzny, próbki kopalin. Środki dydaktyczne róbki skał i minerałów, rdzenie wiertnicze i plansze lub dokumenty multimedialne przedstawiające budowę Ziemi, formy tektoniczne i mikroskopowe obrazy skał i minerałów. Zalecane metody dydaktyczne Jednostka modułowa Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi. wymaga stosowania podających i praktycznych metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do rozpoznawania minerałów i skał oraz ich rozmieszczenia w skorupie ziemskiej,. rzygotowują ucznia do analizy procesów geologicznych zachodzących współcześnie i w minionych epokach geologicznych. ozwalają na poznanie dziejów Ziemi i tworzenia się złóż kopalin użytecznych. Zalecaną metodą jest pokaz z objaśnieniem i ćwiczenie przedmiotowe. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę ćwiczeń wykonywanych na lekcji i opracowań artykułów z czasopism branżowych, dotyczących rozpoznania warunków złożowych eksploatowanych złóż w olsce (np. Wiadomości naftowe i gazownicze, rzegląd geologiczny. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
1.2. 811301. M1.J2 Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; Historia wiertnictwa. KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; odział i ogólna charakterystyka metod wiercenia. KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; Urządzenia wiertnicze. rzewód wiertniczy. KS(6)2. aktualizować wiedzę z zakresu prawa górniczego ; Narzędzia wiercące. KS(8)2. wykonać czynności pracy zgodnie z obowiązującym prawem łuczka wiertnicza i zaczyny cementowe. Technologia wykonywania otworów KS(9)1. zastosować techniki negocjacyjne; wiertniczych. KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; Konstrukcje otworów wiertniczych. H(4)2. określić skutki zagrożeń w poszczególnych procesach pracy; adania techniczne próbek wiertniczych. Udostępnianie horyzontów produktywnych. H(5)1. zapobiec zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań Awarie wiertnicze. zawodowych; Zagrożenia i czynniki niebezpieczne w H(6)6. określić skutki oddziaływania czynników niebezpiecznych na organizm procesach pracy człowieka związanych z otworową eksploatacją kopalin; rzepisy regulujace prowadzenie eksploatacji H(7)1. wskazać środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze otworowej niezbędne podczas wykonywania zadań zawodowych przy obsłudze odwiertów eksploatacyjnych; H(8)1. określić zasady doboru środków ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; H(9)1. wymienić przepisy prawne regulujące prowadzenie eksploatacji otworowej; H(10)1. zidentyfikować stany zagrożenia życia i zdrowia podczas wykonywania zadań zawodowych; KZ(M.e)(3)5. Omówić znaczenie i rozwój wiertnictwa w olsce. KZ(M.e)(3)6. Omówić metody wykonywania otworów wiertniczych. KZ(M.e)(3)7. Dokonać podziału wierceń ze względu na średnicę i przeznaczenie. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
KZ(M.e)(3)8. Omówić budowę i podzespoły urządzeń wiertniczych do wierceń obrotowych. KZ(M.e)(3)9. Scharakteryzować budowę i pracę narzędzi wiercących. KZ(M.e)(3)10. Wyjaśnić utrudnienia i awarie wiertnicze i sposoby ich likwidacji. KZ(M.e)(4)1. stosować programy symulacyjne; p D M.9.1(8)1. Określić warunki powstawania złóż ropno-gazowych. A M.9.1(8)2. Scharakteryzować budowę geologiczną typowych złóż ropno - gazowych. M.9.1(8)3. Zdefiniować energię złożową i systemy energetyczne złóż ropy i gazu. M.9.1(8)4. Zdefiniować występowanie depresji w otworze i leja depresyjnego. M.9.1(8)5. Zdefiniować ciśnienie denne ruchowe i ciśnienie statyczne. M.9.1(8)6. Omówić warunki dopływu gazu i ropy do odwiertu. M.9.1(12)1. Określić cel i rodzaje prac wchodzących w zakres obróbki odwiertów eksploatacyjnych. M.9.1(12)2. Scharakteryzować urządzenia i narzędzia do wykonania obróbki p odwiertów. M.9.1(12)3. Określić przebieg obróbki odwiertów samoczynnych i pompowanych. A M.9.1(13)1. Wyjaśnić konieczność stosowania zabiegów intensyfikacji wydobycia kopalin. M.9.1(13)2. Omówić zasadę i przebieg zabiegu szczelinowania. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
lanowane zadania Uczniowie otrzymują polecenie rozpoznania narzędzi zwiercających i określenia jego rodzaju. Nauczyciel prezentuje na ekranie zdjęcia różnych typów świdrów i koronek wiertniczych. Uczniowie rozpoznają na rysunku narzędzie i opisują go w tabeli podanej przez nauczyciela i zapisanej w zeszycie. o prezentacji nauczyciel ponownie wznawia pokaz, wskazuje ucznia, który podaje swój opis. Nauczyciel ocenia prawidłowość opisu a pozostali uczniowie uzupełniają tabele o prawidłowy opia. Dokonują również samooceny pracy. rzykład wypełnienia tabeli Nr zdjęcia świder/ koronka Rodzaj I. świder diamentowy II koronka rdzeniowa gryzowa Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne jednostki modułowej Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych powinny być prowadzone w pracowni górnictwa otworowego, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym i lampą typu Lumens umożliwiająca projekcję obrazu na ekran, stanowiska wiertnictwa (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wyposażone w: narzędzia wiertnicze, projekty geologiczno-techniczne odwiertu, modele maszyn i urządzeń wiertniczych, katalogi, normy i instrukcje dotyczące maszyn i urządzeń wiertniczych Środki dydaktyczne: lansze lub dokumenty multimedialne przedstawiające urządzenia i narzędzia wiertnicze oraz sprzęt do badań laboratoryjnych umożliwiający badanie rdzeni wiertniczych i płynów złożowych. Zalecane metody dydaktyczne: Jednostka modułowa Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych wymaga stosowania podających i praktycznych metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do rozpoznawania metod wiercenia i prowadzenia pomiarów parametrów płuczki i właściwości rdzeni wiertniczych. Zalecaną metodą jest pokaz z objaśnieniem i ćwiczenie przedmiotowe. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę sprawdzianów pisemnych oraz ćwiczeń wykonywanych na lekcji. W ocenie wykonania ćwiczeń należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
1.3. 811301. M1.J3. Stosowanie języka obcego w górnictwie Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia JOZ(1)1 udzielić ogólnych informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z wykonywanym zawodem JOZ(1)2 zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi w górnictwie otworowym JOZ(1)3 posługiwać się terminologią związaną z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy JOZ(1)4 posługiwać się terminologią ogólnotechniczną w branży górnictwa otworowego JOZ(1)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo ogólne i strategie kompensacyjne; JOZ(2)1. zrozumieć i zastosować się do ustnie wypowiedzianych informacji dotyczących obowiązków i oczekiwań pracodawcy ; D JOZ(2)2. zrozumieć i zastosować ustnie wypowiedziane zasady związane z obsługą maszyn i urządzeń, w górnictwie otworowym ; D JOZ(2)3. określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych JOZ(3)1. zinterpretować polecenia pisemne dotyczące wykonywania czynności zawodowych JOZ(3)2. odczytać i zanalizować podane w sposób pisemny instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;; JOZ(3)3. rozpoznać związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu; JOZ(3)4. przełożyć język instrukcji na czynności wykonywania zadań zawodowych; JOZ(4)1. prowadzić korespondencję formalną, nieformalną i mailową;, JOZ(4)2. zabrać głos w dyskusji i argumentować własne poglądy dotyczące wykonywania zawodu;; JOZ(4)3. wyrazić swoje opinie i pomysły związane z wykonywaną pracą; JOZ(4)4. prowadzić rozmowę z przełożonym i podwładnym w zakresie wykonywania zadań zawodowych;,orozumiewanie się w języku obcym: Specjalistyczne słownictwo stosowane podczas wykonywania zadań zawodowych górnika eksploatacji otworowej Dokumentacja techniczna dotycząca górnictwa otworowego w języku obcym. Zwroty grzecznościowe. Terminologia oraz zasady gramatyki w rozwiązywaniu problemów technicznych i organizacyjnych związanych z bezpiecznym wykonywaniem czynności zawodowych Struktury leksykalno-gramatyczne Regulaminy i instrukcje stanowiskowe w języku obcym. Dokumentacja oraz analiza techniczna i technologiczna w języku obcym. Instrukcje obsługi urządzeń mechanicznych, elektrycznych dotyczące zasad bezpiecznej pracy przy ich wykorzystaniu Źródła informacji z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpiecznego prowadzenia ruchu w górniczych zakładach otworowych. Wiedza z zakresu górnictwa otworowego w zasobach internetowych. Materiały szkoleniowe z technik i technologii górnictwa otworowego oraz zasad projektowania, budowy i eksploatacji procesów technologicznych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
JOZ(4)5. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje obsługi urządzeń stosowanych na stanowiskach pracy; Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego JOZ(5)1. korzystać ze słowników jedno i dwujęzycznych ogólnych i branżowych JOZ(5)2. odszukać w prasie, literaturze fachowej i na stronach internetowych potrzebne informacje związane z wykonywaniem zawodu w górnictwie otworowym; JOZ(5)3. przekazać w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym o górnictwie otworowym; JOZ(5)4. zrozumieć informacje dotyczące wykonywanego zawodu usłyszane w mediach obcojęzycznych JOZ(5)5. zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie materiały popularyzujące tematykę bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie otworowym KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; lanowane zadania 1. rzygotować w grupach dwuosobowych dialog do sceny wydawania poleceń na podziale pracy. Dialog zaprezentujcie na forum grupy (5 minut). 2. Wykonaj opis robót górniczych związanych z budową masztu wiertni. Swoje opracowanie zaprezentuj na forum grupy (5 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: komputery z dostępem do Internetu, jedno stanowisko dla jednego ucznia. Urządzenia multimedialne i audiowizualne Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń językowych, pakiety edukacyjne dla uczniów. zasopisma branżowe obcojęzyczne,katalogi, foldery, obcojęzyczne wydawnictwa techniczne z zakresu zawodu, Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika górnictwa otworowego. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu górnictwa otworowego, porozumiewania się w języku obcym z przełożonymi i pracownikami. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Uczniowie zaliczają gdy odpowiedzą na 50% pytań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.4. 811301. M1.J4. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; Akty prawne dotyczące prowadzenia ruchu KS(3)1. zanalizować rezultaty działań; KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; KS(6)1. aktualizować wiedzę z zakresu prawa w górnictwie zakładu górniczego otworowego; rzepisy w zakresie ochrony pożarowej przy oczyszczaniu ropy naftowej; Klasy niebezpieczeństwa pożarowego magazynowanych kopalin; KS(7)1. przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; rzepisy w zakresie ochrony pożarowej przy KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; magazynowaniu ropy naftowej i gazu ziemnego; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; rzepisy w zakresie ochrony środowiska przy H(1)1. objaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; transporcie ropy naftowej i gazu ziemnego; W zakresie ochrony środowiska przy H(1)2. omówić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową; A zynności pracy zgodnie z obowiązującym H(1)4. wyjaśnić pojęcia z zakresu ergonomii; prawem; rzepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; H(1)5. szacować poziom ryzyka zawodowego na stanowisku pracy; Instytucje oraz służby działające w zakresie H(2)1. Wymienić instytucje oraz służby działające ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; Zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy ; H(2)2. określić zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)3. zinterpretować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; H(3)1. rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(3)2. rozpoznać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H (3)3. opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i D ojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; rawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; ojęcia związane z ochroną przeciwpożarową; rocedury postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w wybranym rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
higieny pracy w wybranym zakresie górnictwa; H(3)4. wskazać prawa i obowiązki pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy wynikające z przepisów prawa; H(4)3. zidentyfikować źródła zagrożeń szkodliwych i uciążliwych występujących na określonych stanowiskach pracy; A H(5)5. scharakteryzować zagrożenia według ich rodzaju i ciężkości; H(6)1. analizować skutki oddziaływania szkodliwych czynników fizycznych na organizm człowieka; D H(6)2. analizować skutki oddziaływania szkodliwych czynników chemicznych na organizm człowieka; D H(6)3. analizować skutki oddziaływania szkodliwych czynników biologicznych na organizm człowieka; D H(6)4. analizować skutki oddziaływania szkodliwych czynników psychofizycznych na organizm człowieka; D H(6)5. określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; H(7)1. określić kryteria ergonomicznej struktury przestrzennej stanowisk pracy; H(7)2. sformułować zasady ergonomicznego kształtowania wyrobów: maszyn, urządzeń i stanowisk pracy; A H(7)6. posługiwać się przepisami prawnymi i normami dotyczącymi ergonomii; H(7)3. określić ergonomiczne zasady organizacji pracy i stanowisk pracy; H(7)4. przewidzieć wpływ wprowadzanych zmian na poszczególnych etapach procesu produkcyjnego na poziom bezpieczeństwa i higieny pracy; D H(7)10. analizować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową D i ochroną środowiska; H(7)11. określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; D H(7)12. zorganizować wybrane stanowisko pracy zgodnie H(7)17. analizować regulaminy oraz instrukcje stanowiskowe pod względem D zakresie górnictwa; Definicja i cele ergonomii. Źródła zagrożeń naturalnych, fizycznych, biologicznych, chemicznych, psychofizycznych. Skutki zagrożeń naturalnych, fizycznych, biologicznych, chemicznych, psychofizycznych. ojęcia, rodzaje i charakterystyka zagrożeń czynnikami występującymi w procesach pracy w górnictwie, ze szczególnym uwzględnieniem: czynników naturalnych, szkodliwych i uciążliwych. Nowoczesne wyposażenie stanowisk pracy, mechanizacja, automatyzacja. Środki ochrony indywidualnej. Środki ochrony zbiorowej Środki ucieczkowe, aparaty, maski inne Ratownictwo górnicze Sprzęt ratowniczy Zasady prowadzenia akcji ratowniczej Współdziałanie i pomoc choroby zawodowej. Wymagania bezpieczeństwa dotyczące procesów pracy. Rodzaje zanieczyszczeń przemysłowych środowiska naturalnego. Techniki ochrony środowiska stosowane w przemyśle. Zasady prowadzenia gospodarki odpadami i opakowaniami w przedsiębiorstwie zgodnie z wytycznymi przepisów i norm w zakresie ochrony środowiska. Zagrożenia pożarowe, chemiczne, wybuchowe oraz metody prewencji i ich zwalczania w rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
zgodności z przepisami w zakresie ochrony środowiska; H(7)18. scharakteryzować wymagania dotyczące bezpiecznej eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych; D H(7)19. przetestować działanie maszyn i urządzeń technicznych pod kątem przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy; H(8)2. określić zasady doboru środków ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; H(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do rodzaju wykonywanych prac; H(8)4. scharakteryzować funkcje odzieży ochronnej; H(8)5. ocenić prawidłowość doboru środków ochrony indywidualnej i D zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych; H(9)1. wymienić przepisy prawne regulujące prowadzenie eksploatacji A otworowej; H(9)2.omówić przepisy prawa ochrony środowiska; H(9)3.zanalizować przepisy prawa geologicznego i górniczego; H(9)4. zastosować podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas D wykonywania prac na określonym stanowisku; H(9)5. określić sposoby prowadzenia gospodarki odpadami, gospodarki wodnościekowej D oraz w zakresie ochrony powietrza w przedsiębiorstwie; H(9)6. przewidzieć konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych; H(9)9. dokonać analizy danych uzyskanych podczas przeglądów obiektów, D pomieszczeń i stanowisk pracy pod względem zgodności z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; H(9)10. wyszczególnić wymagania ochrony środowiska przy eksploatacji otworowej kopalin; H(9)11. wymienić niezbędne środki ppoż spełniające wymogi przepisów D ochrony przeciwpożarowej przy obróbce i rekonstrukcji odwiertów eksploatacyjnych; H(9)12. wyszczególnić wymagania ochrony środowiska przy obróbce i rekonstrukcji odwiertów eksploatacyjnych; H(9)13. określić zagrożenia środowiska wynikające z erupcji wiertniczych. D przedsiębiorstwie. ierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia. Organizacja służby H w przedsiębiorstwie. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwie. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
H(9)14. wskazać podstawowe wykroczenia w sferze zagrożeń bhp. H(10)1. zidentyfikować stany zagrożenia życia i zdrowia podczas wykonywania zadań zawodowych; H(10)2. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania D czynności zawodowych technika bezpieczeństwa i higieny pracy; H(10)3. zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej; H(10)4. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji D stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych technika bezpieczeństwa i higieny pracy; H(10)5. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; H(10)6.określic zasady alarmowania i powiadamiania o zaistnieniu zagrożenia naturalnego w miejscu pracy H(10)7.określić zasady postępowania w wyniku wystąpienia zagrożeń naturalnych H(10)8.określić zasady prowadzenia ewakuacji z zagrożonego rejonu pracy H(10)9.określić zasady współdziałania z służbami ratowniczymi przy ewakuacji i zabezpieczaniu zagrożonego rejonu pracy M.9.1(3)1. omówić system i podział prawa polskiego; M.9.1(3)2. omówić prawo polskie w górnictwie; M.9.1(3)3. określić podział aktów prawnych; A M.9.1(3)4 wskazać akty prawne ogłoszone w Dzienniku Ustaw; M.9.1(3)5. wskazać akty prawne ogłoszone dotyczące prowadzenia ruchu zakładu górniczego otworowego; M.9.2(3)1. stosować przepisy w zakresie ochrony pożarowej przy oczyszczaniu ropy naftowej M.9.2(3)2. stosować przepisy w zakresie ochrony pożarowej przy oczyszczaniu ropy naftowej lanowane zadanie 1. Na podstawie dokumentów dokonaj ustalenia zakresu działań organów nadzorujących pod względem przestrzegania prawa geologicznego i górniczego.zaprezentuj swoje opracowanie na forum grupy (5 minut). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
2. Na podstawie dokumentów dokonaj ustalenia zakresu działań organów nadzorujących i kontrolujących pod względem przestrzegania prawa. Swoje opracowanie zaprezentuj na forum grupy (5 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne je3dnostki modułowej Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w zestawy norm i przepisów prawa, prawa pracy oraz dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu; drukarka i skaner, pakiet programów biurowych oraz urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, zestawy norm i przepisów prawa, prawa pracy oraz dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. zasopisma branżowe, katalogi, filmy i tematyczne prezentacje multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Jednostka modułowa Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako, przedsiębiorcy. owinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Dominującą powinna być metoda tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego ćwiczenia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.5. 811301. M1.J5. rowadzenie działalności gospodarczej w górnictwie. otworowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie otworowym: KS(3)3. przewidywać skutki złego stanu technicznego maszyn i urządzeń Mechanizm rynkowy w branży górnictwa górniczych; otworowego. KS(4)1. zanalizować zmiany zachodzące w branży; odmioty gospodarcze funkcjonujące w branży KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; górnictwa otworowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
KS(6)3. rozwijać wiedze zawodową w zakresie zagrożeń; rzepisy prawa o ochronie danych osobowych, prawa podatkowego i autorskiego. KS(7)1. przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; Opłaty z tytułu działalności górniczej. KS(8)3. wydawać polecenia pracy zgodne z zasadami bhp rzepisy obowiązujące przy podejmowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej w branży KS(9)1. zastosować techniki negocjacyjne; górnictwa otworowego. KS(10)2. rozwiązać konflikty w zespole; Etapy rozpoczynania działalności gospodarczej w branży górnictwa otworowego. DG(1)1. określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży Zasady tworzenia biznesplanu dla przedsiębiorstwa z górnictwa otworowego; branży górnictwa otworowego. DG(1)2. rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży górnictwa Zasady tworzenia dokumentacji likwidacyjnej zakład otworowego; górniczy. DG(2)1. zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych rowadzenie przedsiębiorstwa w branży górnictwa osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; otworowego: DG(2)2. określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów o Klasyfikacja przedsiębiorstw i instytucji z branży ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa górniczej. autorskiego; rzedsiębiorstwa górnicze i ich wpływ na otoczenie. DG(2)3.określić przepisy o opłatach z tytułu działalności górnictwa otworowego;; Rodzaje działalności gospodarczej. DG(3)1. zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności przedsiębiorstw górniczych. gospodarczej w branży górnictwa otworowego; Współpraca przedsiębiorstw z branżą górniczą. DG(3)2. określić przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w Organizacja stanowiska biurowego. branży górnictwa otworowego; rowadzenie korespondencji pomiędzy DG(3)3. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z przedsiębiorstwami. zakresu prowadzenia działalności gospodarczej w branży górnictwa otworowego; Obsługa urządzeń biurowych i programów DG(4)1. dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży komputerowych. górnictwa otworowego lan marketingowy. DG(4)2. wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami Ankiety i metody jej przeprowadzania. funkcjonującymi w górnictwa otworowego; ilansowość i rentowność prowadzonego przedsiębiorstwa z branży górniczej. DG(4)3. określić wpływ przedsiębiorstw górnictwa otworowego na otoczenie; DG(5)1. wskazać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży górnictwa otworowego; DG(5)2. zanalizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży górnictwa otworowego; DG(6).1. zaplanować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży górnictwa otworowego; D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
DG(6).2. zorganizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży górnictwa otworowego; DG(7)1. wyznaczyć kolejne etapy ustanowienia działalności gospodarczej w D branży górnictwa otworowego DG(7)2. skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży górnictwa otworowego; DG(7)3. wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności D gospodarczej w branży górnictwa otworowego; DG(7)4. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności D gospodarczej w branży górnictwa otworowego; DG(7)5. sporządzić przykładowy plan likwidacji zakładu górniczego dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; DG(8)1. wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie; DG(8)2. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; DG(9)1. posługiwać się urządzeniami biurowymi; DG(9)2. skorzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej; DG(10)1. opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności D gospodarczej w branży górnictwa otworowego; DG(10)2. dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań; DG(10)3. podjąć współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży marketingowej; DG(11)1. dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej w branży górnictwa otworowego; DG(11)2. oceniać efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; lanowane zadania 1. Opracować w grupach czteroosobowych poradnik Krok po kroku zakładam własną górniczą działalność gospodarczą. Swoje opracowanie zaprezentuj na forum grupy (15 minut). 2. Opracować w grupach czteroosobowych poradnik rowadzę własną górniczą działalność gospodarczą. Swoje opracowanie zaprezentuj na forum grupy (15 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Jednostka modułowa rowadzenie działalności gospodarczej w górnictwie. wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako, przedsiębiorcy. owinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25