KBF-4101-07-02/2012 P/12/036 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

KBF-4101-07-02/2012 P/12/036 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli P/12/036 Zadłużenie wybranych instytucji sektora finansów publicznych oraz Krajowego Funduszu Drogowego Jednostka przeprowadzająca kontrolę Najwyższa Izba Kontroli Departament Budżetu i Finansów Kontrolerzy 1. Beata Ogrodowicz, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 82505 z dnia 20 sierpnia 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) 2. Wiesław Lipski, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 82506 z dnia 20 sierpnia 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 3-4) Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy (dowód: akta kontroli str. 5-6) II. Ocena kontrolowanej działalności Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie 1 działalność Miasta Stołecznego Warszawy w zbadanym zakresie. Pozytywną ocenę uzasadniają: - utrzymywanie wskaźnika udziału zadłużenia ogółem w dochodach oraz wskaźnika obciążenia dochodów kosztami obsługi zadłużenia na poziomie nieprzekraczającym limitów określonych w art. 170 i 169 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych 2, - przestrzeganie zasad i limitów zaciągania zobowiązań finansowych, określonych w przepisach prawa oraz w uchwałach organu stanowiącego, - terminowe regulowanie zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczki, wyemitowanych papierów wartościowych oraz udzielonych poręczeń, - prawidłowe ewidencjonowanie tytułów dłużnych w księgach rachunkowych i rzetelne sporządzenie sprawozdań o stanie zobowiązań, - prowadzenie aktywnego nadzoru oraz podejmowanie działań w stosunku do samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których Miasto Stołeczne Warszawa jest organem tworzącym, w celu poprawy ich sytuacji finansowej. 1 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2 Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm. 2

Badaniem zostały objęte zobowiązania Miasta Stołecznego Warszawy z okresu od początku 2010 r. do końca II kwartału 2012 r., z uwzględnieniem działań związanych z ich zaciąganiem w latach wcześniejszych, na tle danych o zadłużeniu i sytuacji Miasta od 2008 r. Opis stanu faktycznego III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Struktura zadłużenia i jego dynamika W latach 2008-2011 r. kwota zobowiązań ogółem wzrosła z 2.260.671.152,03 zł do 5.966.430.195,98 zł, tj. o 164%. Jednocześnie dynamika wzrostu zmniejszyła się z 78% w 2009 r., 31,5% w 2010 r. do 12,8% w 2011 r. W ciągu pierwszych dwóch kwartałów 2012 r. Miasto Stołeczne Warszawa nie zaciągało nowych zobowiązań, a zadłużenie ogółem wyrażone w złotych obniżyło się do kwoty 5.836.619.702,37 zł. W badanym okresie zmianie ulegała struktura zobowiązań. W 2008 r. 99,4% wszystkich zobowiązań Miasta stanowiły zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek. W kolejnych latach udział tych zobowiązań w strukturze długu malał na rzecz zobowiązań z tytułu obligacji komunalnych. Na koniec 2011 r. udział kredytów i pożyczek w zobowiązaniach ogółem stanowił 48,3%, a obligacji 51,7%. Zobowiązania wymagalne na koniec lat od 2008 r. do 2010 r. wynosiły odpowiednio 47.633,11 zł, 4.750,00 zł, 2.303.262,01 zł. Zobowiązania wymagalne wykazane w sprawozdaniu łącznym Rb-Z za 2010 r. powstały w budżecie Zarządu Gospodarki Nieruchomościami w Dzielnicy Praga Południe. Na koniec 2011 r. i na koniec II kwartału 2012 r. Miasto nie wykazywało zobowiązań wymagalnych. Wskaźniki zadłużenia i kosztów obsługi długu, określone w art. 169 i 170 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, nie zostały przez Miasto Stołeczne Warszawa przekroczone 3. Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata 2012-2033, przyjęta uchwałą Rady Miasta nr XXIX/631/2011 z dnia 15 grudnia 2011 r., zakłada utrzymanie wartości wskaźnika zadłużenia poniżej 50% w całym okresie. (dowód: akta kontroli str. 418-451, 490-491, 496-499) Zobowiązania długo i krótkoterminowe spółek prawa handlowego ze 100% udziałem Miasta Stołecznego Warszawy 4 według zatwierdzonych sprawozdań finansowych w poszczególnych latach badanego okresu wynosiły 1.146.042.154,52 zł na koniec 2008 r., 1.961.946.636,43 zł w 2009 r., 3.092.099.522,39 zł w 2010 r., 2.544.075.571,15 zł w 2011 r. Największy udział w zadłużeniu miały w 2008 r. Miejskie Zakłady Autobusowe sp. z o.o. 23,1%, a w latach 2009-2011 Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawie S.A. 47,6%, 46,6% i 54,4%. W okresie od początku 2008 r. do końca II kwartału 2012 r. Miasto było organem tworzącym dla 31 samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (spzoz). Łączny wynik finansowy podległych spzoz, począwszy od 2009 r. jest ujemny, a na dzień 30 czerwca 2012 r. wyniósł minus 51.521.552 zł. Zadłużenie jednostek powiązanych Miasta Stołecznego Warszawy było monitorowane i analizowane m.in. przez Biuro Nadzoru Właścicielskiego, Biuro Polityki Zdrowotnej oraz Biuro Polityki Długu i Zarządzania Płynnością na podstawie przekazywanych sprawozdań. Od 2011 r., w związku z faktem, że ocena ratingowa 3 Do 2011 r. obliczane w wariancie ostrożnościowym, tj. bez uwzględnienia wyłączeń określonych w art. 169 ust. 3 i w art. 170 ust. 3 ustawy o finansach publicznych z 2005 r. 4 W 2008 r. było 29 takich spółek, 2009 r. 8, 2010 r. 26, 2011 r. 24 i na 30 czerwca 2012 r. 22. 3

Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa Opis stanu faktycznego Miasta uwzględnia, jako zadłużenie pośrednie, dług spółek komunalnych, informacje na temat zadłużenia spółek strategicznych, sytuacji finansowej spzoz oraz poręczeń i gwarancji, zgodnie z wytycznymi Skarbnika Miasta Stołecznego Warszawy, są zamieszczane w kwartalnych biuletynach opracowywanych przez Biuro Polityki Długu i Zarządzania Płynnością i prezentowane władzom Miasta. (dowód: akta kontroli str. 718-760) W działalności Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Miasta Stołecznego Warszawy w zbadanym zakresie. 2. Przestrzeganie limitów określonych przez organ stanowiący gminy oraz zasad zaciągania zobowiązań i udzielania poręczeń i gwarancji Limit zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych oraz kredytów i pożyczek zaciąganych na sfinansowanie przejściowego deficytu budżetu (zobowiązania krótkoterminowe), określony w uchwale budżetowej na rok 2010 w wysokości 1.000.000.000 zł, został wykorzystany w kwocie 24.632.113,89 zł przez okres 2 dni i w kwocie 5.816.381 zł przez 1 dzień (kredyt w rachunku bieżącym). Limit zobowiązań zaciąganych na sfinansowanie planowanego deficytu budżetu Miasta Stołecznego Warszawy (zobowiązania długoterminowe), w wysokości 1.749.411.340 zł został wykorzystany w kwocie 1.699.411.000 zł. Miasto Stołeczne Warszawa w 2010 r. wyemitowało cztery serie obligacji o łącznej wartości nominalnej 999.411.000 zł oraz zaciągnęło dwa kredyty w łącznej wysokości 700.000.000 zł 5. Rada Warszawy nie określiła na 2010 r. limitu poręczeń i gwarancji. W trakcie kontroli nie stwierdzono, aby Miasto takie umowy zawarło. W uchwale budżetowej na rok 2011 Rada Miasta Stołecznego Warszawy ustaliła limit zobowiązań krótkoterminowych w wysokości 1.100.000.000 zł oraz limit zobowiązań długoterminowych w kwocie 800.000.000 zł. W tym okresie Miasto Stołeczne Warszawa nie zaciągało zobowiązań krótkoterminowych. W ramach limitu zobowiązań długoterminowych Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy przeprowadziła emisję dwóch serii obligacji o łącznej wartości nominalnej 600.000.000 zł. W 2011 r. kredyty i pożyczki nie były zaciągane. Limit poręczeń w wysokości 40.000.000 zł, określony uchwałą Rady Miasta z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie zmian w budżecie, został wykorzystany w kwocie 39.882.091 zł. dowód: akta kontroli str. 370-417, 452-453) W okresie od początku 2010 r. do końca II kwartału 2012 r. Urząd Miasta Stołecznego Warszawy obsługiwał 16 zobowiązań z tytułu długoterminowych kredytów i jednej pożyczki, zaciągniętych w latach 1994-2010. Zawarcie 16 umów było poprzedzone uchwałą organu stanowiącego gminy w sprawie zaciągnięcia kredytów/pożyczki, określającą wysokość zobowiązania, ze wskazaniem przeznaczenia środków, tj. zgodnie z przepisami obowiązujących ustaw samorządowych. dowód: akta kontroli str. 454-458, 913) W przypadku umowy nr 1.7729 o udzielenie kredytu w wysokości 45.000.000 EUR, zawartej w dniu 14 grudnia w 1994 r., Rada Miasta Stołecznego Warszawy wyraziła 5 W Europejskim Banku Inwestycyjnym w kwocie 500.000.000 zł na podstawie umowy nr FIN 25.696 z dnia 28 lipca 2010 r. i w Banku Rozwoju Rady Europy w kwocie 200.000.000 zł na podstawie umowy nr F/P1709 z dnia 5 sierpnia 2010 r. 4

zgodę na wejście w życie ww. umowy w uchwale Nr XXVI/191/95 z dnia 27 listopada 1995 r. w sprawie finansowania i realizacji inwestycji pn. Oczyszczalnia Ścieków Południe. dowód: akta kontroli str. 459-468) Przed zawarciem 15 umów dotyczących zaciągnięcia zobowiązań długoterminowych zarządy gmin uzyskały pozytywne opinie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie o możliwości spłaty planowanego kredytu, zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych. W odniesieniu do umowy nr 1.7729 z 1994 r. oraz umowy pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w trakcie kontroli Urząd Miasta Stołecznego Warszawy nie przedstawił stosownej opinii RIO. dowód: akta kontroli str. 459-468) Zaciągnięcie kredytów w polskich bankach zostało poprzedzone postępowaniami o udzielenie zamówienia publicznego. W odniesieniu do kredytów zaciągniętych w Europejskim Banku Inwestycyjnym i Banku Rozwoju Rady Europy nie było takiego wymagania. Wszystkie długoterminowe zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczki zostały zaciągnięte na finansowanie planowanego deficytu budżetu Miasta Stołecznego Warszawy. Zarówno umowy kredytowe, jak i umowa pożyczki nie przewidywały kapitalizacji odsetek. 17 umów zostało podpisanych przez osoby upoważnione oraz 16 było opatrzonych kontrasygnatą Skarbnika Gminy. Umowa nr 1.7729 z 1994 r. została przedłożona do kontroli jedynie w wersji bez podpisu Skarbnika Miasta Stołecznego Warszawy. dowód: akta kontroli str. 459-468) Od początku 2010 r. do końca II kwartału 2012 r. obsługiwane były obligacje wyemitowane przez Miasto Stołeczne Warszawa w latach 2009-2011, tj. jedna seria obligacji wyemitowanych na rynku zagranicznym (euroobligacje) o wartości nominalnej 200.000.000 EUR oraz siedem serii obligacji wyemitowanych na rynku krajowym, o łącznej wartości nominalnej 2.199.411.000 zł, a także obligacje wyemitowane przez Gminę Warszawa Białołęka w 2002 r. seria C o wartości 6.000.000 zł i seria D o wartości 6.500.000 zł. Wszystkie ww. emisje zostały przeprowadzone na podstawie uchwał organu stanowiącego w sprawie emisji obligacji oraz określenia zasad ich nabywania, zbywania i wykupu, tj. zgodnie z obowiązującymi przepisami ustaw samorządowych. (dowód: akta kontroli str. 771-887) W okresie od początku 2010 r. do końca II kwartału 2012 r. obowiązywało 20 umów poręczenia zawartych w latach 2000-2011, w tym 12 poręczeń kredytów udzielonych przez banki dziesięciu samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej, cztery poręczenia prawidłowego wydatkowania środków w związku z realizacją przez spzoz projektów dofinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) udzielone Wojewodzie Mazowieckiemu jako instytucji pośredniczącej oraz cztery poręczenia kredytów udzielonych przez []) 6 towarzystwom budownictwa społecznego (tbs),dla których Miasto Stołeczne Warszawa jest organem założycielskim. Kwota udzielonych poręczeń za zobowiązania spzoz wynosiła 188.767.841 zł, a za zobowiązania tbs 8.000.000 zł. 6 Wyłączenie jawności na podstawie art.11 ust. 4 ustawy o znk oraz art. 5 ust.2 ustawy o ddip 5

W badanym okresie udzielono jednego poręczenia na kwotę 39.882.091 zł dotyczącego kredytu udzielonego SPZOZ Szpital Praski przez [] 7. W okresie tym wygasły cztery poręczenia, w tym dwa w związku ze spłatą kredytów przez spzoz oraz dwa w związku ze spłatą przez Miasto Stołeczne Warszawa kredytów zlikwidowanego SPZZOZ SOLEC. Poręczenia prawidłowego wydatkowania środków w związku z realizacją przez spzoz projektów dofinansowanych ze środków EFRR, udzielane w latach 2005-2006 wygasły w 2010 i 2011 r. Kwota poręczeń udzielonych za zobowiązania spzoz ulegała systematycznemu zmniejszeniu. Na koniec 2010 r. wynosiły one 95.256.086 zł (74.945.089 zł z tytułu kapitału), 2011 r. 90.165.925 zł (62.928.861 zł), a na koniec czerwca 2012 r. 84.058.482 zł (58.303.382 zł). Poręczenia kredytów tbs w [] 8 udzielone zostały w latach 2000-2002. W badanym okresie ilość tych poręczeń i kwota zobowiązań z nich wynikająca nie ulegała zmianie i na koniec czerwca 2012 r. wynosiła 8.000.000 zł. Czynności prawnych związanych z udzielaniem poręczeń dokonywały osoby uprawnione. W umowach poręczenia określone były termin i kwota poręczenia, tj. spełniony był wymóg określony w art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. (dowód: akta kontroli str. 176-298) Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa Opis stanu faktycznego Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa W działalności Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Miasta Stołecznego Warszawy w zakresie przestrzegania zasad i limitów zaciągania zobowiązań z tytułu kredytów, pożyczek, emisji obligacji oraz udzielania poręczeń. 3. Terminowość regulowania zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów, pożyczek i wyemitowanych obligacji oraz uruchomionych poręczeń NIK zbadała wszystkie obsługiwane w okresie od początku 2010 r. do końca II kwartału 2012 r. zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczki, emisji obligacji oraz udzielonych poręczeń. Analiza harmonogramów spłat i warunków obsługi obligacji, wyciągów bankowych i dowodów źródłowych dotyczących płatności z powyższych tytułów wykazała, że płatności zostały zrealizowane terminowo. Spłata zobowiązań wynikających z umów poręczeń następowała zgodnie z terminem określonym w tych umowach. (dowód: akta kontroli str. 607-616) W działalności Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie terminowość regulowania zobowiązań Miasta z tytułu kredytów, pożyczki, obligacji oraz poręczeń. 7 Wyłączenie jawności na podstawie art.11 ust. 4 ustawy o znk oraz art. 5 ust.2 ustawy o ddip 8 Wyłączenie jawności na podstawie art.11 ust. 4 ustawy o znk oraz art. 5 ust.2 ustawy o ddip 6

4. Prawidłowość sporządzania sprawozdań Rb-Z za 2010 r. i 2011 r. oraz ewidencjonowania tytułów dłużnych w księgach rachunkowych Miasto Stołeczne Warszawa sporządziło sprawozdania łączne Rb-Z za 2010 r. i 2011 r. na podstawie sprawozdań jednostkowych otrzymanych z jednostek podległych oraz własnego sprawozdania jednostkowego, tj. zgodnie z 4 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych 9. Łączne sprawozdanie Rb-Z za IV kwartał 2010 r. obejmowało 959 sprawozdań jednostkowych, a za IV kwartał 2011 r. 970. Łączne sprawozdanie Rb-Z za 2010 r. przekazano do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie w terminie określonym w Załączniku Nr 7 Terminy sporządzania i przekazywania sprawozdań oraz odbiorcy sprawozdań w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego do ww. rozporządzenia Ministra Finansów. Do sprawozdania za IV kwartał 2010 r. sporządzono dwie korekty: jedną w części A, która wynikała ze złożenia korekty sprawozdania przez jedną z dzielnic, drugą w części C, wynikającą z błędu rachunkowego. Korekty przekazano do RIO w dniach 29 marca i 28 kwietnia 2011 r. Korekta sprawozdania za IV kwartał 2011 r., przekazana do RIO 16 kwietnia 2012 r., dotyczyła części C sprawozdania i wynikała ze zmniejszenia kwoty kredytów na realizację projektów finansowanych z udziałem środków unijnych oraz kwoty udziału własnego. Sprawozdania jednostkowe Rb-Z jednostek podległych (jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych) przekazywane były do Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w formie papierowej oraz elektronicznej, co umożliwiało automatyczną konsolidację tych sprawozdań do łącznego sprawozdania sporządzanego przez Urząd. (dowód: akta kontroli str. 469-513) Wszystkie obsługiwane przez Miasto Stołeczne Warszawa kredyty bankowe, pożyczki i obligacje zostały wykazane w sprawozdaniu jednostkowym Rb-Z za 2010 r. i 2011 r. w prawidłowych wysokościach i właściwych grupach wierzycieli. Zobowiązania Miasta ewidencjonowane były na właściwych kontach, określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej 10. Zobowiązania w sprawozdaniach Rb-Z zostały ujęte w wartościach nominalnych bez odsetek. Ewidencja analityczna prowadzona była w sposób pozwalający na ustalenie tytułów zobowiązań oraz grup wierzycieli. (dowód: akta kontroli str. 671-717) Analiza wyciągów bankowych z wybranych losowo czterech miesięcy 2010 i 2011 r. nie wykazała obsługi innych kredytów i pożyczek, poza ujętymi w księgach rachunkowych Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Nie stwierdzono także płatności z tytułu innych umów o podobnym charakterze ekonomicznym. (dowód: akta kontroli str. 593-595) 9 Dz.U. Nr 43, poz. 247. 10 Dz.U. Nr 128, poz. 861 ze zm. 7

Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa Analiza ewidencji konta 201 Rozrachunki z dostawcami według stanu na 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2011 r., wyciągów bankowych do rachunku bieżącego wydatków Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy za styczeń 2011 r. i styczeń 2012 r. oraz dowodów źródłowych zaksięgowanych i zapłaconych w tych miesiącach nie wykazała przypadków regulowania zobowiązań po upływie terminu płatności. Nie stwierdzono zobowiązań, które powinny być wykazane na dzień 31 grudnia 2010 r. bądź 31 grudnia 2011 r. jako wymagalne. Badane wydatki ujęte zostały w księgach rachunkowych Urzędu w okresach sprawozdawczych, których dotyczyły. Sprawozdania jednostkowe Rb-Z Miasta Stołecznego Warszawy za IV kw. 2010 i 2011 r., w których nie wykazano zobowiązań wymagalnych, zostały sporządzone prawidłowo. Badanie wykazało również, że Miasto nie korzystało w tym okresie z tzw. kredytów kupieckich. Na koniec 2010 i 2011 r. nie wystąpiły także zobowiązania wynikające z faktur, których termin płatności przekraczał 12 miesięcy. (dowód: akta kontroli str. 663-670) W działalności Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie Miasto Stołeczne Warszawa w zakresie prawidłowości ewidencjonowania tytułów dłużnych w księgach rachunkowych i wykazywania ich w sprawozdaniach Rb-Z. 5. Działania podejmowane przez Miasto Stołeczne Warszawa w stosunku do spzoz w celu poprawy ich sytuacji finansowej W okresie od początku 2008 r. do końca II kwartału 2012 r. funkcjonowało 31 spzoz, dla których Miasto Stołeczne Warszawa było organem założycielskim. W związku ze zmianami w organizacji i funkcjonowaniu spzoz, na koniec czerwca 2012 r. funkcjonowało 28 spzoz i Spółka Szpital SOLEC sp. z o.o. prowadząca niepubliczny zakład opieki zdrowotnej pod nazwą Szpital SOLEC NZOZ. (dowód: akta kontroli str. 20-21) W ww. okresie, w celu poprawy efektywności nadzorowanych spzoz, dokonano zmian w organizacji i funkcjonowaniu niektórych jednostek. Zrestrukturyzowany i przekształcony w zakresie formy prawnej i organizacyjnej został SPZZOZ SOLEC. W ramach I etapu restrukturyzacji, w 2010 r. wydzielono z jego struktur 10 przychodni specjalistycznych, z których dziewięć przekazano do SPZOZ Warszawa Wola, a jedną do SZPZLO Warszawa-Mokotów. Program reorganizacji SPZZOZ SOLEC przyjęty został Uchwałą Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 10 czerwca 2010 r. Na mocy Uchwały Rady Miasta z 9 września 2010 r. SPZZOZ Solec został zlikwidowany z dniem 28 lutego 2011 r., a jego zadania z dniem 1 marca 2011 r. przejęła Spółka Szpital SOLEC sp. z o.o. Spółka utworzona została na mocy Uchwały Rady Miasta z 10 czerwca 2010 r. w sprawie wyrażenia zgody na utworzenie Spółki i przeznaczenia środków z budżetu Miasta Stołecznego Warszawy na objęcie kapitału zakładowego Spółki oraz wyposażenia Spółki w majątek pozostały po likwidacji SPZZOZ SOLEC. Początkowy kapitał zakładowy Spółki w wysokości 8.000.000 zł wniesiony został w formie pieniężnej w całości przez Miasto Stołeczne Warszawa. Spółka wyposażona została w majątek pozostały po likwidacji SPZZOZ SOLEC. W I połowie 2012 r. kapitał zakładowy Spółki został podwyższony o 5.000.000 zł poprzez utworzenie nowych 8

5.000 udziałów po 1.000 zł każdy, objętych w całości przez Miasto Stołeczne Warszawa. (dowód: akta kontroli str. 25-53) W 2010 r. rozszerzono działalność SPZLO Warszawa-Ursynów i przekształcono w SPZOZ Warszawa-Ursynów. Zmiany te nastąpiły w związku z wybudowaniem szpitala Ursynowskie Dzienne Centrum Zabiegowe. W 2011 r. połączono SZPZLO Warszawa-Bródno z SZPZLO Warszawa-Targówek, a w I połowie 2012 r. rozpoczęto proces łączenia Centrum Odwykowego SPZOZ z Ośrodkiem Terapii Uzależnień Alkoholowych SPZOZ. Zmiany w organizacji i funkcjonowaniu spzoz podległych Miastu przeprowadzone zostały na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym 11, ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej 12, Uchwały Nr XXVIII/534/2004 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 15 kwietnia 2004 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości Miasta oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata 13 z wykorzystaniem postanowień Uchwały Nr 58/2009 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2009 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia. (dowód: akta kontroli str. 120-122) Sytuacja finansowa spzoz nadzorowanych przez Miasto w okresie od 2008 r. do końca czerwca 2012 r. ulegała pogorszeniu. Na koniec 2008 r. spzoz osiągnęły łącznie dodatni wynik finansowy w wysokości 2.504.578 zł. Od 2009 r. generowały one stratę, która na koniec 2009 r. wyniosła 7.700.401 zł, a na koniec 2010 i 2011 r. odpowiednio 48.175.495 zł i 68.547.960 zł. Na koniec czerwca 2012 r. strata ogółem wynosiła 51.521.552 zł. Od 2008 r. systematycznie rosła ilość spzoz osiągających stratę na działalności. Na koniec 2008 r. stratę osiągnęło siedem spzoz, a na koniec czerwca 2012 r. 20 spzoz. Spółka Szpital SOLEC sp. z o.o. pierwszy rok swojej działalności zakończyła stratą w wysokości 4.747.716 zł. Na koniec czerwca 2012 r. strata Spółki, z uwzględnieniem świadczeń wykonanych ponad limit określony w umowach kontraktowych z NFZ na 2012 r., wynosiła 1.794.724 zł. Łączne zadłużenie spzoz w okresie od końca 2008 r. do końca II kwartału 2012 r. wzrosło o 28.760.506 zł. Na koniec 2008 r. zadłużenie tych jednostek wynosiło 159.954.462 zł. W latach 2009 i 2010 zwiększyło się odpowiednio do 177.219.654 zł i 200.172.683 zł. W 2011 r. zadłużenie zmniejszyło się do 190.733.796 zł, a na koniec czerwca 2012 r. do 188.714.968 zł. Spadek zadłużenia ogółem spzoz na koniec 2011 r. i na koniec czerwca 2012 r. wynikał głównie z przejęcia przez Miasto Stołeczne Warszawa zobowiązań SPZZOZ SOLEC w związku z jego likwidacją z dniem 28 lutego 2011 r. W kontrolowanym okresie zmniejszyła się ilość zadłużonych spzoz. Na koniec 2008 r. zadłużonych było 16 spzoz, a na koniec czerwca 2012 r. 11 spzoz. (dowód: akta kontroli str. 8-9) Miasto Stołeczne Warszawa w latach 2010-2012 udzielało podległym spzoz wsparcia w formie dotacji na realizację zadań inwestycyjnych i remontowych. Dotacje na realizację zadań inwestycyjnych w 2010 r. otrzymało 17 spzoz na kwotę ogółem 164.383.073 zł, w 2011 r. 15 na kwotę 105.380.632 zł, a w I połowie 11 Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591 ze zm. 12 Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm. 13 Dz.Urz. Woj. Maz. Nr 119, poz. 2927 ze zm. 9

czerwca 2012 r. pięć na kwotę 8.350.514 zł. Dotacje na realizację zadań remontowych w 2010 r. otrzymało sześć spzoz na kwotę ogółem 1.296.969 zł, w 2011 r. dziewięć na kwotę 2.038.055 zł, a w I połowie 2012 r. cztery na kwotę 378.466 zł. Działania te były zgodne z postanowieniami art. 114 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej 14. Oprócz dotacji na realizację zadań inwestycyjnych i remontowych Miasto przekazało placówkom służby zdrowia dotacje na realizację zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie programów zdrowotnych i promocji zdrowia. W 2010 r. kwota tych dotacji wyniosła 14.032.608 zł, w 2011 r. 12.530.762 zł, a w I połowie 2012 r. 5.648.226 zł. W okresie od początku 2010 r. do końca czerwca 2012 r. Miasto Stołeczne Warszawa poniosło koszty w związku ze spłatą kredytów poręczonych bankom za spzoz. W 2010 r. wypłaty z tytułu udzielonych poręczeń wyniosły 11.432.111 zł i dotyczyły trzech podmiotów, w 2011 r. wypłacono 13.264.606 zł za cztery spzoz, a w I połowie 2012 r. 5.711.149 zł za trzy spzoz. Ponadto w związku z likwidacją SPZZOZ SOLEC w 2011 r. Miasto Stołeczne Warszawa przejęło zobowiązania tej placówki, których wartość według bilansu likwidacyjnego na dzień 28 lutego 2011 r. wynosiła 67.431.859 zł, w tym zobowiązania wobec Miasta Stołecznego Warszawy 16.223.331 zł. W wyniku przeprowadzonych negocjacji z wierzycielami kwota zapłaconych przez Miasto Stołeczne Warszawa zobowiązań za SPZZOZ SOLEC wynosiła 50.925.533 zł, tj. mniej od wykazanych w bilansie likwidacyjnym o 282.995 zł. Uchwałę Nr LXXXIX/2647/2010 Rady Miasta Stołecznego Warszawy w sprawie likwidacji SPZZOZ SOLEC i przejęcia zobowiązań likwidowanej placówki przyjęto w dniu 9 września 2010 r. W związku z objęciem Miasta Stołecznego Warszawy Programem wieloletnim Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia, Miasto otrzymało z Ministerstwa Zdrowia dotację celową w wysokości 18.558.700 zł, która przeznaczona została na spłatę zobowiązań zlikwidowanego SPZZOZ SOLEC. (dowód: akta kontroli str. 54-118) W kontrolowanym okresie Miasto Stołeczne Warszawa nie udzielało pożyczek i nie przekazywało środków na pokrycie strat spzoz. W budżecie na 2012 r. nie zaplanowano środków na pokrycie ujemnego wyniku finansowego podległych spzoz. (dowód: akta kontroli str. 58-59) Urząd Miasta nadzorował działalność podległych spzoz. W ramach tego nadzoru prowadzona była okresowa analiza sytuacji finansowej spzoz w oparciu o przekazywaną sprawozdawczość. Roczne sprawozdania finansowe spzoz zatwierdzane były do końca czerwca następnego roku przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy. Biuro Polityki Zdrowotnej przygotowywało roczne, kwartalne i miesięczne analizy sytuacji finansowej spzoz. Analiza roczna obejmowała analizę bilansu, rachunku zysków i strat oraz wskaźników ekonomiczno-finansowych wszystkich podległych spzoz. Wyniki tej analizy służyły do ustalenia oceny punktowej i nadania kategorii stabilności ekonomiczno-finansowej poszczególnym spzoz oraz do przygotowania opinii dla Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy w sprawie zatwierdzenia rocznych sprawozdań finansowych spzoz. Dyrektorów spzoz, które osiągnęły słabe wyniki 14 Dz.U. Nr 112, poz. 654 ze zm. 10

Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa Wnioski pokontrolne Prawo zgłoszenia zastrzeżeń finansowe zobowiązywano do podejmowania działań na rzecz poprawy ich sytuacji finansowej i wdrażania programów naprawczych. Na koniec I półrocza 2012 r. trzy spzoz realizowały programy naprawcze. Stratę w działalności za 2011 r. osiągnęło 17 spzoz. Biuro Polityki Zdrowotnej ustaliło dla tych spzoz wskaźnik zadłużenia, o którym mowa w art. 71 ustawy o działalności leczniczej. Kształtował się on na poziomie od 0,07 (dla SZPZLO Warszawa Bródno) do 1,26 (dla SPZOZ Szpital Praski p.w. Przemienienia Pańskiego). Analizy kwartalne obejmowały analizę wyniku finansowego i poziomu zadłużenia wszystkich spzoz. Spzoz znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej zobligowane były do składania miesięcznych sprawozdań finansowych. Analiza miesięczna tych spzoz obejmowała analizę przychodów, kosztów, wyniku finansowego oraz zatrudnienia. Wyniki analiz kwartalnych i miesięcznych były między innymi podstawą do przyznawania nagród dla dyrektorów spzoz. Biuro Polityki Zdrowotnej przeprowadzało w spzoz kontrole planowane i doraźne, którymi obejmowano realizację zadań statutowych spzoz, w tym dostępność i poziom świadczonych usług, realizację programów zdrowotnych, prawidłowość gospodarowania mieniem, zamówienia publiczne, politykę kadrową, gospodarkę finansową. W 2010 r. przeprowadzono 38 kontroli, w 2011 r. 36 kontroli, a w pierwszej połowie 2012 r. 19 kontroli. (dowód: akta kontroli str. 119-175) W działalności Miasta Stołecznego Warszawy w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Miasta Stołecznego Warszawy w badanym obszarze. IV. Uwagi i wnioski Najwyższa Izba Kontroli nie wnosi uwag do działalności Miasta Stołecznego Warszawy w kontrolowanych obszarach i nie formułuje wniosków. V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów Najwyższej Izby Kontroli. Warszawa, dnia 28 listopada 2012 r.. Kontroler Beata Ogrodowicz 11 Najwyższa Izba Kontroli Departament Budżetu i Finansów Dyrektor Waldemar Długołęcki

główny specjalista k.p....... Podpis Podpis 12