Grupa robocza jako narzędzie pracy w obszarze przeciwdziałania przemocy postawy, kompetencji i oczekiwania prezentacja najważniejszych wniosków z badań Katarzyna Łukowska 1
Postawy i kompetencje mają kluczowe znaczenie dla skuteczności oddziaływań wobec rodziny Człowiek niezależnie od tego czy trafia do gabinetu psychologa czy na posiedzenie grupy roboczej, jest tak samo wrażliwy na sposób, w jaki się z nim rozmawia i tak samo podatny na zranienia wynikające z niewłaściwego potraktowania Każda rozmowa może być ingerencja w sposób istnienia drugiego człowieka! W pomaganiu głównym narzędziem jest człowiek!!! 2
» Procedura badawcza 90 wylosowanych gmin i miast, grupa robocza utworzona w czasie co najmniej ostatnich 6 miesięcy lub w małych gminach zespól interdyscyplinarny Ustrukturalizowany wywiad realizowany metodą audytoryjną w obecności ankietera Próba - 691 osób Średni czas 35 minut 3
» Charakterystyka badanych Miejsce pracy kurator 5,7% ochrona zdrowia 5,7% oświata 18,0% policja 13,2% gminna komisja 6,6% pomoc społeczna 50,7% 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 N=629 4
» Charakterystyka badanych Staż pracy Połowa osób badanych pracuje w systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie krócej niż 5 lat! 16,7% 20,5% 29,6% 33,2% powyżej 10 lat 1-2 lata 3-5 lat 6-10 lat N=659 5
POSTAWY KOMPETENCJE OPIS Subiektywna psychologia ocena ZALEŻNOŚCI Obiektywny kontakt pomiar prawo BARIERY OPINIE WYPALENIE ZAWODOWE UDZIAŁ W SZKOLENIACH Faktyczny Deklarowany 6
Korelacja (współzmienność) świadczy o związku dwóch zmiennych, ale nie mówi nic o przyczynie i skutku r < 0,3 słaby związek 0,3 < r > 0,5 przeciętny związek 0,5 < r > 0,7 silny związek 0,7 < r > 0,9 bardzo silny związek r > 0,9 związek prawie idealnie liniowy 7
Jakie postawy wobec zjawiska przemocy prezentują członkowie grup roboczych? Czy są różnice w postawach między poszczególnymi służbami? Czy są różnice w postawach w zależności od wielkości miejscowości? 8
Średnia postaw (M=3,9; SD=0,6) Mniej pozytywne postawy wobec przemocy mają przedstawiciele ochrony zdrowia i policji. Pomiędzy pozostałymi służbami nie ma istotnych różnic 5 średnie 4,5 4 3,5 3 2,5 3,5 3,7 3,9 4,0 4,0 4,0 2 1,5 1 ochrona zdrowia policja gminna komisja pomoc społeczna oświata sąd, kurator sądowy 9 N=629 Różnice na podstawie testu post hoc Duncana
Postawy według miejscowości Postawy członków grup roboczych w dużych miastach są bardziej 5 pozytywne niż na wsiach i w małych miasteczkach. 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 3,8 3,8 4,1 1 gmina wiejska małe miasto do 50 tys. mieszkańców duże maisto powyzej 50 tys. mieszkańcow 10 N=629
» Przykłady 6% uznało, że istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają przemoc w rodzinie np. nadużywanie alkoholu czy zdrada? Ponad Niechęć Ponad 11% do uważa, 18% zajmowania badanych że zdarza się przeciwdziałaniem wolałoby się, że ofiary zajmować przemocy ujemnie się są same przeciwdziałaniem korelowała sobie winne z postawami przemocy, wobec zjawiska robią to przemocy bo należy tylko to wśród do ich przedstawicieli obowiązków pomocy (23,3% społecznej - pomoc r= społeczna) - 0,352 p< 0,05 Ponad 14% uważa, że nie da się skutecznie pomóc ofiarom przemocy, bo wcześniej czy później i tak wrócą do sprawcy albo wejdą w kolejny związek oparty na przemocy 11
» Brak korelacji między stażem a postawami (p>0,05)» Średni staż (M = 8,36; SD = 7,8) 12
Jaki członkowie grup roboczych oceniają swoje kompetencje w zakresie wiedzy psychologicznej, wiedzy prawnej oraz kontaktu? średnie 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 4,0 4,2 4,3 kontakt prawne psychologiczne Różnice na podstawie testu post hoc Bonferroniego N=689 Istnieje dodatnia, ale słaba zależność między stażem pracy a poczuciem kompetencji w poszczególnych obszarach 13
Jakie kompetencje z zakresu wiedzy prawnej mają członkowie grup roboczych? poprawność Najniższe kompetencje ma ochrona zdrowia i różni się od pozostałych służb. Oświata, kuratorzy i gminne komisje nie różnią się istotnie między 100% sobą, ale ich kompetencje są niższe niż od pomocy społecznej i policji. 95% Pomoc społeczna i policja mają najwyższe kompetencje w tym zakresie. 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 50% 59% ochrona zdrowia 65% oświata Różnice na podstawie testu post hoc Duncana 67% 68% sąd, kurator sądowy gminna komisja 72% policja 74% pomoc społeczna 14 N=629
Kompetencje w zakresie wiedzy prawnej według miejscowości 100% Największe kompetencje w tym zakresie mają członkowie grup roboczych w dużych miastach, niższe w miastach do 50 tyś mieszkańców i najniższe w gminach wiejskich. 90% 80% 76% 70% 66% 69% 60% 50% gmina wiejska małe miasto do 50 tys. duże miasto powyżej 50 tys. 15
» Przykłady 44,5% zaprosiłoby na posiedzenie grupy roboczej 15 letnie dziecko będące ofiarą przemocy 23% uważa, że jeżeli rodzina ma już założoną NK to przy kolejne interwencji Policja nie ma obowiązku wypełnienia jej ponownie 29% uważa, że wypełnienie druku NK przez policjantów jest jednoznaczne z powiadomieniem o fakcie popełnienia przestępstwa z art. 207 kk Wskaż przedstawicieli instytucji, którzy mają prawny obowiązek uruchomienia procedury NK poprzez wypełnienie formularza A 36% - nie wskazało gminnej komisji 24% - nie wskazało lekarzy 16% - nie wskazało nauczycieli i pedagogów 16
Jakie kompetencje z zakresu wiedzy psychologicznej mają członkowie grup roboczych? poprawność Najniższe kompetencje ma ochrona zdrowia i różni się od pozostałych służb. Oświata ma niższe kompetencje od pomocy społecznej. 100% 95% 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 50% 67% ochrona zdrowia 74% oświata Różnice na podstawie testu post hoc Duncana 76% 77% gminna komisja policja 79% sąd, kurator sądowy 81% pomoc społeczna 17 N=629
Kompetencje w zakresie wiedzy psychologicznej według miejscowości Członkowie grup roboczych z dużych miast mają wyższy poziom 100% wiedzy psychologicznej niż w pozostałych miejscowościach. Nie ma istotnej różnicy statystycznej między gminami wiejskimi i małymi miastami 90% 80% 75% 77% 82% 70% 60% 50% gmina wiejska małe miasto do 50 tys. duże miasto powyżej 50 tys. 18 N=629
» Przykłady Ponad 20 % nie wskazało fazy miodowego miesiąca w cyklach przemocy 37% nie rozpoznaje syndromu wyuczonej bezradności Stan często diagnozowany u ofiar przemocy charakteryzujący się przekonaniem, że cokolwiek się zrobi i tak nie będzie miało to znaczenia i nie przyniesie skutku 19
» Przykłady 45% wybrało prawidłową definicję przemocy Przemoc jest zamierzonym działaniem lub zaniechaniem działania i ma na celu wywarcie wpływu na drugą osobę. Sprawca ma często przekonanie, że robi cos dla dobra tej osoby ALE 31% uznało za najlepszą definicje przemocy: Przemoc jest działaniem, podjętym z premedytacją, podczas którego sprawca chce skrzywdzić drugą osobę 20
Jakie kompetencje w zakresu kontaktu mają członkowie grup roboczych? Najniższe kompetencje ma ochrona zdrowia i różni się od pozostałych służb, pomiędzy pozostałymi służbami nie ma różnic istotnych statystycznie poprawność 100% 95% 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 50% 58% ochrona zdrowia Różnice na podstawie testu post hoc Duncana 65% 65% 66% 67% 68% policja oświata sąd, kurator sądowy gminna komisja pomoc społeczna 21 N=629
Kompetencje w zakresie kontaktu według miejscowości Największe kompetencje w tym zakresie mają członkowie grup roboczych w dużych miastach, niższe w miastach do 50 tyś mieszkańców i najniższe w gminach wiejskich. 100% 90% 80% 70% 60% 62% 65% 70% 50% N=629 gmina wiejska małe miasto do 50 tys. duże miasto powyżej 50 tys. 22
» Przykłady Ponad 88% uważa za właściwe postawienie osobie doznającej przemocy pytania Jak Pani sądzi, dlaczego mąż zachowuje się w tak agresywny sposób? Co dziesiąty uważa za niestosowną wypowiedź Zanim zaczniemy rozmowę chcę Panią poinformować jaki jest cel naszego spotkania Ponad połowa nie widzi nic nieprawidłowego w wypowiedzi Jeżeli zacznie Pan chodzić na zajęcia korekcyjno - edukacyjne to one na pewno Panu pomogą i przestanie Pan być sprawcą przemocy 23
Co czwarty uznał za stosowną wypowiedź Nie sadzę, żeby Pani mąż posunął sie tak daleko, w tym co pani mówi jest po prostu dużo lęku i stąd te obawy 34% nie dostrzega nic niestosownego w komunikacie Jeżeli nie zechce pani zeznawać w sądzie opowiadając o tym co pani mąż zrobił to już całe życie będzie panią pomiatał i nawet my jako grupa robocza nie będziemy w stanie temu zaradzić 24
Prawie 30% uważa, że formularz Niebieska Karta to strukturalizowany wywiad i należy zadawać pytania zgodnie z kolejnością i stosować technikę - zadanie pytanie zanotowanie odpowiedzi Formularz Niebieskiej Karty należy stosować elastycznie, zebrać wszystkie potrzebne informacje, ale korzystać z formuły swobodnej rozmowy 25
Na ile osoby wchodzące w skład grup roboczych potrafią prawidłowo ocenić swoje kompetencje? Wiedza oceniania subiektywnie vs ocena obiektywna» Nie ma żadnych korelacji między subiektywną oceną swoich kompetencji a obiektywnym pomiarem kompetencji w zakresie kontaktu (p> 0,05)» Zaledwie 5% osób prawidłowo ocenia swoje kompetencje w zakresie wiedzy psychologicznej» Tylko 9% osób potrafi przewidzieć swoje kompetencje w zakresie zagadnień prawnych Korelacja r Pearsona 26
Wypalenie zawodowe (na podstawie koncepcji wypalenia zawodowego Maslach) Najwyższy 5 poziom wypalenia charakteryzuje przedstawicieli pomocy społecznej 4 3 2 2,2 2,3 2,3 2,4 2,4 2,8 1 ochrona zdrowia gminna komisja policja oświata sąd, kurator sądowy pomoc społeczna Różnice na podstawie testu post hoc Duncana 27 N=614
4,5 4 Wypalenie zawodowe według miejscowości Najwyższy poziom wypalenia charakteryzuje osoby ze wsi i małych miast a zdecydowanie niższy jest poziom wypalenia osób z dużych 5 miast. średnia 3,5 3 2,5 2 1,5 2,49 2,63 2,61 1 duże miasto powyżej 50 tys. (n=284) małe miasto do 50 tys. (n=177) gmina wiejska (n=213) Różnice na podstawie testu Duncana 28
UDZIAŁ W SZKOLENIACH Przynajmniej raz 100% 90% 89,2% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% tak 10,8% nie 29 N=685
Odsetek osób, które nie uczestniczyły w poszczególnych tematach szkoleń 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 26,5% 57% 58,5% 55% 60% 59% 31% 30
W grupie tych, którzy nigdy nie brali udziału w szkoleniach 100% 80% 33% 21% 40% 53% 54% 49% 38% 60% 40% 20% 67% 79% 60% 47% 46% 51% 62% 0% 31 nie chcą chcą
W grupie tych, którzy kiedykolwiek brali udział w szkoleniach 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 13% 16% 83% 84% 27% 31% 73% 69% 40% 36% 60% 64% 21% 79% 32 nie chcą chcą
Na ile udział w szkoleniach jest powiązany z kompetencjami? Korelacja świadczy o związku dwóch zmiennych, ale nie mówi nic o przyczynie i skutku Kontakt Szkolenia kompetencje r = 0,18 Prawo Szkolenia kompetencje r = 0,33 Psychologia Szkolenia kompetencje r= 0,22 33
Opinie na temat procedury Niebieskiej Karty Obecnie obowiązujące rozporządzenia w sprawie procedury "Niebieskie Karty" powinno zostać zmienione 5,6% 16,3% 45,7% 20,2% 12,2% 0% 20% 40% 60% 80% 100% zdecydowanie się nie zgadzam raczej się nie zgadzam trudno powiedziec raczej sięzgadzam zdecydowanie się zgadzam Kto nie potrafi jednoznacznie ocenić rozporządzenia? 32 % badanych uważa, że należy zmienić obecnie obowiązujące rozporządzenie w sprawie procedury NK, ale 22% nie postuluje żadnych zmian 34
POSTULATY DOTYCZĄCE ZMIAN W ROZPORZĄDZENIU dłuższy termin na przekazanie karty A doprecyzowanie sposobu przekazania karty A uprawnienie dla przewodniczącego do powoływania grup kto i w jakiej formie kończy procedurę NK 18,6% 22,1% 25,8% 58,4% kwestia wglądu w dokumentację ograniczenie składu grupy roboczej (nie ma dzieci lub problemu alkoholowego) brak konieczności podpisu przewodniczącego na kartach C i D skrócenie formularza A dodanie PESEL w karcie A 24,4% 38,9% 35,7% 31,2% 38,0% inne zmiany 13,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 35 =
Jakość współpracy między instytucjami Najniższe oceny współpracy uzyskała ochrona zdrowia, a najwyższe pomoc społeczna i policja. Nie ma różnic w ocenach gminnej komisji, kuratorów oraz pracowników oświaty. 5 średnie 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 3,9 3,9 3,7 3,5 3,5 3,1 1 policja pomoc społeczna gminna komisja sąd, kurator oświata ochrona zdrowia Różnice na podstawie testu post hoc Bonferroniego 36 N=629
Rekomendacje 37
Postawy wobec przemocy mamy raczej pozytywne, nie jesteśmy specjalnie wypaleni swoja pracą, mamy dosyć wysokie przekonanie o swoich kompetencjach aczkolwiek nie wypadliśmy najlepiej w teście wiedzy Spora część z nas nie uczestniczyła w Spora żadnych część szkoleniach z nas uczestniczyła i spora w część szkoleniach nie ma i na spora to ochoty! część ma wciąż na to ochotę! 38
Można dawać rady, ale nie można nikogo zmusić by je realizował Inspiracja: FRANÇOIS DE LA ROUCHEFOUCALAUD, Maksymy, 1665 39