Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Gminy Nr XIII/84/11 z 29.12.2011r. PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE ŚLIWICE NA 2012 ROK
LOKALNA DIAGNOZA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH PRZEMOCY W RODZINIE ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH (ZA OKRES OD STYCZNIA DO GRUDNIA 2011) Według stanu na dzień 01.12.2011 roku na terenie Gminy Śliwice mamy 42 punkty sprzedaży napojów alkoholowych, w tym 34 punkty prowadzą sprzedaż napojów alkoholowych do spożycia poza miejscem sprzedaży, a 8 punktów sprzedaje alkohol przeznaczony do spożycia w miejscu sprzedaży. Według zawartości alkoholu sytuacja powyższa przedstawia się następująco: do 4,5% i piwo 42 punkty sprzedaży, w tym 8 w lokalach, barach i ogródkach od 4,5% - 18% - 19 punków sprzedaży, w tym 0 w lokalach, barach i ogródkach powyżej 18% - 13 punktów sprzedaży, w tym 3 w lokalach, barach i ogródkach Liczba mieszkańców według stanu na dzień 01.12.2011r. wynosi 5 595. Liczba mieszkańców przypadających na 1 punkt sprzedaży napojów alkoholowych wynosi 132. Gęstość sieci sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 18% alkoholu wynosi 429. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Śliwice rozpatrywała wnioski o skierowanie na leczenie odwykowe: 2009 rok wpłynęło 18 wniosków, z tego 9 skierowano do Sądu; 2010 rok wpłynęło 14 wniosków, z tego 3 skierowano do Sądu. 2011 rok wpłynęło 15 wniosków, z tego 1 skierowano do Sądu. W strukturze składanych wniosków do Komisji, wnioski członków rodzin za 2011 rok stanowią ok.70%, pozostałe wnioski złożone są przez Posterunek Policji w Śliwicach i kuratorów. Ten stan jest potwierdzeniem tezy, że rodziny (rodzice, dzieci, rodzeństwo, żony) pragną zmienić styl życia w swoich rodzinach i nie chcą, aby alkohol dominował w życiu rodzinnym. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w przypadku rozmowy z osobą nadużywającą alkoholu podejmuje działania służące ustaleniu czy osoba ta stosuje przemoc wobec najbliższych. W naszej społeczności przemoc w rodzinach dotkniętych problemem alkoholowym stanowi duży problem. Coraz więcej rodzin z własnej inicjatywy występuje do Komisji z wnioskiem o leczenie z uzależnienia osób dotkniętych ww. problemem. Jest to wynikiem zmian świadomości społecznej, a co za tym idzie gotowości ofiar przemocy do ujawniania takich spraw. Na terenie gminy Śliwice działa Punkt Konsultacyjno-Informacyjny dla osób z problemami alkoholowymi. Poniższa tabela przedstawia ilość udzielonych porad w punkcie w poszczególnych kategoriach klientów: Wyszczególnienie 2009r. 2010r. 2011r. Porady dla osób uzależnionych od 46 62 57 alkoholu Porady dla osób współuzależnionych 53 18 35 Porady dla ofiar przemocy w rodzinie 12 6 2
Liczby porad udzielonych w Punkcie Konsultacyjnym wskazują na konieczność kontynuowania działalności tego typu placówki, bowiem fachową pomoc otrzymują tam nie tylko osoby mające problem z alkoholem, ale także członkowie rodzin jako osoby współuzależnione i osoby doznające przemocy. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej udziela pomocy rodzinom dotkniętym problemem alkoholizmu. Poniższa tabela przedstawia dane w tym zakresie: Wyszczególnienie 2008r. 2009r. 2010r. Ogólna liczba rodzin korzystających z 335 325 310 pomocy materialnej GOPS Liczba rodzin korzystająca z pomocy 15 19 12 materialnej GOPS, objęta tą pomocą z powodu uzależnienia lub nadużywania alkoholu Środki finansowe przeznaczone przez GOPS na pomoc rodzinom z problemem alkoholowym 17 461zł 29 659zł 12 948zł Informacje uzyskane z Posterunku Policji w Śliwicach zawarte zostały w poniższej tabeli: Wyszczególnienie 2009r. 2010r. 2011r. Ogólna liczba podejrzanych w sprawie o 2 1 2 znęcanie się nad rodziną Liczba podejrzanych o znęcanie się nad 1 1 1 rodziną w związku z alkoholem Ogólna liczba podejrzanych dorosłych o 33 27 16 popełnienie przestępstw Liczba podejrzanych o popełnienie 33 27 16 przestępstw w związku z alkoholem Liczba wniosków skierowanych do Sądów 14 12 14 i mandatów w związku z wykroczeniami na drogach po spożyciu alkoholu Wykroczenia przeciwko porządkowi i 13 20 20 spokojowi publicznemu spowodowane po alkoholu Liczba wypadków drogowych 1 0 0 spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców Ogólna liczba osób nieletnich 8 2 5 podejrzanych o popełnienie przestępstw Liczba nieletnich podejrzanych o 0 0 0 popełnienie przestępstw pod wpływem alkoholu Liczba nieletnich popełniających przestępstwa w związku z narkotykami 0 0 4
Problemy społeczne w naszym kraju związane z alkoholem są jednymi z trudniejszych do rozwiązania. Wynika to przede wszystkim z ich rozmiarów, złożoności, a także kosztów społecznych i ekonomicznych jaki ponoszą nie tylko osoby indywidualne, ale i całe społeczeństwo. Obecnie nie przypisuje się szkód wyrządzonych przez alkohol wyłącznie alkoholikom i osobom pijącym alkohol lecz całej populacji, bowiem na szkody związane z alkoholem jest narażony każdy. Przykładem może być uczestniczenie w wypadku drogowym spowodowanym przez nietrzeźwego kierowcę czy zakłócenie ciszy nocnej przez pijanych i awanturujących się sąsiadów. Wszelkie działania podejmowane przez gminę na rzecz ograniczenia szkód powodowanych przez alkohol skierowane będą do wszystkich mieszkańców również tych niepijących. Będą skierowane do osób dorosłych, ale i do nastolatków, do kierowców i do kobiet w ciąży, do sprzedawców alkoholu i do nauczycieli. Środki przeznaczone zostaną również jako udział w realizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności. PODSTAWA PRAWNA I CEL PROGRAMU Zadania własne gmin w zakresie działań profilaktycznych i rozwiązywania problemów alkoholowych reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473). Wymieniona ustawa zobowiązuje organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego do podejmowania działań zmierzających do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych, struktury ich spożywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu pomoc w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości. ADRESACI PROGRAMU Adresatami programu są mieszkańcy Gminy Śliwice. Na terenie gminy znajdują się następujące szkoły: 1) Szkoły Podstawowe w : Śliwicach, Śliwiczkach i Lińsku 2) Gimnazjum w Śliwicach 3) Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Śliwicach. PODMIOTY FUNKCJONUJĄCE NA TERENIE GMINY ŚLIWICE ŚWIADCZĄCE POMOC W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ I PRZEMOCY 1) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Śliwicach, 2) Punkt Konsultacyjno Informacyjny w Śliwicach, 3) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, 4) SP ZOZ w Śliwicach, 5) Posterunek Policji w Śliwicach, 6) Świetlice środowiskowe, 7) Organizacje pozarządowe Ogólne założenia do programu. Cel główny: Zmniejszenie rozmiarów aktualnie istniejących problemów uzależnień i przemocy w rodzinie oraz zapobieganie powstawaniu nowych. Cele szczegółowe: 1) Zmniejszenie ilości nowych przypadków uzależnień i współuzależnienia. 2) Zmniejszenie rozmiarów uszkodzeń zdrowia. 3) Zredukowanie ilości młodzieży spożywającej alkohol. 4) Zmniejszenie przypadków sprzedaży alkoholu nieletnim.
5) Zmniejszenie liczby problemów w rodzinach alkoholowych. 6) Redukcja udziału osób nietrzeźwych wśród przyczyn naruszania prawa i porządku publicznego. 7) Promowanie postaw społecznych ważnych dla zdrowia, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 8) Tworzenie bazy materialnej, organizacyjnej i merytorycznej dla realizacji programu. Strategie i metody osiągania celów: 1) Diagnozowanie lokalnych problemów, zasobów wiedzy na temat problemów uzależnień, 2) Działania edukacyjne służące zmianie myślenia na temat spożywania napojów alkoholowych, 3) Budowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad szkodliwym spożywaniem alkoholu, 4) Budowanie skutecznych form pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie, 5) Szkolenie kadry i osób zatrudnionych w różnych instytucjach mających bieżące kontakty z różnymi aspektami problemów alkoholowych, 6) Prowadzenie konsekwentnej polityki w zakresie przestrzegania prawa i porządku publicznego w miejscach, gdzie sprzedawany i konsumowany jest alkohol, 7) Realizacja programów profilaktycznych i psychoedukacyjnych dla dzieci i młodzieży, 8) Redukcja zagrożeń ryzyka uzależnień w grupach dzieci i młodzieży, szczególnie z rodzin alkoholowych poprzez stworzenie możliwości uczestnictwa w zajęciach w świetlicach środowiskowych, 9) Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii dla osób uzależnionych i współuzależnionych oraz członków ich rodzin, 10) Wspieranie działalności środowisk wzajemnej pomocy osób z problemami alkoholowymi, 11) Współpraca z policją, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, szkołami i kuratorami w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień, 12) Ochrona ofiar przemocy w rodzinie poprzez wsparcie prawne i psychologiczne. Podstawowe zadania gminy do realizacji w 2012 roku I. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków 1) Prowadzenie Punktu Konsultacyjno-Informacyjnego dla osób z problemami alkoholowymi. 2) Dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych dla pracowników podnoszących kwalifikacje w zakresie pracy z osobami uzależnionymi i współuzależnionymi, narkomanami oraz ofiarami przemocy w rodzinie. 3) Wspieranie środowisk samopomocy. 4) Poprawa warunków i modernizacja bazy lokalowej. 5) Zakup i dystrybucja materiałów informatycznych. 6) Wspieranie finansowe leczących się pacjentów z terenu gminy Śliwice /dofinansowanie kosztów przejazdów/. 7) Prowadzenie badań w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnień. II.Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe i problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 1) Podejmowanie czynności zmierzających do leczenia osób uzależnionych i współuzależnionych Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 2) Finansowanie bieżącej działalności punktu konsultacyjnego. 3) Prowadzenie grup wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych. 4) Edukacja publiczna rozprowadzanie ulotek, broszur, poradników.
III.Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w szczególności wśród dzieci i młodzieży. 1) Organizowanie i prowadzenie na terenie szkół programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży dotyczących problemów uzależnień w szczególności od alkoholu i narkotyków. 2) Prowadzenie programów profilaktycznych i terapeutycznych dla dzieci i młodzieży z grup ryzyka w formie szkolnych programów terapeutycznych, obozów terapeutycznych organizowanych w oparciu o pisemny program zajęć. 3) Zapewnienie materiałów dydaktycznych do prowadzenia działalności profilaktycznej. 4) Organizowanie lokalnych imprez profilaktycznych dla młodzieży. 5) Rozszerzenie programów profilaktycznych dla młodzieży o różne formy zajęć sportowych. 6) Edukacja rodziców i wychowanków w zakresie pomagania młodzieży w utrzymaniu abstynencji: nikotynowej, alkoholowej i wszelkich używek zmieniających świadomość. IV. Ustalanie szczegółowych zasad wydawania i cofania zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na miejscu lub poza miejscem sprzedaży oraz kontrola przestrzegania zasad obrotu napojami. 1) Wydawanie opinii przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Śliwicach dotyczących lokalizacji punktów sprzedaży napojów alkoholowych. 2) Wydawanie postanowień jednorazowych na sprzedaż alkoholu podczas imprez. 3) Kontrola przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą poprzez : - przestrzeganie zakazu reklamy napojów alkoholowych i przeciwdziałanie ukrytym formom promocji alkoholu, - przestrzeganie zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych nieletnim i nietrzeźwym, - monitorowanie interwencji policji wobec łamania przepisów ustawy, - finansowanie szkoleń członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego realizującego działania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. V.Realizatorzy Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Śliwice. 1) Wójt Gminy Śliwice. 2) Rada Gminy Śliwice. 3) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Śliwicach. 4) Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Śliwicach. 5) Placówki Oświatowo-Wychowawcze z terenu Gminy Śliwice. 6) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Śliwicach. 7) Kościół Katolicki. 8) Posterunek Policji w Śliwicach. VI. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Śliwicach 1) Członkowie Gminnej Komisji otrzymują wynagrodzenie za udział w posiedzeniu Komisji każdorazowo w wysokości 100,00 zł. 2) Członkowie Komisji za przeprowadzenie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży otrzymują wynagrodzenie w wysokości 50,00 zł bez względu na ilość kontrolowanych punktów w ramach jednej kontroli wynikającej z planu kontroli ustalonego przez Komisję.
VII. Finansowanie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 1) Źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Profilaktyki są środki finansowe budżetu gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. 2) Dochody i wydatki na realizację zadań określonych w programie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych przedstawiają się następująco: PLANOWANE ŚRODKI FINANSOWE NA 2012 ROK -PROFILAKTYKA I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH- 851 85154 DOCHODY - 65.000,00 Dochody pochodzą ze środków z tytułu wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. WYDATKI - 65.000,00 -------------------------------------------------------------------- 4170 PLAN OGÓŁEM 6.000,00 4.000,00 prowadzenie świetlic opiekuńczo-wychowawczych 2.000,00 diety dla członków GKRPA 4210 PLAN OGÓŁEM 11.500,00 500,00 zakupy materiałów potrzebnych do prowadzenia zajęć z dziećmi w świetlicach opiekuńczo-wychowawczych 4.000,00 zakupy dla dzieci uczestniczących w organizowanych formach wypoczynku letniego i zimowego w 2012 r. 7.000,00 organizacja imprez propagujących trzeźwe obyczaje 4220 PLAN OGÓŁEM 6.000,00 4.000,00 zakup środków żywności dla dzieci biorących udział w zajęciach w świetlicach opiekuńczo-wychowawczych 2.000,00 wyżywienie dla dzieci i młodzieży biorących udział w organizowanych formach wypoczynku letniego i zimowego 4240 PLAN OGÓŁEM 1.000,00 500,00 zakup literatury, broszur i plakatów o tematyce uzależnień 500,00 zakup materiałów dydaktycznych i publikacji o tematyce przeciwdziałania przemocy w rodzinie
4300 PLAN OGÓŁEM 39.000,00 15.000,00 prowadzenie Punktu Konsultacyjno-Informacyjnego w Śliwicach 1.500,00 - koszty związane z wydawaniem opinii biegłych w przedmiocie uzależnień 12.000,00 - usługi wykonywane podczas organizacji wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci i młodzieży w 2012 r. 2.500,00 organizacja i przeprowadzenie wśród młodzieży wykładów i warsztatów o tematyce uzależnień 8.000,00 prowadzenie poradnictwa i świadczenie usług psychologicznych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie 4700 PLAN OGÓŁEM 1.500,00 1.500,00 szkolenia członków komisji i zespołu interdyscyplinarnego