Działalność gospodarcza i działalność statutowa odpłatna organizacji pozarządowych Tadeusz Durczok, 8 grudnia 2008
Około 18% organizacji pozarządowych prowadziło w roku 2008 działalność gospodarczą lub działalność odpłatną nie dla zysku, z czego: - 14,7% działalność odpłatną nie dla zysku, - 8% działalność gospodarczą, - niektóre zaś obydwa typy działań.
Definicja działalności gospodarczej Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej: zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóŝ, a takŝe działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Źródło: WIKIPEDIA
Definicja działalności gospodarczej Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych: działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w dalszej części tej ustawy. Źródło: WIKIPEDIA
Definicja działalności gospodarczej Ustawa o VAT: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a takŝe działalność osób wykonujących wolne zawody, równieŝ wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje równieŝ czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Jeszcze inaczej definiuje działalność gospodarczą np. ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Źródło: WIKIPEDIA
Definicja działalności odpłatnej statutowej Ustawa o działalności poŝytku publicznego i wolontariacie: art. 6: Statutowa działalność organizacji pozarządowych ( ) nie jest ( ) działalnością gospodarczą ( ) art. 8.1: Działalnością odpłatną poŝytku publicznego jest działalność w zakresie wykonywania zadań, naleŝących do sfery działań publicznych ( ) za która pobiera wynagrodzenie.
Definicja działalności odpłatnej statutowej Ustawa o działalności poŝytku publicznego i wolontariacie: art. 8.2: Dochód z działalności odpłatnej ( ) słuŝy wyłącznie realizacji zadań naleŝących do sfery zadań publicznych lub celów statutowych.
Działalność statutowa odpłatna Ustawa o działalności poŝytku publicznego i wolontariacie: gdy lub art. 9: Działalność odpłatna ( ) stanowi działalność gospodarczą, ( ) - wynagrodzenie za działalność jest wyŝsze od kalkulacji kosztów bezpośrednich, - wynagrodzenia są wyŝsze niŝ 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia,
Działalność statutowa odpłatna Ustawa o działalności poŝytku publicznego i wolontariacie: art. 9.3: Nie moŝna prowadzić działalności poŝytku publicznego i działalności gospodarczej ( ) tego samego przedmiotu działalności. art. 10: ( ) wymaga rachunkowego wyodrębnienia ( ) z zastrzeŝeniem przepisów o rachunkowości/
Działalność statutowa odpłatna nie moŝe przynosić zysku bo słuŝy przede wszystkim pokrywaniu (części) kosztów.
Podjęcie działalności gospodarczej I. Wybór przedmiotu działalności gospodarczej II. Określenie formy wykonywania działalności III. Przygotowanie biznesplanu (?) IV. Decyzja o podjęciu działalności gospodarczej (?) V. Rejestracja sądowa VI. Zgłoszenie do głównego urzędu statystycznego VII. Zgłoszenie do urzędu skarbowego VIII. Rozpoczęcie działalności
Typy działalności gospodarczej lub działalności odpłatnej wśród organizacji prowadzących ten rodzaj działań Typy działalności gospodarczej lub działalności odpłatnej wśród organizacji prowadzących ten rodzaj działań % organizacji Działalność szkoleniowa 46,40 % Organizacja i obsługa imprez 34,40 % Działalność wydawnicza 20,30 % Działalność usługowo - handlowa 18,30 % Wynajem/dzierŜawa pomieszczeń 18,20 % Inna 15,80 % Działalność turystyczna lub transportowa 13,20 % Działalność produkcyjna 2,70 % Źródło: Badanie Klon/Jawor 2006
Motywy prowadzenia działalności gospodarczej lub odpłatnej statutowej Jakie są motywy prowadzenia działalności gospodarczej/odpłatnej % organizacji Zwrot kosztów prowadzonej działalności statutowej 70,0 % Pozyskiwanie jak największej ilości środków finansowanych na realizację celów statutowych, rozwiązywanie waŝnych problemów społeczności lokalnej Zwiększanie niezaleŝności finansowej organizacji, róŝnicowanie źródeł jej przychodów 60,0 % 41,0 % Poprawa sytuacji materialnej członków/pracowników organizacji 15,4 % Dostarczanie produktów dobrej jakości, na podstawie odpowiednich standardów etycznych i środowiskowych, produkowanych przez lokalnych producentów Dostarczanie usług/produktów niezbędnych do funkcjonowania lokalnej społeczności, wcześniej odpowiednio niezaspokajanych/niedostarczanych 9,5 % 8,4 % Źródło: Badanie Klon/Jawor 2006
Zmiany w skali działalności gospodarczej lub odpłatnej wśród prowadzących je organizacji Jak zmieniała się skala działalności gospodarczej (mierzona przychodami z jej prowadzenia) w ciągu ostatnich dwóch lat % organizacji Znacząco zwiększyły się 11,8 % Nie zmieniły się znacząco 39,2 % Raz się zwiększały, raz zmniejszały 21,3 % Znacząco zmniejszały się 10,4 % Nie dotyczy, rozpoczęliśmy działalność gospodarczą po 2003 roku 9,9 % Trudno powiedzieć 7,4 % Źródło: Badania Klon/Jawor 2006
Sposób wyznaczania ceny produktów i usług w przypadku NGO prowadzących działalność gospodarczą lub odpłatną Cena ze względu na koszty wytworzenia PoniŜej bezpośrednich kosztów produkcji (np. ze względu na dofinansowanie tej działalności z innych źródeł) 17,1 Mniej więcej na poziomie bezpośrednich kosztów produkcji 49,2 PowyŜej bezpośrednich kosztów produkcji, aby uzyskać środki na inne działania 41,8 Inne czynniki brane pod uwagę przy ustaleniu cen projektów Maksymalizacja przychodów ze sprzedaŝy produktów (maksymalna cena, jaką są w stanie zaakceptować nabywcy) Realne moŝliwości finansowe odbiorców naszych działań społecznych (jak najbardziej przystępna cena) 11,4 68,1 Koszty wytworzenia dóbr/usług 45,8 Ceny na analogiczne produkty na rynku 39,2 Ustalenia poczynione ze sponsorami naszych działań (np. administracja publiczna) 12,2 Źródło: Badania Klon/Jawor 2006. MoŜliwa więcej niŝ jedna odpowiedź
W połowie przypadków mechanizm wyceny odnosi cenę do kosztów wytworzenia, i ma na celu uzyskanie jej zwrotu.
Ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej lub odpłatnej statutowej
Szanse / korzyści związane prowadzeniem działalności gospodarczej lub odpłatnej
Warunki sukcesu prowadzenia działalności gospodarczej lub odpłatnej przez organizacje pozarządową
Plany dotyczące działalności gospodarczej i działalności odpłatnej wśród organizacji obecnie je prowadzących Plany dotyczące działalności gospodarczej organizacji obecnie ją prowadzących (N=121) % organizacji Zamierzamy rozwijać naszą działalność gospodarczą 51,9 % Zamierzamy utrzymywać naszą działalność gospodarczą na poziomie zbliŝonym do obecnego Plany dotyczące działalności odpłatnej wśród organizacji obecnie ją prowadzących (N=188) 41,7 % % organizacji Zamierzamy rozwijać naszą działalność odpłatną 40,6 % Zamierzamy utrzymywać naszą działalność odpłatną na podobnym poziomie jak obecnie 49,3% Źródło: Badania Klon/Jawor 2006.
PoŜyteczne źródło danych: - Jan Jakub Wygnański: Ekonomizacja organizacji pozarządowych, Stowarzyszenie Klon/Jawor 2008 - Przemysław Smyczek: Ustawa o działalności poŝytku publicznego i wolontariacie ( ), ŚĆRS, Katowice 2006 - WIKIPEDIA
Dziękuję za uwagę www.swr.pl t.durczok@swr.pl