Elektroniczny sprzęt biurowy

Elektroniczny sprzęt biurowy arkusz informacyjny Zielonych Zamówień Publicznych Elektroniczny sprzęt biurowy Arkusz informacyjny Zielone Zamówienia Publiczne (ang. GPP) Poniższy arkusz informacyjny jest częścią Podręcznika Zielonych Zamówień Publicznych (ang. GPP Green Public Procurement) opracowanego przez Komisję Europejską. Pełny zestaw materiałów szkoleniowych można pobrać ze strony GPP: http://ec.europa.eu/environment/gpp/toolkit_en.htm. Podobne arkusze informacyjne opracowano dla dziesięciu innych grup produktów i usług. Uzasadnienie dla wyboru kryteriów wykorzystywanych w Podręczniku można znaleźć w szczegółowym raporcie wstępnym, który jest również dostępny na stronie GPP. Dla każdej grupy produktów/usług przedstawiono dwa zestawy kryteriów: 1 Podstawowe kryteria GPP obejmują najważniejsze elementy oddziaływania na środowisko. Ich zastosowanie wymaga niewielkich zmian w ocenie ofert i nie powoduje znacznego zwiększenia kosztów. Kompleksowe kryteria GPP powinny być stosowane przez instytucje, których celem jest zakup najbardziej przyjaznych środowisku produktów dostępnych na rynku. Zastosowanie tych kryteriów może wymagać dodatkowych działań administracyjnych lub wiązać się ze zwiększeniem kosztów w porównaniu z innymi produktami spełniającymi te same funkcje. Zakres Sprzęt komputerowo-biurowy opisany w poniższym dokumencie obejmuje trzy grupy produktów: Komputery stacjonarne i przenośne Monitory Urządzenia do przetwarzania obrazów w tym kserokopiarki, drukarki, skanery, faksy i urządzenia wielofunkcyjne Zakres produktów omówionych w dokumencie odpowiada Umowie między rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki a Wspólnotą Europejską w sprawie koordynacji programów znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych1 oraz wynikom Badań przygotowawczych w sprawie ekoprojektu dla wykorzystujących energię urządzeń do przetwarzania obrazów2. http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2006/l_381/l_38120061228en00260104.pdf Ekoprojekt dla produktów wykorzystujących energię: Badania przygotowawcze LOT 4: Urządzenia do przetwarzania obrazów: Kserokopiarki, faksy, drukarki, skanery, urządzenia wielofunkcyjne: http://www.ecoimaging.org 1 2 1

1.1 Komputery stacjonarne i przenośne oraz monitory Kryteria dotyczące komputerów stacjonarnych i przenośnych oraz monitorów zostały połączone. Podstawowe kryteria dla komputerów stacjonarnych i przenośnych oraz monitorów koncentrują się specyfikacjach technicznych dotyczących zużycia energii, ponieważ uznano, że właśnie ten parametr ma największy wpływ na środowisko naturalne. Opracowane wymagania bazują na normach ENERGY STAR. Dodatkowo, podstawowe kryteria zawierają kilka nieskomplikowanych i łatwych do zrozumienia (i weryfikacji) wymagań związanych z cyklem życia produktów. Kryteria dobrano w taki sposób, że oznakowanie ekologiczne UE oraz certyfikaty Blue Angel i Nordic Swan są dowodem na wypełnianie tych warunków. W kryteriach kompleksowych specyfikacje i kryteria oceny uwzględniają wiele innych aspektów: Emisja hałasu Wykorzystanie rtęci do podświetlania monitorów LCD Demontaż sprzętu Wykorzystywanie materiałów niepalnych mających w składzie substancje potencjalnie niebezpieczne (kancerogenne, mutagenne lub mogące wywoływać bezpłodność) w częściach z tworzyw sztucznych. Dodatkowe kryteria zaprojektowano tak, aby najważniejsze certyfikaty ekologiczne gwarantowały zgodność z wymaganiami. 1.2 Urządzenia do przetwarzania obrazów Podstawowe kryteria dla urządzeń do przetwarzania obrazów koncentrują się na specyfikacjach technicznych, takich jak konieczność wyposażenia w opcję drukowania dwustronnego (o ile dane urządzenie służy do drukowania), zużycie energii i dostępność części zapasowych, ponieważ te parametry mają największy wpływ na środowisko naturalne. Kryterium związane z drukowaniem dwustronnym zostało zaczerpnięte z wymagań certyfikatów ekologicznych Nordic Swan i Blue Angel. Normy zużycia energii pochodzą z wymagań ENERGY STAR lub Blue Angel. W kryteriach kompleksowych specyfikacje i kryteria oceny uwzględniają wiele innych aspektów: Emisja hałasu Demontaż sprzętu Wykorzystywanie materiałów niepalnych mających w składzie substancje potencjalnie niebezpieczne (kancerogenne, mutagenne lub mogące wywoływać bezpłodność) w częściach z tworzyw sztucznych. Dodatkowe kryteria zaprojektowano tak, aby certyfikaty ekologiczne Nordic Swan i Blue Angel gwarantowały zgodność z wymaganiami. 2

2 Najważniejsze elementy oddziaływania na środowisko Rodzaj wpływu na środowisko Model działania według Zielonych Zamówień Publicznych Zużycie energii i związana z nim emisja dwutlenku węgla (CO 2 ). Zanieczyszczenie powietrza, gleby i wody, powstawanie ozonu w warstwie przyziemnej (smog), bioakumulacja lub zagrożenie łańcucha pokarmowego i negatywny wpływ na organizmy wodne z powodu niebezpiecznych związków, np. rtęci wykorzystywanej w wyświetlaczach LCD i materiałach niepalnych. Negatywny wpływ na zdrowie pracowników z powodu hałasu wywołującego stres u osób wrażliwych na bodźce dźwiękowe. Zużycie energii, surowców nieodnawialnych i szkodliwe emisje związane z produkcją sprzętu informatycznego. Zakup modeli oszczędzających energię. Zakup produktów o ograniczonej ilości składników niebezpiecznych i promowanie opcji odbierania zużytego sprzętu przez producentów. Zakup produktów o ograniczonym poziomie hałasu. Tworzenie infrastruktury umożliwiającej recykling, przedłużenie okresu użytkowania produktu i promowanie opcji odbierania zużytego sprzętu przez producentów. Zmniejszenie ilości stosowanych opakowań. Korzystanie z materiałów opakowaniowych ulegających przetworzeniu. Zwiększenie użycia opakowań pochodzących z recyklingu. Generowanie odpadów, w tym opakowań i odpadów przeznaczonych do ostatecznego usunięcia. 3

3 3.1 Komputery stacjonarne i przenośne oraz monitory kryteria GPP Komputery stacjonarne i przenośne oraz monitory podstawowe kryteria GPP Temat Zakup energooszczędnych [komputerów stacjonarnych/przenośnych lub monitorów]. Specyfikacje 1. Wszystkie produkty muszą spełniać najnowsze normy ENERGY STAR dotyczące zużycia energii (dostępne pod adresem www.eu-energystar.org). Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikat ENERGY STAR, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również wszystkie inne właściwie udokumentowane dowody, takie jak dokumentacja techniczna sporządzona przez producenta lub raport przedstawiający wyniki testów, o ile dokumenty zatwierdziła odpowiednia instytucja. 2. Komputery stacjonarne muszą spełniać następujące warunki: Pamięć musi być łatwo dostępna i można ją wymieniać. Twardy dysk i napęd CD/DVD (o ile występuje) można wymieniać. Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. 3. Komputery przenośne muszą być zaprojektowane tak, aby pamięć była łatwo dostępna i można ją było wymieniać. Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. 4. W przypadku komputerów przenośnych, dostępność kompatybilnych ze sprzętem baterii i zasilaczy, klawiatur i ich części musi być zagwarantowana na przynajmniej 3 lata od daty zaprzestania produkcji. Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. W innym przypadku, oferent musi przedstawić pisemną gwarancję, że warunki zostaną spełnione. Uwagi na temat wdrożenia Aktualizacja lub wymiana produktów: Powyższe kryteria gwarantują możliwość stosunkowo prostej wymiany części na nowsze i dostępność części zapasowych. Decyzję o wymianie części na bardziej nowoczesne lub o zakupie nowego produktu należy podejmować indywidualnie w zależności od sytuacji, biorąc jednak po uwagę czy zakup nowego produktu może na tyle zmniejszyć zużycie energii, że jest to wyjście bardziej opłacalne, mimo że usunięcie starego sprzętu będzie miało wpływ na środowisko. 4

3.2 Komputery stacjonarne i przenośne oraz monitory kompleksowe kryteria GPP Temat Zakup [komputerów stacjonarnych/przenośnych lub monitorów] o niewielkim oddziaływaniu na środowisko naturalne przez cały cykl życia produktu. Specyfikacje 1. Wszystkie produkty muszą spełniać najnowsze normy ENERGY STAR dotyczące zużycia energii (dostępne pod adresem www.eu-energystar.org). Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikat ENERGY STAR, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również wszystkie inne właściwie udokumentowane dowody, takie jak dokumentacja techniczna sporządzona przez producenta lub raport przedstawiający wyniki testów, o ile dokumenty zatwierdziła odpowiednia instytucja. 2. Komputery stacjonarne muszą spełniać następujące warunki: Pamięć musi być łatwo dostępna i można ją wymieniać. Twardy dysk i napęd CD/DVD (o ile występuje) można wymieniać. Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. 3. Komputery przenośne muszą być zaprojektowane tak, aby pamięć była łatwo dostępna i można ją było wymieniać. Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. 4. W przypadku komputerów przenośnych, dostępność kompatybilnych ze sprzętem baterii i zasilaczy, klawiatur i ich części musi być zagwarantowana na przynajmniej 3 lata od daty zaprzestania produkcji. Weryfikacja Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. W innym przypadku, oferent musi przedstawić pisemną gwarancję, że warunki zostaną spełnione. 5. Podświetlenie monitorów LCD nie może zawierać więcej niż 3,5 mg rtęci przypadającej średnio na jedną lampę. Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. 6. Deklarowany poziom mocy akustycznej odniesionej do A (re 1 pw) dla komputerów stacjonarnych lub przenośnych, zgodnie z pkt. 3.2.5 normy ISO 9296, zmierzony zgodnie z normą ISO 7779, nie może przekraczać: Dla komputerów stacjonarnych: 4,0 B(A) w jałowym trybie pracy (równoważne 40 db(a)), 4,5 B(A) podczas dostępu do napędu dysku twardego (równoważne 45 db(a)). Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan, Blue Angel lub TCO 05, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. Dla komputerów przenośnych: 3,5 B(A) w jałowym trybie pracy (równoważne 40 db(a)), 4,0 B(A) podczas dostępu do napędu dysku twardego (równoważne 45 db(a)). Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan, Blue Angel lub TCO 05, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. 5

Kryteria oceny Dodatkowe punkty przyznaje się za: 1. Łatwość demontażu Jedna wykwalifikowana osoba może samodzielnie rozłożyć sprzęt. Łącza są łatwe do zlokalizowania, dostępne za pomocą powszechnie stosowanych narzędzi i możliwie najbardziej ustandaryzowane. Części z tworzyw sztucznych o masie większej niż 25 gramów posiadają trwałe oznaczenie identyfikujące materiał zgodnie z normą ISO 11469: 2000. Wyłączone z tego kryterium są wytłaczane tworzywa sztuczne oraz włókna światłowodowe monitorów z płaskim ekranem ciekłokrystalicznym. Części z tworzyw sztucznych powinny być wykonane z jednego polimeru lub zgodnych ze sobą polimerów, oprócz pokrywy, która nie może składać się z więcej niż dwóch rodzajów polimerów, które są rozdzielne. Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. W innym przypadku, oferent musi przedstawić pisemną gwarancję, że warunki zostaną spełnione. 2. Substancje niebezpieczne dla zdrowia zawarte w częściach z tworzyw sztucznych Części z tworzyw sztucznych o masie większej niż 25 gramów nie zawierają substancji lub materiałów niepalnych, które mają przypisany którykolwiek z następujących kodów oznaczających ryzyko, zgodnie z dyrektywą Rady 67/548/EWG: R45 (może powodować raka) R46 (może powodować dziedziczne uszkodzenia genetyczne) R60 (może niekorzystnie wpływać na płodność) R61 (może powodować uszkodzenie nienarodzonego dziecka) Wszystkie produkty, którym przyznano oznakowanie ekologiczne UE, certyfikat Nordic Swan, Blue Angel lub TCO 05, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. Uwagi na temat wdrożenia Aktualizacja lub wymiana produktów: Powyższe kryteria gwarantują możliwość stosunkowo prostej wymiany części na nowsze i dostępność części zapasowych. Decyzję o wymianie części na bardziej nowoczesne lub zakupie nowego produktu należy podejmować indywidualnie w zależności od sytuacji, biorąc jednak po uwagę czy zakup nowego produktu może na tyle zmniejszyć zużycie energii, że jest to wyjście bardziej opłacalne, mimo że usunięcie starego sprzętu będzie miało wpływ na środowisko. Kryteria oceny: Zamawiający musi zaznaczyć w ogłoszeniu o zamówieniu i dokumentach przetargowych ile dodatkowych punktów można zdobyć, spełniając dane kryteria. W sumie kryteria środowiskowe powinny stanowić przynajmniej 10 15% wszystkich punktów. 6

4 4.1 Urządzenia do przetwarzania obrazów kryteria GPP Urządzenia do przetwarzania obrazów podstawowe kryteria GPP Elektroniczny sprzęt biurowy arkusz informacyjny Zielonych Zamówień Publicznych Temat Zakup energooszczędnych [drukarek, kopiarek, urządzeń wielofunkcyjnych, skanerów]. Specyfikacje 1. Urządzenia [z funkcją drukowania] o maksymalnej szybkości drukowania większej niż 45 stron na minutę dla formatu A4 muszą być wyposażone w automatyczną funkcję drukowania dwustronnego (tzw. duplex). Wszystkie inne urządzenia o mniejszej szybkości muszą być wyposażone w opcję obsługi ręcznej (kserokopiarki) lub dodatkową opcję oprogramowania (drukarki, urządzenia wielofunkcyjne) służącą do drukowania dwustronnego na papierze A4. 2. Wszystkie produkty muszą spełniać najnowsze normy ENERGY STAR (dostępne pod adresem www.eu-energystar.org) lub najnowsze standardy Blue Angel (dostępne pod adresem www.blauer-engel.de) w zakresie zużycia energii. Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikat ENERGY STAR, Blue Angel lub Nordic Swan, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również wszystkie inne właściwie udokumentowane dowody, takie jak dokumentacja techniczna sporządzona przez producenta lub raport przedstawiający wyniki testów, o ile dokumenty zatwierdziła odpowiednia instytucja. 3. Oferent musi zagwarantować dostępność części zapasowych przez co najmniej 3 lata od daty zaprzestania produkcji. Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. W innym przypadku, oferent musi przedstawić pisemną gwarancję, że warunki zostaną spełnione. 4.2 Urządzenia do przetwarzania obrazów kompleksowe kryteria GPP Temat Zakup [drukarek, kserokopiarek, urządzeń wielofunkcyjnych, skanerów] o niewielkim oddziaływaniu na środowisko naturalne przez cały cykl życia produktu. Specyfikacje 1. Urządzenia [z funkcją drukowania] o maksymalnej szybkości drukowania większej niż 45 stron na minutę dla formatu A4 muszą być wyposażone w automatyczną funkcję drukowania dwustronnego (tzw. duplex). Wszystkie inne urządzenia o mniejszej szybkości muszą być wyposażone w opcję obsługi ręcznej (kserokopiarki) lub dodatkową opcję oprogramowania (drukarki, urządzenia wielofunkcyjne) służącą do drukowania dwustronnego na papierze A4. 7

Specyfikacje Elektroniczny sprzęt biurowy arkusz informacyjny Zielonych Zamówień Publicznych 2. Wszystkie produkty muszą spełniać najnowsze normy ENERGY STAR (dostępne pod adresem www.eu-energystar.org) lub najnowsze standardy Blue Angel (dostępne pod adresem www.blauer-engel.de) w zakresie zużycia energii. Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikat ENERGY STAR, Blue Angel lub Nordic Swan, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również wszystkie inne właściwie udokumentowane dowody, takie jak dokumentacja techniczna sporządzona przez producenta lub raport przedstawiający wyniki testów, o ile dokumenty zatwierdziła odpowiednia instytucja. 3. Oferent musi zagwarantować dostępność części zapasowych przez co najmniej 3 lata od daty zaprzestania produkcji. Weryfikacja Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. W innym przypadku, oferent musi przedstawić pisemną gwarancję, że warunki zostaną spełnione. 4. W przypadku urządzeń z funkcją drukowania, zgodnie z normą ISO 9296 Deklarowany poziom mocy akustycznej odniesionej do A (LWAd), zmierzony zgodnie z normą ISO 7779, nie może przekraczać limitów ustalonych za pomocą następującej formuły: LwAd: 0,035 x CPM + 5,9 (B) gdzie CPM = kopii na minutę (ang. copies per minute) Dodatkowo, urządzenia nie mogą przekraczać poziomu 7,5 (B) LWAd, za wyjątkiem urządzeń, gdzie CPM > 71. Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikat Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. Kryteria oceny Dodatkowe punkty przyznaje się za: 1. Łatwość rozłożenia sprzętu Części z tworzyw sztucznych o masie większej niż 25 gramów posiadają trwałe oznaczenie identyfikujące materiał zgodnie z normą ISO 11469: 2000. Części z tworzyw sztucznych powinny być wykonane z jednego polimeru lub zgodnych ze sobą polimerów, za wyjątkiem obudowy. Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikaty Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. W innym przypadku, oferent musi przedstawić pisemną gwarancję, że warunki zostaną spełnione. 2. Substancje niebezpieczne dla zdrowia zawarte w częściach z tworzyw sztucznych: Części z tworzyw sztucznych o masie większej niż 25 gramów nie mogą zawierać substancji lub materiałów niepalnych, które mają przypisany którykolwiek z następujących kodów oznaczających ryzyko, zgodnie z dyrektywą Rady 67/548/EWG: R45 (może powodować raka) R46 (może powodować dziedziczne uszkodzenia genetyczne) R60 (może niekorzystnie wpływać na płodność) R61 (może powodować uszkodzenie nienarodzonego dziecka) Wszystkie produkty, którym przyznano certyfikaty Nordic Swan lub Blue Angel, uznaje się za spełniające to kryterium. Przyjmuje się również inne właściwie udokumentowane dowody potwierdzające zgodność z wymaganiami. Uwagi na temat wdrożenia Kryteria oceny: Zamawiający musi zaznaczyć w ogłoszeniu o zamówieniu i dokumentach przetargowych ile dodatkowych punktów można zdobyć, spełniając dane kryteria. W sumie kryteria środowiskowe powinny stanowić przynajmniej 10 15% wszystkich punktów. 8

5 Kwestie finansowe Zaleca się stosowanie modelu TCO (Total Cost of Ownership) podczas wyboru oferty. Oznacza to, że oceniając ofertę pod względem opłacalności, należy brać pod uwagę nie tylko koszt zakupu produktu, ale koszt całego cyklu życiowego produktu w czasie szacowanego okresu użytkowania urządzenia. Łączna kwota obejmuje cenę zakupu, koszty konserwacji i innych usług, zużycie energii i innych materiałów (np. papieru i tuszu) oraz ewentualne koszty usunięcia. Ten model pozwala zamawiającemu wziąć pod uwagę aspekty środowiskowe zarówno podczas oceny jakościowej (poprzez specyfikacje techniczne i/lub kryteria oceny uwzględniające wpływ na środowisko) oraz finansowej (poprzez uwzględnienie w kosztach cyklu życiowego). Jak w przypadku każdego produktu wykorzystującego energię, najkorzystniejsza dla wszystkich stron opcja polega na zakupie modeli energooszczędnych, co zmniejsza koszty użytkowania i ogranicza oddziaływanie na środowisko. Energooszczędność ma stosunkowo niewielki wpływ na cenę produktu, oczywiście o ile model ma pochodzić z grupy 25% najbardziej energooszczędnych produktów na rynku. Na witrynie EU Energy Star można znaleźć bardzo przydatne narzędzie umożliwiające wyliczenie możliwych oszczędności wynikających z zakupu bardziej energooszczędnego produktu: http://www.eu-energystar.org/calculator.htm. Wymiana komputerów stacjonarnych jest nieco bardziej skomplikowana. Biorąc pod uwagę tylko aspekt handlowy, raport Krajowego Urzędu Audytowego Zjednoczonego Królestwa (UK National Audit Office 3 ) wskazuje, że z finansowego punktu widzenia najbardziej opłacalna jest wymiana sprzętu elektronicznego co 3 lata, a nie co 5 jak w sektorze publicznym, ponieważ sprzęt ma wówczas wartość rezydualną i można go odsprzedać po 3 latach, utrzymując koszty operacyjne na niskim poziomie. Badanie Komisji dotyczące kosztów i korzyści wynikających z Zielonych Zamówień Publicznych w 2007 r. 4 zawiera analizę kosztów związanych z zakupem ekologicznego sprzętu informatycznego (z etykietami ekologicznymi) komputerów, monitorów i urządzeń do przetwarzania obrazów. Komputery stacjonarne W przypadku komputerów stacjonarnych, z wyliczeń wynika, że różnice między wersjami ekologicznymi a nieekologicznymi wynoszą od 3% więcej do 7% mniej dla wersji ekologicznej. Jednak istnieje wiele niewiadomych, które mogą mieć poważny wpływ na wyniki: sposób użytkowania, koszty napraw, wpływ obsługi technicznej na okres użytkowania produktu oraz gwałtowne zmiany na rynku (np. z powodu cen i zmiany dostępności części). W efekcie, części składowe i ceny produktów mogą ulec zmianie. Komputery przenośne W przypadku komputerów przenośnych, z wyliczeń wynika, że różnice między wersjami ekologicznymi a nieekologicznymi wynoszą od 6% do 24% więcej dla wersji ekologicznej. Energooszczędność wersji ekologicznej nie ma większego wpływu na sumę kosztów, przeciętnie pozwala zaoszczędzić 8% w 4 lata. 3 http://www.nao.org.uk/publications/nao_reports/06-07/0607531es.pdf 4 Badanie kosztów/korzyści związanych z Zielonymi Zamówieniami Publicznymi w Europie, Öko-Institut & ICLEI 2007, dostępne pod adresem http://ec.europa.eu/environment/gpp/index_en.htm 9

Drukarki i kserokopiarki Ekologiczna wersja jednofunkcyjnej drukarki atramentowej, spełniająca wymogi opisane w badaniu kosztów i korzyści (tj. automatyczna funkcja drukowania dwustronnego i zgodność z wymaganiami Energy Star) jest droższa od zwykłej (nieekologicznej) wersji. Wynika to głównie z wysokiej ceny modułu do automatycznego drukowania dwustronnego (produkt jest od 38 do 45% droższy od wersji nieekologicznej). Ponieważ łączna liczba wydruków jest dość niewielka, wyższych kosztów nie da się zrekompensować mniejszym zużyciem papieru. W przypadku pełnego cyklu życiowego ekologicznej wersji jednofunkcyjnych drukarek elektrograficznych 5 spełniających wymogi opisane w badaniu kosztów i korzyści (tj. automatyczna funkcja drukowania obustronnego i zgodność z wymaganiami Energy Star) koszt jest od 7 do 11% niższy niż w wersji nieekologicznej. Mimo że koszt zakupu drukarek z automatyczną funkcją drukowania jest od 20 do 25% wyższy niż przy wersji nieekologicznej, niższe koszty użytkowania związane z mniejszym zużyciem papieru z nadwyżką rekompensują tę różnicę. Z powodu wyższych o 38% kosztów zakupu wielofunkcyjnych urządzeń elektrograficznych, najważniejszym sposobem na ograniczenie kosztów jest wykorzystywanie funkcji drukowania dwustronnego. Duże wielofunkcyjne urządzenie elektrograficzne są wyposażone w moduł do drukowania dwustronnego, więc nie ma potrzeby ponoszenia dodatkowych kosztów. Jednak najważniejszym czynnikiem jest faktyczne wykorzystywanie tej funkcji przez użytkowników. Oszczędności wynikające z bardziej wydajnego wykorzystania energii są małe. We wszystkich przypadkach, użycie papieru ekologicznego prowadzi do ograniczenia kosztów, ponieważ w Niemczech cena papieru pochodzącego z recyklingu jest niższa od ceny zwykłego papieru. Połączenie ekologicznej wersji drukarki z papierem ekologicznym pozwala również na zmniejszenie dodatkowych kosztów użytkowania drukarek atramentowych i zwiększenie oszczędności w przypadku drukarek elektrofotograficznych. 4 Elektrofotografia to technologia drukowania, w której najpierw naświetla się warstwę światłoczułą wzorem odpowiadającym kształtem tworzonemu wydrukowi. Następnie wywołuje się obraz, korzystając z obrazu utajonego na substancji światłoczułej i umieszczając na nim cząstki tonera. W końcu toner nanosi się na końcowy wydruk, a całość łączy się, aby wydruk był odpowiednio trwały. Kolorowe drukarki elektrograficzne różnią się od czarno-białych, ponieważ w jednym produkcie można zastosować przynajmniej trzy różne kolory tonera. 10

6 6.1 Źródła informacji Urządzenia do przetwarzania obrazów podstawowe kryteria GPP Umowa między Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Wspólnotą Europejską w sprawie koordynacji programów znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych (kryteria Energy Star): http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2006/l_381/l_38120061228en00260104.pdf Blue Angel Komputery RAL-UZ 78: http://www.blauer-engel.de/englisch/navigation/body_blauer_engel.htm Blue Angel Biurowe urządzenia drukujące RAL-UZ 122: http://www.blauer-engel.de/englisch/navigation/body_blauer_engel.htm Blue Angel Tonery regenerowane RAL-UZ 55: http://www.blauer-engel.de/englisch/navigation/body_blauer_engel.htm Badania przygotowawcze w sprawie ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię (Umowa TREN/D1/40-2005/LOT3/S07.56313): LOT 3 Komputery osobiste (stacjonarne i przenośne) oraz monitory komputerowe. Sprawozdanie końcowe (Zadania 1-8). IVF Industrial Research and Development Corporation: http://extra.ivf.se/ecocomputer/downloads/eup%20lot%203%20final%20report%20070913%20published.pdf Ekoprojekt dla produktów wykorzystujących energię: Badania przygotowawcze LOT 4: Urządzenia do przetwarzania obrazów: kserokopiarki, faksy, drukarki, skanery, urządzenia wielofunkcyjne: http://www.ecoimaging.org Oznakowanie ekologiczne UE dla komputerów osobistych: http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2005/l_115/l_11520050504en00010008.pdf Oznakowanie ekologiczne UE dla komputerów przenośnych: http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2005/l_115/l_11520050504en00350041.pdf Nordic Swan komputery osobiste, wersja 5.0: http://www.svanen.nu/sismabdesktopdefault.aspx?tabname=criteriadetaileng&menuitemid=7056&pgr=48 Nordic Swan urządzenia do przetwarzania obrazów, wersja 5.0: http://www.svanen.nu/sismabdesktopdefault.aspx?tabname=criteriadetaileng&menuitemid=7056&pgr=15 Nordic Swan wkłady do tonerów, wersja 5.0: http://www.svanen.nu/sismabdesktopdefault.aspx?tabname=criteriadetaileng&menuitemid=7056&pgr=8 TCO 05 komputery stacjonarne: http://www.tcodevelopment.com/tcodevelopment1200/datorer/tco05/tco05_desktopversion_1.0.pdf TCO 05 komputery przenośne: http://www.tcodevelopment.com/tcodevelopment1200/datorer/tco05/tco05_notebook_computers_version_2.0.pdf 11

TCO 03 wyświetlacze: http://www.tcodevelopment.se/tcodevelopment1200/datorer/tco03_displays/tco03_fpd_version_3_0.pdf TCO 09 drukarki: http://www.tcodevelopment.com/tcodevelopment1200/datorer/tco99/tco99_printers_2_1.pdf 6.2 Prawodawstwo europejskie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 106/2008 z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie wspólnotowego programu znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych: http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:l:2008:039:0001:0007:en:pdf Dyrektywa 2005/32/WE ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię: http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2005/l_191/l_19120050722en00290058.pdf Dyrektywa 2002/95/WE w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym: http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/consleg/2002/l/02002l0095-20060701-en.pdf Dyrektywa 2002/96/WE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE): http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/consleg/2002/l/02002l0096-20031231-en.pdf Dyrektywa 2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylająca dyrektywę 91/157/EWG: http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2006/l_266/l_26620060926en00010014.pdf Podręcznik opracowany na zlecenie Komisji Europejskiej przez ICLEI Samorządy na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, 2008 r. Prawa autorskie, Redakcja: Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Środowiska G2, B-1049, Bruksela. Podziękowania: udostępnienie zdjęć Peter Defranceschi Podziękowania: udostępnienie zdjęć Peter Defranceschi Wyłączenie odpowiedzialności: Komisja Europejska nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności prawnej ani jakichkolwiek zobowiązań w związku informacjami przedstawionymi w niniejszym dokumencie. 12