WPISUJE UCZEŃ KOD UCZNIA BADANIE UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 14 stron (zadania 1 24). Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Następnie wpisz swój kod. 3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie z poleceniami. 4. Rozwiązania zadań zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/ atramentem. Nie używaj korektora. 5. W każdym zadaniu wyboru wielokrotnego wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zaznacz ją znakiem X, np.: Czas pracy: 60 minut A. I i III B. II i IV C. III i IV D. I i II 6. W zadaniach typu prawda / fałsz lub tak / nie zaznacz właściwe odpowiedzi P / F lub T / N znakiem X, np.: P / F lub T / N 7. W zadaniach na dobieranie do informacji oznaczonych liczbą dobierz informacje oznaczone odpowiednią literą i zaznacz tę literę znakiem X, tak jak w zadaniach wyboru wielokrotnego. 8. W zadaniach z luką wpisz w odpowiednie luki litery lub liczby oznaczające właściwe odpowiedzi. 9. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi. Jeśli się pomylisz, to błędne zaznaczenie otocz kółkiem i wybierz inną odpowiedź, np.: A. I i III B. II i IV C. III i IV D. I i II 10. Rozwiązując zadania, możesz wykorzystać miejsce opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. Powodzenia!
Ilustracja i mapa do zadania 1. Ilustracja: Jan Horydowiec. Zadanie 1. Ilustracja przedstawia bóstwo czczone na terenie oznaczonym na mapie numerem A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Zadanie 2. Spośród poniżej podanych wydarzeń oznaczonych literami A D wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia. 2.1. Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D 2.2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D A. Zburzenie Kartaginy przez armię rzymską. B. Powstanie niewolników pod wodzą Spartakusa. C. Podział cesarstwa na część wschodnią i zachodnią. D. Objęcie władzy przez Oktawiana Augusta. Strona 2 z 14
Zadanie 3. Przyporządkuj każdej z podanych zasad odpowiadającą religię, wybierając spośród oznaczonych literami A C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną religię. 3.1. Wierny powinien odmawiać modlitwę pięć razy dziennie z twarzą zwróconą na wschód. 3.2. Wyznawcy w każdą sobotę powinni powstrzymać się od pracy i uczestniczyć w uczcie szabatowej. A B C A B C A. Judaizm. B. Chrześcijaństwo. C. Islam. Zadanie 4. Oceń, czy poniższe zdania dotyczące działalności Karola Wielkiego są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe. W X w. nastąpił rozwój kultury nazywany renesansem karolińskim. P F W czasach Karola Wielkiego przywrócono łacinie dawną wymowę i ortografię. P F Tekst do zadania 5. W XII w. na ziemiach polskich zaczęto stosować uprawę roli polegającą na podziale pola na trzy części. Każdego roku uprawiano tylko dwie z nich. Jedną część obsiewano jesienią, a drugą wiosną. Trzecia część leżała ugorem i wykorzystywana była jako pastwisko. Przeznaczenie pól zmieniano co roku. Zadanie 5. Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując do każdego zdania właściwą odpowiedź spośród podanych. Przedstawiony w tekście sposób uprawy roli to 5.1.. Upowszechnił się na ziemiach polskich w czasach 5.2.. Jego zastosowanie zapobiegało 5.3.. 5.1. A. trójzasiew B. trójzmianowość C. trójpolówka 5.2. A. starożytnych B. średniowiecznych C. nowożytnych 5.3. A. wyjałowieniu ziemi B. zanieczyszczeniu ziemi C. wysuszeniu ziemi Strona 3 z 14
Zadanie 6. Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie wydarzenia dotyczące stosunków polsko- -krzyżackich, to: A. zajęcie przez Krzyżaków ziemi chełmińskiej zawarcie pokoju w Kaliszu bitwa pod Płowcami. B. bitwa pod Płowcami zajęcie przez Krzyżaków ziemi chełmińskiej zawarcie pokoju w Kaliszu. C. zawarcie pokoju w Kaliszu bitwa pod Płowcami zajęcie przez Krzyżaków ziemi chełmińskiej. D. zajęcie przez Krzyżaków ziemi chełmińskiej bitwa pod Płowcami zawarcie pokoju w Kaliszu. Zadanie 7. Określ, czy podane wydarzenia są przyczyną, czy skutkiem unii w Krewie. Wybierz P, jeśli wydarzenie to przyczyna, lub S jeśli to skutek. Chrzest księcia Jagiełły P S Koronacja Jadwigi na królową Polski P S Ilustracja do zadania 8. Źródło: Jan Matejko, Hołd pruski (fragment), Archiwum Nowej Ery. Strona 4 z 14
Zadanie 8. Przedstawiona na obrazie scena świadczy o A. zależności lennej Prus Książęcych od Polski. B. dominacji Prus Książęcych nad Polską. C. włączeniu Prus Książęcych do Polski. D. usamodzielnieniu się Prus Książęcych od Polski. Tablica genealogiczna i tekst do zadania 9. małżeństwo Tekst Na początku XVI w. Jagiellonowie byli jedną z najpotężniejszych dynastii w Europie. Wnukowie Władysława Jagiełły rządzili aż w czterech krajach europejskich. Po kądzieli dynastia Jagiellonów spokrewniona była z panującą w Szwecji dynastią Wazów. Bezpotomność króla Zygmunta Augusta stała się jedną z przyczyn wymarcia rodu. Zadanie 9. Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując każdemu zdaniu właściwą odpowiedź spośród podanych. Najmłodszy z wnuków Władysława Jagiełły panował 9.1.. Jagiellonowie rządzili w Polsce do 9.2.. Określenie po kądzieli oznacza dziedziczenie po 9.3.. 9.1. A. w Czechach B. w Polsce i na Węgrzech C. w Polsce i na Litwie i na Węgrzech 9.2. A. II połowy XVI w. B. I połowy XVII w. C. II połowy XVII w. 9.3. A. ojcu B. matce C. dalszych krewnych Strona 5 z 14
Zadanie 10. Na rozpowszechnienie słowa pisanego w XVI w. wpłynęło A. wynalezienie ruchomej czcionki drukarskiej. B. zastosowanie nowego wzoru pisma. C. drukowanie gazet w masowym nakładzie. D. upowszechnienie korespondencji drukowanej. Mapa do zadań 11. i 12. Zadanie 11. W drugiej połowie XVII w. terytorium Rzeczypospolitej A. nie uległo żadnej zmianie. B. zmniejszyło się na zachodzie. C. rozszerzyło się na południu. D. zmniejszyło się na wschodzie. Strona 6 z 14
Zadanie 12. Przyporządkuj każdemu z podanych terytoriów państwo, z którym Rzeczypospolita toczyła o nie spór, wybierając spośród oznaczonych literami A C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane państwo. 12.1. Ziemia smoleńska A B C 12.2. Podole A B C A. Szwecja. B. Rosja. C. Turcja. Ilustracje do zadania 13. 1. 2. 3. 4. Źródło: Shutterstock.com/Tomasz Szymański; Shutterstock.com/ PLRANG; Falsh Press Media/Getty Images/ Marcin Kowaluk; Shutterstock.com/Brzostowska. Zadanie 13. Budynki wzniesione w stylu klasycystycznym przedstawiono na ilustracjach oznaczonych numerami A. 1 i 2. B. 1 i 3. C. 2 i 4. D. 3 i 4. Strona 7 z 14
Zadanie 14. Trwały skutek rewolucji we Francji w XVIII w. to A. terror jakobiński. B. zniesienie stanów. C. likwidacja monarchii. D. wojna Francji z Austrią. Taśma chronologiczna do zadania 15. Zadanie 15. Okres, w którym działała Komisja Edukacji Narodowej, oznaczono na mapie numerem A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Tekst do zadania 16. Pogłębiające się różnice społeczne, ekonomiczne i kulturowe pomiędzy północną a południową częścią państwa doprowadziły do wybuchu kilkuletniej, wyniszczającej wojny domowej. Już w grudniu 1860 r. stan Karolina Południowa ogłosił wystąpienie z Unii. Wówczas prezydent Abraham Lincoln, gorący zwolennik jedności państwa, przeciwstawił się próbie podziału państwa. Zadanie 16. Zamieszczony tekst dotyczy A. wojny secesyjnej. B. rewolucji francuskiej. C. wojen napoleońskich. D. wojny o niepodległość USA. Strona 8 z 14
Mapa do zadania 17. Źródło: Michał Błaut, Ilustrowany atlas historyczny do gimnazjum dla klas I III, Straszyn 2006. Zadanie 17. Wybierz nazwę powstania, które jest przedstawione na mapie, a następnie wskaż uzasadnienie wyboru spośród podanych. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3. A. Powstanie listopadowe, 1. sukces wojsk polskich w bitwie pod Grochowem. na co wskazuje 2. duża liczba stoczonych bitew i potyczek. B. Powstanie styczniowe, 3. ofensywa wojsk rosyjskich w kierunku Warszawy. Zadanie 18. W drugiej połowie XIX w. nadano autonomię A. Galicji. B. Królestwu Polskiemu. C. Okręgowi Białostockiemu. D. Wielkiemu Księstwu Poznańskiemu. Strona 9 z 14
Zadanie 19. Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując każdemu zdaniu właściwą odpowiedź spośród podanych. Państwami, które w XVI w. zbudowały pierwsze imperia kolonialne były 19.1.. W XIX w. największe imperium kolonialne należało do 19.2.. Rywalizacja kolonialna była jedną z głównych przyczyn wybuchu 19.3.. 19.1. A. Anglia i Francja B. Hiszpania i Portugalia C. Niemcy i Włochy 19.2. A. Francji B. Wielkiej Brytanii C. Niemiec 19.3. A. wojen napoleońskich B. wojny secesyjnej C. I wojny światowej Zadanie 20. Przyporządkuj każdemu z podanych opisów odpowiadające mu pojęcie, wybierając spośród oznaczonych literami A C. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane pojęcie. 20.1. Walczące strony zajmują silnie umocnione okopy, front nieznacznie się przesuwa. Długotrwałe walki prowadzą do ogromnych strat w ludziach. 20.2. Walczące strony prowadzą nieregularne działania zbrojne. Niewielkie oddziały podejmują walkę z ukrycia nękając przeciwnika. A B C A B C A. Działania partyzanckie. B. Operacje ofensywne. C. Wojna pozycyjna. Zadanie 21. Skrót PIT oznacza podatek A. od towarów i usług. B. od dochodów uzyskiwanych przez osoby prawne. C. dochodowy od osób fizycznych. D. od spadków i darowizn. Strona 10 z 14
Schemat do zadania 22. Zadanie 22. Organ władzy oznaczony na schemacie literą X to A. senat. B. Rada Ministrów. C. Trybunał Konstytucyjny. D. Zgromadzenie Narodowe. Strona 11 z 14
Ilustracja do zadania 23. Ilustracja: Stanisław Jujka. Zadanie 23. Wybierz ustrój polityczny, do którego nawiązuje przedstawiona ilustracja, a następnie wskaż właściwe uzasadnienie wyboru. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3. A. Demokracja, 1. przestrzeganie prawa do wolności słowa. na co 2. monopol informacyjny państwa. wskazuje B. Totalitaryzm, 3. swobodny rozwój massmediów. Strona 12 z 14
Wykres do zadania 24. Źródło: Raporty z badań. Nudzą, drażnią, dezinformują Polacy o reklamach, http://www.cbos.pl/ Zadanie 24. Oceń, czy poniższe zdania dotyczące informacji zawartych na wykresie są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe. Pomiędzy rokiem 1996 a 2011 systematycznie rosła liczba badanych twierdzących, że tworzenie reklam dla dzieci jest właściwe. Podczas wszystkich przeprowadzonych badań ponad połowa respondentów twierdziła, że tworzenie reklam dla dzieci jest niewłaściwe. P P F F Strona 13 z 14
Brudnopis Strona 14 z 14