1.11 Miasto Nowy Sącz 1. Zagrożenia od toksycznych środków przemysłowych Na terenie miasta Nowego Sącza znajdują się zakłady przemysłowe, w których w procesach technologicznych wykorzystuje się toksyczne środki przemysłowe. Występujące w tych zakładach środki chemiczne w przypadku awarii i przedostania się do atmosfery mogą spowodować skażenie środowiska naturalnego jak również stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia osób znajdujących się w strefie skażeń. Do zakładów przemysłowych, które w procesie technologicznym wykorzystują TŚP zaliczyć należy: - Spółkę z o.o. KONSPOL HOLDING, ul. Grottgera 40 12 ton amoniaku, - Spółkę z o.o. EXPOL, ul. Węgierska 78 8 ton amoniaku, - Okręgową Spółdzielnię Mleczarską w Nowym Sączu, ul. Flisaków 1 1 tona amoniaku, - Spółkę z o.o. Sądeckie Wodociągi, ul. W. Pola 22, która w swoich zakładach posiada następujące ilości TŚP: - Zakład Uzdatniania Wody, Stary Sącz 350 kg chloru, - Zakład Uzdatniania Wody, Świniarsko 133, 350 kg chloru. 2. Zagrożenia w transporcie Charakter miasta wpływa na zwiększenie zagrożenia w komunikacji drogowej. Uwarunkowane jest to wzmożonym ruchem turystycznym, ukształtowaniem terenu oraz zmiennymi warunkami atmosferycznymi. Duże zagrożenie dla miasta stwarza transport samochodowy, którym przewożone są różnego rodzaju środki chemiczne i substancje ropopochodne. Przez teren miasta Nowego Sącza przebiegają dwutorowe i jednotorowe odcinki linii kolejowych z rozjazdami przy stacjach. Całość linii jest zelektryfikowana. Najbardziej newralgiczny punkt to Stacja Kolejowa PKP w Nowym Sączu. Na stacji tej dokonywanych jest bardzo dużo operacji związanych z przeładunkiem i formowaniem składów pociągów. 3. Zagrożenia pożarowe Do obiektów zagrożonych pożarem, a znajdujących się na terenie Nowego Sącza zaliczyć należy: - Obiekty występujące w zwartej zabudowie, - Budynki wysokie, - Stacje paliw, - Obiekty przemysłowe. Zagrożenie pożarowe ww. obiektów wynika z występowania nieodpowiednich warunków budowla i instalacyjnych jak również zaniedbań w zakresie ochrony i zabezpieczeń przeciwpożarowych. 4. Zagrożenia radiologiczne Ocenia się, iż ewentualna awaria obiektów energetyki jądrowej na Słowacji (Jasne Bohunice) oddalonych ok. 180 km od granicy państwa może stanowić poważne zagrożenie dla miasta Nowego Sącza w postaci opadu promieniotwórczego. W zależności od warunków atmosferycznych obszar miasta Nowego Sączą może znaleźć się w całości w strefie M zagrożenia promieniotwórczego. 5. Zagrożenia powodziowe Największe zagrożenie dla miasta Nowego Sącza, z racji specyficznego położenia geograficznego, stanowi powódź. Miasto położone jest w kotlinie, przez które przepływa najniebezpieczniejsza rzeka Polski Dunajec, do której wpływa rzeka Poprad odwadniająca najwyższe partie Tatr Słowackich. Do Dunajca uchodzą największe dwa niebezpieczne dopływy Kamienica z dopływem Kamionka i Łubinka. Jak wskazują zgromadzone dane, powódź w Nowym Sączu może zdarzyć się praktycznie w każdym miesiącu, roku. Dodatkowe zagrożenie dla Nowego Sącza może stanowić ewentualna awaria lub uszkodzenie zapory wodnej Czorsztyn Niedzica Sromowce. 6. Zagrożenia budowlane Na terenie miasta Nowego Sącza występują bloki mieszkalne wielokondygnacyjne oraz obiekty użyteczności publicznej (obiekty sakralne, kina, internaty, szkoły, hotele pensjonaty, domy pomocy społecznej). Znajdują się tam również handlowe o dużej powierzchni użytkowej, grożące niebezpieczeństwem zawalenia się stropu na skutek np. dużej ilości śniegu zalegającego na dachu. Ponadto w zakładach przemysłowych zlokalizowanych na terenie miasta usytuowane są kominy przemysłowe o wysokości wahającej się w granicach 60 100 m. Katastrofy budowlane praktycznie mogą wystąpić w każdym z wymienionych powyżej obiektów na terenie całego miasta. 77
7. Osunięcia gruntu O zagrożeniu procesami osuwiskowymi decyduje morfologia i budowa geologiczna terenu. Obszary zagrożone ruchami mas ziemnych znajdują się w północnej i wschodniej części miasta i obejmują osiedla: Falkowa, Chruślice, Przetakówka i Zabełcze. Są to tereny położone w obrębie wzniesień otaczających Kotlinę Sądecką. W wyniku naturalnego wietrzenia powierzchniowych warstw gruntu oraz przez intensywną zabudowę tych terenów następuje wzmożenie procesów osuwiskowych. 8. Inne zagrożenia Do innych zagrożeń mogących wystąpić na terenie Nowego Sącza zaliczyć należy: - Skażenia biologiczne środowiska, - Epidemie chorób ludzi, - Epidemie chorób zwierząt, - Inwazje szkodników roślin, - Poważne zakłócenia w dostawach energii elektrycznej, gazu i wody, - Gwałtowne opady atmosferyczne, - Gwałtowne wahania temperatury, - Długotrwałe susze, - Silne wichry, huragany i śnieżyce, - Akty terroru. Wyżej wymienione zagrożenia mogą objąć swoim zasięgiem różne obszary miasta Nowego Sącza. Dla każdego z tych zagrożeń opracowana jest procedura postępowania mająca na celu jego minimalizację oraz określająca sposób prowadzenia działań zapobiegawczo ratowniczych. Wnioski z oceny zagrożenia miasta Nowego Sącza Źródłem zagrożenia Miasta Nowego Sącza są głównie: - powódź z racji specyficznego położenia geograficznego, która w Nowym Sączu może zdarzyć się praktycznie w każdym miesiącu roku, oraz awaria zapory wodnej Czorsztyn Niedzica, - niebezpieczne materiały chemicznie, substancje ropopochodne, a zwłaszcza toksyczne środki przemysłowe i promieniotwórcze przechowywane, wytwarzane lub wykorzystywane w procesach technologicznych, technicznych lub produkcyjnych przez zakłady rozmieszczone na terenie miasta, - obiekty energetyki jądrowej rozmieszczone poza granicami naszego kraju, - możliwość powstania rozległych pożarów przestrzennych, a zwłaszcza w zakładach pracy oraz w przedsiębiorstwach wykorzystujących lub przechowujących materiały i substancje chemiczne niebezpieczne i łatwopalne, - wybuchy o dużej sile, na przykład materiałów i substancji ropopochodnych, paliw płynnych, gazu płynnego PROPAN-BUTAN oraz toksycznych środków przemysłowych powodujące powstanie rozległych pożarów przestrzennych łączących się z wytworzeniem toksycznych produktów wybuchu lub spalania wymienionych substancji, - huragany, zawieje, śnieżyce, burze gradowe powodujące powstanie katastrof i klęsk żywiołowych, - zakażenia biologiczne ludzi i zwierząt gospodarskich, zatrucia rzek, potoków, - ściekami przemysłowymi lub awariami oczyszczalni ścieków, - ataki terrorystyczne. 9. Sieć komunikacyjna miasta Podstawowy problemem komunikacyjny miasta jest związany z faktem, iż ulice leżące w ciągu dróg krajowych na obszarze miasta pełnią równocześnie funkcje ulic głównych zapewniających powiązania międzydzielnicowe. Większość ruchu tranzytowego samochodów w kierunku północ południe odbywa się przez centrum miasta. Do najniebezpieczniejszych pod względem bezpieczeństwa ruchu drogowego ulic Nowego Sącza (liczba zdarzeń drogowych) należą: Lwowska, Węgierska, Piłsudskiego, Nawojowska, Królowej Jadwigi oraz Tarnowska. Największe zagrożenie powodują zdarzenia na drogach z udziałem pojazdów przewożących większe ilości osób (autobusy), a także pojazdy ciężarowe (TIR, ponadgabarytowe, itp.). Ważniejsze drogi przebiegające przez Miasto: - krajowa nr K 87 do miejscowości Mniszek n/popradem (Słowacja), - krajowa nr K 75 Brzesko Nowy Sącz Krynica, - krajowa nr K 28 Wadowice Limanowa Nowy Sącz Grybów Gorlice, - wojewódzka nr W 969 Stary Sącz Łącko Nowy Targ, - wojewódzka nr W 975 Dąbrowa Gródek n/dunajcem Wojnicz, - wojewódzka nr W 981 Krynica Krzyżówka Grybów Stróże Tarnów. 78
Przez teren miasta Nowego Sącza przebiegają również dwutorowe i jednotorowe odcinki linii kolejowych z rozjazdami przy stacjach. Całość linii jest zelektryfikowana. Główne trasy to: - Tarnów Nowy Sącz Krynica, - Nowy Sącz Chabówka (praktycznie nie eksploatowana). Najbardziej newralgicznym miejscem jest stacja kolejowa w Nowym Sączu gdzie dochodzi do operacji związanych z przeładunkiem i formowaniem składów pociągów. 10. Przewóz materiałów niebezpiecznych Większość ważniejszych dróg, którymi przewożone są materiały niebezpieczne przebiega wzdłuż cieków wodnych. Podobnie większość zakładów przemysłowych usytuowana jest w pobliżu rzek. W przypadku awarii, wypadku czy katastrofy istnieje prawdopodobieństwo, że nastąpi zanieczyszczenie wód powierzchniowych. Zdecydowaną większość przewożonych materiałów niebezpiecznych stanowią substancje ropopochodne oraz gaz propan-butan dla zlokalizowanych na terenie miasta stacji paliw płynnych Auto Gazu. Główne źródło zagrożeń w transporcie kolejowym wynika z przewozu dużej ilości TSP wytwarzanych w polskich i zagranicznych zakładach chemicznych i rafineriach. Środki te w przeważającej części przewożone są przez rejon na trasie Tarnów Nowy Sącz Muszyna. WYKAZ TRAS DROGOWYCH WYKORZYSTWANYCH DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH Lp. Trasa Rodzaj materiałów Uwagi 1. Brzesko Krynica Gaz propan-butan, paliwa płynne, amoniak, chlor, kwasy Transportem drogowym dowożone są głównie substancje do zakładów zlokalizowanych na terenie Miasta Nowy Sącz i powiatu 2. Nowy Targ Nowy Sącz Gaz Propan-Butan, paliwa płynne, amoniak chlor, gazy techniczne - - 3. Gorlice Nowy Sącz Gaz propan-butan, paliwa płynne, gazy techniczne - - 4. Nowy Sącz Limanowa Gaz propan- butan, paliwa płynne, gazy techniczne. - - 5. Nowy Sącz Piwniczna Gaz propan- butan, paliwa płynne, gazy techniczne. - - WYKAZ TRAS KOLEJOWYCH WYKORZYSTWANYCH DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH 1. 2. Muszyna Kraków (import) Kraków Prokocim Muszyna (eksport) 3. Przewóz ogólny chlor, ksylen, olej napędowy, benzen, butylocetanol, etylobenzen, etyloestery, toulen, kwas siarkowy, kaprolaktam, propylen, metanol, gaz propan-butan, alkohol metylowy, benzyna, smoła, ropa naftowa, benzol, oktan butylu, broksyl, dwusiarczek węgla, zamiennik terpentyny, żelazokrzem, węglowodory ciekłe, węglowodory gazowe, propan, siarka stopiona, kwas alkilosulfonowy, cykloheksanon. chrol, kwas siarkowy, kaprolaktam, gaz propan butan, oktan butylu, wodorotlenek sodu, aceton, kwas chlorowodowy, ług sodowy, tlenek etylu, ftalen, cyjanohydryna, chlorobenzen, kwas solny, propan, etyloxeksanol, fenol, dwutlenek siarki, izobutanol, olej opałowy, azotan sodowy, amoniak bezwodny, tlenek etylenu z azotem, benzen, butanol, dwusiarczek węgla, kwas azotowy, wodorotlenek sodu, etanol, chlorek cynku. Siarczek sodu, paliwo lotnicze do silników turbinowych, fenol stopiony, dwutlenek węgla skroplony, chlorek żelazowy, amoniak roztwór, wodorosiarczyny. 79
Dodatkowe zagrożenie na terenie miasta Nowego Sącza stwarza transport materiałów wybuchowych. Ich przewóz odbywa się drogami wiodącymi przez teren Miasta do Zakładów Eksploatacji Kruszywa w Klęczanach (gm. Chełmiec) i Wierchomli Wielkiej (gm. Piwniczna). 11. Charakterystyka i struktura demograficzna miasta Nowy Sącz to miasto na prawach Powiatu Grodzkiego oraz siedziba administracyjna Oddziału Zamiejscowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie oraz Powiatu Nowosądeckiego (ziemskiego). Nowy Sącz pełniąc funkcję powiatu (w granicach administracyjnych miasta) wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Miasta, jednostek organizacyjnych miasta oraz służb, straży i inspekcji, które łącznie tworzą tzw. administrację zespoloną. Miasto liczy 83 923 mieszkańców, w tym liczba: - kobiet 43 820, - mężczyzn 40 103, Osób w wieku od 13 18 lat 8 600. Gęstość zaludnienia wynosi ok. 1 470 osób/km 2. Ogólna powierzchnia miasta wynosi 57 km 2, co stanowi ogółem 5 706 ha, w tym użytki rolne 3 222 ha, lasy i tereny zadrzewione 848 ha,tereny zabudowane i niezabudowane, zieleń 904 ha, tereny różne 106 ha, tereny komunikacyjne 378 ha, tereny wodne 230 ha. Miasto położone jest w dorzeczu trzech rzek tj. Kamienicy, Dunajca i Łubinki na wysokości 296 m n.p.m. w południowo wschodniej części województwa małopolskiego graniczy z następującymi jednostkami samorządowymi tj.: Miastem i Gminą Stary Sącz oraz Gminami Chełmiec, Kamionka Wielka i Nawojowa. Posiada kilka dużych osiedli mieszkaniowych takich jak: Helena, Stare Miasto, Przetakówka, Kochanowskiego, Barskie I, Barskie II, Gołąbkowice, Millenium, Gorzków, Nawojowska, Przydworcowe, Szujskiego, Wólki, Kaduk, Dąbrówka, Biegonice, Poręba Mała, Zawada. Na terenie miasta funkcjonują: Placówki Służby Zdrowia i Opieki Społecznej - Szpital Specjalistyczny im. J. Śniadeckiego, - Specjalistyczna Przychodnia Lekarska, - 23 Publiczne i Niepubliczne Zakłady Opieki zdrowotnej (przychodnie i poradnie zdrowia), - Sądeckie Pogotowie Ratunkowe, - 3 Domy Pomocy Społecznej, 1 Pogotowie Opiekuńcze, 1 Schronisko im.brata Alberta, - 38 aptek, Zakłady Komunalne i użyteczności publicznej - 8 placówek PPUP POCZTA POLSKA, - Enion S.A. Oddział w Krakowie Rejon Energetyczny w Nowym Sączu, - Zakład Gazowniczy w Jaśle Rejon Obsługi Sieci w Nowym Sączu, - Sądeckie Wodociągi Spółka z o.o., - Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej - Pogotowie Ciepłownicze, - SITA Nowy Sącz Spółka z o.o., - NOVA Spółka z o.o., - SURPAP Spółka z o.o., - Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne. Obiekty zabytkowe, oświaty i kultury Na terenie miasta znajdują się także, parki, zabytki kultury, do których zaliczamy: Ratusz, Bazylikę Św. Małgorzaty, kościoły, Dom Gotycki, Muzeum Okręgowe; Kina: SOKÓŁ, i KROKUS, Sądecki Park Etnograficzny, budynek Dworca PKP. Miasto jest ośrodkiem koncentracji życia gospodarczego i oświatowo-kulturalnego. Posiada 11 przedszkoli, 20 szkół podstawowych, 11 gimnazjów, 30 szkół publicznych i niepublicznych ponadpodstawowych oraz 4 Biblioteki Publiczne. Jest prężnie rozwijającym się ośrodkiem akademickim. Funkcjonują tu: Wyższa Szkoła Biznesu, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa oraz Sądecka Wyższa Szkoła Zawodowa. Baza noclegowa, obiekty sportowe, sieć gastronomiczno handlowa oraz przemysł Bazę noclegową na terenie miasta stanowią 4 hotele, Dom Wycieczkowy, Dom Studenta, Schronisko Młodzieżowe, internaty szkolne na ogólną ilość miejsc noclegowych 961. Obiekty sportowe to 5 stadionów sportowych, 2 baseny w tym jeden kryty, kąpieliska, sale gimnastyczne, 3 zespoły kortów tenisowych. 80
Na terenie miasta funkcjonują duże supermarkety: REAL, MEDIA MARKT, NOMI, galeria handlowa Europa II, HALA GORZKOWSKA, MERKURY MARKET oraz ok. 230 sklepów różnych branż, a także 80 placówek gastronomicznych (restauracje, kawiarnie, bary, puby), itp. W dziedzinie przemysłu na terenie miasta funkcjonują takie zakłady jak: producent okien dachowych FAKRO, producent elektrod węglowych SGL Carbon S.A., NEWAG /Produkcja naprawa taboru kolejowego/, Nowosądecka Fabryka Maszyn i Urządzeń Górniczych NOWOMAG S.A., producent przetworów drobiowych i mrożonek KONSPOL Zakład Przetwórstwa Owocowo Warzywnego EXPOL, Firma KORAL /produkcja lodów/, Producent kas fiskalnych NOVITUS, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska, Przedsiębiorstwo PKS oraz wiele innych zakładów produkcyjnych. Na terenie miasta Nowego Sącza według danych potwierdzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Delegatura w Nowym Sączu nie występują zakłady dużego ryzyka (ZDR) i zwiększonego ryzyka (ZZR). 12. Lądowiska przyszpitalne Na terenie Miasta funkcjonuje jedno lądowisko przyszpitalne zlokalizowane przy ul. Bulwar Narwiku w odległości ok. 250 metrów od Szpitala Specjalistycznego im. J. Śniadeckiego, który zarządza ww. lądowiskiem. 81