Załącznik do uchwały Nr XXXVIII/469/13 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 30 grudnia 2013r. G M I N N Y P R O G R A M P R Z E C I W D Z I A Ł A N I A N A R K O M A N I I D L A G M I N Y S K A W I N A N A R O K 2 0 1 4
ROZDZIAŁ I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1.1. WSTĘP Zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012r., poz. 124 z późn. zm.) przeciwdziałanie narkomanii należy do zadań własnych gminy. Podstawą prawną do stworzenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, zwanego dalej Programem, jest art. 10 ust. 2 cyt. wyżej ustawy, a źródłem finansowania programu są środki pochodzące z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Lokalne strategie profilaktyczne powinno cechować podejście wielopoziomowe, oparte na integracji działań i partycypacji przedstawicieli różnych instytucji, organizacji i grup ze społeczności lokalnej: placówek oświatowych, kościołów, organizacji pozarządowych, środków masowego przekazu, samorządu, rodzin, które poprzez swoje doświadczenie i zaangażowanie stanowią integralną część systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień. O profilaktyce narkomanii należy mówić jak najwięcej, bowiem paradoksem nowoczesnych społeczeństw jest to, że młodzież i osoby dorosłe zazwyczaj wiedzą, jak niebezpieczne i szkodliwe jest zażywanie narkotyków, a pomimo tej wiedzy sięgają po narkotyki i wydają na ten cel olbrzymie środki finansowe. W profilaktyce narkomanii bardzo ważne jest środowisko rodzinne gdyż to zazwyczaj problemy w domu rodzinnym są pierwszym impulsem dla młodych ludzi do eksperymentowania z narkotykami. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014 dla Gminy Skawina stanowi część aktualnie realizowanej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Skawina na lata 2008-2015 przyjętej Uchwałą Nr XXI/194/08 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 18 czerwca 2008r. Kierunki działań zawarte w Programie wynikają z zadań ustawowych gminy oraz z kierunków działań wynikających z Krajowego Programu. Wiele zadań wymienionych w ustawie przewidzianych do realizacji w Programie realizowanych jest spójnie z gminnym programem profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014 zawiera zadania, które wynikają z: a) doświadczeń i działań w latach poprzednich, b) diagnozy problemów narkotykowych w 2012 roku, 2
c) informacji zawartych w gminnych zasobach, dotyczących prowadzenia działalności w zakresie zadań nałożonych na gminę ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, d) innych informacji pochodzących od instytucji działających w obszarze problematyki narkotykowej. 1.2. CELE GŁÓWNE PROGRAMU a) działania wychowawcze, edukacyjne i informacyjne zwiększenie świadomości wśród dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych na temat szkód związanych z używaniem narkotyków. b) zapobieganie powstawaniu nowych problemów związanych z używaniem narkotyków, i ograniczenie szkód zdrowotnych i społecznych, c) zmniejszenie rozmiarów aktualnie występujących problemów, d) pomoc osobom uzależnionym w sytuacji deklaracji powrotu do zdrowego stylu życia. 1.3. CELE OPERACYJNE PROGRAMU a) osiągnięcie zmiany w zachowaniach i w postawie mieszkańców gminy wobec problemu uzależnienia od narkotyków, b) prowadzenie działalności profilaktycznej, edukacyjnej i informacyjnej skierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży, c) zmniejszenie tempa wzrostu zażywania i rozpowszechniania narkotyków, d) zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej, w szczególności dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem, e) działania pomocowe: pomoc psychospołeczna i prawna. 3
ROZDZIAŁ II ZADANIA PROGRAMU Realizacja zadań zawartych w Programie odbywać się będzie poprzez organizację, współpracę z innymi podmiotami, finansowanie lub dofinansowanie forma realizacji zależeć będzie od charakteru danego zadania. Planuje się, iż zadania realizowane będą poprzez: 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od narkotyków i osób zagrożonych uzależnieniem. 1.1. Działalność Centrum Wspierania Rodziny (zwanym dalej CWR) w Skawinie przy ul. Ks. J. Popiełuszki 17. W celu realizacji zadania prowadzony będzie: a) dyżur specjalisty terapii uzależnień i psychologów w zakresie: - udzielania porad i wsparcia emocjonalnego oraz prowadzenia konsultacji, dla osób uzależnionych i eksperymentujących z narkotykami oraz innymi środkami psychoaktywnymi, - udzielania informacji dot. możliwości uzyskania specjalistycznej pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom, - motywowania do leczenia osób uzależnionych od narkotyków i innych środków psychoaktywnych. b) dyżur psychologa w ramach Telefonu Wsparcia w Centrum Wspierania Rodziny. 1.2. Prowadzenie działań informacyjnych dotyczących możliwości otrzymania pomocy specjalistycznej. W tym zakup i dystrybucja materiałów informacyjno-edukacyjnych (broszury, ulotki) dla klientów CWR oraz instytucji i organizacji zajmujących się przeciwdziałaniem narkomanii. 1.3. Rozpowszechnienie informacji o Wspólnocie Anonimowych Narkomanów. 1.4. Dofinansowanie szkoleń dla pracowników CWR w zakresie pracy z osobami uzależnionymi i współuzależnionymi. 4
2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej. 2.1. Prowadzenie poradnictwa psychologicznego, prawnego i terapeutycznego na bazie CWR. 2.2. Organizowanie i prowadzenie stałego systemu informacji na temat profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z zażywaniem narkotyków i innych substancji o działaniu odurzającym. 2.3. Prowadzenie działań informacyjnych dotyczących możliwości otrzymania pomocy specjalistycznej i procedurze administracyjno-prawnej kierowania osób uzależnionych na leczenie. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo - rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych. 3.1. Organizowanie i finansowanie szkolnych programów profilaktycznych i wychowawczych, spektakli teatralnych, łączących w swej treści zapobieganie narkomanii, lekomanii, HIV i AIDS oraz problematykę dopalaczy i napojów energetyzujących. Organizowanie koncertów i spotkań z osobami mogącymi dać świadectwo swoich własnych traumatycznych przeżyć związanych z uzależnieniem narkotykowym dostosowanych do potrzeb konkretnych placówek oświatowych, korelujących ze szkolnymi programami profilaktyki. 3.2. Przeprowadzanie warsztatów, treningów mających na celu uczenie umiejętności służących zdrowemu życiu oraz uczenie zasad radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi dostosowanych do potrzeb konkretnych placówek oświatowych, korelujących ze szkolnymi programami profilaktyki. 3.3. Prowadzenie konkursów o tematyce uzależnień wśród dzieci i młodzieży - zakup nagród i materiałów do przeprowadzenia konkursów. 3.4. Podnoszenie poziomu świadomości społecznej na temat problemów związanych z używaniem środków psychoaktywnych i możliwości zapobiegających temu zjawisku poprzez: a) aktywny udział samorządu lokalnego w kampaniach edukacyjno-profilaktycznych (w tym zakup materiałów potrzebnych do realizacji kampanii). 5
b) zakup, opracowywanie, rozpowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych (broszury, plakaty, ulotki, informatory, czasopisma itd.) dotyczących problematyki narkotykowej oraz miejsc niesienia pomocy osobom uzależnionym. c) wspieranie edukacji osób zainteresowanych oraz zawodowo związanych z problematyką narkomanii, poprzez zakup fachowej literatury, programów profilaktycznych i przekazanie do Biblioteki Pedagogicznej w Skawinie. 3.5. Promowanie pozytywnych, pożądanych społecznie postaw wzmacniających rolę rodziny poprzez imprezy profilaktyczne o charakterze lokalnym a także poprzez inicjowanie przedsięwzięć edukacyjnych i psychokorekcyjnych, w tym realizacja warsztatów dla rodziców rozwijających umiejętności wychowawcze. 3.6. Diagnozowanie zjawiska używania substancji psychoaktywnych wśród dzieci, młodzieży i dorosłych na terenie Gminy Skawina. 3.7. Realizacja programów opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych obejmujących m.innymi profilaktykę narkomanii, skierowanych do dzieci i młodzieży, wraz z dożywianiem, zakupem materiałów i wyposażenia do pracy na zajęciach. 3.8. Dofinansowanie i organizowanie specjalistycznych szkoleń z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów o podłożu narkotykowym, dla pedagogów, szkolnych, nauczycieli, wychowawców, psychologów i innych osób pracujących z młodzieżą niezbędnych do prowadzenia pracy profilaktycznej i terapeutycznej. 3.9. Organizowanie spotkań, szkoleń, warsztatów, prelekcji i innych działań z zakresu tematyki uzależnienia od narkotyków (z uwzględnieniem tematyki dopalaczy, ogólnodostępnych środków farmaceutycznych, napojów energetyzujących) skierowanych do różnych grup wiekowych i społecznych, w szczególności szkolenia dla osób o zawodach niemedycznych mających kontakt z osobami stosującymi substancje psychoaktywne w zakresie wspólnego reagowania na występujące problemy. 3.10. Dążenie do zintegrowania działań różnych instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem narkomanii na terenie Gminy Skawina. Współpraca w tym zakresie ze szkołami, Policją, Strażą Miejską, Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Skawinie, Centrum Wspierania Rodziny oraz innymi instytucjami i organizacjami. 3.11. Promowanie zdrowego stylu życia wolnego od narkotyków i innych używek oraz różnych form aktywnego spędzania wolnego czasu poprzez inicjowanie i organizowanie: imprez profilaktycznych, które mogą być połączone z organizacją zawodów sportowych, plenerowych spotkań, koncertów, happeningów i innych o podobnym charakterze. 3.12. Prowadzenie medialnego systemu informacji nt. narkomanii i związanych z nią problemów oraz działaniach podejmowanych na terenie gminy w zakresie przeciwdziałania narkomanii informacje w biuletynie informacyjnym UMiG, 6
w lokalnych mediach, na stronie internetowej UMiG i stronie internetowej Centrum Wspierania Rodziny. 3.13. Inne działania profilaktyczne zgodne z celami Programu mające w swoich założeniach propagowanie profilaktyki uzależnień. 4. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii 4.1. Współpraca i wspieranie podmiotów prowadzących działalność w zakresie profilaktyki uzależnień i przeciwdziałania narkomanii. 4.2. Współpraca Straży Miejskiej w Skawinie z Policją oraz placówkami oświatowymi w celu prowadzenia działań prewencyjnych zmierzających do rozpoznawania i eliminowania ze szkół i ich okolic narkotyków a także dilerów narkotykowych. 4.3. Współpraca Straży Miejskiej w Skawinie z Policją w celu prowadzenia działań prewencyjnych zmierzających do rozpoznawania i eliminowania narkotyków a także dilerów narkotykowych na terenie Gminy Skawina. Kontrola między innymi: klatek schodowych, piwnic, parku miejskiego, dworca PKP, miejsc grupowania się młodzieży w szczególności podczas koncertów i imprez plenerowych, w czasie, których może pojawić się podaż narkotyków. 4.4. Zakup narkotestów dla Policji i instytucji zajmujących się problematyką narkomanii. 4.5. Współpraca ze stowarzyszeniami, z organizacjami pozarządowymi, kościołami, instytucjami i jednostkami oświatowymi, kulturalnymi i sportowymi w celu propagowania zdrowego stylu życia oraz życia bez narkotyków i środków odurzających. ROZDZIAŁ III POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Realizatorem Programu jest Urząd Miasta i Gminy w Skawinie poprzez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania Narkomanii, który w celu realizacji Programu współpracuje głównie z: a) Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, b) Centrum Wspierania Rodziny, 7
c) Miejsko - Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Skawinie, d) Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, e) Specjalistyczną Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Skawinie, f) Komisariatem Policji w Skawinie, g) Strażą Miejską w Skawinie, h) placówkami oświatowymi, i) parafiami, j) organizacjami pozarządowymi, k) oraz innymi instytucjami i osobami w zakresie wspólnego reagowania na występujące problemy. 2. Źródłem finansowania Gminnego Programu jest dochód z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Środki na finansowanie Programu w budżecie Gminy gromadzone są w dziale 851 Ochrona Zdrowia w rozdziale 85153 zwalczanie narkomanii. Środki finansowe zebrane z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych niewykonane w danym roku budżetowym przechodzą jako nadwyżka na rok następny i są przeznaczone na realizację Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii i Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w roku następnym. 3. Burmistrz Miasta i Gminy Skawina składa Radzie Miejskiej w Skawinie raport z wykonania w danym roku Programu w terminie do 31 marca roku następującego po roku, którego raport dotyczy. Przewodniczący Rady Miejskiej Marcin KUFLOWSKI 8