SPRAWIEDLIWOŚĆ PRAWA JUSTICE AND THE LAW

SPRAWIEDLIWOŚĆ PRAWA JUSTICE AND THE LAW

Redaktor Naczelny / Editor-in-chief dr hab. Mirosław Sadowski RADA Naukowa / Programme Board Prof. dr hab. Andrzej Antoszewski (Wrocław) Prof. dr Christopher J. Berry (Glasgow) Dr Giovanni Bianco (Bari) Prof. dr hab. Krystyna Chojnicka (Kraków) Prof. dr hab. Lech Dubel (Lublin) Prof. dr hab. Bogusław Fiedor (Wrocław) Prof. UWr dr hab. Włodzimierz Gromski (Wrocław) Prof. dr Knud Haakonssen (Boston, Uppsala, Sussex) Prof. dr Shinsuke Hosoda (Kyoto) Prof. dr W. Julian Korab-Karpowicz (Praga) Prof. dr hab. Witold Kwaśnicki (Wrocław) Prof. dr hab. Marek Maciejewski (Wrocław) Prof. dr dr h.c. Richard Pipes (Cambridge, Massachusetts) Hon.-Prof. Dr. Dr. h.c. mult. Hans-Gert Pöttering, MdEP (Niemcy) Prof. dr dr h.c. Quentin Skinner (London) Dr Maria Sobolewska (Manchester)

WROCŁAWSKIE STUDIA ERAZMIAŃSKIE STUDIA ERASMIANA WRATISLAVIENSIA Zeszyt VI SPRAWIEDLIWOŚĆ PRAWA JUSTICE AND THE LAW Redaktor: Mirosław Sadowski Wrocław 2012 Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Studia Erasmiana Wratislaviensia The Sixth Volume: Justice and the Law Lista stałych recenzentów: Prof. dr hab. Włodzimierz Bernacki, UJ Dr hab. Maciej Chmieliński, prof. UŁ Dr hab. Anna Citkowska-Kimla UJ Dr hab. Piotr Kimla UJ Dr hab. Anna Machnikowska, prof. UG Prof. dr hab. Elwira Marszałkowska-Krześ, UWr Dr hab. Arkady Rzegocki, UJ Dr hab. Janusz Sawicki, UWr Dr hab. Tomasz Tulejski, prof. UŁ Korekta: Aleksandra Dudzińska Streszczenia i abstrakty w języku angielskim: Marzena Bąk Projekt okładki: Paweł Woźniak na podstawie koncepcji graficznej Kornela Owczarka Na okładce wykorzystano fragment portretu Erazma z Rotterdamu pędzla Hansa Holbeina Młodszego, 1523 r. DTP i layout: Aleksandra Dudzińska Druk: Beta-druk www.betadruk.pl Copyright by Koło Naukowe Doktryn Politycznych i Prawnych, Katedra Doktryn Politycznych i Prawnych Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego & Authors Wrocław 2012 ISSN 2080-332X ISBN 978-83-933222-4-4 Publikacja ukazuje się dzięki współpracy wydawniczej Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Wydawnictwa Beta-Druk Publikacja sfinansowana ze środków Okręgowej Rady Adwokackiej we Wrocławiu

SPIS TREŚCI / CONTENTS Mirosław Sadowski Introduction 7 Mirosław Sadowski Wprowadzenie 9 Tomasz Scheffler Z badań nad starogrecką refleksją nad człowiekiem, władzą, prawem i sprawiedliwością: Homer 11 Studies on the thoughts of ancient Greeks on man, power, law, and justice: Homer 23 Małgorzata Łuszczyńska, Artur Łuszczyński Just Law What Law and Whose Law? Divagations on the Subject of Justness of Law in the Legal Thought of Middle Ages 25 Prawo sprawiedliwe, czyli jakie i czyje? Rozważania w przedmiocie sprawiedliwości prawa w myśli prawnej wieków średnich 38 Piotr Szymaniec Hieronim Stroynowski i Feliks Słotwiński dwa sposoby postrzegania sprawiedliwości w prawie narodów na przełomie XVIII i XIX wieku 41 Hieronim Stroynowski and Feliks Słotwiński two ways of perceiving justice in the law of nations at the turn of the nineteenth century 64 Michał Rupniewski The Fairness of Law. An outline for a Rawlsian Legal Theory 67 Sprawiedliwość prawa. Zarys Rawlsowskiej koncepcji filozoficzno-prawnej 90 Paweł Sydor Slavoj Žižek s concept of justice and the law 93 Sprawiedliwość prawa w koncepcji Slavoja Zizka 105 Ted Lewandowski Florida s Stand Your Ground Law and the Problem of Retributive Justice 107 Prawo stanowe Florydy stand your ground i problem sprawiedliwości wyrównawczej 119

6 SPIS TREŚCI / CONTENTS Marek Niedużak Z praktycznych zagadnień sprawiedliwości proceduralnej: konflikt zasad na gruncie przepisu art. 11 K.p.c. w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego 121 Practical aspects of procedural justice: the conflict of principles in the context of art. 11 of the Civil Procedure Code in light of judicial decisions of the Constitutional Tribunal and the Supreme Court 131 Aleksandra Spychalska Prawo: sprawiedliwe czy efektywne ekonomicznie? analiza rozwiązań prawnych przyjętych po ludobójstwie w Rwandzie w 1994 r. 133 Economic efficiency or justice? An analysis of legal solutions established in Rwanda after the 1994 genocide 142 Iwona Sierpowska Social justice and equality as principles of social assistance 143 Sprawiedliwość społeczna i równość jako zasady pomocy społecznej 160 Monika Dimitrowa Riflessioni riguardo il fenomeno immigrazione: integrazione e giustizia 161 Refleksje nad fenomenem migracji integracja a sprawiedliwość 183 Davide Artico Esempi del concetto di giustizia nella letteratura italiana 185 Przykłady pojęcia sprawiedliwości w literaturze włoskiej 202 Magdalena Buss Appréhension de la justice dans le conte merveilleux 203 Pojęcie sprawiedliwości w bajkach magicznych 220 Artur Ławniczak Sprawiedliwość dziejowego Prawa Klęski Wielkich Projektów Imperialnych 223 Justice and historical law during the fall of the great imperial projects 250

Mirosław Sadowski (Uniwersytet Wrocławski) INTRODUCTION The sixth volume of Wrocławskie Studia Erazmiańskie is entitled Justice and the Law. It contains thirteen articles, presenting the reader with the subject matter of mutual relations between law and justice the most important categories for any lawyer. One may assume with a large degree of certainty that, today, in the age of complete post-deconstruction (whatever this term may stand for), these categories are not synonymous. Nonetheless, despite great confusion among terms every one of us is still able to recognize when we are treated unfairly. Thus, the assumption that the just nature of the law may continue to fascinate many readers seems well-founded. In light of the above, the undertaking of an ever-valid study on the mutual relations between the law and justice does not lack merit. The volume opens with an analysis of Ancient Greek reflections on power, law, and justice according to Homer, reconstructed by Tomasz Scheffler. Subsequently, Małgorzata and Artur Łuszczyńscy raise the question of the perception of just law in medieval thought. Piotr Szymaniec, meanwhile, presents little known ways of perceiving justice in the law of nations at the turn of the nineteenth century, as espoused by Hieronim Stroynowski and Feliks Słotwiński. Afterward, Michał Rupniewski examines John Rawls theory of justice, which is already considered a classic. Paweł Sydor, on the other hand, takes on the ideas of justice and law advocated by one of the intellectual celebrities at the turn of the century. Ted Lewandowski follows with an analysis of retributive justice in Florida s statutory law, while Marek Niedużak makes matters of procedural justice the subject of his examination. Next, Aleksandra Spychalska turns her attention to the

8 MIROSŁAW SADOWSKI preference between justice and economic efficiency of the law in the context of legal solutions adopted after the Rwandan genocide of 1994 a sensitive subject from the point of view of justice and the law. The conclusions she draws may be hard to accept, but their logical coherence and consistency on the grounds of the accepted methodological assumptions cannot be denied. Iwona Sierpowska then conducts an analysis of two fundamental principles of social assistance, namely social justice and equality. The article by Monika Dimitrowa concerns the phenomenon of migration in the context of integration and justice from the Italian perspective. Her reflections correspond, at least geographically, to the piece authored by Davide Artico, which presents the concept of justice in Italian literature. Subsequently, Magdalena Buss s article brings us to the world of magical fairy tales in order to demonstrate their portrayal of justice. The volume concludes with a personal essay penned by Artur Ławniczak, who by means of rhetorical exposition attempts to convince the reader that Justice of the Historical Law of Defeat can reach even the greatest imperial projects. * * * The sixth v olume of Wrocławskie Studia Erazmiańskie has been published due to the exclusive financial support of the Okręgowa Rada Adwokacka in Wroclaw (District Bar Association, ORA). I would hereby like to express my deepest gratitude to the Dean of the ORA in Wrocław, Andrzej Malicki, for this generous gift. On behalf of the editing team and the authors, Mirosław Sadowski, editor-in-chief of WSE