Inteligentna Energia Program dla Europy Antonina Kaniszewska Krajowy Punkt Kontaktowy
Podprogramy szczegółowe Programu CIP 2 Program Ramowy na Rzecz Konkurencyjności i Innowacji (2007-2013) Program na Rzecz Przedsiębiorczości i Innowacji Program na Rzecz Wspierania Polityki w zakresie Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych (TIK) Inteligentna Energia Program dla Europy
Program IEE 3 Program IEE jest głównym instrumentem Unii Europejskiej dla wspierania działań poza-technologicznych w dziedzinie energii odnawialnej, poszanowania energii i racjonalizacji zuŝycia energii w transporcie. Przyczynia się do zapewnienia bezpiecznej i zrównowaŝonej energii dla Europy, wzmacniając europejską konkurencyjność. Program IEE II, zainicjowany jako część Programu Ramowego na rzecz Konkurencyjności i Innowacji na lata 2007-2013, stanowi kontynuację programu Inteligenta Energia Europa (realizowanego w latach 2003-2006).
Program IEE w kontekście polityki energetycznej UE 4 WSPÓLNA POLITYKA ENERGETYCZNA DLA EUROPY CELE UE DO 2020 20% redukcja emisji gazów cieplarnianych 20% wzrost poszanowania energii 20% energii odnawialnej w bilansie energetycznym 10% biopaliw w transporcie
PROGRAM IEE 5 Wspiera rozwój strategii, planów działań oraz usprawnia działanie rynku dla rozwiązań z dziedziny poszanowania energii i energetyki odnawialnej Wspiera szybsze/bardziej powszechne wdroŝenia technologii juŝ dostępnych w UE Wspiera oddolne działania pomagające we wdroŝeniu polityki unijnej na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym
Jakie projekty finansuje program IEE? 6 IEE jest programem Europejskim projekty muszą mieć charakter współpracy międzynarodowej NIE finansuje działań jednorazowych realizowanych lokalnie bez wyraźnego elementu współpracy ALE działania wspólnie realizowane, które oddziaływają na poziomie międzynarodowym w UE Ponad technologiczny charakter programu IEE Ma rozwiązywać poza technologiczne bariery i stymulować rozwój rynku w UE NIE finansuje kosztów inwestycyjnych (Market Replication Projects not open in 2008) NIE finansuje prac naukowo-badawczych
Programy UE uzupełniają się 7 Intelligent Energy - Europe RTD Framework Programme EU Structural Funds LIFE Non-technological activities, paving the way for market uptake Trans-national cooperation Research, technological development and innovation Regional and social cohesion Regional / national / cross-border projects Environmental protection Regional / national implementation
Program IEE 8 Program IEE obejmuje działania mające na celu w szczególności: a) poprawę efektywności energetycznej oraz racjonalne wykorzystanie zasobów energetycznych, b) promowanie nowych i odnawialnych źródeł energii oraz wspieranie dywersyfikacji źródeł energii, c) promowanie efektywności energetycznej oraz zastosowania nowych i odnawialnych źródeł energii w transporcie.
Program IEE 9 Łączny budŝet na lata 2007-2013 wynosi 727 mln euro. Komisja Europejska corocznie publikuje Program Roboczy, w którym określone są priorytety, budŝet, zasady finansowania, kryteria wyboru oraz procedury.
IEE - instrumenty 10 KaŜdego roku ogłaszane są: konkurs na najlepsze projekty (zaproszenie do składania wniosków) przetargi na projekty zamówione przez Komisję Europejską.
Konkurs w 2007 roku 11 Key Action N of eligible proposals Buildings 59 Industry 42 Products 20 RES-E 22 RES-H/C + CHP 36 Small-scale 27 Biofuels 19 E transport policy 24 Sustainable energy communities 31 Local networks 21 Energy education 30 Energy Services 16 Biobusiness Initiative 24 Agencies 61 Total 432
Zaproszenie do składania wniosków w 2008 roku 12 Zaproszenie do składania wniosków ogłoszone zostało 12 marca 2008 roku. Termin składania wniosków mija 26 czerwca 2008 roku. Europejski Dzień Informacyjny na temat konkursu odbył się w Brukseli 31 stycznia 2008 r. podczas drugiego Europejskiego Tygodnia ZrównowaŜonej Energii. Krajowe Dni Informacyjne: Gdańsk 4 kwietnia 2008 roku Rzeszów 7 kwietnia 2008 roku Warszawa 14 kwietnia 2008 roku Białystok 18 kwietnia 2008 roku Kalisz 21 kwietnia 2008 roku
Zaproszenie do składania wniosków w 2008 roku 13 Typ BudŜet million Szacowana min. liczba grantów Termin złoŝenia wniosku Minimalna liczba partnerów Grants Projekty (typ1) ~ 43 50-60 Min. 3 niezaleŝne organizacje z 3 róŝnych krajów Do 75% of kosztów kwalifikowanych Tworzenie agencji energetycznych (typ2) ~ 2 8 26/6/2008 17:00 CET 1 samorząd lokalny lub regionalny Do 75% of kosztów kwalifikowanych (max. 250,000 ) Kraje uczestniczące w programie IEE : EU 27 + Norwegia, Islandia, Liechtenstein,, Chorwacja
Terminarz zaproszenia do składania wniosków w 2008 roku 14 12 Marca 2008 26 Czerwca 2008 (17:00) Marzec, kwiecień 2009 Przygotowanie wniosków Ocena wniosków Negocjacje Realizacja projektów koniec listopada, grudzień 2008
Trzy obszary działania 15 Efektywność energetyczna i racjonalne wykorzystanie zasobów (SAVE)) Nowe i odnawialne zasoby (ALTENER) Energia w transporcie (STEER)
CELE POLITYCZNE 16 UmoŜliwienie działań politycznych: 20% do 2020 Transformacja rynku Zmiana zachowań Dostęp do kapitału Szkolenia
Działania kluczowe 17 UmoŜliwienie działań politycznych Transformacja rynku Zmiana zachowań Dostęp do kapitału Szkolenia efektywność energetyczna budynków doskonalenie energetyczne w przemyśle promocja urządzeń energooszczędnych (2008 (2008--BRAK) energia energia elektryczna ze ze źródeł źródełodnawialnych ogrzewanie i i chłodzenie z wykorzystaniem OŹE OŹE zastosowanie źródeł źródeł odnawialnych w małej małej skali skali i i gospodarstwach domowych biopaliwa efektywny energetycznie transport czyste pojazdy i i alternatywne paliwa paliwa wzmocnienie lokalnych uczestników
Działania zintegrowane 18 Działanie lokalne Stworzenie lokalnych i regionalnych agencji energetycznych Sieć europejska dla działań lokalnych ZrównowaŜone samorządy (2008 BRAK) Działania specjalne Działania związane z bio-biznesem Inicjatywy usług energetycznych Działania związane z edukacją energetyczną Inicjatywy związane z kogeneracją Normy produktowe
Jakie projekty? 19 Działania dotyczące energetyki odnawialnej i/lub poszanowania energii, które: Pomogą przełoŝyć w praktyczny sposób politykę energetyczną UE na poziom lokalny stymulując nowe myślenie o poszanowaniu energii i energii odnawialnej Przyspieszą rozwój rynków dla energooszczędnych produktów, usług, technologii odnawialnych źródeł energii Zmienią zachowania i usprawnią procesy podejmowania decyzji na wszystkich poziomach od gospodarstw domowych po przemysł i administrację Spowodują powstanie nowych lub usprawnienie istniejących systemów wsparcia dla produktów i usług (od małych instalacji po duŝe inwestycje) Przeszkolą i zmotywują ludzi zapewniając praktyczną wiedzę i rozwijając ich umiejętności
Jaki charakter projektów? 20 ŚwieŜe pomysły czytelnie nakierowane na osiągnięcie unijnych celów do 2020: Współpraca z partnerami z innych krajów UE i wspólne rozwiązywanie podobnych problemów; ambitne działania zaprojektowane w taki sposób, by mogły istotnie oddziaływać na rynek Dzielenie się doświadczeniami i przekazywanie wcześniej zdobytego doświadczenia innym krajom jak coś naleŝy zrobić, albo jak coś zrobić lepiej Inicjowanie dialogu pomiędzy kluczowymi decydentami i instytucjami, aby zbudować zaufanie i podnieść poziom rozumienia potrzeb na rynku energetyki odnawialnej/poszanowania energii Koncentrowanie się na przyczynach, które powodują, Ŝe rynek rozwija się zbyt wolno, usuwanie barier dla rozwoju tego rynku BEZ prac badawczych, BEZ rozwijania technologii, BEZ bezpośredniego finansowania inwestycji, BEZ oderwanych lokalnych działań jednorazowych
Jak wziąć udział w projekcie IEE? 21 POŚREDNIO Jako grupa docelowa działań w projekcie Jako uczestnik lepszych warunków rynkowych BEZPOŚREDNIO Jako sponsor projektu Jako partner w projekcie Koordynator projektu Partner projektu
Kto moŝe być beneficjentem pomocy? 22 KaŜda organizacja publiczna bądź prywatna posiadająca osobowość prawną, ustanowiona w jednym z krajów Unii Europejskiej, Norwegii, Islandii, Liechtensteinu oraz Chorwacji Organizacje międzynarodowe Osoba fizyczna nie moŝe być wnioskodawcą Projekty przygotowywane są przez konsorcja międzynarodowe składające się z co najmniej 3 niezaleŝnych podmiotów z 3 róŝnych krajów.
Przygotowanie wniosku 23 Punkt wyjścia Jak wygląda obecna sytuacja? Jaki mamy problem, który naleŝy rozwiązać? Co zostało zrobione do tej pory oraz przez kogo? W którym miejscu rozpoczyna się nasze działanie i dlaczego? Pakiety robocze Co dokładnie chcemy zrobić? Wyniki Jakie zajdą zmiany po zakończeniu naszego projektu Jakie będą wskaźniki sukcesu? Grupa docelowa Kto powinien zostać zaangaŝowany w projekt? Na kogo projekt powinien mieć wpływ?
Pisanie wniosku 24 Konkurs: Potrzebny dobry pomysł! Pisanie wniosku zabiera więcej czasu niŝ się wydaje! Przygotowując wniosek naleŝy korzystać ze wskazówek zawartych we wniosku aplikacyjnym oraz przewodnikach dla składających wnioski. Respektować ograniczenia długości, przedstawić jak najwięcej konkretów w kaŝdym pakiecie roboczym, jaka jest rola kaŝdego z partnerów i co będzie wynikiem. Wniosek powinien być napisany stosunkowo prostym językiem eksperci mają na ocenę 2-4 h. Pozwólcie przeczytać komuś niezwiązanemu z tematem.
Pisanie wniosku 25 We wniosku naleŝy przedstawić: Problem który zamierzacie rozwiązać, opiszcie jak wpływa on na sytuację na rynku Doświadczenie i wiedzę (mocne CV) Źródła współfinansowania (listy intencyjne, porozumienia) Uczestników rynku, którzy wyrazili zainteresowanie wynikami projektu (chcą z nich korzystać); idealnie, jeŝeli są oni partnerami w projekcie lub organizacjami współfinansującymi
Szukanie partnerów 26 WaŜne pytania: Kto będzie właścicielem rezultatów, ich beneficjentem? Kto będzie kontynuował działania rozpoczęte w projekcie? (np. architekci, bankowcy, decydenci, przedsiębiorstwa komunalne, ESCO) Jak uczestnicy rynku będą zaangaŝowani w projekt? Jaka będzie rola kaŝdego z partnerów? NaleŜy stworzyć multidyscyplinarne konsorcjum projektowe, włączając w to MŚP
Szukanie partnerów 27 Kontakty osobiste Strony internetowe: Propozycje wysłane do organizacji, których profil działalności odpowiada naszym oczekiwaniom http://www.managenergy.org http://ec.europa.eu/energy/intelligent/call_for_proposals/ partner_search_en.htm
Europejska wartość dodana w projektach IEE 28 Wartość generowana przez kraje / kultury działające razem: przezwycięŝanie barier aby osiągnąć cele wyznaczone przez UE poprzez prawdziwą współpracę, działanie, naukę i wnioski, wspólne tworzenie i dzielenie się pomysłami Projekty IEE podnoszą rangę działań lokalnych, regionalnych i krajowych W projektach uczestniczą tylko te kraje, które powinny nie ma zasady partnerzy ze wszystkich krajów : zaleŝy od rozmiarów działań i rynku Projekty moŝliwe do powielenia w innych regionach UE
Europejska wartość dodana wskazówki 29 Praca w konsorcjum wielokulturowym jest trudna i kosztowna Wykonywanie tych samych działań w poszczególnych krajach nie jest wystarczające Nie ma ograniczeń co do wielkości projektu, ale relatywnie małe projekty (< 500k ) nie wnoszą wartości dodanej i nie mają wystarczającego europejskiego wymiaru
Rozpowszechnianie / komunikacja 30 NaleŜy dobrze zdefiniować kluczowych odbiorców projektu na poziomie lokalnym, krajowym i europejskim, a następnie nawiązać z nimi dialog od początku projektu (nie na sam koniec) Strona internetowa projektu (oddzielna, łatwo dostępna) powinna działać co najmniej 2 lata po zakończeniu projektu Pakiet roboczy Wspólne działania rozpowszechniające, budŝet 7000-15000, zarezerwowany na współpracę z Komisją Europejską
NOWOŚĆ: Wniosek on-line 31 Szczegółowy budŝet Część B
Wniosek aplikacyjny 32 Cześć I Streszczenie wniosku i dane budŝetowe/administracyjne Część II Szczegółowy opis proponowanych działań (program prac) Język: Wniosek najlepiej składać w języku angielskim. JeŜeli wniosek sformułowany jest w innym języku, wnioskodawca musi dostarczyć tłumaczenia streszczenia w języku angielskim. Zalecane jest dostarczenie w języku angielskim streszczeń wszystkich rozdziałów części II.
Kryteria kwalifikowalności kosztów 33 Koszty muszą: Wiązać się z działaniem oraz być niezbędne Być racjonalne i uzasadnione Być ujęte w budŝecie Być generowane w działaniu Być ponoszone zgodnie z właściwymi zasadami księgowymi i wewnętrznymi zasadami uczestnika Być rzeczywiście poniesione Wyłączać margines zysku
BudŜet 34 BudŜet powinien zawierać jedynie koszty kwalifikowane. Wszystkie dopuszczalne koszty muszą być podane w euro. Całkowite dofinansowanie ze strony Wspólnoty nie moŝe przekroczyć 75% całkowitych, dopuszczalnych kosztów (w przypadku agencji nie moŝe przekroczyć 250 000 euro). Koszty pośrednie stanowią 60 % kosztów personalnych (ryczałt). W przypadku agencji wszystkie koszty są kosztami bezpośrednimi.
Jakie koszty NIE są kwalifikowane? 35 Wkład bezgotówkowy (in kind*), poniewaŝŝaden koszt finansowo nie jest ponoszony (tzn. kiedy ani koordynator, ani partnerzy nie zarejestrowali w swoich systemach księgowych takich płatności) Fundusz np. na poczet ewentualnych strat Zasoby udostępnione partnerom projektu przez strony trzecie bezpłatnie Wydatki niepotrzebne lub przesadnie nieuzasadnione VAT, chyba Ŝe dany partner nie moŝe prawnie go odzyskać (naleŝy mieć na dowód pismo z urzędu skarbowego) Straty na róŝnicach kursowych * np. jeśli dany partner projektu udostępnił nieodpłatnie swoje pomieszczenia na konferencję jako swój wkład do projektu
Współfinansowanie (co-financing) 36 Finansowanie z pieniędzy podatników UE musi być uzasadnione kto jest zainteresowany wynikami projektu? We wniosku wyjaśnićźródła współfinansowania; jeśli ze środków własnych, naleŝy wyjaśnić skąd dokładnie i dlaczego jak wyniki projektu będą wykorzystane po jego zakończeniu NaleŜy we wniosku wyjaśnić status negocjacji z ewentualnymi zewnętrznymi sponsorami
Wskaźniki sukcesu 37 Wskaźniki pomiaru rezultatów przeprowadzonych działań: konkretne, mierzalne, moŝliwe do osiągnięcia w czasie trwania projektu Na przykład: Nie: ilu było uczestników jakiegoś szkolenia, ale ilu z tych uczestników potem wykorzystało uzyskaną wiedzę Wartość inwestycji rozpoczętych po części dzięki projektowi IEE (np. 50 mln Euro; liczba nowych miejsc pracy jakie pośrednio powstały dzięki projektowi) Procedury wydawania pozwoleń np. na inwestycje wiatrowe skrócone o 1 rok Audyty energetyczne spowodowały rozpoczęcie/ukończenie inwestycji skutkujących oszczędnościami energetycznymi 0,5 Mtoe rocznie w szkołach w danym regionie Zwiększenie liczby rowerzystów w miastach objętych danym projektem o 5%
Czego się wystrzegać? 38 Budowania zbyt szerokich działań, obejmowania swoim wnioskiem całego świata naleŝy skoncentrować się na jednym zadaniu (problemie), za to bardzo dobrze je opisać NaleŜy zapraszać partnerów, którzy są rzeczywiście potrzebni w realizacji projektu co mogą wnieść do projektu? Nie naleŝy kierować projektu do grupy (przemysł, władze lokalne, przedsiębiorstwa transportowe), bez angaŝowania jej przedstawicieli w prowadzone działania Nie naleŝy wnioskować o pieniądze na rzeczy, które są powszechnie dostępne partnerzy powinni znać realia rynku Nie naleŝy koncentrować się na opisywaniu polityki europejskiej! NaleŜy opisać problem, i wyjaśnić sposób jego rozwiązania Nie naleŝy powielać starych działań wykazać kreatywność, przekonać oceniających o znaczeniu pomysłu, jego opłacalności i znacznym, mierzalnym wpływie na rynek!
Jak wnioski są oceniane? 39 Równe i uczciwe traktowanie wszystkich wnioskodawców: Ocena na podstawie kryteriów ogłoszonych w zaproszeniu do składania wniosków Proces oceny jest poufny, nie ma konfliktu interesów NiezaleŜni eksperci zewnętrzni jako doradcy Trzystopniowa ocena: 1. Kryteria kwalifikowalności (tak/nie) 2. Kryteria wyboru (tak/nie) 3. Kryteria oceny (punkty)
Kryteria kwalifikowalności 40 Wnioski muszą spełniać warunki dostarczenia (opisane w zaproszeniu do składania wniosków) Partnerami muszą być podmioty posiadające osobowość prawną z krajów UE, Chorwacji, Norwegii, Islandii, Liechtensteinu Min. liczba partnerów > 3 (1 dla agencji energetycznych) Zakres działań musi odpowiadać priorytetom określonym w Programie Roboczym Długość projektów: maksymalnie 24-36 miesięcy Partnerzy nie mogą podlegać wykluczeniu na mocy artykułu 93
Kryteria wyboru 41 Wnioskodawcy musza pokazać, iŝ posiadają zdolność finansową, aby przeprowadzić przygotowane działania Dowód: bilans za ostatni zamknięty rok finansowy (nie wymagane w przypadku jednostek publicznych) tak/nie Wnioskodawcy muszą pokazać, iŝ posiadają zdolność techniczną, aby przeprowadzić przygotowane działania Dowód: CV, opis partnerów, doświadczenie tak/nie
Kryteria oceny 42 Wnioski oceniane są według następujących kryteriów: 1. Znaczenie działania (0-10 punktów) 2. Jakość metodologii (0-10 punktów) 3. Wartość dodana dla Wspólnoty (0-10 punktów) 4. Koszty i współfinansowanie (0-10 punktów 5. Zarządzanie i organizacja zespołu (0-10 punktów) Suma punktów za wszystkie kryteria powinna być większa lub równa 70% maksymalnej osiągalnej punktacji. Dodatkowo za kaŝde z kryteriów wymagane jest ponad 50% moŝliwych punktów.
NajwaŜniejsze dokumenty 43 Program roboczy 2008 Priorytety i budŝet na dany rok Zaproszenie do składania wniosków Szczegółowy opis kryteriów oceny, otwartych priorytetów i terminów Formularze wniosków (specjalne dla nowych agencji) Przewodniki dla wnioskodawców (specjalne dla nowych agencji) Dokumenty dostępne na stronach: http://www.cip.gov.pl/ http://ec.europa.eu/energy/intelligent/index_en.html
Tworzenie agencji energetycznej 44 Nowa agencja wsparcie dla władz publicznych i lokalnych społeczności, którym one słuŝą w działaniach prowadzących do podniesienia efektywności energetycznej oraz jak najpełniejszym wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Nowa agencja tworzona przez regionalne lub lokalne władze publiczne. Nowa agencja niezaleŝna organizacja działająca na zasadzie non-profit. Nowa agencja zapewnione działanie przez co najmniej pięć lat po zakończeniu kontraktu.
Kto moŝe złoŝyć wniosek? 45 Lokalne lub regionalne władze publiczne z siedzibą na terenie Polski. Agencja musi obejmować terytorium wchodzące w skład odpowiedzialności danej władzy. Obszar powyŝej 200tyś ludności. Wniosek podpisany przez upowaŝnionego przedstawiciela. Podpisanie wniosku jest równoznaczne z przyjęciem przez władzę zobowiązania do jego wdroŝenia w ramach umowy. Inne podmioty mogą wspierać tworzenie nowej agencji poprzez wsparcie finansowe, nieodpłatne wsparcie techniczne, naukowe oraz porady prawne lub wsparcie polityczne.
Kontrakt realizacja projektu 46 1-szy aneks do kontraktu Raport przejściowy po 6 miesiącach + 2-gi aneks do kontraktu Raport połówkowy miesiąc 18 Raport przejściowy miesiąc 27 Raport końcowy miesiąc 36 6 miesięcy na utworzenie agencji 3-letni Program Roboczy
Agencja Wykonawcza Programu IEE 47 Agencja Wykonawcza ds. Konkurencyjności i Innowacji (Executive Agency for Competitiveness and Innovation) EACI http://ec.europa.eu/energy/intelligent/index_en.html
Kontakt 48 Krajowy Punkt Kontaktowy Inteligentna Energia Program dla Europy ul. Mokotowska 35 00-560 Warszawa tel. (22) 626-09-10, fax. (22) 626-09-11 www.kape.gov.pl, www.cip.gov.pl e-mail: kpkcip_iee@kape.gov.pl