WYMAGANIA OGÓLNE 7. HYDRAULIKA

WYMAGANIA OGÓLNE 7. HYDRAULIKA strona 1

SPIS TREŚCI STRONA TYTUŁOWA...1 Wymagania ogólne... 1 7. HYDRAULIKA... 1 SPIS TREŚCI... 2 I. CZĘŚĆ OGÓLNA... 4 1. Określenie przedmiotu zamówienia... 4 1.1. Rodzaj, nazwa i lokalizacja ogólna przedsięwzięcia... 4 2. Hydraulika i roboty sanitarne (CPV: 45330000-9)... 4 2.1. Instalacje wody zimnej, ciepłej wody użytkowej, cyrkulacji i instalacji p.poż. hydrantowej... 4 2.1.1. Wstęp... 4 2.1.2. Terminologia... 4 2.1.3. Wymagania... 5 2.2. Instalacja kanalizacji ściekowej, skroplin i kanalizacji deszczowej... 8 2.2.1. Wstęp... 8 2.2.2. Terminologia... 8 2.2.3. Wymagania... 9 2.3. Wspólne wymagania przy odbiorze - instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne 12 2.3.1. Wstęp... 12 2.3.2. Terminologia... 12 2.3.3. Wymagania... 12 2.3.4. Szczelność... 13 2.3.5. Badania... 13 2.3.6. Składowanie materiałów.... 15 2.4. Instalacja centralnego ogrzewania, zasilania nagrzewnic wentylacyjnych i instalacja technologiczna kotłowni (CPV 45331100-7)... 16 2.4.1. Wstęp... 16 2.4.2. Terminologia... 16 2.4.3. Wymagania... 17 2.4.4. Grzejniki... 19 2.4.5. Technologia kotłów, urządzenia... 20 2.4.6. Pompy... 20 2.4.7. Nadzór.... 20 2.4.8. Izolacja przewodów... 20 2.4.9. Regulacja działania... 21 2.4.10. Badania... 21 2.5. Instalacja wody lodowej, wody chłodniczej CPV 453312008... 24 2.5.1. Wstęp... 24 2.5.2. Terminologia... 24 2.5.3. Wymagania... 25 strona 2

2.5.4. Klimakonwektory i chłodnice....28 2.5.5. Agregaty wody lodowej, urządzenia....28 2.5.6. Pompy....28 2.5.7. Nadzór...28 2.5.8. Izolacja przewodów....28 2.5.9. Regulacja działania....28 2.5.10. Badania...29 2.6. Instalacja sprężonego powietrza...31 2.7. Instalacje chłodnicze bezpośredniego odparowania...31 2.8. Instalacja gazowa...31 2.9. Odbiór robót...32 2.10. INSTALACJA WENTYLACJI MECHANICZNEJ (CPV 45331000-6)...36 2.10.1. Odbiór robót....37 2.10.2. Nadzór...37 2.10.3. Kontrola jakości robót...37 2.10.4. Normy dotyczące wentylacji...37 strona 3

1. Określenie przedmiotu zamówienia I. CZĘŚĆ OGÓLNA 1.1. Rodzaj, nazwa i lokalizacja ogólna przedsięwzięcia Nazwa zamówienia: Budowa Zakładu Radioterapii w Legnicy na terenie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy Zamawiający: DCO we Wrocławiu 2. Hydraulika i roboty sanitarne (CPV: 45330000-9) 2.1. Instalacje wody zimnej, ciepłej wody użytkowej, cyrkulacji i instalacji p.poż. hydrantowej 2.1.1. Wstęp Przedmiotem ST jest wymagania i badania przy odbiorze instalacji wodociągowych w zakresie armatury i przewodów wody zimnej i ciepłej. 2.1.2. Terminologia Instalacja wodociągowa - układ połączonych przewodów, armatury i urządzeń, służących do zaopatrywania budynku w zimną i ciepłą wodę, spełniającą wymagania jakościowe określone w przepisach odrębnych dotyczących warunków, jakim powinna odpowiadać woda do spożycia przez ludzi. Woda do spożycia przez ludzi - woda spełniająca wymagania jakościowe określone w rozporządzeniu MZ z dnia 19.11.2002 r. (Dz.U. Nr 203/02) Instalacja wodociągowa wody zimnej - wody doprowadzanej z sieci wodociągowej rozpoczyna się bezpośrednio za zestawem wodomierza głównego, a instalacja zimnej wody pochodzącej z własnego ujęcia (studni) - od urządzenia, za pomocą którego jest pobierana woda z tego ujęcia. Instalacja wodociągowa wody cieplej - rozpoczyna się bezpośrednio za zaworem na zasileniu zimną wodą urządzenia do przygotowania ciepłej wody. Armatura przepływowa instalacji wodociągowej - wszelkiego rodzaju zawory przeznaczone do sterowania przepływem wody w instalacji wodociągowej. Armatura czerpalna - wszelkiego rodzaju urządzenia przeznaczone do poboru wody z instalacji wodociągowej. Ciśnienie robocze instalacji - obliczeniowe (projektowe) ciśnienie pracy instalacji przewidziane w dokumentacji projektowej, które dla zachowania zakładanej trwałości instalacji nie może być przekroczone w żadnym jej punkcie. Ciśnienie dopuszczalne instalacji - najwyższa wartość ciśnienia statycznego wody w najniższym punkcie instalacji. Ciśnienie próbne - ciśnienie w najwyższym punkcie instalacji, przy którym dokonywane jest badanie jej szczelności. Ciśnienie nominalne PN - ciśnienie charakteryzujące wymiary i wytrzymałość elementu instalacji w temperaturze odniesienia równej 20 C. Temperatura robocza - obliczeniowa (projektowa) temperatura pracy instalacji przewidziana w dokumentacji projektowej, która dla zachowania zakładanej trwałości instalacji nie może być przekroczona w żadnym jej punkcie. Temperatura robocza instalacji wody zimnej wynosi 20 C, a instalacji wody ciepłej 60 C. strona 4

Średnica nominalna (DN lub dn) - średnica, która jest dogodnie zaokrągloną liczbą, w przybliżeniu równą średnicy rzeczywistej (dla rur PEX, PPR- średnicy zewnętrznej, dla kielichów kształtek - średnicy wewnętrznej, dla rur stalowych ocynkowanych średnica wewnętrzna) wyrażonej w milimetrach. Nominalna grubość ścianki rury (en) - grubość ścianki, która jest dogodnie zaokrągloną, liczbą, w przybliżeniu równą rzeczywistej grubości ścianki rury wyrażonej w milimetrach. Szereg rur (S) - dla rur z tworzywa sztucznego - liczbowe oznaczenie szeregu rur, które jest bezwymiarową, zaokrągloną liczbą związaną z geometrią rur. Jest on wyrażony zależno ścią; S=/dn - en/: 2en gdzie: dn - średnica nominalna zewnętrzna, en - nominalna grubość ścianki. Znormalizowany współczynnik wymiarów (SDR) - dla rur z tworzywa sztucznego liczbowe oznaczenie szeregu rur, które jest zaokrągloną liczbą w przybliżeniu równą stosunkowi nominalnej średnicy do nominalnej grubości ścianki. SDR = dn: en gdzie oznaczenia jak we wzorze przedstawionym wyżej. UWAGA: relacja między S i SDR jest następująca: SDR = 2S +1 9 Temperatura awaryjna, ta - dla instalacji wykonanej z przewodów z tworzywa sztucznego - najwyższa dopuszczalna temperatura czynnika przekraczająca temperaturę roboczą, jaka może wystąpić w czasie pracy instalacji w której nastąpiło uszkodzenie systemu sterującego i zabezpieczającego instalację, która dla zachowania zakładanej trwałości instalacji nie może być przekroczona w żadnym jej punkcie. 2.1.3. Wymagania Przewody instalacji wodociągowych Materiały Materiały stosowane do budowy instalacji wodociągowych powinny mieć: - oznakowanie znakiem CE co oznacza, że dokonano oceny ich zgodności ze zharmonizowaną normą europejską wprowadzoną do zbioru Polskich Norm, z europejską aprobata techniczną lub krajową specyfikacją techniczną państwa członkowskiego UE lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymogami podstawowymi, lub - deklarację zgodności z uznanymi regułami sztuki budowlanej wydaną przez producenta, jeżeli dotyczy ona wyrobu umieszczonego w wykazie wyrobów mających niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa określonych przez Komisję Europejską oznakowane znakiem budowlanym, co oznacza, że są to wyroby nie podlegające obowiązkowemu oznaczeniu CE, dla których dokonano oceny zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną, bądź uznano za regionalny wyrób budowlany". Wykonawca uzyska przed zastosowaniem wyrobu akceptację Inspektora Nadzoru. Prowadzenie przewodów. Przewody poziome instalacji wodociągowych wewnątrz budynku nie powinny być prowadzone powyżej przewodów centralnego ogrzewania, przewodów gazowych i gołych przewodów elektrycznych. Przewody wody zimnej nie powinny być prowadzone powyżej przewodów instalacji ciepłej wody. Przewody wodociągowe rozdzielcze powinny być prowadzone po ścianach wewnętrznych budynku. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się prowadzenie przewodów w ziemi, pod warunkiem układania ich na głębokości co najmniej 0,30 m od poziomu podłogi do wierzchu przewodów lub w odkrywanych kanałach podłogowych, w sposób nie naruszający równowagi gruntu pod fundamentem budowli. Niedopuszczalne jest układanie przewodów w gruncie, jeżeli podłoga lub podłoże tworzy szczelną płytę nad przewodem. Przewody układane w ziemi należy odpowiednio zabezpieczyć przed korozją. Przewody instalacji wodociągowych w budynkach należy prowadzić tak, aby były zabezpieczone przed uszkodzeniem. Można je prowadzić po ścianach, w kanałach lub szybach instalacyjnych oraz w bruzdach ściennych, z pozostawieniem izolacji powietrznej dookoła rur. Zamurowywanie przewodów na stałe w ścianach jest niedopuszczalne, z wyjątkiem krótkich odcinków podejść do armatury czerpalnej. strona 5

Kierunek prowadzenia przewodów. Wewnętrzne przewody instalacji wodociągowych powinny być układane w kierunku prostopadłym lub równoległym do najbliższych ścian. Przewody instalacji wody zimnej, ciepłej i przewody cyrkulacyjne powinny być ułożone równolegle do siebie. Odchylenie od równoległości i od pionu w granicach 1 kondygnacji nie powinno być większe niż ±10 mm. Spadki przewodów powinny zapewnić możliwość spuszczania z nich wody w jednym lub kilku punktach oraz możliwość odpowietrzenia instalacji przez najwyżej położone punkty czerpalne wody. Przejścia przewodów przez przegrody budowlane. W miejscach przeprowadzania rur przez przegrody budowlane powinny być założone tuleje, co najmniej o 1 cm dłuższe niż grubość ściany lub stropu. Przestrzeń między rurą a tuleją powinna być wypełniona materiałem elastycznym. W miejscach przejść przez ściany i stropy nie powinny być wykonywane połączenia rur. Odległość przewodów od ścian i stropów. Odległość przewodu nieotulonego lub otuliny przewodu otulonego od ściany powinna wynosić co najmniej: dla średnicy rur do 40 mm - 3 cm, dla średnicy rur powyżej 40 mm - 5 cm. Te same odległości powinny być zachowane pomiędzy rurami lub ich otulinami, a stropem lub podłogą. Rodzaje rur powinny być zgodne z projektem technicznym. Połączenia przewodów powinny być wykonywane za pomocą gwintowanych łączników ocynkowanych a w przypadkach określonych w projekcie technicznym za pomocą połączeń kołnierzowych. Nie dopuszcza się połączeń spawanych. Mocowanie przewodów. Przewody należy mocować do elementów konstrukcji budynków za pomocą uchwytów lub wsporników. Konstrukcja uchwytów lub wsporników powinna zapewnić łatwy i trwały montaż instalacji, odizolowanie od przegród budowlanych i ograniczenie rozprzestrzeniania się drgań i hałasów w przewodach. Pomiędzy przewodem a obejmą uchwytu lub wspornika należy stosować podkładki elastyczne. Przewody pionowe powinny mieć uchwyty w odległości co najmniej 2,5 m. Maksymalne odległości pomiędzy punktami mocowania przewodów poziomych podano w tablicy. Średnica nominalna rur w m Odległość między punktami 15-20 1,5 m 25 32 2,0 m 40 50 2,5 m 65 100 3,0 m Konstrukcja uchwytów stosowanych do mocowania przewodów poziomych powinna zapewniać swobodne przesuwanie się rur. Prowadzone po powierzchni ścian podejścia czerpalne powinny być przy punktach poboru wody dodatkowo mocowane. Instalacje montować za pomocą zawiesi instalacyjnych systemowych, np. firmy Hilti Kompensacja przewodów. Jeżeli projekt tego wymaga, na przewodach należy wykonać kompensatory wydłużeń cieplnych. Kompensatory powinny być przy montażu rozciągnięte o długość podaną w projekcie technicznym. Izolacje cieplne przewodów instalacji ciepłej wody - wg BN-71/6755-04. Armatura strona 6

Zawory przelotowe z kurkiem spustowym powinny być zainstalowane w najniższych punktach instalacji oraz na każdym pionowym przewodzie wodociągowym. Zawory te powinny być zlokalizowane w miejscach łatwo dostępnych. Zawory przelotowe. Na każdym odgałęzieniu przewodu doprowadzającego wodę zimną lub ciepłą do mieszkania lub lokalu użytkowego należy, w miejscu łatwo dostępnym, zainstalować zawór przelotowy. Zawory przelotowe należy instalować również na przewodach doprowadzających wodę zimną do pralek automatycznych oraz urządzeń spłukujących miski ustępowe i pisuary i w innych przypadkach określonych w projekcie technicznym. Zawory z końcówkami gwintowanymi należy łączyć z przewodami za pomocą dwuzłączek ocynkowanych. Armatura czerpalna Wysokość ustawienia armatury czerpalnej. Jeżeli w dokumentacji technicznej nie podano specjalnychwymagań, wysokość ustawienia armatury powinna być następująca: a) zawory czerpalne do zlewów oraz baterie ścienne do umywalek, zmywaków, zlewozmywaków - 0,25-0,35 m nad przyborem, licząc od górnej krawędzie przedniej ścianki przyboru do osi wylotu podejścia czerpalnego, b) baterie wannowe ścienne - 0,10-0,18 m nad górną krawędzią wanny, licząc od osi wylotów podejść czerpalnych, c) zawory czerpalne oraz baterie ścienne do basenów do mycia nóg - 0,10-0,15 m nad górną krawędzią basenu, licząc od osi wylotów podejść czerpalnych, d) baterie ścienne i mieszacze do natrysków -1,0-1,15 m nad posadzką basenów, licząc od osi wylotów podejść czerpalnych, e) główki natrysków stałych górnych - 2,10-2,20 m i bocznych -1,80-2,0 m nad posadzką basenu, licząc od sitka główki, f) poidełka dla dzieci - 0,65-0,75 m i dla dorosłych 0,80-0,90 m nad posadzką, licząc od wylotu zaworu poidełkowego, g) automatyczne ciśnieniowe zawory spłukujące -1,10 m nad posadzką, licząc od osi wylotu podejścia czerpalnego. Usytuowanie armatury czerpalnej w stosunku do osi przyboru. Jeżeli w projekcie nie są podane specjalne wymagania, oś armatury czerpalnej ściennej powinna pokrywać się z osią symetrii przyboru z wyjątkiem baterii wannowej, która może być ustawiona w odległości '1/3 długości wanny od strony otworu spustowego. Połączenia przyścienne armatury. Połączenia przyścienne zaworów czerpalnych oraz baterii ściennych powinny być zakryte rozetkami przylegającymi do powierzchni ściany. Połączenia armatury stojącej. Do baterii i zaworów czerpalnych stojących należy stosować łączniki elastyczne, ograniczające rozchodzenie się hałasu i drgań powodowanych działaniem tej armatury. Działanie armatury. Armatura powinna się lekko otwierać i zamykać. Szczelność armatury czerpalnej. Przy zamkniętej armaturze woda nie powinna wyciekać z wylewki ani przeciekać w jakimkolwiek miejscu armatury. Przy otwartej armaturze woda powinna wypływać jedynie z wylewki. Szczelność armatury przelotowej. Przy zamkniętej i otwartej armaturze nie powinny występować przecieki w jakimkolwiek miejscu armatury. Hydranty p.poż. należy umieścić w typowych szafkach hydrantowych typu kombi, naściennych lub wnękowych posiadających atest CNBOP w Józefowie, a opisanych w projekcie architektury. Szafki oprócz zaworu hydrantowego z wyposażeniem będą posiadały gaśnice. Hydranty wyposażyć w zawór zaporowy hydrantowy, wąż do wody p-poż 25 mm, prądownice odpowiednio 10 mm. Dla hydrantów 25 stosować strona 7

węże pół sztywne 2 odcinki po 15 m każdy, a dla hydrantów 52 płasko składane 20m. Zawory hydrantowe montować na wysokości 1,35±0,05m od poziomu posadzki z nasadą skierowaną do dołu.. Przyjęto sprzęt firmy GRAS odpowiadający normom PN-EN 671-11 i 2 oraz normie DIN 14461, posiadający Certyfikat Zgodności wydany przez JCW CNBOP w Józefowie. Wymagane ciśnienie na zaworze hydrantowym wg PN 97/B-02865 0,2 MPa. 2.2. Instalacja kanalizacji ściekowej, skroplin i kanalizacji deszczowej 2.2.1. Wstęp Przedmiotem ST są wymagania i badania przy odbiorze instalacji kanalizacyjnych, odprowadzających ścieki bytowo-gospodarcze, skropliny z tac ociekowych urządzeń chłodniczych lub ścieki deszczowe. 2.2.2. Terminologia instalacja kanalizacyjna zespól powiązanych ze sobą elementów służących do odprowadzania ścieków z obiektu budowlanego i jego otoczenia do sieci kanalizacyjnej zewnętrznej lub innego odbiornika. użytkownik instalacji osoba fizyczna lub prawna powołana do eksploatacji instalacji kanalizacyjnych w obrębie obiektu budowlanego i jego otoczenia. przepływ obliczeniowy umowna wartość strumienia objętości ścieków, stanowiąca podstawę wymiarowania przewodów instalacji kanalizacyjnych. przybór sanitarny urządzenie służące do odbierania i odprowadzania zanieczyszczeń płynnych podejście przewód łączący przybór sanitarny lub urządzenie z przewodem spustowym lub przewodem odpływowym. przewód spustowy (pion) przewód służący do odprowadzania ścieków z podejść kanalizacyjnych, rynien lub wpustów deszczowych do przewodu odpływowego. przewód odpływowy (poziom) przewód służący do odprowadzenia ścieków z pionów do podłączenia kanalizacyjnego lub innego odbiornika. podłączenie kanalizacyjne (przykanalik) przewód odprowadzający ścieki z nieruchomości do sieci kanalizacyjnej zewnętrznej lub innego odbiornika. powierzchnia odwadniana powierzchnia, z której ścieki odprowadzane są do instalacji kanalizacyjnej. wpust urządzenie służące do zbierania ścieków z powierzchni odwadnianych i odprowadzania ich do instalacji kanalizacyjnej. rynna przewód otwarty zbierający wody opadowe z połaci dachowej i odprowadzający je do przewodu spustowego. przewód wentylacyjny kanalizacji przewód łączący instalację kanalizacyjną ścieków bytowogospodarczych z atmosferą, służący do wentylowania tej instalacji (i sieci kanalizacji zewnętrznej) oraz wyrównywania ciśnienia. zamknięcie wodne urządzenie zabezpieczające przed wydostaniem się gazów z instalacji kanalizacyjnej. czyszczak element instalacji umożliwiający dostęp do wnętrza przewodu kanalizacyjnego w celu jego czyszczenia. zabezpieczenie przeciwzalewowe urządzenie służące do zabezpieczenia przed zalewaniem ściekami z zewnętrznej sieci kanalizacyjnej, montowane na przewodzie odpływowym lub podłączeniu kanalizacyjnym. strona 8

2.2.3. Wymagania Zgodność z projektem technicznym. Instalacje kanalizacyjne powinny być wykonane zgodnie z zatwierdzonym projektem technicznym. Wprowadzenie zmian w zakresie: a) wymiarów średnic przewodów, b) długości podejść kanalizacyjnych, c) zmiany kierunku prowadzenia przewodów spustowych (pionów), d) sposobu prowadzenia przewodów wentylacyjnych instalacji kanalizacyjnych, e) spadków kanalizacyjnych przewodów odpływowych (poziomów), f) zastosowanych rur na przewody kanalizacyjne, g) usytuowania rewizji kanalizacyjnych dozwolone jest jedynie pod warunkiem uzyskania zgody projektanta. Przewody kanalizacyjne Prowadzenie przewodów. Przewody z rur kielichowych powinny być układane kielichami w kierunku przeciwnym do kierunku przepływu ścieków. Przewody kanalizacyjne należy prowadzić przez pomieszczenie o temperaturze powyżej 0 C. Zmiany kierunku prowadzenia przewodów powinny być wykonywane za pomocą haków i trójników. Zmiany wymiaru średnicy przewodu powinny być wykonywane jedynie za pomocą specjalnie do tego celu przeznaczonych kształtek kanalizacyjnych. Wymagany jest osiowy montaż poszczególnych odcinków przewodów. Usytuowanie przewodów. Przewody kanalizacyjne nie powinny być prowadzone nad przewodami zimnej i ciepłej wody, gazu i centralnego ogrzewania oraz gołymi przewodami elektrycznymi. Minimalna odległość przewodów z PVC lub PP (polipropylen) od przewodów cieplnych powinny wynosić 0,1 m, mierząc od powierzchni rur. W przypadku gdy odległość ta jest mniejsza, należy zastosować izolację termiczną. Izolację termiczną należy wykonać również w tych przypadkach, gdy działanie dowolnego źródła ciepła mogłoby spowodować podwyższenie temperatury ścianki przewodu z PVC powyżej +45 C. Przewody kanalizacyjne prowadzone przez pomieszczenia przeznaczane do produkcji, przetwórstwa i magazynowania środków spożywczych powinny być obudowane osłonami bądź wykonywane z materiałów odpornych na ciśnienie. Prowadzenie przewodów w bruzdach lub kanałach. Przewody kanalizacyjne mogą być prowadzane po ścianach albo w bruzdach lub kanałach, pod warunkiem zastosowania rozwiązania zapewniającego swobodne wydłużenia rurociągów. Bezpośrednie zamurowywanie przewodów na stałe w ścianach lub stropach jest niedopuszczalne. W przypadku prowadzenia w bruzdach przewodów z PVC lub PP powierzchnia tych przewodów powinna być zabezpieczona przed tarciem przez owinięcie papierem, a odległość pomiędzy ścianką bruzdy lub kanału, a powierzchnią rury nie powinna być mniejsza niż 0,1 m. Bruzdy i kanały powinny być zakryte po przeprowadzeniu prób szczelności. Zabezpieczenie przewodów przed agresywnym działaniem otoczenia. Przewody kanalizacyjne prowadzone przez pomieszczenia, w których występuje agresywne oddziaływanie otoczenia na materiał przewodu, należy zabezpieczyć przez zastosowanie odpowiedniej izolacji lub obudowanie przewodów szczelnymi osłonami. W każdym przypadku zastosowania rur stalowych czarnych wymagane jest ich zabezpieczenie przed korozją. Przejścia przewodów przez przegrody budowlane. W miejscach, gdzie przewody kanalizacyjne przechodzą przez ściany lub stropy, pomiędzy ścianką rur a krawędzią otworu w przegrodzie budowlanej, powinna być pozostawiona wolna przestrzeń, wypełniona materiałem utrzymującym stale stan plastyczny. strona 9

Przejścia przez stropy przewodów z PVC i PP wymagają zastosowania tulei ochronnych wystających około 3 cm powyżej podłogi. Średnica wewnętrzna tulei powinna być większa o około 5 cm od średnicy zewnętrznej przewodu. Przestrzeń między przewodem a tuleją powinna być wypełniona szczeliwem zapewniającym swobodny przesuw przewodu. Kanalizacyjne przewody odpływowe (poziomy) powinny być w miarę możliwości ułożone równolegle lub prostopadle do ścian i fundamentów budynku. Przewody te powinny być ułożone na takiej głębokości i w takiej odległości, aby nie zagrażały stateczności konstrukcji budynku. W przypadku braku możliwości zachowania odpowiedniego zagłębienia i odległości przewodów od ław fundamentowych należy wykonać dodatkowe konstrukcje zapewniające stateczność budowli. Przewody prowadzone w gruncie pod podłogą pomieszczeń, w których temperatura nie spada poniżej 0 C powinny być ułożone na takiej głębokości, aby odległość liczona od poziomu podłogi do powierzchni rury wynosiła co najmniej 0,3 m dla rur żeliwnych i 0,5 m dla rur z innych materiałów. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie mniejszych głębokości pod warunkiem zabezpieczenia przewodu przed uszkodzeniem. Poziomy kanalizacyjne na odcinkach pomiędzy rewizjami należy prowadzić ze stałym spadkiem przewodu. Odgałęzienia przewodów odpływowych (poziomów) powinny być wykonywane za pomocą trójników o kącie rozwarcia nie większym niż 45 C. Stosowanie na tych przewodach czwórników jest niedopuszczalne. Dopuszczalne odchylenie od pionu przewodu mierzone na wysokości jednej kondygnacji budynku może wynosić ±10 mm. Mocowanie przewodów. Przewody należy mocować do elementów konstrukcji budynków za pomocą chwytów lub wsporników. Konstrukcja uchwytów lub wsporników powinna zapewniać łatwy i trwały montaż instalacji, odizolowanie przewodów od przegród budowlanych i ograniczenie rozprzestrzeniania się drgań i hałasów po przewodach. Pomiędzy przewodem a obejmą należy stosować podkładki elastyczne. Obejmy uchwytów powinny mocować rurę pod kielichem. Na przewodach spustowych (pionach) należy stosować na każdej kondygnacji co najmniej jedno mocowanie stałe zapewniające przenoszenie obciążeń rurociągów, a dla przewodów z PVC i PP dodatkowo co najmniej jedno mocowanie przesuwne. Konstrukcja obejmy dla mocowań przesuwnych powinna zabezpieczać przed dociskiem rurociągu. Wszystkie elementy przewodów spustowych powinny być mocowane niezależnie. Poziome przewody z PVC i PP łączone za pomocą pierścienia gumowego (typ P) powinny mieć zamocowany przynajmniej co drugi element (kształtkę). Maksymalne rozstawy uchwytów dla przewodów poziomych wynoszą: - dla rur z PVC i PP o średnicy od 50 do 110 mm - 1,0 m, - dla rur z PVC i PP o średnicy powyżej 110 mm -1,25 m, - dla rur z pozostałych materiałów - 2,0 m. Kompensacja wydłużeń termicznych przewodów z PVC i PP łączonych za pomocą pierścienia gumowego powinna być rozwiązana przez pozostawienie w kielichach w czasie montażu rur i kształtek, luzu kompensacyjnego oraz przez właściwą lokalizację mocowań stałych i przesuwnych. Kompensację wydłużeń termicznych przewodów łączonych przez klejenie należy zapewnić przez zastosowanie kompensatorów. Spadki przewodów poziomych. Dopuszczalne odchylenie od spadku założonego w projekcie technicznym wynosi ±10%. Spadki podejść kanalizacyjnych wynikają z zastosowanych trójników łączących podejście kanalizacyjne z przewodem spustowym (pionem) i zasady osiowego montażu elementów przewodów. Rewizje zamontowane na przewodach kanalizacyjnych powinny mieć otwory zamykane szczelnymi pokrywami w sposób zabezpieczający przed przedostawaniem się gazów z instalacji do pomieszczeń. Dozwolone jest stosowanie rewizji wprowadzonych do powierzchni podłogi z otworem zamykanym szczelnym korkiem. Rewizji nie należy lokalizować w pomieszczeniach przeznaczonych do produkcji, przetwórstwa i magazynowania środków spożywczych. strona 10

Przybory sanitarne Syfony. Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamknięcia wodne (syfony) wbudowane w przybór lub zakładane bezpośrednio pod przyborem. Odstępstwo od tego wymagania dopuszcza się jedynie dla przypadków określonych w projekcie technicznym pod warunkiem, że ścieki odprowadzone są nad inny przybór, zaopatrzony w zamknięcie wodne. Usytuowanie przyborów. Przybory sanitarne powinny być zamontowane w sposób zapewniający łatwy dostęp w celu utrzymania ich w czystości oraz konserwacji lub wymiany przyborów, syfonów i podejść kanalizacyjnych. Wysokość ustawienia przyborów. Jeżeli w projekcie technicznym nie podano specjalnych wymagań, wysokość ustawienia mierzona od posadzki do górnej krawędzi przyboru powinna być następująca: a) umywalki dla dorosłych - od 0,75 do 0,80 m, dla dzieci - od 0,50 do 0,60 m, b) zlewy - od 0,50 do 0,60 m, c) pisuary - od 0,65 m, d) zlewozmywaki i zmywaki - od 0,80 do 0,90 m, e) miski ustępowe typu stopowego powinny być wykonywane z płytą podniesioną o około 0,15 m powyżej podłogi. Wysokość ustawienia zbiorników spłukujących miski ustępowe i pisuary - wg PN-85/B-7500/01. Mocowanie przyborów do ścian. Niezabudowane w szafkach kuchennych zmywaki i zlewozmywaki, a także umywalki, pisuary i zlewy powinny być przymocowane do ścian w sposób zapewniający łatwy demontaż oraz właściwe użytkowanie przyborów. Konstrukcja wsporcza przyboru sanitarnego obciążonego siłą statyczną równą 500 N przyłożoną w środku przedniej krawędzi obrzeża przyboru w czasie 3 h, nie powinna się w sposób widoczny odkształcić. Mocowanie przyborów do posadzki. Miski ustępowe i bidety powinny być przymocowane do posadzek w sposób zapewniający łatwy demontaż i właściwe ich użytkowanie. Miski ustępowe powinny być ze wszystkich stron dostępne. Oszalowywanie ich deskami oraz obmurowywanie lub zabetonowanie ich obrzeży przy posadzce jest niedopuszczalne. Działanie urządzeń spłukujących miski ustępowe i pisuary. Spust wody powinien nastąpić po jednokrotnym, lekkim uruchomieniu dźwigni zaworu spustowego zbiorników spłukujących lub zaworu ciśnieniowego spłukującego. Poza okresami spłukiwania woda nie powinna dopływać do miski ustępowej lub pisuaru. Wpusty podłogowe powinny być zamontowane w pobliżu punktów czerpalnych lub w pobliżu ścian, fundamentów pod pompy itd. Wpustów tych nie powinno się umieszczać na ciągach (traktach) komunikacyjnych. W przypadku odprowadzenia ścieków z kabin natryskowych dopuszcza się stosowanie wspólnego wpustu podłogowego, odbierającego ścieki z dwóch lub więcej kabin, pod warunkiem wykonania posadzki w taki sposób, aby ścieki z każdej kabiny dopływały bezpośrednio do wpustu, a nie przepływały przez kabinę sąsiednią. Wspólny wpust podłogowy powinien być zlokalizowany pomiędzy tymi kabinami. Przelewy z wanny, umywalki, zbiorników spłukujących itp. należy łączyć z podejściem kanalizacyjnym powyżej zamknięcia wodnego. Urządzenia zatrzymujące zawarte w ściekach tłuszcze i piasek. Ścieki ze zlewów, zlewozmywaków i wpustów podłogowych w kuchniach zakładów zbiorowego żywienia powinny być odprowadzane najkrótszą trasą do urządzenia zatrzymującego zawarte w ściekach tłuszcze i piasek (tłuszczownika). Przewody odprowadzające ścieki zatłuszczone oraz tłuszczankę należy zaopatrzyć w łatwo dostępne rewizje służące do ich oczyszczania. Rury wentylacyjne. Przewody spustowe (piony) powinny być wyprowadzone jako rury wentylacyjne do wysokości od 0,50 do 1,00 m ponad dach w taki sposób, aby odległość wylotu rury od okien i drzwi prowadzących do pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, wynosiła co najmniej 4,0 m. Rury wentylacyjne powinny w miarę możliwości tworzyć pionowe przedłużenie przewodów spustowych. Jeżeli średnica przewodu spustowego jest mniejsza od 150 mm, górna część rury wywiewnej poniżej dachu w odległości 0,50 m od jego powierzchni powinna być powiększona o 50 mm. Rur tych nie należy wprowadzać do przewodów wentylacyjnych z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do przewodów dymowych i spalinowych. strona 11

Wpusty dachowe. Odprowadzanie wód deszczowych do przewodów spustowych prowadzonych wewnątrz budynku wymaga zastosowania wpustu dachowego. Wpust dachowy powinien być osadzony w konstrukcji dachu w sposób zabezpieczający przed zaciekami. Zamknięcia przeciwzalewowe powinny być zlokalizowane w miejscu widocznym i łatwo dostępnym oraz odpowiednio oznakowane. Przepompowanie ścieków należy wykonać w taki sposób, aby przewód tłoczny doprowadzony był od góry do odbiorczego przewodu kanalizacyjnego. 2.3. Wspólne wymagania przy odbiorze - instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne 2.3.1. Wstęp Przedmiot ST. Przedmiotem ST są wspólne wymagania i badania przy odbiorze wewnętrznych instalacji wody zimnej i ciepłej przeznaczonej na cele bytowo-gospodarcze oraz wewnętrznych instalacji kanalizacyjnych odprowadzających ścieki bytowo-gospodarcze lub ścieki deszczowe. Zakres stosowania ST. ST dotyczy wewnętrznych instalacji wodociągowych, tj. instalacji wody zimnej i ciepłej oraz instalacji kanalizacyjnych w budownictwie ogólnym i przemysłowym. ST mogą być także stosowana w całości lub w części w przypadku innych zastosowań instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, z uwzględnieniem dodatkowych wymagań specjalnych. 2.3.2. Terminologia bezpośrednie zaopatrzenie w wodę - zasilanie instalacji wodociągowej z wodociągu komunalnego lub przemysłowego w sposób bezpośredni tj. bez zastosowania urządzeń do magazynowania i podnoszenia ciśnienia wody. pośrednie zaopatrzenie w wodę - zasilanie instalacji wodociągowej lub jej stref z wodociągu komunalnego, przemysłowego lub lokalnych ujęć wody, z zastosowaniem urządzeń do magazynowania lub podnoszenia ciśnienia wody. 2.3.3. Wymagania Wymagania ogólne. Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne przedstawione do badań przy odbiorze powinny spełniać następujące warunki: a) zakończenie wszystkich robót montażowych przy instalacjach, b) zakończenie robót budowlanych i wykończeniowych w pomieszczeniach, w których występują elementy instalacji, c) wykonanie w sposób stały i uruchomienie instalacji elektrycznej, doprowadzenie wody do obiektu oraz czynnika grzejnego do urządzeń przygotowujących ciepłą wodę, d) wykonanie sprawdzenia działania urządzeń technologicznych i osprzętu instalacji. Dokumenty przy odbiorze. Przy odbiorze instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych powinny być przedstawione co najmniej następujące dokumenty: a) projekt techniczny wykonanych instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych z naniesionymi uzgodnieniami i uzasadnionymi zmianami dokonanymi w trakcie wykonywania robót lub dokumentacja powykonawcza; dokumentacja powykonawcza powinna być przedstawiona w przypadku wprowadzenia takiej liczby zmian, że projekt techniczny staje się mało czytelny, b) dziennik budowy, c) atesty i zaświadczenia, d) protokoły odbiorów częściowych dla tych elementów instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, które po zakończeniu robót budowlanych zostały zakryte, e) protokoły prób szczelności przewodów instalacji wykonane wg 3.2.4, f) protokoły odbiorów urządzeń do magazynowania i podwyższania ciśnienia wody, g) protokoły odbiorów urządzeń do podgrzewania wody, strona 12

h) protokoły odbiorów urządzeń do uzdatniania wody, i) protokoły wykonania płukania i dezynfekcji instalacji wodociągowych, j) protokół regulacji instalacji wodociągowych, k) świadectwa badań jakości wody. Zgodność wykonania z projektem technicznym. Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne powinny być wykonane zgodnie z zatwierdzonym projektem technicznym, z uwzględnieniem ewentualnych uzasadnionych zmian dokonanych w toku wykonywania robót. Materiały i wyroby gotowe zastosowane do budowy instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych powinny być zgodne z odpowiednimi normami, a w przypadku ich braku, powinny mieć świadectwo dopuszczenia do powszechnego stosowania w budownictwie. Wszystkie elementy instalacji wodociągowych, które mogą stykać się bezpośrednio z wodą powinny być wykonane z materiałów zaopatrzonych w świadectwo (atest) stwierdzające, że nie pogarszają jakości wody. Materiały zastosowane do budowy instalacji powinny być zabezpieczone przed działaniem korozji. Jakość wody pobieranej z dowolnego punktu poboru wody zimnej lub ciepłej powinna spełniać wymagania obowiązujące dla wody do picia i na potrzeby gospodarcze. Ponadto jakość wody pobieranej z przewodu doprowadzającego wodę do instalacji z komunalnego lub przemysłowego wodociągu lub z lokalnego ujęcia wody powinna odpowiadać w zakresie stopnia jej korozyjności parametrom określonym w projekcie technicznym. Zabezpieczenie przed korozją. Stosowane w instalacjach materiały oraz zabezpieczenia antykorozyjne elementów instalacji powinny być zgodne z zatwierdzonym projektem technicznym oraz obowiązującymi w tym zakresie normami, instrukcjami lub przepisami. Zabudowa wodomierzy - wg PN-67/M-54910. Poziom natężenia hałasu od urządzeń instalacyjnych, mierzony w pomieszczeniu mieszkalnym lub użyteczności publicznej nie powinien przekraczać wartości dopuszczalnych określonych w PN-70/B-02151. 2.3.4. Szczelność Szczelność instalacji wodociągowych. Instalacje wodociągowe przy ciśnieniu próbnym wyższym o 50 % od ciśnienia roboczego, lecz nie mniejszym niż 0,9 MPa, nie powinny wykazywać przecieków na przewodach, armaturze przelotowo-regulacyjnej i połączeniach. Podczas badania wg 3.2.4.1 ciśnienie na manometrze kontrolnym nie powinno zmniejszyć się o więcej niż 2 %. Szczelność instalacji kanalizacyjnych. Przewody kanalizacyjne i ich połączenia nie powinny wykazywać przecieków: a) przy swobodnym przepływie ścieków - w podejściach kanalizacyjnych i przewodach spustowych (pionach) odprowadzających ścieki bytowo-gospodarcze, b) przy ciśnieniu próbnym równym najwyższemu ciśnieniu statycznemu jakie może powstać w wykonanej instalacji - w prowadzonych wewnątrz budynku przewodach kanalizacji deszczowej, c) przy ciśnieniu próbnym równym 50 kpa - w prowadzonych wewnątrz budynku przewodach odpływowych (poziomach) odprowadzających ścieki bytowo-gospodarcze. Pozostałe wymagania - wg arkuszy szczegółowych. 2.3.5. Badania Program badań - wg tablicy. LP. Rodzaj badania Zakres badań Wymagania wg Opis Instalacje wodociągowe Instalacje kanalizacyjne badań wg bezpośrednie pośrednie ścieki bytowo ścieki arkusza arkuszy zasilanie w wodę zasilanie w -gospodarcze deszczow 00 szczegółowych woda zimna woda ciepła wodę woda zimna woda ciepła e 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 strona 13

1 Sprawdzenie dokumentów x x x x x x 2.2 3.2.1 przy odbiorze: sprawdzenie świadectw x x x x, 2.5 ark. 09 badania jakości wody 2 Szczegółowy przegląd x x x x x x 2.3, 2.4, odpowiednio ark. 32.2 3 instalacji Badanie poziomu natężenia ( x ) ( x ) ( x ) ( x ) ( x ). 2.6,2.7 2.8 01. 02, 03, 0,4 lub 05 3.2.3 hałasu 4 Badanie szczelności x x x x x x 2.9-3.2.4 5 Sprawdzenie temperatury x x 2.10 3.2.5 wody ciepłej 6 Badanie urządzeń do x x ark. 06 ark 06 magazynowania i 7 podwyższenia ciśnienia Badanie urządzeń do x x ark. 07 ark. 07 podgrzewania wody 8 Badanie urządzeń do ( x ) ( x ) ( x ) ( x ) ark. 08 ark. 08 uzdatniania wody x - badanie obowiązkowe - badanie nie dotyczy instalacji (x) badania warunkowe: - pomiar poziomu natężenia hałasu zależny od uzgodnień pomiędzy wykonawcą instalacji a inwestorem; - badania urządzeń do uzdatniania wody zależne od wyników badania wody Opis badań Sprawdzenie dokumentów przy odbiorze polega na stwierdzeniu, czy przedstawiono wszystkie dokumenty wg 2.2, Przedstawione świadectwa kontroli technicznej producenta na elementy instalacji należy porównać z tabliczkami znamionowymi pod względem zgodności numerów fabrycznych. Przedstawione świadectwa badania jakości wody należy sprawdzić na zgodność z wymaganiami wg 2.5. Szczegółowy przegląd instalacji polega na sprawdzeniu przez oględziny zewnętrzne lub za pomocą prostych narzędzi i przyrządów, czy są spełnione wymagania w zakresie: a) zgodności wykonania instalacji z projektem technicznym (2.3); należy przy tym szczególnie uwzględnić: - źródła zasilania, systemy i strofowanie instalacji wodociągowych, - rodzaje, wymiary, trasy i spadki przewodów instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, - typy, wielkości i rozmieszczenie zasadniczych elementów funkcjonalnych i regulacyjnych, - wykonanie przewidzianych w projekcie izolacji ciepłochronnych i zabezpieczeń przeciwkorozyjnych, - inne specjalne wymagania określone w projekcie technicznym, b) zgodności zastosowania materiałów i wyrobów gotowych z odpowiednimi normami (2.4) i wymaganiami w zakresie zabezpieczenia przed korozją (2.6), c) zgodności zabudowy wodomierzy (2.7), d) jakości wykonania robót montażowych, zgodnie z wymaganiami podanymi w arkuszach szczegółowych norm, ze szczególnym uwzględnieniem: - usytuowania, spadków, połączeń, kompensacji i mocowania przewodów, - przejść przewodów przez przegrody budowlane, -jakości wykonanych powłok malarskich, antykorozyjnych i izolacji cieplnych, - wysokości ustawienia i dostępu do armatury i przyborów sanitarnych, - szczelności i prawidłowości działania armatury i przyborów sanitarnych. Badanie poziomu natężenia hałasu - wg PN-70/B-02151. Badanie szczelności Badanie szczelności instalacji wodociągowych. Przewody instalacji należy napełnić wodą, podnieść ciśnienie do 0,9 MPa lub 1,5-krotnej wielkości ciśnienia roboczego, utrzymać to ciśnienie przez 20 min i strona 14

obserwować przewody i armaturę. Badanie dla instalacji ciepłej wody należy wykonać dwukrotnie: raz napełniając instalację wodą zimną, drugi raz wodą o temperaturze 55 C. Badanie instalacji hydrantowej. Po wykonaniu instalacji, przed zakryciem bruzd i zaizolowaniem przewodów, instalację należy przepłukać czystą wodą, w razie konieczności zdezynfekować i poddać próbie szczelności na ciśnienie 0,9 MPa, dokonać pomiaru ciśnienia i zasięgu strumienia na wszystkich hydrantach. Badanie szczelności instalacji kanalizacyjnych. Podejścia i przewody spustowe (piony) kanalizacji ścieków bytowo-gospodarczych należy obserwować podczas przepływu wody odprowadzanej z dowolnie wybranych przyborów sanitarnych. Kanalizacyjne przewody odpływowe (poziomy) odprowadzające ścieki bytowo-gospodarcze należy powyżej kolana łączącego pion z poziomem napełnić całkowicie wodą i poddać obserwacji. Przewody kanalizacyjne deszczowe prowadzone wewnątrz budynku należy napełnić wodą do poziomu dachu i ocenić na zgodność z wymaganiami opisanymi wyżej Ocena wyników badań. Wyniki badań należy uznać za dodatnie, jeżeli zostały spełniane wszystkie wymagania zawarte w normie i jej arkuszach szczegółowych. Jeżeli którekolwiek z badań wg 3.1 objętych odbiorem instalacji dało wynik negatywny, instalację należy uznać za niezgodną z wymaganiami ST i po wykonaniu poprawek należy przedstawić do ponownych badań w uzgodnionym terminie. 2.3.6. Składowanie materiałów. Rury przewodowe. - Rury należy przechowywać w położeniu poziomym na płaskim, równym podłożu, w sposób gwarantujący zabezpieczenie ich przed uszkodzeniem i opadami atmosferycznymi oraz spełnienie warunków bhp. - Rury miedziane należy przechowywać w pomieszczeniach suchych, czystych i wolnych od szkodliwych par i gazów. Rury luzem układać należy na gładkim i czystym podłożu w stosach o wysokości do 0,5 m. Nie należy wsuwać rur o mniejszych średnicach do większych. Rury w kręgach układać należy płasko, w stosach o wysokości do 1m. - Rury stalowe ocynkowane dostarcza się bez opakowania w wiązkach lub luzem. Gwinty rur i złączek zabezpiecza się przed korozją smarem. Armatura (zawory, kształtki i armatura) - Armatura i urządzenia powinny być przechowywane w pomieszczeniach zabezpieczonych przed wpływami atmosferycznymi i czynnikami powodującymi korozję. Kształtki, złączki, armatura, urządzenia i inne materiały (uszczelki, itp.) powinny być składowane w sposób uporządkowany (w kartonach, koszach, workach, skrzynkach). Obmiar robót. Jednostki i zasady obmiaru robót. Obmiar robót będzie określać faktyczny zakres wykonywanych robót, zgodnie z dokumentacją projektową i ST, w jednostkach ustalonych w kosztorysie. Jednostki i zasady obmiaru robót podstawowych. Wewnętrzna instalacja wodociągowa Po zakończeniu robót instalacyjnych należy dokonać obmiaru powykonawczego instalacji wodociągowej. Obmiar ten powinien być wykonany w jednostkach i zgodnie z zasadami przyjętymi w kosztorysowaniu w tym np.: a) długość przewodu należy mierzyć w metrach wzdłuż jego osi, w zależności od rodzaju rur i ich średnic oraz rodzajów połączeń, strona 15

b) należy liczyć od końcówki ostatniego łącznika w podejściu do wodomierza (od strony instalacji) bądź od zaworu odcinającego na wprowadzenie rurociągów do budynku (w przypadku gdy wodomierz jest na zewnątrz budynku) - do końcówki podejścia do poszczególnych punktów poboru wody, c) do ogólnej długości przewodu należy wliczyć długość armatury łączonej na gwint i łączników, natomiast nie wlicza się do długości rurociągów armatury kołnierzowej, d) długość zwężki (redukcji) należy wliczyć do długości przewodu o większej średnicy, e) podejścia do urządzeń i armatury wlicza się do ogólnej długości rurociągów, a niezależnie od tego do pomiaru wprowadza się liczby podejść według średni rurociągów i rodzaju podejść, f) przy ustalaniu ilości podejść odrębnie liczy się podejścia wody zimnej i wody cieplej, g) długość rurociągów w obejściach elementów konstrukcyjnych wlicza się do ogólnej długości rurociągów, h) długość rurociągów w kompensatorach wlicz się do ogólnej długości rurociągów. i) próbę szczelności ustala się dla całkowitej długości rur tej instalacji z uwzględnieniem podziału według średnic lub rodzajów budynków, j) pozostałe elementy i urządzenia instalacji wodociągowej oblicza się w sztukach lub kompletach. Ogólne zasady odbioru robót. Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora Nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary i badania dały wyniki pozytywne. 2.4. Instalacja centralnego ogrzewania, zasilania nagrzewnic wentylacyjnych i instalacja technologiczna kotłowni (CPV 45331100-7) 2.4.1. Wstęp Specyfikacja obejmuje warunki wykonania instalacji ogrzewczych Zakładu Radioterapii w Legnicy na terenie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy. 2.4.2. Terminologia Instalacja ogrzewcza wodna - układ połączonych przewodów napełnionych wodą instalacyjną, wraz z armaturą, pompami obiegowymi i innymi urządzeniami (w tym grzejnikami, wymiennikami do przygotowania wody ciepłej, nagrzewnicami wentylacyjnymi itp.), oddzielony zaworami od źródła ciepła. Instalacja ogrzewcza systemu zamkniętego - instalacja ogrzewcza w której przestrzeń wodna (zład) nie ma swobodnego połączenia z atmosferą. Instalacja ogrzewcza systemu otwartego - instalacja ogrzewcza w której przestrzeń wodna (zład) ma stałe swobodne połączenie z atmosferą przez otwarte naczynie wzbiorcze. Instalacja centralnego ogrzewania wodna - instalacja stanowiąca część lub całość instalacji ogrzewczej wodnej, służąca do rozprowadzenia wody instalacyjnej między grzejnikami zainstalowanymi w pomieszczeniach obsługiwanego budynku, w celu ogrzewania tych pomieszczeń. Woda instalacyjna (czynnik grzejny) - woda lub wodny roztwór substancji zapobiegających korozji lub obniżających temperaturę, zamarzania wody, napełniający instalację ogrzewczą wodną. Źródło ciepła - kotłownia, węzeł ciepłowniczy (indywidualny lub grupowy), układ z pompą ciepła, układ z kolektorami słonecznymi, działające samodzielnie lub w zaprogramowanej współpracy. Użyte w ST wymienione poniżej określenia należy rozumieć następująco; Teren Budowy - tereny zajęte pod roboty oraz zaplecza i dojazdy do budowy udostępnione przez zamawiającego dla wykonania robót a także inne miejsca wymienione w Umowie jako części Placu Budowy. strona 16

Materiały - wszelkie surowce i produkty niezbędne do wykonywania robót zgodnie z dokumentacją projektową i specyfikacjami technicznymi, zaakceptowane przez Inspektora. Dokumentacja projektowa - wszelkie informacje techniczne potrzebne do prawidłowego wykonania Umowy zawarte w rysunkach, mapach, obliczeniach, opisie Projektu budowlanego i Projektu Wykonawczego instalacji. Przedmiarach Robót, normach, wzorach, modelach, instrukcjach i Specyfikacjach Technicznych dostarczone Wykonawcy przez Inspektora zgodnie z Umową jak również wykonane przez Wykonawcę i zatwierdzone przez Inspektora. Aprobata techniczna - dokument potwierdzający pozytywną ocenę techniczną wyrobu stwierdzającą jego przydatność do stosowania w określonych warunkach, wydany przez jednostkę upoważnioną do udzielania aprobat technicznych. Spis jednostek aprobujących zestawiony jest w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 19.12.1994r. w sprawie aprobat i kryteriów technicznych dotyczących wyrobów budowlanych (Dz. Ust. Nr 10 z dnia 08.02.1995r. póz. 48, rozdział 2) Certyfikat zgodności - dokument wydany zgodnie z zasadami systemu certyfikacji wykazujący, że zapewniono odpowiedni stopień zaufania, iż należycie zidentyfikowano wyrób, proces i usługi są zgodne z określoną normą lub innymi dokumentami normatywnymi w odniesieniu do wyrobów dopuszczonych do obrotu i stosowania. W budownictwie (Ust. z dnia 07.07.1994r. Prawo Budowlane, art.10) certyfikat zgodności wykazuje, że zapewniono zgodność wyrobu z PN lub aprobatą techniczną (w przypadku wyrobów, dla których nie ustalono PN-10 Znak zgodności - zastrzeżony znak, nadawany lub stosowany zgodnie z zasadami systemu certyfikacji, wskazujący, że zapewniono odpowiedni stopień zaufania, iż dany wyrób, proces lub usługa są zgodne z określoną normą lub innymi dokumentami normatywnymi. Projektant - uprawniona osoba prawna lub fizyczna posiadająca stosowne uprawnienia i będąca członkiem Izby Inspektorskiej, która jest autorem projektu budowlanego lub innej dokumentacji technicznej. Inspektor - osoba prawna lub fizyczna pełniąca funkcję Inspektora nadzoru. Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w Warunkach Technicznych Wykonania i Odbioru Instalacji Wodociągowych - opracowanych przez COBRTI INSTAL. 2.4.3. Wymagania Materiały. Materiały stosowane do budowy instalacji centralnego ogrzewania powinny mieć: - oznakowanie znakiem CE co oznacza, że dokonano oceny ich zgodności ze zharmonizowaną normą europejską wprowadzoną do zbioru Polskich Norm, z europejską aprobata techniczną lub krajową specyfikacją techniczną państwa członkowskiego UE lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymogami podstawowymi, lub - deklarację zgodności z uznanymi regułami sztuki budowlanej wydaną przez producenta, jeżeli dotyczy ona wyrobu umieszczonego w wykazie wyrobów mających niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa określonych przez Komisję Europejską oznakowane znakiem budowlanym, co oznacza, że są to wyroby nie podlegające obowiązkowemu oznaczeniu CE, dla których dokonano oceny zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną, bądź uznano za regionalny wyrób budowlany". Wykonawca uzyska przed zastosowaniem wyrobu akceptację Inspektora Nadzoru. Prowadzenie przewodów. Przewody poziome instalacji ogrzewczych wewnątrz budynku nie powinny być prowadzone poniżej przewodów instalacji wody zimnej i ciepłej wody użytkowej. Przewody instalacji ogrzewczych nie powinny być prowadzone powyżej przewodów instalacji gazowej i elektrycznej. Przewody instalacji ogrzewczych rozdzielcze powinny być prowadzone po ścianach wewnętrznych budynku. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się prowadzenie przewodów w ziemi, pod warunkiem układania ich na głębokości co najmniej 0,30 m od poziomu podłogi do wierzchu przewodów lub w odkrywanych kanałach podłogowych, w sposób nie naruszający równowagi gruntu pod fundamentem budowli. strona 17

Niedopuszczalne jest układanie przewodów w gruncie, jeżeli podłoga lub podłoże tworzy szczelną płytę nad przewodem. Przewody układane w ziemi należy odpowiednio zabezpieczyć przed korozją. Przewody instalacji ogrzewczych w budynkach należy prowadzić tak, aby były zabezpieczone przed uszkodzeniem. Można je prowadzić po ścianach, w kanałach lub szybach instalacyjnych oraz w bruzdach ściennych, z pozostawieniem izolacji powietrznej dookoła rur. Zamurowywanie przewodów na stałe w ścianach jest niedopuszczalne, z wyjątkiem krótkich odcinków podejść do grzejników. Kierunek prowadzenia przewodów. Wewnętrzne przewody instalacji ogrzewczych powinny być układane w kierunku prostopadłym lub równoległym do najbliższych ścian. Przewód zasilający i powrotny powinny być prowadzone równolegle do siebie w odległości umożliwiającej założenie izolacji termicznej. Odchylenie od równoległości i od pionu w granicach 1 kondygnacji nie powinno być większe niż ±5 mm. Spadki przewodów powinny zapewnić możliwość spuszczania z nich wody w jednym lub kilku punktach oraz możliwość odpowietrzenia instalacji przez odpowietrzniki montowane w najwyższych punktach instalacji. Przejścia przewodów przez przegrody budowlane. W miejscach przeprowadzania rur przez przegrody budowlane powinny być założone tuleje, co najmniej o 1 cm dłuższe niż grubość ściany lub stropu. Przestrzeń między rurą a tuleją powinna być wypełniona materiałem elastycznym. W miejscach przejść przez ściany i stropy nie powinny być wykonywane połączenia rur. Odległość przewodów od ścian i stropów. Odległość przewodu izolowanego lub izolacji od ściany powinna wynosić co najmniej: dla średnicy rur do 40 mm - 3 cm, dla średnicy rur powyżej 40 mm - 5 cm. Te same odległości powinny być zachowane pomiędzy rurami lub ich otulinami, a stropem lub podłogą. Rodzaje rur powinny być zgodne z projektem technicznym. Połączenia przewodów sposób łączenia przewodów musi być dostosowany do materiału z jakiego wykonana jest instalacja. Nie dopuszcza się wykonania połączeń za pomocą gwintowanych łączników. Instalację układaną w posadzce należy wykonać w technologii umożliwiającej uniknięcia połączeń pod posadzką. Mocowanie przewodów. Przewody należy mocować do elementów konstrukcji budynków za pomocą uchwytów lub wsporników. Konstrukcja uchwytów lub wsporników powinna zapewnić łatwy i trwały montaż instalacji, odizolowanie od przegród budowlanych i ograniczenie rozprzestrzeniania się drgań i hałasów w przewodach. Pomiędzy przewodem a obejmą uchwytu lub wspornika należy stosować podkładki elastyczne. Przewody pionowe powinny mieć uchwyty w odległości co najmniej 2,5 m. Maksymalne odległości pomiędzy punktami mocowania przewodów poziomych podano w tablicy. Średnica nominalna rur w m Odległość między punktami 15-20 1,5 m 25 32 2,0 m 40 50 2,5 m 65 100 3,0 m Konstrukcja uchwytów stosowanych do mocowania przewodów poziomych powinna zapewniać swobodne przesuwanie się rur. Podejścia do grzejników powinny być dodatkowo mocowane w punktach wyprowadzeń ze ściany. strona 18

Kompensacja przewodów. Jeżeli projekt tego wymaga, na przewodach należy wykonać kompensatory wydłużeń cieplnych. Kompensatory powinny być przy montażu rozciągnięte o długość podaną w projekcie technicznym. Izolacje cieplne przewodów instalacji ciepłej wody - wg BN-71/6755-04. Armatura Armatura odcinająca i regulacyjna. Zawory odcinające, zawory termostatyczne, regulatory, zawory regulacyjne, zawory odpowietrzające. - Jako armaturę odcinającą na przewodach c.o. należy zastosować zawory kulowe o połączeniach gwintowanych tmax looo C; PN 6. - Uzupełnianie wody w zładzie poprzez zawór do napełniania instalacji grzewczej w układzie zamkniętym z zaworem zwrotnym. Armatura zabezpieczająca. Zabezpieczenie instalacji ogrzewczej naczynia wzbiorcze ciśnieniowe. Zabezpieczenie kotła - zawór bezpieczeństwa. Zawory bezpieczeństwa i naczynia wzbiorcze ciśnieniowe powinny posiadać dokumenty dopuszczenia UDT. Armatura kontrolna. W pomieszczeniu na kotły winny być wyposażone w następującą armaturę kontrolną: - manometr tarczowy O - 0,1 MPa - termometr prosty O -100 C Armatura antyskażeniowa. - Na przewodach wodociągowych instalacji uzupełniania wody w kotłach należy zainstalować zawory zwrotne antyskażeniowe o połączeniu gwintowanym i ciśnieniu nominalnym PN10. Montaż armatury. Montowana armatura nie może obciążać rurociągów instalacji Montaż grzejników. Grzejniki - stalowe płytowe konwektorowe o podłączeniu. Grzejników nie należy obudowywać ze względu na mniejsze oddawanie ciepła do pomieszczenia. Należy je montować za pomocą dołączonych przy kupnie typowych wsporników i uchwytów. Niezależnie od wielkości grzejnika przymocować do ściany 2 uchwytami na dwóch wspornikach. Grzejniki podłogowe -kanałowe z wentylatorem przewidziane do zamontowania w posadzce. Grzejnik wyposażone zostaną w zawory termostatyczne oraz regulator (sterowanie wszystkimi grzejnikami) z termostatem pomieszczeniowym. Przewody i kształtki do odprowadzania spalin. Kształtki i prostki do budowy czopucha i komina powinny być wykonane ze stali kwasoodpornej wykonanej ze stali szlachetnej 1.4828 wg DIN 17441 o grubości 1 mm o przekroju okrągłym. Kształtki i prostki powinny być odporne na odprowadzanie spalin o temp. max. 650 C. Przewody wentylacyjne kotłowni Kształtki i prostki do budowy przewodu nawiewnego powinny być wykonane z blachy stalowej ocynkowanej. Wykonanie przewodów prostych i kształtek z blachy powinno odpowiadać wymaganiom normy PN-B-03434. Połączenia przewodów wentylacyjnych powinny odpowiadać wymaganiom normy PN- B-76002. 2.4.4. Grzejniki. Jako elementy grzejne dobrano grzejniki stalowe płytowe oraz klimakonwektory. strona 19

Klimakonwektory wyposażone fabrycznie w zawory regulacyjne trójdrogowe z siłownikami elektrycznymi. Praca sterowana termostatami pomieszczeniowymi. Nagrzewnice central wentylacyjnych należy wyposażyć w zawory regulacyjne trójdrogowe z siłownikami elektrycznymi wg opisu na rozwinięciu instalacji ogrzewczej a dla central dachowych w zestawy pompowe obiegowe. 2.4.5. Technologia kotłów, urządzenia. Indywidualna kotłownia Vitomoduł 200-2 kotły gazowe kondensacyjne o mocy 80 kw każdy. Kotły z zamkniętą komorą spalania pracujące w kaskadzie. Parametry wody grzewczej obliczeniowe 75/55 C sterowane będą pogodowo jedynie dla obiegu centralnego ogrzewana, dwa pozostałe obiegi pracują na stałych parametrach: Sprawność przy obciążeniu 100% - 90 %, zabezpieczenie - naczynie przeponowe, zawór bezpieczeństwa, pompa obiegu kotłów,czujnik minimalnego poziomu wody w kotle zamontowane w komplecie z kotłem. Zabezpieczenie kotłowni i instalacji: zaworem bezpieczeństwa zgodnie z PN B 02414: 1999, PN 81/M 35630 i DT 4C 90/WO-T ogranicznikami minimalnego poziomu wody w kotle (wyposażenie dodatkowe kotła), ogranicznikiem maksymalnej temperatury wody na kotle (w regulatorze), przeponowym naczyniem wzbiorczym zgodnie z PN B 02414: 1999. Instalacja ciepłej wody użytkowej przygotowywana w podgrzewaczu pojemnościowym. Instalację należy zabezpieczyć: zaworem bezpieczeństwa SYR typ 2115 przeponowym naczyniem wzbiorczym. Urządzenia zestawiono w opisie do projektu oraz na schemacie kotłowni. 2.4.6. Pompy. Pompy obiegowe dla obiegów c.o., ct Kl i ctn o pompy elektroniczne montowane na rozdzielaczu w kotłowni. Pompy powinny posiadać moduł przekaźnikowy niezbędny do połączenia jej z regulatorem. Pompy należy zainstalować na rurociągu zasilającym z zachowaniem poziomej pozycji wału silnika. Pompy powinny spełniać wymagania norm europejskich: EN 292, EN 50 081-1, EN 50 082-2, E N 60 335-1, EN 60 335-2-51. 2.4.7. Nadzór. Roboty związane z wykonywaniem instalacji powinny być wykonywane przez specjalistyczną firmę i odpowiednio przeszkolony zespół. Przy wykonywaniu robót niezbędny jest systematyczny nadzór prowadzony przez wykonawcę, a także nadzór inwestorski i autorski. 2.4.8. Izolacja przewodów. Wg punktu specyfikacji dotyczącego izolacji. strona 20