Studia Podyplomowe Grafika komputerowa i Techniki Multimedialne, 2015, semestr II, dr inż. Robert Banasiak Projektowanie Stron WWW dr inż. Robert Banasiak PROJEKTOWANIE STRON WWW SYSTEMY ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ CMS 1
System CMS definicja CMS (ang. Content Management System) jest to aplikacja (program) internetowa lub ich zestaw, pozwalający na zbudowanie serwisu WWW oraz jego późniejszą aktualizację, rozbudowę i administrację przez redakcyjny personel nietechniczny. Kształtowanie treści i sposobu ich prezentacji w serwisie zarządzanym przez CMS odbywa się za pomocą prostych w obsłudze interfejsów użytkownika, zazwyczaj w postaci stron WWW zawierających rozbudowane formularze i moduły. 2
System CMS - fakty Podstawowym zadaniem platform CMS jest oddzielenie treści** (zawartości informacyjnej serwisu) od wyglądu* (sposobu jej prezentacji). *Wykorzystanie systemu szablonów stron sprawia, że zmiana koncepcji graficznej całego serwisu sprowadza się do przygotowania i zamiany szablonu (skórki, templatki). **Każda strona WWW generowana jest dynamicznie, w oparciu o zawartość baz danych 3
System CMS - warstwowość CMS to: rozdzielenie warstwy treści, prezentacji i aplikacji W efekcie każdy może skupić się na pracach, które potrafi wykonać najlepiej: autorzy i redaktorzy - na redagowaniu treści, graficy i projektanci - na wyglądzie, prezentacji administratorzy i informatycy - na sprawnym funkcjonowaniu serwisu (aplikacji). Zawsze można dokonać np. zmian w treści bez konieczności zmian w innej warstwie, np. graficznej. 4
System CMS samodzielna aktualizacja Dodawanie zawartości odbywa się przy pomocy dowolnej przeglądarki internetowej, co nie wymaga specjalistycznej wiedzy np. znajomości informatyki, dobrej znajomości HTML i innych języków programowania. Po prostu piszesz i publikujesz! Nie potrzebujesz więc informatyków, webmasterów, czy usług agencji reklamowych, żeby uaktualniać treści nawet kilka razy dziennie! Możesz podzielić obowiązki dodawania treści między osoby czy działy, które najlepiej znają określoną tematykę, bo zajmują się nią na co dzień. 5
System CMS baza danych Wszystkie dodawane treści, informacje, opracowania przechowywane są w bazie danych. Dzięki temu: zawartość serwisu jest generowana dynamicznie; dane mogą być wykorzystywać wielokrotnie, także w innych miejscach; można je także inaczej sformatować, np. przygotować do druku czy opracować dokument PDF; gromadzone jest archiwum, które również można publikować w całości lub części. 6
System CMS (chronione) zaplecze redakcyjne Wszystkie prace związane z zarządzaniem serwisem, umieszczaniem zawartości odbywają się za pomocą uruchamianego w przeglądarce internetowej interfejsu, do którego dostęp mają tylko uprawnione osoby. Autorzy i redaktorzy nie mogą ingerować w ustawienia parametrów systemu. Modyfikacje zawartości są oznaczane datą i danymi zmieniającego. 7
Systemy CMS (~300) ~ 120 platform CMS darmowych i open source ~ 100 platform CMS w cenie < 5 000 $ ~ 50 platform CMS w cenie 5000 $ - 15 000 $ ~ 30 platform CMS w cenie > 15 000 $ 8
Odmiany systemów CM Content Management Framework: to szkielet (tzw. zbiór narzędzi, bibliotek) służący do budowy systemów CMS. Systemy zbudowane na CMF są zazwyczaj kosztowne i wymagają pracy grupy programistów (najczęściej pasjonatów ) (Vignette - Opentext, Documentum - EMC, Zope - darmowy) Page-based systems: tzw. systemy o transparentnych konsolach. Pozwalają na edycję w ciele strony nie wymagają odrębnych konsoli do zarządzania treścią, są łatwe w nauce i nie wymagają dużego doświadczenia podczas wdrożenia (TikiWiki, Plone 4, Typo3 CMS 7.2). 9
Odmiany systemów CM Module-based Systems: systemy CMS bazujące na modułach to takie, które do prezentacji treści wykorzystują napisane do tego celu moduły/funkcje. Typowy system może zawierać zarządzanie wiadomościami, fora dyskusyjne, etc. Zalety tego typu systemów to możliwość szybkiego uruchomienia portalu.(joomla!, Drupal, WordPress, inne) Content Object Systems: systemy tego typu koncentrują się wokół tzw. obiektów, czyli małych części informacji, które można reprodukować w wielu miejscach strony WWW. Oprogramowanie tego typu wykorzystywane jest często jako systemy redakcyjne w czasopismach i wielkich wydawnictwach. (ActionApps) 10
Drupal vs Joomla! Vs WordPress Kiedy mówimy o CMS (Content Management System), jednymi z pierwszych, które przychodzą nam na myśl są WordPress, Joomla! i Drupal. Te trzy zupełnie inne CMS-y są powszechnie stosowane przez firmy na całym świecie. Jednak znacząco się od siebie różnią 11
WordPress Doskonały CMS, jeśli chodzi o pisanie blogów, łatwy do skonfigurowania oraz nauki. Zalety: - prosty w obsłudze, doskonały do blogów, łatwy do skonfigurowania oraz nauki; - niewielkie wymagania odnośnie technicznego zaplecza; - łatwe edytory, nawigacje, administracja, instalacja systemu, dodatki czy themes; - można go zainstalować na Windows, Linux i MacOS, ios, Android Wady: - WP powstał jako platforma do blogowania i wciąż jest przede wszystkim narzędziem dla blogerów; - mało rozbudowane zarządzanie postami, stronami czy użytkownikami; - niewygodny w przypadku dużych witryn; - brak zarządzania tokiem życia dokumentu - poprawki, zatwierdzenia, wielu autorów. 12
Drupal Zaawansowany system zarządzania treścią - bardziej przypomina platformę programistyczną CMF (Content Management Framework) niż tradycyjny CMS. Zalety: - bardzo obszerny dobrze udokumentowany interfejs programistyczny; - skuteczne indeksowanie przez wyszukiwarki oraz system segmentów i taksonomii; - bardzo przyjazny dla użytkowników (tzn. programistów ); - silna społeczność, która rozwija cały czas dostępne funkcje; - częste aktualizacje i poprawki błędów, patche security i dodawane nowe opcje, ogromna liczba funkcji (ponad 6000) i wtyczek; - może być używany do tworzenia naprawdę skomplikowanych stron internetowych, które mogą prezentować się lepiej niż większość innych witryn; - prawie nieograniczone możliwości rozbudowy, opcje integracji z innymi aplikacjami internetowymi. Aplikacje mobilne DrupalGap/DrupalSDK Android/iOS (http://drupalgap.org/ oraz http://drupalsdk.com/) 13
Drupal Zaawansowany system zarządzania treścią bardziej przypomina platformę programistyczną CMF (Content Management Framework) niż tradycyjny CMS. Wady: - nadmiar funkcji; - relatywnie mała liczba szablonów; - skomplikowana konfiguracja; - może sprawiać trudność dla początkujących; - rozbudowana struktura może początkowo utrudniać wykonywanie prostych czynności administracyjnych. 14
Joomla! Imponuje liczbą funkcji. System pozwala nie tylko na publikowanie tekstów oraz grupowanie ich w kategorie, ale także na wygodne sterowanie zawartością strony głównej oraz podstron. Joomla posiada niewielkie wymagania - wystarczy wsparcie dla PHP oraz dostęp do bazy MySQL. Aplikację wyposażono w wygodny instalator. Panel administracyjny jest dość rozbudowany. Wersja mobilna: Android/ ios Joomer! / AppeJoom System Joomla jest jeszcze daleki od ideału, mniej elastyczny od Drupala, panuje w nim pozornie ogromny "bałagan", co powoduje nie lada problemy dla programistów (ale nie dla użytkowników nie-technicznych) 15
Joomla! wady i zalety Zalety: - pozwala na tworzenie estetycznych i intuicyjnych w obsłudze serwisów; - wygodny edytor dokumentów (wzorowany na MS Word czy OOWriter); - możliwość (nieograniczonej) rozbudowy za pomocą wtyczek; - olbrzymia społeczność i wsparcie techniczne (fora). Wady: - panel administracyjny (w pierwszej chwili) przytłacza liczbą funkcji. 16
17
Geneza nazwy Joomla! Nazwa Joomla! to zapisana w języku angielskim wymowa słowa 'jumla', pochodzącego z środkowoafrykańskiego języka suahili. Słowo to tłumaczy się: "wszyscy razem" lub "wspólnie" lub też "jako całość". W języku polskim wymawiamy się je "dżumla!". 18
Nie budujemy od podstaw! 1. Nie musimy budować witryny od podstaw! 2. CMS Joomla! jest gotowy do publikowania materiałów natychmiast po instalacji. Posiada wszystkie elementy niezbędne do zarządzania strukturą, treściami i konfiguracją witryny. 3. W każdym momencie możemy również samodzielnie dodać potrzebne rozszerzenia spośród wielu oferowanych przez projektantów i programistów z całego świata. 19
Zarządzasz samodzielnie! Każdym aspektem witryny - możesz zarządzać samodzielnie z zespołem swoich przyjaciół czy pracowników. Nikomu: ani autorom, ani redaktorom, ani administratorom nie jest potrzebne specjalistyczne informatyczne wykształcenie ani perfekcyjna znajomość magicznych języków stworzonych przez informatyków dla informatyków. 20
Zarządzasz samodzielnie! dokonasz wszelkich ustawień i zmian w konfiguracji witryny, odpowiadając Tak - Nie, Pokaż - Ukryj. ustalisz dowolną strukturę witryny, w każdym momencie możesz ją zmienić. wprowadzisz teksty artykułów i informacji, obrazy, dźwięki i inne media, zmienisz domyślny szablon graficzny na własny, np. zgodny z wizerunkiem graficznym firmy. zainstalujesz potrzebne rozszerzenia - komponenty, moduły, boty, alternatywne szablony. określisz prawa dostępu do funkcji witryny i opublikowanych treści. 21
Do czego jest stosowana Joomla!? strony osobiste i ośrodki społeczności, korporacyjny intranet lub ekstranet, internetowe wydania gazet i magazynów informacyjnych, serwisy reklamowe, ogłoszeniowe, promocyjne, sklepy internetowe, agencje nieruchomości, sprzedaż lub rezerwację usług, portale tematyczne, naukowe i hobbistyczne, witryny rządowe lub urzędowe, strony szkół, uczelni i kościołów, strony klubów i organizacji niedochodowych, biblioteki, galerie, zbiory dokumentów, e-learning - naukę, kursy, szkolenia na odległość. Możliwości są wręcz nieograniczone 22
Joomla! środowisko pracy LAMP, WAMP, XAMPP Uruchomienie serwera wirtualnego WWW na komputerze osobistym nie jest trudne. Istnieją specjalne pakiety, które instalację i konfigurację serwera WWW czynią łatwą i przyjemną. Skrótowo nazywane są np. LAMP czy WAMP. Akronimy WAMP, LAMP, XAMPP wskazują na przeznaczenie pakietu i jego zawartość. Pierwsza z liter sygnalizuje, dla jakiego systemu operacyjnego pakiet jest przeznaczony: W - dla Windows, L - dla Linuksa, F - dla FreeBSD, X - dla różnych systemów operacyjnych. Każdy z pakietów zawiera m.in. oprogramowanie niezbędne dla działania Joomla: Apache, MySQL i PHP. 23
Joomla! środowisko pracy zaplecze Panel kontrolny jest pierwszą startową stroną zaplecza administracyjnego, widoczną zaraz po zalogowaniu się. Aby przejść na tę stronę z dowolnego miejsca zaplecza, wybierz z menu nawigacyjnego pozycję Witryna Panel startowy [Site Control Panel]. 24
Czym są artykuły? W Joomla! artykuł to zapisana informacja, którą chcemy wyświetlić na witrynie. Zwykle zawiera jakiś tekst, może zawierać ilustracje i inne typy zawartości. Na wielu witrynach Joomla! artykuły są dominującym elementem treści. Pamiętajmy, że w Joomla! treści witryny (np. artykuły) są całkowicie oddzielone od formatowania - określania wyglądu na stronie. Najlepiej więc myśleć o artykułach jako czystej treści, niezależnej od sposobu prezentacji, możliwej do przedstawiania w różnych mediach. Ten sam artykuł może być wyświetlany czy drukowany różną wielkością czcionki, z różnymi nagłówkami, tłem, może być też zaprezentowany w różnych miejscach witryny. 25
Czym są sekcje i kategorie? Sekcje i kategorie Sekcje i kategorie w Joomla! są opcjonalnym sposobem organizowania artykułów. Sekcja jest nadrzędna i zawiera jedną lub więcej kategorii, a każda kategoria może zawierać przypisane do niej artykuły. Jeden artykuł może być przypisany tylko do jednej kategorii i jednej sekcji, lub może być całkowicie nieprzypisany. Na przykład, możemy mieć sekcję nazwaną "Zwierzęta domowe", a w niej kategorie nazwane "Psy" i "Koty". Artykuły o psach byłyby przypisywane do kategorii "Psy", a artykuły o kotach do kategorii "Koty". I artykuły o kotach, i artykuły o psach umieszczone w tych kategoriach byłyby równocześnie przypisane do sekcji "Zwierzęta domowe". Nie można tego samego artykułu umieścić i w kategorii "Psy" i w kategorii "Koty". Możemy oczywiście opracować kategorię "Psy i koty" na takie artykuły albo opracować drugi taki sam artykuł i umieścić go w drugiej z kategorii. 26
Czym są sekcje, kategorie i artykuły? 27
28