Profesor dr hab. Feliks Ćwioro (1929-2006)

Czas. Stomatol., 2006, LIX, 6, 375-379 Organ Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego http://www.czas.stomat.net Profesor dr hab. Feliks Ćwioro (1929-2006) Professor Feliks Ćwioro (1929-2006) Feliks Ćwioro urodził się 26.10.1929 r. we wsi Ihrowica w woj. tarnopolskim. W 1941 r. wraz z rodziną został wywieziony do Republiki Komi (ZSRR). Po śmierci rodziców przebywał w różnych sierocińcach na terytorium Związku Radzieckiego, w tym również w polskim domu dziecka w Namaganie. W 1946 r. wrócił do kraju i wychowywał się w domu dziecka w Sopocie. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego w Sopocie w 1949 roku rozpoczął studia w Medycznym Instytucie Stomatologicznym w Leningradzie, które ukończył w 1954 r. uzyskując dyplom lekarza ze specjalnością stomatologia. Od 1954 do 1964 r. pracował jako asystent, a następnie starszy asystent Katedry i Kliniki Chirurgii Stomatologicznej AM we Wrocławiu. W 1960 r. uzyskał specjalizację II stopnia w zakresie chirurgii stomatologicznej, zaś w 1964 r. obronił pracę doktorską w AM we Wrocławiu pt. Leczenie złamań kości szczękowych u dzieci ze szczególnym uwzględnieniem roli zęba i zawiązka zębowego w szczelinie złamania. Od 1964 r. do 30.IX.1981 r. był zatrudniony w AM we Wrocławiu jako adiunkt Katedry i Kliniki Chirurgii Stomatologicznej, Kliniki Chirurgii Szczękowej Instytutu Stomatologii, a następnie Katedry i Kliniki Chirurgii Szczękowo- Twarzowej. W 1980 r. dr Feliks Ćwioro na podstawie dorobku naukowego i pracy pt. Leczenie operacyjne progenii wg zmodyfikowanej metody Dal Ponta uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego. Z dniem 1.X.1981 r. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej powołał dr hab. F. Ćwioro na stanowisko docenta w AM we Wrocławiu. Od dnia 1 października 1990 roku 375

H. Kaczkowski Czas. Stomatol., JM Rektor AM we Wrocławiu powierzył dr hab. F. Ćwioro funkcję Kierownika Katedry i Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AM we Wrocławiu, a w dniu 1.IV.1992 r. powołał Go na stanowisko profesora nadzwyczajnego AM we Wrocławiu. Dr hab. F. Ćwioro odbył liczne, tak krajowe jak i zagraniczne, staże naukowo-szkoleniowe, wśród których należy wymienić staż w Klinice Chirurgii Stomatologicznej Studium Doskonalenia Lekarzy w Warszawie, w Klinice Chirurgii Szczękowej AM w Warszawie, w Klinice Chirurgii Szczękowej Uniwersytetu w Belgradzie u prof. Aleksa Piščević a, w Klinice Chirurgii Szczękowej w Leningradzie u prof. A. A. Limberga oraz w Pradze u prof. J. Tomana. Dorobek naukowy dr hab. F. Ćwioro obejmuje 109 prac naukowych opublikowanych w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych oraz 49 doniesień zjazdowych. Główne zainteresowania naukowe dr hab. F. Ćwioro, prof. nadzw. AM we Wrocławiu to: operacyjne leczenie zniekształceń żuchwy ze szczególnym uwzględnieniem metody Dal Ponta. Metodę tą zastosował w leczeniu progenii jako pierwszy w Polsce już w dniu 11.XII.1970 r., a następnie, także jako pierwszy w naszym kraju, zapoznał z nią szerszy ogół specjalistów krajowych (Ćwioro F.: Chirurgiczne leczenie progenii sposobem strzałkowego rozszczepienia gałęzi żuchwy. Czas. Stomatol., 1972, XXV, 9, 833-839). Natomiast w roku 1974 na XI Ogólnopolskim Zjeździe Sekcji Chirurgii Stomatologicznej PTS w Poznaniu zaprezentował własną modyfikację tej metody (Ćwioro F.: Modyfikacja operacyjnego leczenia progenii metodą Dal Ponta. Pamiętnik XI Ogólnopolskiego Zjazdu Sekcji Chirurgii Stomatologicznej PTS. Poznań 1974, 235-240). Z kolei w 1977 r. opatentował skonstruowane przez siebie narzędzia: do ochrony naczyń krwionośnych, nerwów i tkanek miękkich i odsłaniania gałęzi żuchwy podczas operacji na kości żuchwy (Urząd Patentowy PRL nr rejestr. P-199287 i P-199288). W 1985 r. wspólnie z dr H. Kaczkowskim, również po raz pierwszy w polskim piśmiennictwie lekarskim, zaprezentował drugą metodę Dal Ponta tzn. skośne rozszczepienie gałęzi żuchwy według Dal Ponta (Ćwioro F., Kaczkowski H.: Skośne rozszczepienie gałęzi żuchwy według Dal Ponta. Czas. Stomatol., 1985, XXXVIII, 3, 227-229), którą następnie razem zmodyfikowali (Kaczkowski H., Ćwioro F.: Modyfikacja metody skośnego rozszczepienia gałęzi i kąta żuchwy według Dal Ponta. Wrocł. Stomat., 1992, 33-36). Z innych prac z tego zakresu, a były to wówczas pierwsze prace w piśmiennictwie polskim traktujące o możliwości zastosowania zmodyfikowanej przez Ćwioro metody Dal Ponta w leczeniu zniekształceń żuchwy, należy wymienić m. innymi: Ćwioro F., Kaczkowski H.: Operacyjne leczenie laterogenii według zmodyfikowanej metody Dal Ponta. Czas. Stomatol., 1980, XXXIII, 5, 421-424, ĆwioroF., Kaczkowski H.: Zastosowanie zmodyfikowanej metody Dal Ponta do operacyjnego leczenia retrogenii. Pol. Przeg. Chir., 1980, 52, 8, 711-717, Ćwioro R., Kaczkowski H.: Chirurgiczne leczenie zniekształceń żuchwy według zmodyfikowanej metody Dal Ponta u pacjentów z bezzębiem i uzębieniem resztkowym. Wrocł. Stomat., 1980, 63-68, Ćwioro F., Kaczkowski H., Łazarkiewicz W.: Leczenie chirurgiczne zgryzu otwar- 376

2006, LIX, 6 Prof. dr hab. Feliks Ćwioro (1929 2006) tego całkowitego według zmodyfikowanej metody Dal Ponta. Materiały XIII Konferencji Sekcji Chirurgii Szczękowo- Twarzowej i Stomatologicznej PTS. Rynia k/warszawy, 24-25.05.1981, 45-52 (pełny tekst pracy), Ćwioro F., Szuba S., Kaczkowski H.: Powikłania po leczeniu zniekształceń szczęk zmodyfikowaną metodą Dal Ponta. Czas. Stomatol., 1981, XXXIV, 2, 183- -186, Kaczkowski H., Ćwioro F.: Wskazania wiekowe do operacyjnego leczenia zniekształceń żuchwy. Wrocł. Stomat., 1982, 47-51, Brzeziński J., Ćwioro F., Kaczkowski H.: Wpływ budowy anatomiczno-morfologicznej gałęzi żuchwy na wybór sposobu operacyjnego leczenia zniekształceń żuchwy według zmodyfikowanej metody Dal Ponta. Wrocł. Stomat., 1983, 15-19, Ćwioro F., Kaczkowski H.: Operacyjne leczenie zniekształceń żuchwy według metody Obwegesera Dal Ponta w polskich ośrodkach chirurgicznych. Czas. Stomatol., 1984, XXXVII, 12, 985-987, Ćwioro F., Kaczkowski H., Myczkowski T.: Zabiegi korekcyjne towarzyszące operacyjnemu leczeniu zniekształceń żuchwy według zmodyfikowanej metody Dal Ponta. Wrocł. Stomat., 1987, 41-47, Kaczkowski H., Ćwioro F., Łazarkiewicz W., Pawlak W.: Operacyjne leczenie zniekształceń żuchwy w materiale Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AM we Wrocławiu. Wrocł. Stomat., 1989, 37- -41, leczenie nerwobólu nerwu trójdzielnego (przede wszystkim prace kliniczne nad wprowadzeniem do leczenia polskiego preparatu Amizepin Polfa m.innymi: Szuba S., Dobaczewski Z., Ćwioro F.: Zastosowanie preparatu Amizepin Polfa w samoistnym nerwobólu nerwu trójdzielnego. Pol. Tyg. Lek., 1973, 6, 218-221), rozpoznawanie i leczenie zębopochodnych stanów zapalnych (Kaczkowski H., Weber-Dąbrowska B., Dąbrowski M., Zdrojewicz Z., Ćwioro F.: Zastosowanie bakteriofagów w leczeniu przewlekłych chorób bakteryjnych. Wiad. Lek., 1990, 43, 3-4, 136-141, operacyjne i zachowawcze postępowanie w leczeniu złamań kości szczęk (Pawela T., Szuba S., Dobaczewski Z., Ćwioro F., Wnukiewicz J., Szołomicki H.: Statystyczny przegląd 5218 przypadków złamań kości twarzoczaszki leczonych w Klinice Chirurgii Szczękowej IS AM we Wrocławiu w latach 1961-1971. Czas. Stomatol., 1976, XXIX, 3, 237-243), operacyjne leczenie złamań oczodołów (Łuczak K., Ćwioro F.: Trudności i niepowodzenia w leczeniu operacyjnym pourazowego podwójnego widzenia i enoftalmii. Czas. Stomatol., 1993, XLVI, 2-3, 218-224), diagnostykę i leczenie łagodnych i złośliwych nowotworów jamy ustnej i kości szczęk (Łuczak K., Ćwioro F.: Esthesioneuroblastoma. Czas. Stomatol., 1993, XLVI, 2-3, 124-129), ocenę reakcji organizmu człowieka na stres związany z urazem i zabiegiem operacyjnym (Ćwioro F., Wawrzyniak S., Szuba S.: Poziom uropepsyny po operacjach progenii według metody Dal Ponta oraz po innych zabiegach operacyjnych w zakresie kości szczęk i twarzy. Czas. Stomatol., 1978, XXXI, 2, 165-168), błędy lekarskie w postępowaniu stomatologicznym (Kaczkowski H., Ćwioro F., Knap J.: Błędy w leczeniu stomatologicz- 377

H. Kaczkowski Czas. Stomatol., nym. Czas. Stomatol., 1976, XXIX, 11, 1031-1035). Dr hab. F. Ćwioro aktywnie uczestniczył również we wszystkich formach życia kliniki i uczelni. Przez 10 lat był opiekunem Studenckiego Koła Naukowego. Prowadził zajęcia z radiologii klinicznej, chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej dla studentów Oddziału Stomatologii oraz zajęcia z propedeutyki stomatologii dla studentów VI roku Wydziału Lekarskiego AM we Wrocławiu. Pełnił też funkcję adiunkta dydaktycznego kliniki. Przez wiele lat był przedstawicielem pomocniczych pracowników nauki w Radzie Wydziału Lekarskiego i Wysokim Senacie AM we Wrocławiu, przewodniczącym Uczelnianej Komisji Mieszkaniowej, członkiem Senackiej Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli Akademickich, opiekunem studentów V roku Oddziału Stomatologii i wielokrotnie Przewodniczącym Komisji Egzaminacyjnych Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału Lekarskiego. Dr hab. F. Ćwioro był promotorem 7 prac doktorskich: Pawła Ziemskiego Ocena metod leczenia operacyjnego przetoki ustno-zatokowej. AM we Wrocławiu. Wrocław 1989, Wojciecha Pawlaka Odległe wyniki operacyjnego leczenia zniekształceń żuchwy w materiale Katedry i Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AM we Wrocławiu. AM we Wrocławiu. Wrocław 1990, Klaudiusza Łuczaka Ocena wyników chirurgicznego leczenia złamań jarzmowo-szczękowo-oczodołowych. AM we Wrocławiu. Wrocław 1993, Józefa Komorskiego Gruczolaki wielopostaciowe gruczołów ślinowych-studium kliniczno-patologiczne. AM we Wrocławiu. Wrocław 1994, Hanny Gerber-Leszczyszyn Wpływ chlorhexydyny, polyvidonu jodu i retinolu na obraz doświadczalnego zapalenia śluzówki jamy ustnej chomików syryjskich w trakcie podawania 5-fluorouracylu. AM we Wrocławiu. Wrocław 1994, Jana Nienartowicza Kliniczno-morfologiczna ocena wyników leczenia pacjentów ze złamaniami dolnego masywu twarzy powikłanymi uszkodzeniem OUN. AM we Wrocławiu. Wrocław 1996, Hanny Woytoń Porównanie metod skośnego i strzałkowego rozszczepienia gałęzi żuchwy w operacyjnym leczeniu zniekształceń żuchwy. AM we Wrocławiu. Wrocław 1999. Był On także recenzentem 3 prac doktorskich (dr dr Danuty Markowskiej-Kosno, Karola Cisarża i Den Karena). Dr hab. F. Ćwioro kierował specjalizacją 5 lekarzy na I i II stopień z chirurgii stomatologicznej i II stopień z chirurgii szczękowej. Wielokrotnie pełnił też funkcję przewodniczącego, egzaminatora lub członka komisji egzaminacyjnej na I i II stopień specjalizacji z różnych dziedzin stomatologii. Uczestniczył w wielu krajowych i zagranicznych zjazdach towarzystw naukowych niejednokrotnie jako współprzewodniczący sesji naukowych. Był współorganizatorem 3 ogólnopolskich zjazdów Sekcji Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Stomatologicznej PTS. Wchodził również w skład Komitetu Redakcyjnego Wrocławskiej Stomatologii. Dr hab. F. Ćwioro brał czynny udział w posiedzeniach naukowo-szkoleniowych nie tylko Dolnośląskiego, ale również innych Oddziałów PTS. W uznaniu swoich zasług otrzymał Srebrną Odznakę PTS, a 27.02.1992 r. został odznaczony Złotą Honorową Odznaką Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. 378

2006, LIX, 6 Prof. dr hab. Feliks Ćwioro (1929 2006) Od 1 lutego 1995 r. (przez okres 3 lat), zgodnie z decyzją Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, dr hab. F. Ćwioro był regionalnym konsultantem w dziedzinie chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej oraz pełnił funkcję konsultanta Wojewódzkiej Przychodni Stomatologicznej w Legnicy. W dniu 20.06.1997 r. Wojewoda Legnicki wyróżnił Go Medalem za Zasługi dla Województwa Legnickiego. Był także konsultantem w zakresie chirurgii stomatologicznej Szpitala Rejonowego Zakładu Karnego we Wrocławiu oraz specjalistą dyrekcyjnym w dziedzinie stomatologii DOKP. W uznaniu swoich zasług dr hab. F. Ćwioro został wyróżniony wieloma odznaczeniami państwowymi i resortowymi (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Złota Odznaka Zasłużony dla Województwa i Miasta Wrocławia ) oraz licznymi dyplomami i nagrodami JM Rektora AM we Wrocławiu. W dniu 22.09.1997r. Senat AM we Wrocławiu, uwzględnił zasługi dr hab. F. Ćwioro położone dla rozwoju i działalności uczelni i przyznał Mu medal Academia Medica Wratislaviensis Polonica. Z dniem 1.X.1997 r. dr hab. F. Ćwioro przeszedł na emeryturę. Był członkiem Związku Sybiraków. W dniu 24.04.2006r. rozpoczął swój wieczny dyżur. Był bardzo skromnym człowiekiem oraz lekarzem bardzo oddanym chorym i życzliwym dla zespołu klinicznego przełożonym. W Swoim życiu nigdy nie szukał poklasku ani sławy i tak też, bez żadnych podniosłych przemówień i obecności ważnych osobistości, ale przy dźwiękach Ciszy granej na trąbce i w otoczeniu życzliwych Mu ludzi oraz w kroplach wiosennego deszczu Jego prochy spoczęły w dniu 28.04.2006r. na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. Odszedł od nas wspaniały Człowiek, nauczyciel, wychowawca wielu pokoleń lekarzy i lekarzy stomatologów studiujących w AM we Wrocławiu oraz pierwszy w naszym kraju propagator i kontynuator myśli Obwegesera-Dal Ponta w operacyjnym leczeniu zniekształceń żuchwy twórca nowoczesnej idei w chirurgii ortognatycznej w Polsce. Na zawsze pozostanie w naszej wdzięcznej pamięci! Otrzymano: dnia 11.V.2006 r. Dr n. med. Henryk Kaczkowski 379