Działania w zakresie rewitalizacji miejskich obszarów zdegradowanych wynikające z projektu Support for Cities w ramach Programu URBACT na przykładzie Dzielnicy Orzegów w Rudzie Śląskiej.
RUDA ŚLĄSKA miasto połoŝone w centrum Aglomeracji Górnośląskiej. Kiedyś określane jako miasto węgla i stali, dziś jest miastem rewitalizacji przestrzennej, gospodarczej i społecznej. Miasto Ruda Śląska w liczbach: Powierzchnia 77,6 km 2 Liczba mieszkańców 145 tys. Gęstość zaludnienia - 1869 os/km 2 Bezrobocie zarejestrowane 5,8%
RUDA ŚLĄSKA DZIELNICA ORZEGÓW Dzielnica Orzegów w liczbach: Powierzchnia - 2,5 km 2 Liczba mieszkańców - 8 tys. Gęstość zaludnienia - 3200 os/km 2
Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z początku XIV w. Nazwa Orzegów została wymieniona po raz pierwszy w 1313. Jest jedną z najstarszych części dzisiejszej Rudy Śląskiej. W połowie XVIII w. odkryte zostały złoŝa węgla i w 1829 otwarta została nowoczesna na owe czasy kopalnia Orzegów, którą załoŝył Karol Godula. Została ona włączona do uruchomionej w 1846 kopalni Karol. W 1899 wybudowano stację kolejową, a w 1903 koksownię obok kopalni. Historia Orzegowa
Historia Orzegowa W latach 20-ych XX w. Orzegów liczył ponad 10 tysięcy mieszkańców. Od 1922 Orzegów był samodzielną gminą i był to okres największego rozwoju społeczno-ekonomicznego. W 1959 zostało utworzone miasto Ruda Śląska i Orzegów stał się jedna z 10 dzielnic. Z początkiem lat 80-tych rozpoczął się okres stagnacji i powolnej degradacji obiektów i obszarów, która nasiliła się po zamknięciu kopalni Karol i koksowni. Ze względu na zły stan techniczny wyburzono wiele budynków, w tym Dom Kultury. Obecnie dzielnica jest zdegradowana i boryka się z wieloma problemami.
Orzegów w chwili obecnej to wysoce zdegradowana dzielnica miasta, gdzie w stopniu nasilonym występują zarówno problemy społeczne, ekonomiczne jak i degradacja zabudowy oraz infrastruktury miejskiej oraz zwiększone zanieczyszczenie środowiska.
Analiza sytuacji gospodarczej, przestrzennej i społecznej wykazała, Ŝe w dzielnicy występują następujące problemy: Zdegradowana infrastruktura i zabudowa Puste i niezagospodarowane lub zagospodarowane nielegalnie przestrzenie po wyburzonych budynkach (garaŝe, ogródki) Brak centralnego punktu (obiektu lub przestrzeni) dzielnicy stanowiącego miejsce integracji i aktywizacji społeczności Zdegradowana substancja mieszkaniowa o niskim standardzie Niszczejące obiekty dziedzictwa poprzemysłowego
Nieuregulowane kwestie własnościowe Większość budynków jest własnością Bytomskiej Spółki Restrukturyzacji Kopalń BSRK Występowanie terenów poprzemysłowych wymagających rekultywacji Brak przestrzeni zielonych dla realizacji funkcji rekreacji i wypoczynku
Kumulacja dysfunkcji społecznych skutkująca duŝą liczbą osób korzystających z pomocy społecznej. wysoki poziom: - przestępczości, - bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych - bezrobocia - ubóstwa
Liczba środowisk korzystających z pomocy społecznej w roku 2006 z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych w poszczególnych dzielnicach wg intensywności występowania zjawiska na 1000 mieszkańców w 2006 roku Źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) w Rudzie Śląskiej
Liczba środowisk korzystających z pomocy społecznej w roku 2006 z powodu ubóstwa w poszczególnych dzielnicach wg intensywności występowania zjawiska na 1000 mieszkańców w 2006 roku Źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) w Rudzie Śląskiej
Liczba środowisk korzystających z pomocy społecznej w roku 2006 z powodu bezrobocia w poszczególnych dzielnicach wg intensywności występowania zjawiska na 1000 mieszkańców w 2006 roku Źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) w Rudzie Śląskiej
Liczba środowisk korzystających z pomocy społecznej w roku 2006 z powodu alkoholizmu w poszczególnych dzielnicach wg intensywności występowania zjawiska na 1000 mieszkańców w 2006 roku Źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) w Rudzie Śląskiej
Program URBACT Inicjtywa Support for cities Projektem objęte były dzielnice miast: Bytom (Szombierki) Chorzów (Chorzów II) Ruda Śląska (Orzegów) Świętochłowice (Lipiny i Chropaczów) Wizyta ekspertów miała miejsce w dniach 30 maja 1czerwca 2007 Nigel Wakefield (Wielka Brytania) Nils Scheffler (Niemcy) Sonja Mikkelsen (Dania)
Raport Końcowy ZałoŜenia i działania określone w Raporcie Końcowym stanowią podstawę do realizacji konkretnych zadań Rozdział 3.5 Współuczestnictwo mieszkańców (Citizens participation) Działanie 3.5.1 Programy Rewitalizacji w ujęciu systemowym (Revitalisation programme with a botom up approach) Mikroskala - Zadanie krótkoterminowe Utworzenie nowych centrum inicjatyw lokalnych przygotowanych do wdraŝania projektów wśród mieszkańców i innych podmiotów
Propozycje rozwiązań umieszczone przez ekspertów w raporcie URBACT zostały wpisane do Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Ruda Ślaska na lata 2007-2015 w formie konkretnych projektów Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Ruda Śląska na lata 2007 2015 został przyjęty Uchwałą nr 303/XVII/2007 Rady Miasta Ruda Śląska W dniu 27 września 2007
Działania priorytetowe zgodnie z Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta Ruda Śląska na lata 2007-2013: O1 O2 Termomodernizacja budynku oraz zmiana systemu ogrzewania budynku WyŜszej Szkoły Handlowej przy ul. Królowej Jadwigi 18 Adaptacja budynku przy ul. Bytomskiej 54 na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie miasta Ruda Śląska - Orzegów O3 Rewitalizacja historycznego centrum dzielnicy Orzegów w Rudzie Śląskiej - opracowanie projektowe O4 Przywrócenie funkcji rekreacyjnych Modernizacja basenów otwartych wraz z rozbudową, przebudową istniejącego zaplecza basenu oraz budowa obiektów i urządzeń związanych z uzdatnianiem wody dla dwóch niecek basenów otwartych w Rudzie Śląskiej przy ulicy Bytomskiej 4. O5 Regeneracja, rehabilitacja i zabudowanie przestrzeni publicznej ul. Bytomska w Rudzie Śląskiej
Działania priorytetowe zgodnie z Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta Ruda Śląska na lata 2007-2013: O6 Poprawa funkcjonalności ruchu kołowego, ruchu pieszego i estetyki przestrzeni publicznej ul. Bytomskiej w Rudzie Śląskiej O7 Tworzenie stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości - ul. Hlonda i Wysockiej w Rudzie Śląskiej O8 Regeneracja, rehabilitacja i zabudowanie pustych przestrzeni publicznych ul. Hlonda 1 w Rudzie Śląskiej O9 Regeneracja, rehabilitacja i zabudowanie pustych przestrzeni publicznych ul. Hlonda nr 5, 7 w Rudzie Śląskiej O10 Regeneracja, rehabilitacja i zabudowanie pustych przestrzeni publicznych ul. Wysockiej nr 29, 31 w Rudzie Śląskiej O11 Regeneracja, rehabilitacja i zabudowanie pustych przestrzeni publicznych ul. Hlonda nr 5, 7 w Rudzie Śląskiej O12 Modernizacja elewacji budynków mieszkalnych przy ul. Lipińskiej 4, 6, 8, 10, 12, Latki 4, 6, 8, 9, Waniora 1, 3 w Rudzie Śląskiej
Adaptacja budynku przy ul. Bytomskiej 54 na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie miasta Ruda Śląska - Orzegów Nieruchomość przy ul. Bytomskiej 54 w Rudzie Śląskiej Orzegowie jest zabytkiem będącym elementem historycznego załoŝenia urbanistycznego naroŝnika ulicy.
Adaptacja budynku przy ul. Bytomskiej 54 na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie miasta Ruda Śląska - Orzegów Wcześniej budynek był własnością Rudzkiej Spółdzielni SpoŜywców Społem. Obiekt był przeznaczony na magazyny, wcześniej był takŝe wykorzystywany jako hotel robotniczy o powierzchni uŝytkowej 1541,29 m2.
Renowacja obecnie nieuŝytkowanego i zdegradowanego budynku, obejmować będzie remont całego budynku, w tym: -uzupełnienie poszycia dachowego,
Renowacja obecnie nieuŝytkowanego i zdegradowanego budynku, obejmować będzie remont całego budynku, w tym: -adaptację szybu zewnętrznego na windę,
Renowacja obecnie nieuŝytkowanego i zdegradowanego budynku, obejmować będzie remont całego budynku, w tym: -wymianę wszystkich instalacji,
Renowacja obecnie nieuŝytkowanego i zdegradowanego budynku, obejmować będzie remont całego budynku, w tym: -odnowienie pomieszczeń,
Centrum Inicjatyw Społecznych w Rudzie Śląskiej - Orzegowie Celem projektu jest przywrócenie społeczności lokalnej jej zdolności do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów poprzez aktywizację mieszkańców wokół wspólnych celów i zadań oraz wzmocnienie endogenicznego potencjału rozwoju dzielnicy dzięki utworzeniu Centrum Inicjatyw Społecznych.
Centrum Inicjatyw Społecznych w Rudzie Śląskiej - Orzegowie Projekt zakłada nadanie obiektowi funkcji: edukacyjnej społecznej kulturalnej
W ramach funkcji edukacyjnej W budynku powstanie infrastruktura umoŝliwiająca prowadzenie bezpłatnych szkoleń, finansowanych m.in. z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, kursów, warsztatów i doradztwa (zawodowego, psychologicznego). Na terenie obiektu będą znajdować się sale konferencyjne oraz sale komputerowe umoŝliwiające prowadzenie wyŝej wymienionych zadań.
W ramach funkcji społecznej W budynku znajdować się będzie świetlica środowiskowa dla dzieci, a takŝe punkt informacyjny dla rodzin oraz młodzieŝy znajdującej się w trudnej sytuacji. Przewiduje się równieŝ utworzenie biura doradztwa społecznego, prawnego i gospodarczego, a takŝe podmiotów ekonomii społecznej oraz zaplecze biurowe dla organizacji społecznych, stowarzyszeń, w szczególności działających dla dobra społeczności lokalnej
W ramach funkcji kulturalnej W budynku przewiduje się umieszczenie zaplecza biurowego dla grup aktywności, (klub szachowy, klub skatowy, zespół artystyczny Romów). Obiekt wyposaŝony będzie dodatkowo w scenę z widownią i zapleczem, co umoŝliwi organizację występów artystycznych i spotkań, a takŝe powierzchnię wystawową w formie galerii dla prezentacji prac tworzonych przez uczestników warsztatów oraz bibliotekę i czytelnię społeczną tworzoną przez mieszkańców. Planuje się takŝe stworzenie pomieszczeń dla gier i zabaw. Obiekt będzie zatem pełnił funkcję domu kultury, co spowoduje uatrakcyjnienie bezpłatnej oferty dla całej społeczności lokalnej.
Efektem adaptacji budynku na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie dzielnicy Orzegów będzie: Zatrzymanie postępującej degradacji zabudowy i zachowanie wartości architektonicznej dzielnicy, Utworzenie centralnego i wielofunkcyjnego punktu (obiektu) w dzielnicy stanowiącego miejsce spotkań i integracji społeczności lokalnej Stworzenie moŝliwości udziału mieszkańców w Ŝyciu społecznym i kulturze oraz rozwój więzi formalnych i nieformalnych (w roku 2007 powstało Towarzystwo Miłośników Orzegowa), UmoŜliwienie dostępu do wiedzy, nabycia nowych umiejętności, Wzrost zadowolenia mieszkańców z zamieszkiwania w dzielnicy Orzegów.
: Projekt realizowany jest w ramach Programu Rozwoju Subregionu Centralnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007 2013 Priorytet VI - ZrównowaŜony rozwój miast Poddziałanie 6.2.1. Rewitalizacja - duŝe miasta Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego -1 470 000 złotych
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Tomasz RzeŜucha Wydział Innowacji i Pozyskiwania Funduszy Urząd Miasta Ruda Śląska Plac Jana Pawła II 9 41-709 Ruda Śląska tel. (32) 24 86 281 e-mail: unia@ruda-sl.pl