TATARAK Tatarskie ziele ma dwa zapachy. Jeżeli się potrze w palcach zieloną jego wstążkę, miejscami przymarszczoną, poczuje się zapach, łagodną woń wierzbami ocienionej wody, jak mówi Słowacki, trochę tylko zatrącającą wschodnim nardem. Ale kiedy się takie pasmo tataraku rozetrze, kiedy się włoży nos w bruzdę, wyłożoną jak gdyby watą, czuje się obok kadzidlanej woni zapach błotnistego iłu, gnijących rybich łusek, po prostu błota. Aromat śmierci. W dzieciństwie tatarakiem wykładano podłogi sieni i balkonów, panował on niepodzielnie w dniach wesołych i naprawdę Zielonych Świąt. A jednocześnie przypomina mi on zawsze śmierć mojego pierwszego przyjaciela, który nosił dziwaczne imię Gracjan i utopił się, mając trzynaście lat. To było o świtaniu mojego życia, we wczesnym dzieciństwie. Ale i dzisiaj wywołuje ten podwójny zapach niewesołe myśli. Koniec ma jakieś tajemnicze związki z początkiem. Toń, dźwięk, woń jak echo odpowiadają z końca w koniec żywota. Zapach dzieciństwa odnajduje odpowiednik w zapachu starości, młodość odbija się w zielonym lustrze wieku dojrzałego. Taką jest w moim życiu historia Tataraku. Jarosław Iwaszkiewicz 1
obsada i twórcy OBSADA TWÓRCY Marta / Aktorka Krystyna Janda scenariusz Andrzej Wajda Bogus Paweł Szajda i Krystyna Janda Doktor Jan Englert rezyseria Andrzej Wajda Przyjaciółka Marty Jadwiga Jankowska-Cieślak zdjecia Paweł Edelman Halinka Julia Pietrucha kierownik produkcji/obsada Ewa Brodzka muzyka Paweł Mykietyn scenografia Magdalena Dipont dekoracja wnetrz Wiesława Chojkowska kostiumy Magdalena Biedrzycka charakteryzacja Marcin Rodak dzwiek Jacek Hamela montaz Milenia Fiedler produkcja producent producent wykonawczy producent nadzorujący postprodukcja Akson Studio Michał Kwieciński Katarzyna Fukacz-Cebula Małgorzata Fogel-Gabryś Monika Lang kooprodukcja Telewizja Polska S.A. Agencja Media Plus Film współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej 2
słowo rezysera Po trzech filmowych spotkaniach z prozą Iwaszkiewicza: Brzezina, Panny z Wilka, Czerwcowa noc, od lat wracałem do Tataraku. Na przeszkodzie stała zawsze trudność przeniesienia tego, liczącego kilkanaście stron opowiadania na pełnometrażowy film. Oczywiście zawsze istniała możliwość połączenia Tataraku z jakimś innym opowiadaniem. Ale jak to ma miejsce często z literackim arcydziełem jego zdrowy i samowystarczalny organizm nie przyjmuje żadnych obcych ciał. W końcu po latach rozterek znalazłem autentyczną opowieść, która miała dopełnić Tatarak i z tym postanowieniem rozpocząłem film, kiedy okazało się nagle, że Krystyna Janda nie może grać w filmie ze względu na gwałtowną i śmiertelną chorobę męża, mego wielkiego przyjaciela i autora zdjęć Człowieka z marmuru, Ziemi obiecanej, Dyrygenta i Człowieka z żelaza. Kiedy rok później przystępowaliśmy do zdjęć, nie było Go już pomiędzy nami, ale ja ciągle trzymałem się poprzedniej wersji scenariusza. Pracę nad filmem rozpocząłem rzecz jasna od opowiadania Tatarak... Kiedy kończyliśmy już zdjęcia opowieścią ostatniej miłości Pani Doktorowej Marty do przypadkowo spotkanego Bogusia, Krystyna dała mi któregoś dnia po zdjęciach kilka napisanych przez siebie kartek maszynopisu. Ze zdumieniem przeczytałem, że jest to opis ostatnich dni życia mojego przyjaciela, Edwarda Kłosińskiego. Czy dajesz tylko mnie, czy chcesz powiedzieć to do kamery? Kiedy wyznała, że opowie to też innym pomyślałem, że ona z tymi myślami wraca każdego dnia do hotelu, gdzie w samotności wraca do tamtych chwil. Natychmiast stanęły mi prze oczami obrazy samotnych kobiet w hotelowych pokojach namalowanych przez Hoppera. Tu przyszedł mi z pomocą autor zdjęć Tataraku Paweł Edelman, który uznał, że tylko nieruchoma całkowicie kamera może spełnić to, czego spodziewamy się po tych scenach w naszym filmie. Zaczynałem pierwszy film mając 27 lat, kiedy jak mi się wtedy wydawało, żyliśmy wszyscy tylko naszym filmem a życie było jedynie dodatkiem do pracy. Dziś wiem, że oddając się bez reszty roli w filmie aktor pozostaje sobą i nic, żadna iluzja, nie zastępuje mu rzeczywistości. Tym bardziej doceniłem zwierzenia filmowej Pani Marty. Moje pragnienie przeniesienia na ekran opowiadania Tatarak wiązałem zawsze ze spotkaniem z Krystyną Jandą, z którą spotkałem się 32 lata temu w filmie Człowiek z marmuru. Dzięki tym dwóm spotkaniom po latach z Autorem Tataraku i odtwórczynią roli Pani Marty znów odnalazłem siebie czy ten fakt obecny jest na ekranie, nie umiem ocenić. Andrzej Wajda, rezyser 3
słowo Krystyny Jandy słowo producenta SŁOWO KRYSTYNY JANDY Życie, moim zdaniem, jest ważniejsze niż sztuka i cenniejsze niż sztuka, miesza się też ze sztuką i jest inspiracją wieczną, tworzywem podstawowym dla każdego, kto tworzy. Najczęściej dzieła nie dorównują życiu, ale potrzeba, aby życie chwalić i je opisać, każe ponawiać próby i daje wieczny sens wszelkiej twórczości, szczególnie, kiedy doświadczenia życiowe stają się obsesją. Gdyby kiedyś ktoś prześledził wszystkie wersje scenariusza do filmu Tatarak, zrozumiałby, jak długą i krętą drogę przebył film, który zostaje ofiarowany widzom, jak długo opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza było inspiracją jedyną, jak długo wszystko tej historii, opisanej przez Niego, było podporządkowane, jak długo z nim szły zmagania i jak powoli część współczesna filmu, zakładana zresztą od początku, rosła, zmieniała znaczenia i tematy, tańczyła dookoła Iwaszkiewicza i oddalała się. Spotkałam się z Andrzejem Wajdą po latach, choć nigdy nie rozstaliśmy się jako przyjaciele. Zaczęliśmy na nowo pracę z ciekawością siebie po latach, doświadczeni życiowo, zmienieni jako ludzie, z bagażem doświadczeń zawodowych. Spotkaliśmy się i zaczęliśmy pracę, z tym samym entuzjazmem i determinacją, gotowością na wiele jak przed laty. Walczyliśmy z obranym tematem, jak na nas przystało, ale temat inny, bolesny, silny cały czas był obok nas i oboje to czuliśmy. Pewnego dnia Andrzej zapytał mnie, czy podaruję go filmowi. Zgodziłam się ze wzruszeniem i wdzięcznością. Oddałam temu filmowi moją historię. Decydując się na to, nie wiedziałam jaki będzie rezultat artystyczny, ale przyznam, że było to dla mnie mniej ważne. Film powstał. Jest skończony. Niezależnie od tego, jak zostanie przyjęty, nie żałuję. Coś, co było dla mnie najcenniejsze, zostało zarejestrowane na zawsze. Na zawsze. Między innymi dlatego, że jest to film Andrzeja Wajdy. Nie ma drugiego reżysera na świecie, któremu bym tak zaufała. Niech film teraz żyje własnym życiem, ja się wycofuję. Robić swoje rzeczy. Życzę temu filmowi szczęścia i wrażliwej publiczności. Zostaję z uczuciem wdzięczności dla Andrzeja, Jego odwagi i taktu. Dziękuję wszystkim, którzy zrobili ten film. Krystyna Janda SŁOWO PRODUCENTA Każdy film jest spotkaniem. Już po raz kolejny spotkałem się na planie filmowym z Andrzejem Wajdą, on zaś po raz czwarty obrał za tworzywo dla filmu prozę Jarosława Iwaszkiewicza. Ten film był jednak dla mnie spotkaniem zupełnie wyjątkowym. Zetknęła się kunsztowna materia literacka opowiadania Iwaszkiewicza z ogromnym ładunkiem emocjonalnym historii, podarowanej nam w filmie przez Krystynę Jandę. Jej przyjaźń i głęboka relacja z Andrzejem Wajdą sprawiły, że z wzajemnego zaufania Twórców narodziła się opowieść szczególnie poruszająca. Obserwując kształtowanie się tego emocjonalnego wielogłosu byłem świadkiem i uczestnikiem stawania się czegoś bardzo osobistego, a jednocześnie precyzyjnie ujętego w filmową formę. Było to dla mnie doświadczenie niezwykle wzbogacające. Jestem szczęśliwy, że dane mi było przyczynić się do powstania tego filmu. Michał Kwiecinski, producent 4
streszczenia KRÓTKIE STRESZCZENIE MARTA (Krystyna Janda), kulturalna kobieta w średnim wieku, która jest żoną DOKTORA (Jan Englert) z małego miasteczka, nie zdaje sobie sprawy ze swojej śmiertelnej choroby. Pewnego dnia poznaje znacznie młodszego mężczyznę, BOGUSIA (Paweł Szajda), który oczarowuje ją swoją młodością i prostotą. Ich niewinne spotkania na brzegu rzeki są naznaczone wzajemną fascynacją, lecz kres kładzie im nagły i okrutny kaprys losu. To dopiero pierwsza warstwa tej wielowymiarowej historii, bo Tatarak jest również filmem o tworzeniu filmu, a Andrzej Wajda przeplata fabułę autentycznymi monologami Krystyny Jandy na temat przedwczesnej śmierci jej męża, cenionego operatora Edwarda Kłosińskiego. Tatarak to subtelna i wzruszająca historia o niemożliwej miłości, a zarazem osobista wypowiedź reżysera o odwiecznych tematach: miłości, która przychodzi za późno, i śmierci, która zawsze przychodzi za wcześnie. DŁUGIE STRESZCZENIE Tatarak, film oparty na opowiadaniu Jarosława Iwaszkiewicza, jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy, wydaje się na początku subtelną i wzruszającą historią o niemożliwej miłości, jednak Andrzej Wajda idzie dalej, tworząc wielowymiarową opowieść o miłości, która przychodzi za późno, i o śmierci, która zawsze przychodzi za wcześnie. MARTA (Krystyna Janda), kulturalna kobieta w średnim wieku, która jest żoną DOKTORA (Jan Englert) z małego miasteczka, nie wie o tym, że jest śmiertelnie chora. Od lat opłakuje śmierć swoich dwóch synów, którzy zginęli w Powstaniu Warszawskim. Pewnego dnia Marta poznaje znacznie młodszego od siebie mężczyznę, prostego robotnika BOGUSIA (Paweł Szajda), który oczarowuje ją swoją młodością i niewinnością. Ich spotkania na brzegu rzeki porośniętej tatarakiem są naznaczone wzajemną fascynacją dwóch istnień, z których jedno zmierza do przedwczesnego końca, drugie zaś wkracza dopiero w dojrzałość. Jednak los obchodzi się z nimi okrutnie. To dopiero pierwsza warstwa historii, bo Tatarak to również film o tworzeniu filmu, a główna bohaterka jest nie tylko fikcyjną Martą, ale i Aktorką, która ją gra. Andrzej Wajda wplótł w opowiadanie Iwaszkiewicza autentyczne monologi Krystyny Jandy na temat przedwczesnej śmierci jej męża, cenionego operatora Edwarda Kłosińskiego, któremu film jest dedykowany. W ten sposób obie kobiety Krystyna i Marta zlewają się w jedną głęboko zranioną istotę, która musi znaleźć w sobie siłę i poradzić sobie z perspektywą nieuniknionej śmierci. 5
opis postaci MARTA Krystyna Janda Kobieta w średnim wieku, żona lekarza z małego miasteczka. Samotna, atrakcyjna i wykształcona życie spędza wśród książek. Ma szerokie horyzonty, jest wrażliwa, lecz żyje w kraju, który nie daje jej wielkich możliwości. Pielęgnuje wspomnienia z czasów, kiedy była młodą, zakochaną mężatką. Uniesienia jednak już dawno minęły, a ich miejsce zajęła uregulowana, spokojna egzystencja samotnej pary. Mimo że od śmierci synów Marty minęło wiele lat ona nadal nie może przeboleć straty, do tego stopnia że ich pokój pozostawia w nienaruszonym stanie. Marta jest śmiertelnie chora, o czym nie wie, ponieważ zarówno mąż, jak i przyjaciółka ukrywają przed nią tę informację. Poznając Bogusia, czuje się zafascynowana jego młodością, niewinnością, naiwnością i prostotą, które przypominają jej wszystko to, co już dawno straciła. Może nawet trochę zazdrości ładnej, młodziutkiej dziewczynie, która jest jego sympatią? Może Boguś przypomina jej utraconych synów? Pod koniec filmu zarówno Marta, jak i grająca ją aktorka przechodzą konfrontację z odwiecznymi, nieubłaganymi prawami życia i śmierci. AKTORKA Krystyna Janda Jej osobista historia jest nierozerwalnie połączona z powstaniem filmu. Miłość, życie i śmierć splątują się ze sztuką w najbardziej niekonwencjonalny sposób. żałoby po synach. Przeżywa szok, kiedy odkrywa, że żona jest śmiertelnie chora. Nie informuje jej o chorobie. PRZYJACIÓŁKA MARTY Jadwiga Jankowska-Cieslak Wieloletnia, serdeczna przyjaciółka Marty. Mieszka w Warszawie ale często odwiedza Martę, żeby wspólnie powspominać dawne czasy. Łączy je ogromna więź zbudowana na tragicznej śmierci dwóch synów Marty, którzy zginęli w Powtaniu Warszawskim. Przyjaciółka Marty jest targana wyrzutami sumienia z powodu śmierci chłopców, których nie potrafiła powstrzymać przed dołączeniem do Powstańców. HALINKA Julia Pietrucha Młoda i ładna sympatia Bogusia. Ich związek przechodzi wzloty i upadki, bowiem studiująca na uniwersytecie Halinka chciałaby, aby Boguś kształcił się dalej, na co on nie ma jednak wielkiej ochoty. Halinka nie zdaje sobie sprawy z faktu, że ma w osobie Marty tajemniczą rywalkę. BOGUS Paweł Szajda Młody, 20-letni pracownik przedsiębiorstwa wodociągowego. Jest sierotą, został wychowany przez babkę. To miły, prostolinijny, przystojny chłopak. Cechuje go pewna naiwność, ale i duża otwartość. Łatwo zaprzyjaźnia się z Martą, mimo że ta ze względu na swój wiek mogłaby być jego matką. Jest pod wrażeniem wykształcenia oraz manier Marty i w odrobinę staroświecki sposób okazuje jej swój szacunek. Ma ładną narzeczoną, lecz w jakiś sposób fascynuje go właśnie starsza z tych dwóch kobiet. DOKTOR/ MAZ MARTY Jan Englert Lekarz w średnim wieku, cieszący się powszechnym szacunkiem w małym miasteczku, w którym prowadzi prywatną praktykę. Porządny, godny zaufania człowiek, choć przy tym trochę nudny. Stara się być dobrym i odpowiedzialnym mężem, lecz stale utrzymuje dystans między sobą a żoną, bo nie potrafi dzielić z nią niekończącej się 6
o twórcach ANDRZEJ WAJDA Reżyser filmowy i teatralny. Urodzony 6 marca 1926 w Suwałkach. Absolwent ASP w Krakowie i Szkoły Filmowej w Łodzi. Senator RP w latach 1989-91. Otrzymał wiele nagród, wyróżnień i odznaczeń, m.in.: członkostwo Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej i Telewizyjnej (BAFTA), 1982; nagrodę Fundacji Onassisa, Grecja, 1982; Krzyż oficerski Legii Honorowej, Francja, 1982; nagrodę Césara, Francja, 1983; nagrodę im. Luigiego Pirandella za twórczość i działanie w dziedzinie teatru, Włochy, 1986; nagrodę Kyoto, Japonia, 1987; Europejską Nagrodę Filmową Felix za całokształt twórczości, 1990; Order Wschodzącego Słońca, Japonia, 1995; Premium Imperiale, Japonia, 1997; Złotego Lwa za całokształt twórczości na festiwalu w Wenecji, 1998; Oscara za całokształt twórczości, przyznanego przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej, 2000; Komandorię Legii Honorowej, Francja, 2001, Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, 2006; Katyń nominacja do Oscara, 2008; Tatarak 2008 Nagroda im.alfreda Bauera IFF Berlin Wybrana filmografia: - Pokolenie, 1954 Nagroda Państwowa; - Idę do Słońca, 1955; - Kanał 1957 nagroda specjalna jury, Srebrna Palma w Cannes, 1957; - Popiół i Diament, 1957 - nagroda FIPRESCI na MFF w Wenecji, 1959, Srebrny Laur D. O. Selznicka,1962; - Lotna 1959; - Niewinni czarodzieje, 1960; - Samson, 1961; - L`amour à vingt ans, 1962; - Popioły, 1965; - Wszystko na sprzedaż, 1969; - Polowanie na muchy, 1969; - Krajobraz po bitwie, 1970 - Złoty Globus, Mediolan, 1971; - Brzezina, 1970 - nagroda FIPRESCI, Mediolan, 1970, Złoty Medal w Moskwie, 1971; - Wesele, 1973 - Srebrna Muszla w San Sebastian, 1973; - Ziemia Obiecana, 1975 - Złote Lwy Gdańskie, 1975, Złoty Medal w Moskwie, 1975, nominacja do Oscara, 1976; - Człowiek z marmuru, 1977 nagroda FIPRESCI, Cannes, 1978; - Bez znieczulenia, 1978 nagroda Jury Ekumenicznego, Cannes, 1979; 7 - Panny z Wilka, 1979 - nominacja do Oscara, 1980; - Człowiek z Żelaza, 1981 Złota Palma w Cannes, 1981, nominacja do Oscara, 1982; - Danton 1982 - nagroda im. Louisa Delluc, 1982; - Eine Liebe in Deutchland, 1983; - Kronika wypadków miłosnych, 1986; - Les Possédés,1987; - Korczak, 1990; - Pierścionek z orłem w koronie, 1992; - Nastazja, 1994; - Wielki Tydzień, 1995 Srebrny Niedźwiedź, Berlin, 1996; - Zemsta, 2002; - Katyń, 2007 nominacja do Oscara PAWEŁ EDELMAN zdjecia Światowej klasy operator filmowy. Ukończył kulturoznawstwo na Uniwersytecie Łódzkim z filmoznawstwem jako przedmiotem kierunkowym. Studiował również w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Od wielu lat współpracuje z Andrzejem Wajdą. Ich pierwszy film zrealizowany razem to Nastasya (1994), kręcony w Japonii. Później współpracowali razem przy Panu Tadeuszu, Zemście i Katyniu, który był nominowany do Oscara w kategorii Film Zagraniczny w 2008 roku. Paweł Edelmanem był również operatorem do tak wybitnego dzieła jak Pianista Romana Polańskiego. Wybrana filmografia: - Kroll, 1991 nagroda za najlepsze zdjęcia na Polskim Festiwalu Filmowym w Gdyni - Kroniki domowe, 1997 - nagroda za najlepsze zdjęcia na Polskim Festiwalu Filmowym w Gdyni; Brązowa Żaba dla najlepszego operatora na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage; nominacja do nagrody Polskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia - Historie miłosne, 1997 - Demony wojny według Goi, 1998 - nominacja do nagrody Polskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia - Pan Tadeusz, 1999 nagroda Polskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia - Duże zwierzę, 2000 - nominacja do nagrody Polskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia - Pianista, 2002 nagroda dla najlepszego europejskiego operatora Europejskiej Akademii Filmowej; nominacja do nagrody Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej i Telewizyjnej (BAFTA) za najlepsze zdjęcia; César za
o twórcach najlepsze zdjęcia; nagroda Polskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia; nominacja do nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Operatorów Filmowych (ASC); nominacja do Oscara za najlepsze zdjęcia - Zemsta, 2002 - Ray, 2004 - nominacja do nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Operatorów Filmowych (ASC) - Oliver Twist, 2005 - Wszyscy ludzie króla (All the King s Men), 2006 - Katyń, 2007 - nagroda Polskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia MAGDALENA BIEDRZYCKA Kostiumograf Ceniony kostiumograf, wielokrotnie współpracowała z Andrzejem Wajdą. Za kostiumy do filmu Katyń (2007) otrzymała Europejską Nagrodę Filmową. Pracowała przy wielu wybitnych filmach, takich jak Weiser Wojciecha Marczewskiego, Zemsta Andrzeja Wajdy, Wszyscy jesteśmy Chrystusami Marka Koterskiego. MAGDALENA DIPONT Scenograf Za swój wkład w filmy Katyń Andrzeja Wajdy, Mój Nikifor Krzysztofa Krauzego dwukrotnie otrzymała Polską Nagrodę Filmową w Gdyni w kategorii najlepsza scenografia. Pracowała również przy takich filmach, jak Dług Krzysztofa Krauzego, Krótki film o zabijaniu Krzysztofa Kieślowskiego, Człowiek z żelaza Andrzeja Wajdy. PAWEŁ MYKIETYN Kompozytor Wybitny polski kompozytor i klarnecista młodego pokolenia. Urodził się w 1971 w Oławie. Komponuje muzykę dla filmu i teatru. Najczęściej współpracuje z tak znanymi reżyserami teatralnymi, jak Krzysztof Warlikowski i Grzegorz Jarzyna. Debiutował na festiwalu Warszawska Jesień w 1993. Skomponował muzykę fo filmów: Egoiści, Ono i 33 sceny życia. Za ten ostatni film otrzymał Nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za Najlepszą Muzykę. EWA BRODZKA Kierownik produkcji, rezyser obsady Kierownik produkcji, reżyser obsady. Pracowała przy wielu polskich i zagranicznych filmach pełnometrażowych, takich jak Lista Schindlera Stevena Spielberga, Pianista Romana Polańskiego, Julia wraca do domu Agnieszki Holland, Strajk Volkera Schlőndorffa. Od wielu lat współpracuje z Andrzejem Wajdą, m.in. przy filmach: Wielki Tydzień, Pan Taduesz, Zemsta, Katyń i Tatarak. KRYSTYNA JANDA Aktorka, reżyserka, autorka książek, felietonistka. W teatrze zadebiutowała w 1976r., w filmie w tym samym roku w Człowieku z marmuru Andrzeja Wajdy. Od razu okazała się wielką osobowością polskiego kina. Za rolę w Przesłuchaniu Ryszarda Bugajskiego otrzymała złotą Palmę na festiwalu w Cannes. W 2005 r. otworzyła w warszawie Teatr Polonia, który do dziś każdy spektakl gra przy pełnej widowni. W 2006 r. odebrała Europejską Nagrodę Mediów Medaille Charlemagne. Czytelnicy Polityki uzali ją za jedną z najwybitniejszych aktorek polskich XX wieku, a miesięcznik Film przyznał jej Złotą Kaczkę w kategorii najlepsza aktorka 50-lecia kinematografii polskiej. Współpracowała z cenionymi reżyserami, jak Krzysztof Kieślowski, Krzysztof Zanussi, Wojciech Marczewski, Piotr Szulkin czy Andrzej Barański. W 1995 dała się poznać jako reżyserka filmem Pestka, który otrzymał nagrodę za najlepszy debiut na Polskim Festiwalu Filmowym w Gdyni. Wybrana filmografia: - Człowiek z marmuru, 1977 - Bez znieczulenia, 1978 - Człowiek z żelaza, 1981 - Przesłuchanie, 1982 nagroda dla najlepszej aktorki na festiwalu w Cannes - Laputa, 1986 - nagroda za najlepszą rolę kobiecą na World Film Festival w Montrealu - Krótki film o zabijaniu, 1988 - Dekalog, część 2 i 5, 1988 - Zwolnieni z życia,1992 - nagroda dla najlepszej aktorki na festiwalu w San Sebastian - Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą plciową, 2000 - Parę osób, mały czas, 2005 nagroda dla najlepszej aktorki na Polskim Festiwalu Filmowym w Gdyni - Wróżby Kumaka, 2005 8
o twórcach JAN ENGLERT Wybitny aktor teatralny i filmowy. W latach 1964 1981 członek zespołu Teatru Współczesnego w Warszawie, w latach 1981-1994 występował w Teatrze Polskim. Obecnie występuje w Teatrze Narodowym, gdzie piastuje również stanowisko Dyrektora Artystycznego. Jest wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie; był dziekanem Wydziału Aktorskiego w latach 1981-1987, a następnie rektorem 1987-1993,1996-2002. Był członkiem rady ds Kultury przy Prezydencie RP (1992-1993). Jedną z jego najnowszych, wybitnych kreacji aktorskich, była rola w filmie Katyń Andrzeja Wajdy. JADWIGA JANKOWSKA-CIESLAK Znana aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna. Pierwszym filmem, w jakim wystąpiła, był Ostatni liść Barbary Sass. Punktem zwrotnym jej kariery stała się kreacja w filmie Trzeba zabić tę miłość Janusza Morgensterna za tę rolę przyznano jej prestiżową nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego. Jako pierwsza polska aktorka została nagrodzona na festiwalu w Cannes, za rolę dziennikarki Evy Shalanky w węgierskim filmie Inne spojrzenie (Egymasra Nesve). PAWEŁ SZAJDA Zadebiutował w teatrze w bardzo młodym wieku. Podczas drugiego roku studiów na Fordham University rozpoczął międzynarodową karierę u boku Diane Lane w filmie Pod słońcem Toskanii. Zagrał tam polskiego emigranta, robotnika z kłopotami sercowymi. Po powrocie z Włoch ukończył studia na Fordham i kontynuował karierę aktorską. Zagrał w niezależnym thrillerze amerykańskim Death Without Consent i w filmie Venom. Po tych doświadczeniach powrócił do teatru by zagrać w mrocznym dramacie rodzinnym p.t. The Infliction of Cruelty. Następnie Paweł podjął wyzwanie i pojechał do Afryki, by zagrać w popularnym serialu o wojnie w Iraku - Generation Kill. Ostatnią rolą Pawła Szajdy to rola Bogusia w najnowszym filmie Andrzeja Wajdy Tatarak. Praca w Polsce była dla niego symbolicznym powrotem do domu. Ostatnią rolą Pawła Szajdy była rola Bogusia w Tataraku. JULIA PIETRUCHA Wschodząca gwiazda polskiego kina. W 2007 otrzymała specjalną nagrodę aktorską na Polskim Festiwalu Filmowym w Gdyni za swój występ w filmie Jutro idziemy do kina w reż. Michała Kwiecińskiego. Jest studentką Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Uczy się aktorstwa w prestiżowym Lee Strasberg Institute w Los Angeles. 9
o Akson Studio AKSON STUDIO Akson Studio istnieje od 1992 roku i zajmuje się produkcją wszelkich gatunków filmów fabularnych dla kina i telewizji, seriali telewizyjnych, filmów dokumentalnych, programów telewizyjnych, widowisk rozrywkowych, programów edukacyjnych oraz spektakli teatralnych dla Teatru Telewizji. Akson Studio jest jedną z czołowych firm producenckich w Polsce. Nasza firma koncentruje się na tworzeniu wyjątkowych produkcji o dużej wartości artystycznej. Wśród osiągnięć firmy figurują liczne przeboje małego ekranu, prezentowane w godzinach największej oglądalności w trzech największych stacjach telewizyjnych. Większość z nich doczekała się nominacji oraz nagród telewizyjnych w wielu kategoriach, np. serialu komediowego, serialu sensacyjnego, sztuki telewizyjnej itd. Akson Studio jest producentem takich hitów jak Magda M., Oficer, Twarzą w Twarz czy Teraz albo nigdy!. Powodem do dumy jest dla nas wieloletnia współpraca z Andrzejem Wajdą. Jeden ze wspólnie wyprodukowanych filmów - Katyń (2007 rok, 2,7 mln widzów w kinach) - był nominowany do Oscara przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej w kategorii najlepszy film zagraniczny. Katyń okazał się dziełem o historycznym wręcz znaczeniu. Kolejny film Andrzeja Wajdy Tatarak również został doceniony na forum międzynarodowym. Premiera filmu odbyła się na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, gdzie reżyser został uhonorowany prestiżową Nagrodą im. Alfreda Bauera. Akson Studio współpracuje z tak wybitnymi twórcami jak: Andrzej Wajda, Roman Polański, Marta Meszaros, Maciej Dejczer, Paweł Edelman, Wojciech Kilar, Waldemar Pokromski, Magdalena Dipont, Magdalena Biedrzycka i wielu innych. Akson Studio wspiera młodych filmowców, co w 2005 roku zaowocowało wyprodukowaniem debiutu reżyserskiej trójki młodych twórców pt.: Oda do radości. Projekt ten zdobył Grand Prix Pierwszego Konkursu Scenariuszowego i spotkał się z dużym zainteresowaniem widzów. Michał Kwieciński odnosi sukcesy nie tylko jako producent, ale i jako reżyser filmowy. Ma w swoim dorobku dwa filmy kinowe: komedię Statyści, która spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem publiczności, i Jutro idziemy do kina film o straconych nadziejach młodego pokolenia zdziesiątkowanego przez wojnę. Oba dzieła przyniosły autorowi serię nagród. Jutro idziemy do kina zdobył na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni nagrodę specjalną jury, specjalną nagrodę aktorską, nagrodę za kostiumy, nagrodę za scenografię, został także doceniony na festiwalach międzynarodowych (Prix Europa dla najlepszego europejskiego filmu telewizyjnego, Złota Magnolia na Festiwalu Produkcji Telewizyjnej w Szanghaju, nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Produkcji Telewizyjnej w La Rochelle dla najlepszego filmu europejskiego, nagroda za reżyserię na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Bar). Statyści otrzymali siedem nagród na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, a także nagrodę na Festiwalu Filmów Polskich w Nowym Jorku. Katarzyna Fukacz-Cebula Dyrektor zarządzający i producent wykonawczy w Akson Studio od 1992. W początkach istnienia firmy Katarzyna Fukacz-Cebula tworzyła i wprowadzała strategię oraz strukturę operacyjną zarządzania produkcją. Zbudowała także sprawne i odnoszące sukcesy zespoły pracowników ds. produkcji i bieżącej obsługi firmy. Obecnie zarządza Akson Studio we współpracy z jego właścicielem. Jej kompetencje obejmują tak rozległe dziedziny, jak nadzór nad działalnością finansową i operacyjną, definiowanie kultury korporacyjnej, nadzór nad rozwijaniem projektów, planowanie strategiczne, zarządzanie opłatami za wykorzystanie praw autorskich, zarządzanie umowami o koprodukcji. Michał Kwiecinski Producent, reżyser, założyciel i właściciel Akson Studio. Absolwent Wydziału Reżyserii i Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Michał Kwieciński należy do najbardziej uznanych i doświadczonych producentów i reżyserów w Polsce. Otrzymał wiele prestiżowych nagród państwowych i filmowych. Jest jednym z animatorów polskiej kinematografii, którą aktywnie promuje. 10