PROJEKT Uchwała Nr... Rady Miejskiej w Murowanej Goślinie z dnia... 2007 roku w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2008-2009. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 Ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr. 142 poz. 1591 ze zm.) oraz art. 6 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr. 180 poz. 1493) Rada Miejska uchwala co następuje: 1 Przyjmuje się Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Murowanej Goślinie na lata 2008-2009 stanowiący załącznik do uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Murowana Goślina. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podpisania.
PROJEKT Uzasadnienie do Uchwały Nr... Rady Miejskiej w Murowanej Goślinie z dnia... 2007 roku w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2008-2009. Art. 6 ust. 1 i 2 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie stanowi, że zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowane są przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego. Do zadań własnych Gminy należy: tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, opracowywanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie, prowadzenie gminnych ośrodków wsparcia. Realizacja powyższych zadań prowadzona jest w postaci Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. W związku z powyższym konieczne jest podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2008-2009. Konsultant ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień Magdalena Olejniczak
Załącznik Do Uchwały Nr Rady Miejskiej w Murowanej Goślinie z dnia GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2008-2009
I. WSTĘP Podstawą prawną działań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie jest : Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473 ze zm.). Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493). Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004r. Nr 64, poz. 593 ze zm.). II.DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE MUROWANA GOŚLINA Z danych ewidencji ludności (stan na 30.08.2007r.) wynika, że w Gminie Murowana Goślina zamieszkuje 15 759 mieszkańców, z czego 7 793 stanowią kobiety. Dominującą grupą wiekową są mieszkańcy między 19 a 55 rokiem życia - 9 059 osób. Szczegółowe dane odnośnie struktury wiekowej przedstawia wykres 1. Wykres 1.: Struktura wiekowa mieszkańców Gminy Murowana Goślina. 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2649 0-14 lat 1079 14-18 lat 1 9059 19-55 lat 2242 powyżej 55 lat Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ewidencji ludności. 2
Z danych Komisariatu Policji (stan na 30.06.2007r.) w Murowanej Goślinie wynika, że z każdym rokiem wzrasta liczba przeprowadzanych interwencji domowych. W 2005 roku przeprowadzono 45 interwencji domowych, a w I połowie 2007 policjanci interweniowali już 48 razy. Maleje natomiast liczba interwencji przeprowadzanych przy użyciu procedury Niebieskiej Karty. 1 Szczegółowe dane dotyczące interwencji przedstawia tabela1. Tabela1.: Interwencje domowe policji. Interwencje domowe: Liczba interwencji w roku I połowa 2007 2006 2005 Przemoc w rodzinie 48 51 45 Procedura Niebieskiej Karty 6 13 17 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisariatu Policji w Murowanej Goślinie. W trakcie interwencji powzięto podejrzenia popełnienia przestępstw z art. 207 Kodeksu karnego, tj. znęcania się, w wyniku których wszczęto postępowania karne. Szczegółowe dane odnośnie wszczętych postępowań przedstawia tabela 2. Tabela 2:. Wszczęte postępowania. Wszczęte postępowania w związku z art. 207 KK: Rok I połowa 2007 2006 2005 Wszczęcie sprawy 4 15 10 Wniesienie aktu oskarżenia 2 5 4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisariatu Policji w Murowanej Goślinie. Wśród podopiecznych Ośrodka Pomocy Społecznej w I połowie 2007 roku 5 rodzin zostało objętych pomocą z uwagi na występującą przemoc, w 2006 roku wsparcia z tego tytułu udzielono 5 rodzinom a w 2005 roku 7. W rejestrach Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2006 roku figurowało 176 osób zgłoszonych przez członków rodziny, 1 Procedura działania w przypadku interwencji wobec przemocy domowej stosowana przez Policję, Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Regulacje Prawne: Zarządzenie nr 21 Komendanta Głównego Policji z 31 grudnia 2002 roku, w sprawie sposobu przeprowadzania interwencji domowej wobec przemocy w rodzinie pod nazwą Niebieskie Karty, Ustawa o pomocy społecznej z 12 kwietnia 2004 roku. 3
pracowników socjalnych, Policję inne osoby celem rozpoczęcia procedury zobowiązania do leczenia uzależnienia od alkoholu. Na podstawia analizy ankiet zgłoszeniowych Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ustalono, że w blisko 80 % ankiet pojawiają się informacje dotyczące wszczynania awantur, używania siły fizycznej, wyzwisk, popychania i szarpania oraz wyganiania innych członków rodziny przez osoby zgłaszane do leczenia. Badania Przemoc a konflikty w domu przeprowadzone przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS 2005r.) dowodzą, że co ósmy Polak (12%) został przynajmniej raz uderzony przez współmałżonka (partnera) podczas kłótni. Ponad 27% dorosłych pozostających w stałym związku doświadcza agresji werbalnej ze strony partnera, a 22% rodziców przyznaje, że stosuje kary cielesne wobec swoich dzieci. 41% badanych kobiet zna w swoim środowisku co najmniej jedną kobietę bitą przez męża, 22% zna przynajmniej kilka takich kobiet. III. PROGRAM CEL GŁÓWNY PROGRAMU Stworzenie jednolitego, profesjonalnego systemu interwencji i wsparcia dla osób zagrożonych bądź uwikłanych w zjawisko przemocy. CELE SZCZEGÓŁOWE I ZADANIA I. Koordynacja działań lokalnych podmiotów. Zadanie 1: Stworzenie Interdyscyplinarnego Zespołu do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Cel powołania zespołu: szybsze i skuteczniejsze podejmowanie działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa oraz zatrzymania przemocy w rodzinie, a także planowanie i realizacja działań pomocowych w oparciu o diagnozę potrzeb. Proponowany skład zespołu: pracownik socjalny, psycholog, pedagog lub policjant. 4
Burmistrz Miasta i Gminy Murowana Goślina powoła w drodze Zarządzenia Interdyscyplinarny Zespół do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie wskazując w nim w szczególności imienny skład oraz kadencyjność jego członków. Zadania zespołu: a) kompleksowa pomoc rodzinom dotkniętym zjawiskiem przemocy, b) przyjmowanie zgłoszeń dotyczących przemocy domowej i uruchamianie procedur mających na celu powstrzymanie przemocy, c) wypracowanie procedur interwencji kryzysowej wobec ofiar i sprawców przemocy, oraz opracowanie adekwatnej strategii postępowania, d) kierowanie ofiar i sprawców przemocy do specjalistów działających w ramach Punktu Informacyjno- Konsultacyjnego, e) monitorowanie sytuacji w rodzinach, w których dochodzi do przemocy, a w szczególności uruchamianie współpracy, f) zbieranie materiałów dowodowych zgodnie z procedurą Niebieskiej Karty, g) gromadzenie informacji na temat instytucji udzielających pomocy rodzinom, w których występuje zjawisko przemocy domowej, h) analiza wniosków o wszczęcie postępowania w sprawie zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu składanych do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pod kątem związku między nadużywaniem alkoholu a stosowaniem przemocy, i) występowanie z zawiadomieniami do prokuratora o podejrzeniu popełnienia czynów określonych w art. 2 2 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 5
Zadanie 2: Przekształcenie istniejącego Punktu Informacyjno- Konsultacyjnego dla Uzależnionych i ich Rodzin w Punkt Informacyjno Konsultacyjny dla Uzależnionych i ich Rodzin oraz Ofiar i Sprawców Przemocy. Cel realizacji zadania: a) wsparcie prawne i psychologiczne ofiar przemocy, b) działania korekcyjno-edukacyjne oraz wsparcie psychologiczne sprawców przemocy domowej. Proponowane dyżury specjalistów: psycholog, prawnik, terapeuta Zadania Punktu: a) udzielanie wsparcia psychologicznego, b) udzielanie wsparcia prawnego, c) gromadzenie i udostępnianie informacji o instytucjach i organizacjach udzielających pomocy osobom dotkniętym zjawiskiem przemocy, d) gromadzenie i udostępnianie informacji o instytucjach i organizacjach realizujących programy w zakresie rozładowywania napięcia, radzenia sobie ze stresem oraz rozwiązywania konfliktów, e) gromadzenie i udostępnianie informacji o instytucjach i organizacjach realizujących programy terapeutycznokorekcyjne wobec sprawców przemocy. Wskaźniki osiągnięcia celu: a) liczba porad udzielonych ofiarom przemocy, b) liczba sprawców przemocy objętych działaniami terapeutycznymi, c) liczba ponownych incydentów stosowania przemocy wśród rodzin objętych działaniami. 6
II. Systematyczna edukacja środowiska lokalnego. Zadanie 1: Przygotowanie i udostępnienie materiałów o charakterze informacyjnym i edukacyjnym. Cel realizacji zadania: Ułatwienie dostępu do podstawowych informacji z zakresu przeciwdziałania przemocy oraz podniesienie poziomu wiedzy mieszkańców Gminy. Realizacja zadania: a) utworzenie gablot informacyjnych w Urzędzie Miasta i Gminy, Ośrodku Pomocy Społecznej, Komisariacie Policji, siedzibie Straży Miejskiej oraz Placówkach Opieki Zdrowotnej, b) rozpowszechnianie broszur i ulotek dotyczących zjawiska przemocy, c) publikowanie w Biuletynie Samorządowym informacji o lokalnym systemie pomocy i wsparcia osób uwikłanych w zjawisko przemocy domowej, d) rozpowszechnianie w lokalnym środowisku programów profilaktycznych, e) udział w ogólnopolskich kampaniach przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zadanie 2: Promowanie właściwych sposobów rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie z agresją. Cel realizacji zadania: Wyrabianie właściwych sposobów rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie z agresją. Realizacja zadania wobec wybranych grup: dzieci i młodzież: a) prowadzenie zajęć edukacyjno-wychowawczych w szkołach, świetlicach opiekuńczo-wychowawczych oraz klubach młodzieżowych, 7
b) realizacja szkolnych programów profilaktyki przemocy, c) wspieranie aktywnych form spędzania czasu wolnego promujących zachowania nieagresywne. dorośli: a) poradnictwo w trakcie edukacji przedmałżeńskiej, b) konsultacje indywidualne i rodzinne w Punkcie Informacyjno-Konsultacyjnym. Wskaźniki osiągnięcia celu: a) liczba utworzonych gablot informacyjnych, b) ilość rozpowszechnionych materiałów o charakterze informacyjno-edukacyjnym, c) liczba publikacji w Biuletynie Samorządowym, d) liczba zrealizowanych programów profilaktycznych, e) liczba zrealizowanych form aktywnego spędzania czasu wolnego, f) liczba udzielonych porad w trakcie edukacji przedmałżeńskiej, g) liczba konsultacji indywidualnych i rodzinnych w Punkcie Informacyjno-Konsultacyjnym. III. Systematyczna edukacja przedstawicieli różnych grup zawodowych stykających się z problematyką przemocy w rodzinie. 1 Zadanie: Udział w specjalistycznych szkoleniach oraz organizacja szkoleń dla osób zainteresowanych możliwością podniesienia kompetencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Cel realizacji zadania: Podniesienie poziomu wiedzy specjalistów różnych grup zawodowych stykających się z problematyką przemocy. Realizacja Zadania: a) gromadzenie informacji dotyczących potrzeb szkoleniowych w zakresie zjawiska przemocy domowej, 8
b) opracowanie informacji o ofercie szkoleniowej różnych instytucji podwyższających umiejętności w zakresie przeciwdziałania przemocy, c) organizowanie konferencji i szkoleń specjalistycznych dla wybranych osób lub grup zawodowych, Wskaźnik realizacji cel: a) liczba przeszkolonych osób, b) ilość zorganizowanych szkoleń i konferencji. ROZPOCZĘCIE REALIZACJI PROGRAMU Realizacja Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2008-2009 rozpocznie się konferencją, w trakcie której zostaną omówione role i zadania poszczególnych partnerów programu działających na rzecz przeciwdziałania zjawisku przemocy domowej. ADRESACI PROGRAMU 1. Rodziny i osoby dotknięte zjawiskiem przemocy. 2. Rodziny i osoby zagrożone zjawiskiem przemocy. 3. Przedstawiciele instytucji i służb pracujący z osobami i rodzinami zagrożonymi bądź dotkniętymi przemocą m.in. pracownicy socjalni, policjanci, strażnicy miejscy, nauczyciele i pedagodzy szkolni, pracownicy służby zdrowia, pracownicy świetlic opiekuńczo-wychowawczych oraz klubów młodzieżowych, członkowie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. REALIZATOR PROGRAMU 1. Ośrodek Pomocy Społecznej: a) konsultant ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień, b) Interdyscyplinarny Zespół do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, c) Punkt Informacyjno-Konsultacyjny dla Uzależnionych i ich Rodzin oraz Ofiar i Sprawców Przemocy. 9
PARTNERZY PROGRAMU 1. Urząd Miasta i Gminy Murowana Goślina. 2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 3. Komisariat Policji. 4. Straż Miejska. 5. Placówki Opieki Zdrowotnej. 6. Placówki Oświatowe. 7. Kościoły. 8. Kluby Młodzieżowe. 9. Świetlice Opiekuńczo-Wychowawcze. 10. Miejsko Gminny Ośrodek Kultury i Rekreacji. Role i zadania poszczególnych partnerów programu działających na rzecz przeciwdziałania zjawisku przemocy domowej zostaną omówione w trakcie konferencji inaugurującej Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2008-2009. PROGNOZOWANE EFEKTY 1. Zwiększenie dostępności pomocy dla ofiar przemocy. 2. Spadek liczby przypadków przemocy w rodzinie, w tym spadek liczby rodzin, w których podejmowano interwencje wielokrotnie. 3. Pogłębienie wiedzy społeczności lokalnej na temat zjawiska przemocy domowej-stała edukacja. TERMIN REALIZACJI Program realizowany będzie w okresie od 1 stycznia 2008 roku do 31 grudnia 2009 roku. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Źródłem finansowania zadań zawartych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2008-2009 są środki własne Gminy w tym wpływy z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. 10
SYSTEM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE MUROWANA GOŚLINA Zgłoszenie lub powzięcie informacji OPS Policja Straż Miejska GKRPA Rodzina, w której dochodzi do przemocy Interdyscyplinarny Zespół ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Rejonowy Pracownik Socjalny wywiad środowiskowy Zapewnienie bezpieczeństwa ofiarom Punkt Informacyjno- Konsultacyjny dla Uzależnionych i ich Rodzin oraz Ofiar i Sprawców Przemocy (Prawnik, Psycholog, Terapeuta) Zbieranie dokumentów, przeprowadzanie rozmów z ofiarami i sprawcami przemocy, uruchamianie lokalnego systemu wsparcia Przychodnia Lekarza Rodzinnego- wywiad lekarski, badanie Organy ścigania (Prawnik Psycholog) Opracowała: Magdalena Olejniczak 11