Data: 26 \ 04 \ 16 TEMAT: Postępowanie odwoławcze i po uprawomocnieniu się orzeczenia dr hab. Krystyna Nizioł, prof. USz ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22 www.nauka.gov.pl
SPIS TREŚCI: 1. Dane statystyczne dotyczące działalności Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2015 r. 2. Przesłanki wznowienia postępowania dyscyplinarnego 2. Odpowiedzialność członka komisji dyscyplinarnej wyższej uczelni na podstawie art. 415 k.c. za szkodę wyrządzoną przez naruszenie przepisów o postępowaniu dyscyplinarnym w świetle Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2012 r., sygn. III CZP 48/12 (OSNC 2013, nr 3, poz. 31). 00 01 \ Postępowanie odwoławcze i po uprawomocnieniu się orzeczenia www.nauka.gov.pl
Ilość spraw w Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2012-2015: - w 2015 r. - 37 spraw, - w 2014 r. - 17 spraw, - w 2013 r. - 19 spraw, w 2012 r. - 12 spraw. Ilość posiedzeń w Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2012-2015: - w 2015 r. 66 posiedzeń, - w 2014 r. - 22 posiedzenia, - w 2013 r. - 23 posiedzenia, - w 2012 r. - 12 posiedzeń. Źródło: Dane MNiSW.
Aktualnie liczba postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych prowadzonych w uczelni wynosi około 200. Liczba tych postępowań wynosiła: - w 2014 r. 52, -W 2013 r. 30. Wniosek: W roku 2014 roku liczba spraw zwiększyła się o 50 % w stosunku do lat poprzednich, a w tym roku na dzień dzisiejszy liczba posiedzeń zwiększyła się o 300 % ( w poprzednich latach było 10-12 posiedzeń, tylko w 2013 i 2014 r. było około 22 posiedzeń) i liczba spraw zwiększyła się o przeszło 250 % w stosunku do lat poprzednich. Źródło: Dane MNiSW.
Rodzaje spraw rozpatrywanych przez Komisję Dyscyplinarną przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2015 r. 34 sprawy, w tym: -19 spraw - nieprawidłowe relacje z innymi nauczycielami akademickimi (tj. pomawianie pracowników uczelni o plagiat, nieprzestrzeganie przez nich przepisów, wyzywanie ich, straszenie ich, poniżanie ich, stosowanie mobbingu wobec nich), -7 spraw - plagiat, - 4 sprawy - niewykonanie poleceń służbowych wydanych przez przełożonego, -2 sprawy - nieprawidłowe relacji ze studentami (tj. psychiczne znęcanie się nad studentami, poniżanie ich), -1 sprawa - poświadczenia nieprawdy, -1 sprawa - niewłaściwego wykonywania obowiązków służbowych (przekroczenie uprawnień kompetencyjnych), -1 sprawa - świadom wpisywanie fałszywych informacji w ankiecie oceny nauczyciela akademickiego, -1 sprawa -niewłaściwe przeprowadzenie trybu zamówień publicznych, -1 sprawa - przekazywanie dziennikarzom informacji zabronionych przez władze uczelni, -1 sprawa - nieprzestrzegania przepisów prawa. Źródło: Dane MNiSW.
Rodzaje orzeczeń wydanych przez Komisję Dyscyplinarną przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa w 2015 r.: - w 12 przypadkach uchylono orzeczenie komisji dyscyplinarnej I instancji i sprawę przekazano do ponownego rozpoznania komisji dyscyplinarnej I instancji; - w 9 przypadkach uchylono zaskarżone orzeczenie I instancji i umorzono sprawę; - w 4 przypadkach uchylono zaskarżone orzeczenie I instancji i uniewinniono obwinionych od zarzucanych im czynów; - w 3 przypadkach pozostawiono bez rozpoznania przyjęty środek odwoławczy i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania komisji dyscyplinarnej I instancji; - w 2 przypadkach utrzymano w mocy orzeczenie I instancji; - w 1 przypadku utrzymano w mocy zarządzenie Przewodniczącego Komisji Dyscyplinarnej I instancji; - w 1 przypadku zwrócono się do Komisji do spraw Etyki w Nauce przy Polskiej Akademii Nauk o wydanie opinii, a następnie powołano biegłego sądowego sporządzenia opinii; -w 1 przypadku uchylono orzeczenie I instancji i wymierzono obwinionemu karę upomnienia; -w 1 przypadku uchylono postanowienie komisji dyscyplinarnej I instancji i przekazano wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego do ponownego rozpoznania przez komisję dyscyplinarnej I instancji; -w 1 przypadku pozostawiono zażalenie bez rozpoznania. Źródło: Dane MNiSW.
Struktura podmiotowa spraw rozpatrywanych przez Komisję Dyscyplinarną przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa w 2015 r.: Sprawy, które zawisły przed Komisją Dyscyplinarną przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2015 r. dotyczyły nauczycieli akademickich zatrudnionych na stanowiskach: - starszy asystent ( 1 sprawa); - wykładowca (1 sprawa); - adiunkta (14 spraw, w tym 1 sprawa z 2014 r.); - profesora nadzwyczajnego (8 spraw, w tym 2 byłych prorektorów uczelni publicznej); - profesora zwyczajnego (11 spraw); - rektora i prorektora uczelni ( 1 sprawa). Źródło: Dane MNiSW.
Sprawy, które zawisły przed Komisją Dyscyplinarną przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2015 r. dotyczyły nauczycieli akademickich posiadających tytuł zawodowy magistra, stopień naukowy lub tytuł naukowy profesora: - magistra (1 sprawa) - doktora ( 8 spraw); - doktora inżyniera (3 sprawy); - doktora habilitowanego (13 spraw); - profesora ( 12 spraw). Źródło: Dane MNiSW.
Rodzaje spraw rozpatrywanych przez Komisję Dyscyplinarną przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa w 2015 r. wg. uczelni: - Uniwersytety - 14 spraw ( Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 2 sprawy, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 3 sprawy, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Rzeszowski 2 sprawy, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie 3 sprawy, Uniwersytet Szczeciński); - Politechniki 9 spraw (Politechnika Śląska w Gliwicach 4 sprawy, Politechnika Wrocławska 2 sprawy, Politechnika Warszawska, Politechnika Poznańska, Politechnika Koszalińska); - Uniwersytety Przyrodnicze 3 sprawy (Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu) - Katolicki Uniwersytet Lubelski - 3 sprawy; - Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie - 2 sprawy; - Uniwersytety Technologiczno- Przyrodnicze - 2 sprawy (Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Radomiu, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy) - Uniwersytety Medyczne - 1 sprawa (Uniwersytet Medyczny w Łodzi) - Akademia Teatralna w Warszawie 1 sprawa; - Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 1 sprawa; -Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa - 1 sprawa (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie). Źródło: Dane MNiSW.
Odwołania oraz zażalenia do Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2015 r. wnoszone były przez: - obwinionego (12 spraw), - uczelnianego rzecznika dyscyplinarnego (9 spraw), - obrońcę obwinionego - (8 spraw) - obwinionego i jego obrońcę - adwokata (5 spraw) - obwinionego i jego obrońcę oraz rzecznika dyscyplinarnego (2 sprawy) - inne osoby tj. zawiadamiających ( 1 sprawa) Źródło: Dane MNiSW.
Wznowienie postępowania dyscyplinarnego - przesłanki pozytywne: 1. orzeczenie komisji dyscyplinarnej wydane w II instancji jest prawomocne, 2. zaistniała jedna z okoliczności z art. 146 ust. 6 p.s.w., Przesłanki negatywne: 1)w związku z postępowaniem dopuszczono się rażącego naruszenia prawa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia, a sprawa była rozpoznana przez Sąd Apelacyjny w Warszawie - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (art. 146 ust. 7 p.s.w.), 2)wznowienie postępowania dyscyplinarnego na korzyść obwinionego nie jest dopuszczalne po jego śmierci albo po upływie 3 lat od popełnienia czynu będącego podstawą orzeczenia, a gdy czyn stanowił przestępstwo - po upływie okresu przedawnienia ścigania tego przestępstwa lub w razie wykonania kary i jej zatarcia (art. 146 ust. 8 p.s.w.).
Wznowienie postępowania dyscyplinarnego - przesłanki pozytywne 1) w związku z postępowaniem dopuszczono się rażącego naruszenia prawa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia (art. 146 ust. 6 pkt 1 p.s.w.) Kwestie do rozstrzygnięcia: - Czy dopuszczono się naruszenia prawa? - Czy naruszenia prawa ma charakter rażący? - Czy rażące naruszenie prawa stanowi uzasadnioną przesłankę do wznowienia postępowania dyscyplinarnego?
Wznowienie postępowania dyscyplinarnego - przesłanki pozytywne 1)w związku z postępowaniem dopuszczono się rażącego naruszenia prawa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia (art. 146 ust. 6 pkt 1 p.s.w.) Orzecznictwo do art. 523 1 k.p.k. dotyczące pojęcia,,rażącego naruszenia prawa. Co należy rozumieć pod pojęciem "rażącego naruszenia prawa", ustawa nie wyjaśnia, niemniej nie budzi wątpliwości, że chodzi tu o rozstrzygnięcie sprawy w sposób oczywisty i bezsprzeczny wbrew treści normy prawnej, której wykładnia jednoznacznie pozwala przyjąć określony sposób rozwiązania sprawy, nie dając podstaw do zaakceptowania innych alternatywnych stanowisk. W przypadku zaistnienia uzasadnionej możliwości rozbieżnego zinterpretowania takiej normy, nie może być mowy o rażącym naruszeniu prawa. Rażące naruszenie prawa wystąpić może jedynie w przypadku, gdy organ stosujący to prawo dokona wykładni ewidentnie błędnej. W przypadku uzasadnionych różnic interpretacyjnych nie sposób uznać, że obraza prawa, jeżeli w ogóle wystąpiła, osiągnęła stopień określany jako rażący. (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2015 r., sygn. V KK 194/15, Lex nr 1940572 )..
Wznowienie postępowania dyscyplinarnego przesłanki pozytywne,,rażące naruszenie prawa ( ) zachodzi bowiem nie tylko wtedy, gdy organowi sądowemu (procesowemu) czynić można zarzut z powodu tego naruszenia, ale także wtedy, gdy niezależnie od tegoż organu doszło do rażącego pogwałcenia praw czy interesów strony, a to właśnie w tej sprawie zaistniało. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1996 r., sygn. II KKN 71/96 (OSNKW 1997, nr 1-2, poz. 14)..
Wznowienie postępowania dyscyplinarnego przesłanki pozytywne 2) po wydaniu orzeczenia ujawniono nowe fakty lub dowody nieznane w chwili jego wydania, wskazujące na to, że obwiniony jest niewinny, skazano go za popełnienie innego czynu lub komisja bezpodstawnie umorzyła postępowanie; W przypadku gdy we wniosku jako podstawa wznowienia postępowania zostały wskazane ww. okoliczności, skład orzekający może, przed rozpatrzeniem wniosku, zlecić rzecznikowi dyscyplinarnemu sprawdzenie tych okoliczności ( 45 ust. 3 Rozporządzenia MNiSW z 17.10.2014 r.)
Wznowienie postępowania dyscyplinarnego przesłanki pozytywne 3)w trakcie postępowania naruszono przepisy, przez co uniemożliwiono lub w poważnym stopniu utrudniono obwinionemu korzystanie z prawa do obrony, albo skład komisji nie odpowiadał warunkom określonym w art. 142 p.s.w., albo zasiadała w niej osoba podlegająca wyłączeniu. Do wyłączenia przewodniczącego komisji dyscyplinarnej, przewodniczącego i członków składu orzekającego stosuje się odpowiednio przepisy 4 ust. 1, 2 i 4 Rozporządzenia dotyczące wyłączenia rzecznika dyscyplinarnego ( 18 ust. 3 Rozporządzenia).
Odpowiedzialność członka komisji dyscyplinarnej wyższej uczelni na podstawie art. 415 k.c. za szkodę wyrządzoną przez naruszenie przepisów o postępowaniu dyscyplinarnym. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2012 r., sygn. III CZP 48/12 (OSNC 2013, nr 3, poz. 31).,,Członek komisji dyscyplinarnej wyższej uczelni może ponosić odpowiedzialność na podstawie art. 415 k.c. za szkodę wyrządzoną przez naruszenie przepisów o postępowaniu dyscyplinarnym.,, Wyższa uczelnia, jako "inna osoba prawna", ponosi na podstawie art. 417 i art. 417 1 2 k.c. odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działania lub zaniechania uczelnianej komisji dyscyplinarnej podjęte w toku postępowania dyscyplinarnego oraz za szkodę wyrządzoną przez wydanie niezgodnego z prawem prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego.
Odpowiedzialność członka komisji dyscyplinarnej wyższej uczelni na podstawie art. 415 k.c. za szkodę wyrządzoną przez naruszenie przepisów o postępowaniu dyscyplinarnym. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2012 r., sygn. III CZP 48/12 (OSNC 2013, nr 3, poz. 31).,,Podobnie, żaden przepis nie wyłącza osobistej odpowiedzialności deliktowej członków komisji dyscyplinarnej wyższej uczelni wobec osoby poszkodowanej przez niezgodne z prawem prowadzenie postępowania dyscyplinarnego lub wydanie orzeczenia dyscyplinarnego. Odpowiedzialność wyższej uczelni za te szkody, ponoszona na podstawie art. 417 lub 417 1 2 k.c., nie wyłącza osobistej odpowiedzialności członków komisji dyscyplinarnej ponoszonej na podstawie art. 415 k.c., którzy - jak wskazano - odpowiadają wówczas solidarnie z wyższą uczelnią.,,konieczną przesłanką odpowiedzialności deliktowej członka komisji dyscyplinarnej jest bezprawność jego działania oraz wina, a także związek przyczynowy między stwierdzonym naruszeniem przepisów o postępowaniu dyscyplinarnym a szkodą osoby poszkodowanej.
Odpowiedzialność członka komisji dyscyplinarnej wyższej uczelni na podstawie art. 415 k.c. za szkodę wyrządzoną przez naruszenie przepisów o postępowaniu dyscyplinarnym. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2012 r., sygn. III CZP 48/12 (OSNC 2013, nr 3, poz. 31). Bezprawność działania lub zaniechania,,jest to zatem niezgodność z prawem rozumiana jako postępowanie niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami lub wydanie orzeczenia w wyniku rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej.,,( ) niezgodność z prawem postępowania komisji dyscyplinarnej lub wydanego przez nią orzeczenia, rodząca odpowiedzialność odszkodowawczą musi mieć charakter kwalifikowany, elementarny, gdyż - ze względu na zasadę niezawisłości i niezależności komisji - tylko takiemu działaniu można przypisać cechę bezprawności. Wina,, ( ) o przyjęcia winy za błąd w prowadzeniu postępowania lub przy orzekaniu nie wystarcza rażące nawet naruszenie prawa, lecz konieczne jest również stwierdzenie oczywistości tego naruszenia.
Data: 26 \ 04 \ 16 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ. ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22 www.nauka.gov.pl