Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.) (zm.: Dz.U. z 2013 r. poz. 888 i 1238, Druk sejmowy Nr 2119) Spis treści Art.... 1 15 Rozdział 1. Zakres ustawy... 1 2 Rozdział 2. Objaśnienia określeń ustawowych... 3 3 Rozdział 3. Katalog odpadów i zmiana statusu odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne... 4 9 Rozdział 4. Uznanie przedmiotu lub substancji za produkt uboczny... 10 13 Rozdział 5. Utrata statusu odpadów... 14 15 Dział II. Zasady ogólne gospodarki odpadami... 16 33 Rozdział 1. Ochrona życia i zdrowia ludzi oraz środowiska... 16 16 Rozdział 2. Hierarchia sposobów postępowania z odpadami... 17 19 Rozdział 3. Zasada bliskości... 20 20 Rozdział 4. Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi... 21 21 Rozdział 5. Koszty gospodarowania odpadami... 22 22 Rozdział 6. Zbieranie i transport odpadów... 23 24 Rozdział 7. Magazynowanie odpadów... 25 25 Rozdział 8. Usuwanie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania... 26 26 Rozdział 9. Przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności za gospodarowanie odpadami... 27 28 Rozdział 10. Przetwarzanie odpadów w instalacjach i urządzeniach... 29 31 Rozdział 11. Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów 32 32 Rozdział 12. Postępowanie z odpadami... 33 33 Dział III. Plany gospodarki odpadami... 34 40 Dział IV. Uprawnienia wymagane do gospodarowania odpadami oraz prowadzenie rejestru... 41 65 Rozdział 1. Zezwolenie na zbieranie odpadów i zezwolenie na przetwarzanie odpadów... 41 48 Rozdział 2. Rejestr... 49 65 1
Art. 1 Dział V. Ewidencja odpadów i sprawozdawczość... 66 78 Rozdział 1. Ewidencja odpadów... 66 72 Rozdział 2. Sprawozdawczość w zakresie produktów, opakowań oraz gospodarki odpadami... 73 78 Dział VI. Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami... 79 84 Dział VII. Szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów... 85 102 Rozdział 1. PCB oraz odpady zawierające PCB... 85 89 Rozdział 2. Oleje odpadowe... 90 93 Rozdział 3. Odpady medyczne i odpady weterynaryjne... 94 95 Rozdział 4. Komunalne osady ściekowe... 96 96 Rozdział 5. Odpady pochodzące z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów... 97 100 Rozdział 6. Odpady z wypadków... 101 101 Rozdział 7. Odpady metali... 102 102 Dział VIII. Wymagania dotyczące prowadzenia procesów przetwarzania odpadów... 103 167 Rozdział 1. Składowanie odpadów... 103 154 Rozdział 2. Termiczne przekształcanie odpadów... 155 163 Rozdział 3. Kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami 164 167 Dział IX. Zadania z zakresu administracji rządowej realizowane przez samorząd województwa i przepisy szczególne w postępowaniu o wydanie decyzji z zakresu gospodarki odpadami... 168 170 Dział X. Przepisy karne i administracyjne kary pieniężne... 171 202 Rozdział 1. Przepisy karne... 171 193 Rozdział 2. Administracyjne kary pieniężne... 194 202 Dział XI. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe... 203 253 Rozdział 1. Zmiany w przepisach obowiązujących... 203 221 Rozdział 2. Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe... 222 253 Załączniki 1 5 2 Rozdział 1. Zakres ustawy Art. 1. [Przedmiot ustawy] Ustawa określa środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi zapobiegające i zmniejszające negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie ludzi wynikający z wytwarzania odpadów
Rozdział 1. Zakres ustawy Art. 1 i gospodarowania nimi oraz ograniczające ogólne skutki użytkowania zasobów i poprawiające efektywność takiego użytkowania. Spis treści Nb 1. Ochrona środowiska, życia i zdrowia ludzi w Konstytucji RP......................... 1 2. Zasady gospodarki odpadami................ 2 3. Sprawy priorytetowe w ustawie o odpadach z 2012 r................................. 3 4. Społeczeństwo recyklingu.................. 4 1. Ochrona środowiska, życia i zdrowia ludzi w Konstytucji RP. Ochrona środowiska, życia i zdrowia ludzi jest zagwarantowana aktem najwyższej rangi Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (uchwaloną przez Zgromadzenie Narodowe 2.4.1997 r., przyjętą przez Naród w referendum konstytucyjnym 25.5.1997 r., podpisaną przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16.7.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze sprost. i ze zm.; art. 5, 38, 68 ust. 1 i 4, art. 74) i stanowi cel oraz naczelną zasadę ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.). 2. Zasady gospodarki odpadami. Każdy jest zobowiązany do postępowania w sposób zgodny z zasadami gospodarki odpadami uregulowanymi w art. 16 31 OdpadyU 2012 każdy, a więc posiadacz odpadów, czyli ich wytwórca lub osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej będąca w posiadaniu odpadów, a także na skutek przyjętego przez ustawę domniemania władający powierzchnią ziemi, o ile na nieruchomości znajdują się odpady (art. 3 ust. 1 pkt 19 OdpadyU 2012). W szczególności posiadacz odpadów musi postępować tak, aby nie powodować zagrożenia dla wody, powietrza, gleby, roślin lub zwierząt, nie powodować uciążliwości poprzez hałas lub zapach, a także aby nie wywoływać niekorzystnych skutków dla terenów wiejskich lub miejsc o szczególnym znaczeniu, w tym kulturowym i przyrodniczym (art. 16 OdpadyU 2012). Zatem każdy, poza małymi wyjątkami, jeżeli użytkuje jakiekolwiek zasoby, w wyniku czego powstają odpady powodujące negatywny wpływ na nasze zdrowie i życie, a także środowisko, jest zobowiązany do stosowania określonych ustawą środków o charakterze prewencyjnym bądź eliminacyjnym. O tym jest szczegółowo w dalszych działach ustawy Dział II reguluje ogólne zasady gospo- 3 1 2
3 4 Art. 1 darki odpadami, a Dział VII dotyczy szczególnych zasad gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów (PCB, oleje, medyczne i weterynaryjne, komunalne osady ściekowe, z wytwarzania dwutlenku tytanu i ich przetwarzania, z wypadków, metali), natomiast Dział VIII reguluje składowanie odpadów i termiczne ich przekształcanie. Co więcej, zastosowane środki powinny również ograniczyć ogólne skutki używania zasobów i poprawić efektywność takiego użytkowania. Zatem ustawa o odpadach z 2012 r. idzie o krok dalej niż poprzednia ustawa z 27.4.2001 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 ze zm.). Jest to skutek wprowadzenia do polskiego prawa regulacji określonych w dyrektywie odpadowej (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z 19.11.2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy; Dz.Urz. UE L Nr 312, s. 3). 3. Sprawy priorytetowe w ustawie o odpadach z 2012 r. Sprawa priorytetowa ustawy to ograniczenie wykorzystania zasobów oraz praktyczne zastosowanie hierarchii postępowania z odpadami, co jest drugą, ogólną zasadą gospodarki odpadami (art. 17 OdpadyU 2012). W pierwszej kolejności należy zapobiegać powstawaniu odpadów, jeśli jednak nie jest to możliwe ponowne wykorzystanie oraz recykling ma pierwszeństwo przed odzyskiem energii z odpadów, o ile są to najbardziej ekologiczne z dostępnych metod. Efektem takiego podejścia ma być najlepszy dla środowiska wynik całkowity, co w niektórych przypadkach może oznaczać odstąpienie od hierarchii postępowania z odpadami (art. 4 ust. 2 dyrektywy odpadowej), ale tylko wówczas, jeśli jest to uzasadnione wykonalnością techniczną, opłacalnością ekonomiczną i ochroną środowiska (pkt 31 preambuły do dyrektywy odpadowej). 4. Społeczeństwo recyklingu. Zmierzamy w kierunku europejskiego społeczeństwa recyklingu o wysokiej wydajności zasobów, dążącego do eliminacji wytwarzania odpadów i do wykorzystania ich jako zasobu (pkt 28 preambuły do dyrektywy odpadowej). Społeczeństwo recyklingu selektywnie zbiera odpady, oddziela związki niebezpieczne od strumieni odpadów, a także uwzględnia cały cykl życia produktów i materiałów, a nie tylko fazę samego odpadu. Wynikiem ma być podniesienie wartości ekonomicznej odpadu, co pozwoli na stworzenie racjonalnej ekologicznie gospodarki odpadami. 4
Rozdział 1. Zakres ustawy Art. 2 Art. 2. [Wyłączenie zastosowania przepisów ustawy] Przepisów ustawy nie stosuje się do: 1) gazów i pyłów wprowadzanych do atmosfery; 2) gruntu w pierwotnym położeniu (w miejscu), w tym niewydobytej zanieczyszczonej gleby, i budynków trwale związanych z gruntem; 3) niezanieczyszczonej gleby i innych materiałów występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych, pod warunkiem, że materiał ten zostanie wykorzystany do celów budowlanych w stanie naturalnym na terenie, na którym został wydobyty; 4) odpadów promieniotwórczych; 5) wycofanych z użytku materiałów wybuchowych; 6) biomasy w postaci: a) odchodów podlegających przepisom rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz.Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009, b) słomy, c) innych, niebędących niebezpiecznymi, naturalnych substancji pochodzących z produkcji rolniczej lub leśnej wykorzystywanej w rolnictwie, leśnictwie lub do produkcji energii z takiej biomasy za pomocą procesów lub metod, które nie są szkodliwe dla środowiska ani nie stanowią zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi; 7) osadów przemieszczanych w obrębie wód powierzchniowych w celu związanym z gospodarowaniem wodami lub drogami wodnymi, zarządzaniem wodami lub urządzeniami wodnymi lub ochroną przed powodzią bądź ograniczaniem skutków powodzi i susz, rekultywacją, refulacją, pozyskiwaniem lub uzdatnianiem terenu, jeżeli osady te nie są niebezpieczne; 8) ścieków; 5
Art. 2 9) produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, w tym produktów przetworzonych, objętych rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009, z wyjątkiem tych, które są odpadami przewidzianymi do składowania na składowisku odpadów albo do przekształcania termicznego lub do wykorzystania w zakładzie produkującym biogaz lub w kompostowni, zgodnie z tym rozporządzeniem; 10) zwłok zwierząt, które poniosły śmierć w inny sposób niż przez ubój, w tym zwierząt uśmierconych w celu wyeliminowania chorób epizootycznych, i które są unieszkodliwiane zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009; 11) mas ziemnych lub skalnych przemieszczanych w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż, jeżeli koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż lub plan ruchu zakładu górniczego zatwierdzony decyzją, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 163, poz. 981), lub miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego określają warunki i sposób ich zagospodarowania; 12) 3 dwutlenku węgla przeznaczonego do podziemnego składowania w celu przeprowadzenia projektu demonstracyjnego wychwytu i składowania dwutlenku węgla w rozumieniu art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Spis treści Nb I. Zakres wyłączeń z ustawy o odpadach z 2012 r... 1 2 1. Ogólne zasady........................... 1 2. Wyłączenia względem ustawy o odpadach z 2001 r................................. 2 II. Wyłączenia nowe względem poprzedniej regulacji 3 5 1. Grunt i budynki (pkt 2)..................... 3 2. Produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego (pkt 9).................................. 4 3. Dwutlenek węgla przeznaczony do podziemnego składowania (pkt 12)....................... 5 III. Wyłączenia zmienione względem poprzedniej regulacji................................... 6 10 1. Materiały wydobyte w trakcie robót budowlanych (pkt 3)....................... 6 2. Biomasa (pkt 6)........................... 7 3 Art. 2 pkt 12 dodany ustawą z dnia 27.09.2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1238), która wchodzi w życie 24.11.2013 r. 6
Rozdział 1. Zakres ustawy 3. Osady (pkt 7)............................ 8 4. Zwłoki zwierząt (pkt 10)................... 9 5. Masy ziemne lub skalne z wydobywania kopalin (pkt 11)................................. 10 IV. Braki w regulacji art. 2 OdpadyU 2012......... 11 12 1. Odpady wydobywcze...................... 11 2. Czynniki chłodnicze....................... 12 Art. 2 I. Zakres wyłączeń z ustawy o odpadach z 2012 r. 1. Ogólne zasady. Chociaż przez odpady rozumie się każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany, to te powyżej wymienione w art. 2 OdpadyU 2012 wyłączone są z traktowania ich jako odpady głównie ze względu na to, że objęte są regulacją innych przepisów. 2. Wyłączenia względem ustawy o odpadach z 2001 r. Zakres wyłączeń ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. wynika z dyrektywy odpadowej, dlatego nieco odbiega od dotychczasowych wyłączeń ze stosowania ustawy o odpadach z 2001 r., a mianowicie wyłączenia wymienione w art. 2 OdpadyU 2012: a) w pkt 1, 4, 5 i 8 pozostały bez zmian w stosunku do ustawy o odpadach z 2001 r., a dotyczą: gazów i pyłów wprowadzanych do atmosfery, odpadów promieniotwórczych, wycofanych z użytku materiałów wybuchowych oraz ścieków; b) w pkt 2, 9 i 12 to nowe wyłączenia, a dotyczą: gruntu i budynków, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego oraz dwutlenku węgla przeznaczonego do podziemnego składowania; c) w pkt 3, 6, 7, 10 i 11 to zmienione względem wcześniejszych przepisów wyłączenia, a dotyczą: wydobytych materiałów w trakcie robót budowlanych, biomasy, osadów z wód powierzchniowych, zwłok zwierząt oraz mas ziemnych i skalnych przemieszczanych w związku z wydobywaniem kopalin. 1 2 II. Wyłączenia nowe względem poprzedniej regulacji 1. Grunt i budynki (pkt 2). Ze względu na dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne w orzecznictwie krajowym i unijnym dodano w pkt 2, jako wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r., 7 3
4 Art. 2 grunt w pierwotnym położeniu (w miejscu), w tym niewydobytą zanieczyszczoną glebę, i budynki trwale związane z gruntem. Z tego wynika, że nieruszany (niewydobyty) grunt, nawet zanieczyszczony, nie podlega przepisom ustawy o odpadach z 2012 r. Należy zwrócić uwagę na drugie wyłączenie w tym punkcie dotyczące jedynie budynków trwale związanych z gruntem. Nie dotyczy ono wprost budowli i obiektów małej architektury w rozumieniu ustawy z 7.7.1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.). Wydawałoby się, że nie jest to zgodne z pkt 10 preambuły dyrektywy odpadowej: Skuteczne i spójne przepisy dotyczące przetwarzania odpadów powinny mieć zastosowanie, z pewnymi wyłączeniami, do mienia ruchomego, którego jego posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do którego pozbycia się został zobowiązany. Jednakże budowle i obiekty małej architektury w rozumieniu art. 48 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) stanowią części składowe gruntu, dopóki są trwale z nim związane. W związku z tym, mając również na uwadze wykładnię systemową i celowościową dyrektywy odpadowej, wyłączenie z przepisów ustawy o odpadach z 2012 r. dotyczy również takich budowli i obiektów małej architektury. 2. Produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego (pkt 9). Wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. dotyczy jedynie produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1069/2009 z 21.10.2009 r. określającym przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylające rozporządzenie (WE) Nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) [Dz.Urz. UE L Nr 300, s. 1 ze zm.; rozporządzenie zastąpiło przywoływane w dyrektywie odpadowej rozp. (WE) Nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 3.10.2002 r. ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi; Dz.Urz. WE L Nr 273, s. 1 ze zm.], w tym produktów przetworzonych, podlegających przepisom tego aktu. Podlegają już więc odpowiednim kontrolom w zakresie zbierania, transportu, przetwarzania, wykorzystywania oraz unieszkodliwiania, co zapobiega stwarzaniu przez nie zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt. Jeżeli dla takich produktów wydana jest decyzja na podstawie ustawy o odpadach z 2001 r., to należy ją traktować jako prawa naby- 8
Rozdział 1. Zakres ustawy Art. 2 te. W celu skorzystania z wyłączenia takich produktów ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. trzeba więc wystąpić o zmianę owej decyzji (usunięcie takich produktów z decyzji), gdyż nie ma przepisów przejściowych, które czyniłyby to z mocy ustawy. Jeżeli jednak, zgodnie z tym rozporządzeniem, produkty te przewidziane są do składowania na składowisku odpadów albo do przekształcania termicznego lub do wykorzystania w zakładzie produkującym biogaz lub w kompostowni, to wyłączenie ich nie dotyczy (oprócz odchodów wymienionych jako biomasa w art. 2 pkt 6 wyłączeń). Podlegają więc przepisom ustawy o odpadach z 2012 r. jako odpady. 3. Dwutlenek węgla przeznaczony do podziemnego składowania (pkt 12). Jest to nowe wyłączenie dodane w art. 2 pkt 12 ustawy o odpadach z 2012 r. przez ustawę z 27.9.2013 r. o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1238), które obowiązuje od 24.11.2013 r. Wyłącznie dwutlenku węgla ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. ograniczone jest jedynie do CO 2 przeznaczonego do podziemnego składowania i ma zastosowanie do CO 2 z instalacji do spalania paliw w celu wytwarzania energii elektrycznej o elektrycznej mocy znamionowej nie mniejszej niż 300 MW i dotyczy jedynie projektu demonstracyjnego wychwytu i składowania CO 2 (CCS z ang. Carbon Capture and Storage) rozumianego według art. 1 ust. 3 ustawy z 9.6.2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 613). Dotyczy więc przedsięwzięcia polegającego na wychwytywaniu, przesyłaniu i podziemnym składowaniu CO 2, spełniającego kryteria dotyczące projektów demonstracyjnych określone w decyzji Komisji Nr 2010/670/UE z 3.11.2010 r. ustanawiającej kryteria i środki dotyczące finansowania komercyjnych projektów demonstracyjnych mających na celu bezpieczne dla środowiska wychwytywanie i geologiczne składowanie CO 2 oraz projektów demonstracyjnych w zakresie innowacyjnych technologii energetyki odnawialnej realizowanych w ramach systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie, ustanowionego dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.Urz. UE L Nr 290, s. 39 ze zm.). Przy czym przedsięwzięcie takie musi być realizowane w celu sprawdzenia: skuteczności i przydatności stosowania technologii wychwytu i składowania CO 2 w zakresie ograniczenia emisji CO 2, bezpieczeństwa stosowania technologii wychwytu i składowania CO 2 dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska, a także po- 9 5
Art. 2 trzeby i zasadności dopuszczenia do stosowania technologii wychwytu i składowania CO 2 na skalę przemysłową. 6 7 8 III. Wyłączenia zmienione względem poprzedniej regulacji 1. Materiały wydobyte w trakcie robót budowlanych (pkt 3). Wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. dotyczy niezanieczyszczonej gleby i innych materiałów występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych, ale obecnie wyłącznie wtedy, gdy będą wykorzystane do celów budowlanych w tym samym miejscu. Teraz takie ich wykorzystanie nie wymaga już uwzględnienia w żadnej decyzji ani w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, gdyż wyłączenie to zastąpiło wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2001 r. dotyczące mas ziemnych lub skalnych usuwanych albo przemieszczanych w związku z realizacją inwestycji, jeżeli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzja o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie robót budowlanych określają warunki i sposób ich zagospodarowania, a ich zastosowanie nie spowoduje przekroczeń wymaganych standardów jakości gleby i ziemi (...) (art. 2 ust. 2 pkt 1 OdpadyU 2001). Natomiast ważne jest dla inwestora to, że każdą ich ilość przeznaczoną do wykorzystania poza miejscem ich wydobycia w trakcie realizacji inwestycji należy od 23.1.2013 r. (od daty wejścia w życie komentowanej ustawy) traktować jako odpady podlegające ustawie o odpadach z 2012 r. 2. Biomasa (pkt 6). Ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. wyłączona jest biomasa z produkcji rolniczej (m.in. słoma) lub leśnej, ale tylko ta wykorzystywana w rolnictwie, leśnictwie lub do produkcji energii. Warunkiem jest, aby taka biomasa nie była niebezpieczna i wykorzystanie jej było nieszkodliwe dla środowiska. Jest to znaczne rozszerzenie dotychczasowego wyłączenia ze stosowania ustawy o odpadach z 2001 r. ograniczonego jedynie do odchodów wykorzystanych jako nawóz, gdyż dotyczyło: odchodów zwierząt, obornika, gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach o nawozach i nawożeniu (art. 2 ust. 2 pkt 6 OdpadyU 2001). 3. Osady (pkt 7). Wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. dotyczy jedynie osadów, które są przemieszczane w obrę- 10
Rozdział 1. Zakres ustawy Art. 2 bie wód powierzchniowych w celu związanym z gospodarowaniem wodami lub drogami wodnymi, zarządzaniem wodami lub urządzeniami wodnymi lub ochroną przed powodzią bądź ograniczaniem skutków powodzi i susz, rekultywacją, refulacją, pozyskiwaniem lub uzdatnianiem terenu. Wyłączenie to nie dotyczy jednak takich osadów niebezpiecznych oraz wszelkich osadów z oczyszczalni ścieków, czyszczenia zbiorników czy z procesów technologicznych i zastąpiło analogiczne wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2001 r.: mas ziemnych pochodzących z pogłębiania akwenów morskich w związku z utrzymywaniem infrastruktury zapewniającej dostęp do portów oraz infrastruktury portowej, a także z pogłębiania zbiorników wodnych, stawów, cieków naturalnych, kanałów i rowów w związku z utrzymywaniem i regulacją wód, stanowiących niezanieczyszczony urobek (art. 2 ust. 2 pkt 2 OdpadyU 2001). 4. Zwłoki zwierząt (pkt 10). Zwłoki zwierząt nie podlegają ustawie o odpadach z 2012 r. i nie podlegały jej poprzedniczce z 2001 r. w przypadku postępowania z nimi zgodnie z rozporządzeniem Nr 1069/2009. Obecnie doprecyzowano, że chodzi o zwierzęta padłe, które poniosły śmierć w inny sposób niż przez ubój, w tym zwierzęta uśmiercone w celu wyeliminowania chorób epizootycznych. Ograniczono też to wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. jedynie do zwierząt padłych, unieszkodliwianych zgodnie z tym rozporządzeniem. Należy zwrócić uwagę, że wyłączenie nie dotyczy odpadowej tkanki zwierzęcej, a od 23.1.2013 r. również zwłok zwierząt przekazanych do odzysku. 5. Masy ziemne lub skalne z wydobywania kopalin. Wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. dotyczy mas ziemnych lub skalnych przemieszczanych w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż, jeżeli koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż lub plan ruchu zakładu górniczego zatwierdzony decyzją, o których mowa w Prawie geologicznym i górniczym, lub miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego określają warunki i sposób ich zagospodarowania. Przepis ten jest analogiczny jak wyłączenie ze stosowania ustawy o odpadach z 2001 r., z tym że dodano możliwość wyłączenia na podstawie planu ruchu zakładu górniczego zatwierdzonego decyzją. Ważne jest tu prawidłowe rozumienie przemieszczania, które wg definicji ustawy z 10.7.2008 r. o odpadach wydobywczych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1136) rozumiane jest jako gospodarowanie 11 9 10
Art. 3 masami ziemnymi i skalnymi związane z wydobywaniem kopalin ze złóż w obrębie wyrobiska górniczego w rozumieniu Prawa geologicznego i górniczego. Od 1.5.2012 r. wyłączenie nie obejmuje już mas ziemnych lub skalnych usuwanych poza teren wyrobiska i związane jest tylko z wydobywaniem kopalin, a nie ich przerabianiem. 11 12 12 IV. Braki w regulacji art. 2 OdpadyU 2012 1. Odpady wydobywcze. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na to, że brakuje wśród wymienionych w art. 2 OdpadyU 2012 wyłączeń ze stosowania komentowanej ustawy wynikających z art. 1 ust. 2 i 3 OdpadyWydU, a dotyczących odpadów wydobywczych rozumianych (szerzej niż w art. 2 pkt 11 OdpadyU 2012) jako odpady pochodzące z poszukiwania, rozpoznawania, wydobywania, przeróbki i magazynowania kopalin ze złóż. Dla odpadów wydobywczych stosuje się bowiem przepisy Prawa geologicznego i górniczego w sprawach dotyczących podziemnego ich składowania, a jedynie w sprawach dotyczących postępowania z nimi w zakresie nieuregulowanym w ustawie o odpadach wydobywczych stosuje się przepisy ustawy o odpadach z 2012 r., ale z wyjątkiem Działu II Rozdziału 7 (magazynowanie odpadów) i Działu VIII Rozdziału 1 (składowanie odpadów). 2. Czynniki chłodnicze. Ponadto w art. 2 OdpadyU 2012 nie są wymienione substancje wykorzystywane jako czynniki chłodnicze przeznaczone do regeneracji, które były wyłączone ze stosowania ustawy o odpadach z 2001 r. Wyłączenie czynników chłodniczych ze stosowania ustawy o odpadach z 2012 r. dotyczy więc teraz jedynie substancji kontrolowanych przeznaczonych do recyklingu lub regeneracji i wynika z art. 3 ust. 2 ustawy z 20.4.2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 436). Rozdział 2. Objaśnienia określeń ustawowych Art. 3. [Słowniczek] 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) bioodpadach rozumie się przez to ulegające biodegradacji odpady z ogrodów i parków, odpady spożywcze i kuchenne z gospodarstw domowych, gastronomii, zakładów zbiorowe-
Rozdział 2. Objaśnienia określeń ustawowych Art. 3 go żywienia, jednostek handlu detalicznego, a także porównywalne odpady z zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność; 2) gospodarowaniu odpadami rozumie się przez to zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, łącznie z nadzorem nad tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów lub pośrednika w obrocie odpadami; 3) gospodarce odpadami rozumie się przez to wytwarzanie odpadów i gospodarowanie odpadami; 4) komunalnych osadach ściekowych rozumie się przez to pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących do oczyszczania ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do składu ścieków komunalnych; 5) magazynowaniu odpadów rozumie się przez to czasowe przechowywanie odpadów obejmujące: a) wstępne magazynowanie odpadów przez ich wytwórcę, b) tymczasowe magazynowanie odpadów przez prowadzącego zbieranie odpadów, c) magazynowanie odpadów przez prowadzącego przetwarzanie odpadów; 6) odpadach rozumie się przez to każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany; 7) odpadach komunalnych rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych; zmieszane odpady komunalne pozostają zmieszanymi odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości; 8) odpadach medycznych rozumie się przez to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz 13