12:$.6,k.$ $8725$ %(676(//(52:<&+ ķ'=,(- : 32/6.,ĵ

k s i ą ż k i l i t e r a c k i Musimy w rozważaniach o naszych dziejach uszanować ducha narodu zakorzenionego w wolności, który nigdy nie szukał uległości, tylko niepodległości. Nr 12/2014 (219) grudzień 2014 Cena 14,50 zł (8% VAT) ISSN 2083-7747 Indeks 334464 m a g a z y n 12:$.6,k.$ $8725$ %(676(//(52:<&+ ķ'=,(- : 32/6.,ĵ Prof. Andrzej Nowak, 12.11.2014 &HQD ]ï + 5% VAT 9 771234 020140 ISSN 1234-0200 2 014 g r u d z i e ń Z A MÓ WIENIA %LDï\.UXN 6S ] R R XO 6]ZHG]ND.UDNöZ WHOHIRQ b b IDNV b H PDLO PDUNHWLQJ#ELDO\NUXN SO ZZZ H ZSLV SO ZZZ ELDO\NUXN SO 12 Z ELöU JïÚERNLFK UHĠHNVML QDG ORVHP QDV]HJR QDURGX :\ELWQ\ SLVDU] SDWULRWD LbXF]RQ\ Z\MDĂQLD VHQV LbXZDUXQNRZDQLD 256 str., 17 x 24 cm, SRZVWDñ QDURGRZ\FK papier 150 g, ZRMQ\ ]berov]hzlndpl twarda oprawa ZU]HĂQLD ]U\ZX LbF]\QX VROLGDUQRĂFLRZHJR 5R]SUDZLD VLÚ UöZQLHĝ ]burvqèf\p ]DNïDPDQLHP,,, 53 2GZRïXMH VLÚ GR GDZQHM 70 ilustracji LbQDMQRZV]HM KLVWRULL.VLÈĝND NWöUÈ SRZLQLHQ SU]HF]\WDÊ NDĝG\ PLHV]NDQLHF 5]HF]\SRVSROLWHM DbZbV]F]HJöOQRĂFL ļ SROLW\F\ ERZLHP SURI 1RZDN SUHF\]\MQLH WïXPDF]\ LVWRWÚ LbNRU]HQLH ]DJURĝHñ GOD QDV]HJR NUDMX ]H VWURQ\ RWDF]DMÈF\FK QDV LPSHULöZ RUD] ]H VWURQ\Į QDV VDP\FK.VLÈĝND QDSLVDQD MDN ]Z\NOH SRU\ZDMÈFR 1DMVWDUV]H WHNVW\ SRFKRG]È ]brnuhvx SR 7UDJHGLL 6PROHñVNLHM DbQDMQRZV]H MHV]F]H ķflhsïhĵ ]bolvwrsdgd

Wydawnictwo Sonia Draga 3 '/2! &39032!Ě! 63>-'ঔ 1-9;8A@2-9<96'29<T 68A@68!>-!/í$! 3 6! 6-;!$/' 9'8$!W 8@1-2!Ě A ' '1'2;!1-831!29<T 39!&A32@ > 8'! -!$, ;' '>-A/- -2(381!$@/2'/ - >96ÕĚ$A'92'/!89A!>@W 3 -$/! 2! ;836-' 9!&@9;@$A2'+3 9'8@/2'+3 138&'8$@ 1Ě3&@$,T!;8!0$@/2@$, - <;! '2;3>!2@$, 03#-';X Ě390! 3&63>-'&৷ 2! -õ &A-'9-í; ;>!8A@ 8'@!W '2'$/!T A@1T @$@ -!V 63&8Õ৹ > 639A<0->!2-< 2!1-õ;23ঔ$-W õ৹$a@a2! A A!9!&!1-T 03#-';! 3 >-' < ;>!8A!$, - 6Ě31-'22@ 831!29 +&A-'ঔ 631-õ&A@ 32&@क़90-1 -;@! 6!8@90í! Ì('2$'W 83$,õ,<138< 83&'1 A ) 1Õ> 8!$-!8?T ;83$,õ 68A'1@ঔ 'क़ 2! ;'1!; 963Ě'$A'क़9;>! 2-$A@1 A!2&@&!W!>!Ě &3#8'/ 83A8@>0-W 3>-'ঔ 968A'&!2! &3 08!/Õ>R www.soniadraga.pl, tel. 32 782 64 77, www.facebook.com/wydawnictwosoniadraga

A Z R L E I M H C A H C IE C J WO O Ǩ ǡ Ă Ï ǡ Ǥ Ï Ǥ c Ǩ Ǥ ԙ Ï CZARNE.COM.PL 6HULD $PHU\NDÎVND Ǥ Ǥ

Spis treści Numer 12 (219) Redaktor naczelny: Piotr Dobrołęcki Z-ca red. naczelnego: Ewa Tenderenda-Ożóg Sekretarz redakcji: Krzysztof Masłoń Zespół: Łukasz Gołębiewski, Joanna Hetman, Paweł Waszczyk Stale współpracują: Janusz Drzewucki, Joanna Habiera, Jarosław Górski, Piotr Kitrasiewicz, Bogdan Klukowski, Tadeusz Lewandowski, Marek Ławrynowicz, Lech Mergler, Wanda Morawiecka, Tomasz Nowak, Urszula Pawlik, Bożena Rytel, Grzegorz Sowula, Michał Zając, Tomasz Zapert Reklama: Ewa Tenderenda-Ożóg Sekretariat: Ewa Zając Kolportaż: Elżbieta Habiera Prenumerata: Ewa Zając Adres redakcji: 00-048 Warszawa, Mazowiecka 6/8 pok. 416, tel.: 828 36 31, tel./fax (22) 827 93 50 Internet: www.rynek-ksiazki.pl, e-mail: marketing@rynek-ksiazki.pl facebook.com/magazynliteracki http://issuu.com/magazynliteracki Łamanie: TYPO 2 Wydawca: Biblioteka Analiz Sp. z o.o. 00-048 Warszawa, ul. Mazowiecka 6/8 pok. 416 Prezes zarządu: Łukasz Gołębiewski Prenumerata: 1) Redakcja: tel. (22) 827 93 50, fax (22) 828 36 31 www.rynek-ksiazki.pl/sklep/czasopisma 2) Garmond Press Kraków: www.garmond.com.pl 3) Kolporter S.A.: www.kolporter.com.pl 4) Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 7175959 czynne w godzinach 7.00 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora. W numerze Wychowany na westernach W grudniowym numerze przypominamy sylwetkę Stanisława Dygata, nieco już zapomnianego prozaika urodzonego przed stu laty 5 grudnia 1914 roku. Gdyby żył zapewne królowałby w kolorowych pismach pisze Tomasz Zbigniew Zapert. Bo jego perypetie, dykteryjki, riposty, bon-moty, jak również plotki o nim, jego kamaryli, małżeństwie z Kaliną Jędrusik, romansach obojga, stanowiły niemałą sensację towarzyską stolicy. Chimeryczny malkontent, podejrzliwy raptus, wieczny hipochondryk, dobrotliwy kpiarz popadający często ze skrajności w skrajność, plotkarz, mitoman, konfabulator, hedonista, sybaryta takim go zapamiętano 14-17 Z liter tworzymy wszystko Książka to jest coś, co najbardziej poddaje się woli odbiorcy. Czytelnik sam sobie reguluje tempo lektury, może się prześlizgnąć po tym, co nudzi go, a zatrzymywać na tym, co go intryguje. Z liter tworzy sam sobie wszystko: postacie, krajobrazy, zdarzenia Znam osoby, które nie znoszą słuchać nagrań, bo lektor inaczej czyta, niż one same sobie czytają, inne tempo, inna interpretacja Czytanie książek to twórczy proces dla rozwoju umysłu i dostarcza wielu przyjemności z prof. Joanną Papuzińską rozmawia Małgorzata J. Berwid 20-21 Książki miesiąca Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk i Powrót króla Williama Dalrymple a 26 Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manczy Miguela de Cervantesa i Muzeum Narodowe w Poznaniu 27 Proponujemy także Wesołych i rozczytanych Świąt Bożego Narodzenia oraz pomyślności i wielu sukcesów w nadchodzącym 2015 roku życzy redakcja Magazynu Literackiego KSIĄŻKI Wydarzenia 6-8 Bestsellery z komentarzem Krzysztofa Masłonia 10-12 Serie wydawnicze Oblicza zła 19 Między wierszami 22 Na-molny książkowiec 23 Co czytają inni 25 Felieton Marka Ławrynowicza 30 Recenzje 28-44 2 b i b l i o t e k a a n a l i z p r z e d s t a w i a k s i ą ż k i g r u d z i e ń 2 0 1 4

Nasze patronaty i nowości Nowości wydawnicze Patronaty Polecamy inne nasze czasopisma: Biblioteka Analiz dwutygodnik, roczna prenumerata 900 zł. Notes Wydawniczy miesięcznik, roczna prenumerata 170 zł. Wyspa kwartalnik, roczna prenumerata 40 zł. Przyszłość książki Redakcja: Geoffrey Nunberg Posłowie: Umberto Eco Wprowadzenie do polskiego wydania: Łukasz Gołębiewski Zebrane w tym zbiorze esejów głosy naukowców, bibliotekarzy, lingwistów, hi storyków i literaturoznawców są wyrazem troski o przyszłość książki. Nie wieszczą jej rychłego odejścia. Przeciwnie, dają nadzieję na to, że pomimo zmian technologicznych i cywilizacyj nych książka przetrwa. Książka przetrwa jako ważny element kulturowej i twórczej wymiany, jako niepowtarzalna forma kontaktu mię dzy twórcą a odbiorcą, czytelnikiem. Książka umacnia dialog społeczny, dowodzi Patrick Bazin. A Umberto Eco zauważa, że: Książki pozostaną nieodzowne nie tylko w przypadku literatury, lecz w każdym przypadku, który wymaga uważnej lektury oraz przemyśleń i refleksji na jej temat, a nie tylko dotarcia do in formacji. Przemysław Narbutowicz Sprzedać książkę po okładce jak sprzedać książkę? Można zacząć od sprzedaży czytelnikowi jej okładki. O tym właśnie traktuje publikacja Przemysława Narbutowicza. Sprzedać książkę po okładce stanowi jedyne dostępne na polskim rynku studium narzędzi wykorzystywanych w bezpośredniej prezentacji książki skierowanej do czytelnika i sposobów wywierania wpływu na klientów księgarń. Cena 39 zł. Gdzie jest czytelnik? nowy esej Łukasza Gołębiewskiego, w którym autor wnika w internetową rzeczywistość, bada fenomen portali społecznościowych oraz ich wpływ na czytelnictwo. Rozważa możliwe scenariusze rozwoju czytelnictwa w przyszłości, określa rolę księgarni i bibliotek. Cena 29 zł. Rynek książki w Polsce 2014 kompendium wiedzy o rynku wydawniczo-księgarskim. Analiza zmian, prognozy rozwoju poszczególnych segmentów rynku, szczegółowo omówione największe wydawnictwa, hurtownie i sieci księgarskie, charakterystyki firm, informacje o obrotach, sprzedaży książek, zatrudnieniu itp. Edycja pięciotomowa Wydawnictwa, Dystrybucja, Poligrafia i Papier, Targi, Instytucje, media oraz Who is who. Cena tomu I 80 zł, tomu II 70 zł, tomu III 50 zł, tomu IV 40 zł, tomu V 50 zł. Miejsca objęte patronatem 1. Klub Księgarza 2. Salony Biblioteki Narodowej: Salon Pisarzy i Salon Wydawców Książki objęte patronatem (w ciągu 4 ostatnich miesięcy) 1. Biblioteka Akustyczna Joanna Olech Pompon w rodzinie Fisiów IX 2014 Joanna Olech Pompon na wakacjach XI 2014 2. Egmont Wileka księga przygód 2. Basia VIII 2014 Basia i narty VIII 2014 3. Nasza Księgarnia Wiesława Bancarzewska Zapiski z Annopola VI 2014 4. Poligraf Eliza Drogosz Władca Piasków XII 2014 5. WA M Reyes Monforte Okrutna miłość IX 2014 6. Zysk i S-ka Marek Ławrynowicz Patriotów 41 IX 2014 Wydarzenia Program społeczny Czytam sobie Konkursy Nagroda im. Jerzego Skowronka dla autorów i wydawców książek historycznych. Nagroda im. Karla Dedeciusa dla polskich tłumaczy literatury niemieckojęzycznej oraz niemieckich tłumaczy literatury polskiej. Nagroda Donga celem konkursu jest promocja najbardziej wartościowych książek dla dzieci. Nagroda Literacka m.st. Warszawy Nagroda im. Jana Długosza promująca dzieła z dziedziny szeroko rozumianej humanistyki, napisane przez polskiego autora Konkurs na projekt ilustrowanej książki dla dzieci JASNOWIDZE Targi XIX Targi Edukacyjne w Kielcach, 26-28 III XX Targi Wydawców Katolickich, 3-6 IV V Warszawskie Targi Książki, 22-25 V 5. Targi Książki dla Dzieci i Młodzieży DOBRE STRONY, 29 V-1 VI Festiwal Książki dla Dzieci i Młodzieży Czytajmy 19-21 IX, Warszawa 18. Targi książki w Krakowie, 23-26 X Targi Książki w Katowicach, 21-23 XI XXIII Targi Książki Historycznej, 23-30 XI, Warszawa 23. Wrocławskie Targi Dobrych Książek, 4-7 XII 4 b i b l i o t e k a a n a l i z p r z e d s t a w i a k s i ą ż k i g r u d z i e ń 2 0 1 4

NIGDY NIE ZADZIERAJ Z SIOSTRAMI! Szczególnie, NOWOŚĆ! w w w. p r o s z y n s k i. p l PATRONAT MEDIALNY bestsellerowej serii Olgi Rudnickiej! W KSIĘGARNIACH OD 20/01/215

Wydarzenia 23. Wrocławskie Targi Dobrych Książek Od 4 do 7 grudnia na dworcu Wrocław Główny odbywały się 23. Wrocławskie Targi Dobrych Książek. Przez cztery dni targi odwiedziło ponad 35 tys. osób. Swoje publikacje prezentowało ponad 150 wydawnictw. Tegoroczne targi różnią się od poprzednich przede wszystkim liczbą wystawców, bo jest ich w tym roku o 30 proc. więcej niż w zeszłym roku. Mamy też większą powierzchnię, wynajęliśmy jej więcej od wrocławskiego dworca w porównaniu z rokiem ubiegłym. Do tego więcej jest wydarzeń i autorów, których jest ponad stu. Jest więcej spotkań autorskich, podpisywań książek na stoiskach, a także konferencji powiedziała Bibliotece Analiz Anna Morawiecka, główny organizator wrocławskiej imprezy. Z czytelnikami spotkali się m.in: Olga Tokarczuk, Andrzej Stasiuk, Ignacy Karpowicz, Marek Krajewski, Filip Springer, Janusz Majewski, Zygmunt Miłoszewski, Marcin Wroński, prof. Jan Miodek, prof. Norbert Honsza, ks. prof. Michał Heller, a także Pavol Rankov, laureat tegorocznej Nagrody Literackiej Europy Środkowej Angelus oraz ukraiński pisarz Jurij Andruchowycz. fot. Andrzej Stolnica 23. Targi Książki Historycznej Historia ważna jest! Tegoroczna odsłona targów stała pod znakiem kilku rekordów. Uczestniczyło w niej 220 wystawców z Polski i zagranicy, a podczas imprezy Arkady Kubickiego w Warszawie odwiedziło 25 tys. czytelników, do czego przyczyniła się nie tylko szeroka i bardzo interesująca oferta wydawców, ale też udział wielu grup rekonstrukcyjnych, których obecność i pokazy przyciągnęły szeroką publiczność. W uroczystości otwarcia wzięła udział prof. Małgorzata Omilanowska, minister kultury i dziedzictwa narodowego, która powiedziała: dla mnie to po pierwsze radość, bo po raz 23. spotykają się wydawcy i czytelnicy książki historycznej, a po drugie, że dzieje się to na Zamku Królewskim, który podlega ministrowi kultury, więc czuję się tutaj współgospodarzem. Zainteresowanie historią, a zwłaszcza historią Polski, nigdy nie było tak duże jak obecnie. I historia pokazała jak ważna jest!. Oprócz tradycyjnych punktów programu towarzyszącego jak spotkania autorskie, promocje nowości wydawniczych czy naukowe debaty i dyskusje znalazły się w nim także wydarzenia specjalne jak kolejna odsłona Salonu Bibliotek czy Salonu Książki Białoruskiej, w ramach którego swój edytorski dorobek zaprezentowało kilkanaście oficyn z tego kraju, specjalizujących sie w publikacjach o tematyce historycznej. Jeszcze przed rozpoczęciem Targów Książki Historycznej wydawcy z Białorusi wzięli także udział w dwudniowych specjalistycznych warsztatach z zakresu wiedzy wydawniczej (poligrafii, dystrybucji i promocji autorów z wykorzystaniem mediów społecznościowych). Targi Książki Historycznej organizowane były przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej i wydawnictwo Bellona SA. (p w) fot. Archiwum Podczas 23. WTDK odbył się finał kolejnej edycji Konkursu Pióro Fredry. Nagrodę Główną i tytuł Książka Roku 2014 zdobyło Wydawnictwo Literackie za książkę Był jazz Krzysztofa Karpińskiego. Spośród 156 zgłoszonych tytułów wyróżniono również Magdaleny Grzebałkowskiej Beksińscy. Portret podwójny (Znak), nowy przekład Przemyślnego szlachcica. Don Kichot z Manczy Miguela de Cervantesa (Rebis), Witolda Rybczyńskiego Jak działa architektura (Karakter) oraz Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk. (e t) Targi Książki w Katowicach Ponad 5 tys. osób odwiedziło Targi Książki w Katowicach, które odbywały się w dniach 21-23 listopada. Na trzy dni Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek przemieniła się w miejsce dyskusji o książkach, zabawy z książką, rozmów poważniejszych i tych nieco mniej poważnych o literaturze i jej znaczeniu w rozwoju, kształceniu, doświadczaniu świata. Łącznie odbyło się 108 wydarzeń towarzyszących, w tym: spotkania z autorami, warsztaty dla dzieci i rodziców, prelekcje dla nauczycieli, gry i zabawy dla najmłodszych, panele dyskusyjne Śląskiego Klubu Fantastyki, konkurs pięknego pisania piórem. Dzięki inicjatywie Śląskich Blogerów Książkowych, oprócz organizowanego przez nich panelu dyskusyjnego odbyła się także Wymiana Książek, ciesząca się bardzo dużym zainteresowaniem wśród zwiedzających. (r) Zakupy dla szkół Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiedziało przeznaczenie 15 mln zł fot. Archiwum na zakup książek do bibliotek szkolnych w 2015 roku w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa. Wcześniej, w 2014 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało bibliotekom publicznym 20 mln zł na zakupy nowości wydawniczych oraz 3 mln zł na zakupy książek w ramach współpracy z bibliotekami szkolnymi. (p w) Rebranding eksięgarni eksięgarnia jedna z największych, niezależnych księgarni naukowych w Polsce, należąca do Głównej Księgarni Naukowej w Krakowie, przechodzi rebranding z wykorzystaniem nowoczesnej koncepcji Mobile First. Tym samym księgarnia internetowa jeszcze bardziej dostosuje się do aktualnych potrzeb e-klientów, ze szczególnym naciskiem na użytkowników urządzeń mobilnych. Przejście na rozwiązanie oparte o lepszy, wydajny silnik Magento pozwoli księgarni zwiększyć asortyment ze 115 tys. do 600 tys. egz. książek. Największy nacisk jest położony nie tylko na odświeżenie szaty graficznej, ale przede wszystkim na nową kategoryzację produktów. Dzięki temu wyszukiwanie spośród wielu tysięcy tytułów będzie wydajne, proste i wygodne. (e t) 6 b i b l i o t e k a a n a l i z p r z e d s t a w i a k s i ą ż k i g r u d z i e ń 2 0 1 4

Wydarzenia Nagroda im. Wisławy Szymborskiej 2015 Do 15 stycznia 2015 roku można zgłaszać tomy poetyckie do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. W 2013 zgłoszono do Nagrody 176 książek, w 2014 171. W przyszłym roku nagroda zostanie przyznana po raz trzeci. W poprzednich latach otrzymali ją Krystyna Dąbrowska za tom Białe krzesła i Łukasz Jarosz za tom Pełna krew (2013) oraz Julia Hartwig za tom Zapisane (2014). Organizatorem konkursu jest Fundacja Wisławy Szymborskiej. Inicjatywa ta ma charakter międzynarodowy nagroda przyznawana jest co roku za książką poetycką wydaną w języku polskim w roku poprzedzającym. Zgłaszane mogą być do niej tomy poetyckie wydane oryginalnie po polsku lub w przekładzie na język polski. Nagrodę stanowi statuetka oraz 200 tys. zł. Prawo zgłaszania swoich kandydatów mają wydawnictwa, osoby reprezentujące instytucje kultury, media o literackim charakterze, członkowie kapituły, a także sami autorzy. Wydarzenia związane z nagrodą dzielą się na dwa etapy: wiosną kapituła ogłasza nominacje, jesienią wybiera laureata. (p w) Wolny wybór Na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej każdy może zaproponować lekturę dla uczniów szkół podstawowych. Uczeń szkoły podstawowej po raz pierwszy styka się w niej z lekturami. To od tego, czy są ciekawe, wciągające, inspirujące, zależy, czy uczeń będąc nastolatkiem, a później dorosłym, sięgnie po książki twierdzi minister edukacji narodowej Joanna Kluzik-Rostkowska. To, co obecnie czytają uczniowie podstawówek, nie sprawdza się. Wybierane przez część nauczycieli książki nie rozbudzają ciekawości ucznia, opisują nieznaną dziecku rzeczywistość sprzed kilkudziesięciu lat. Efekt? Nasze nastolatki nie czytają. Dorośli podobnie. Zmieńmy to. Wybierzmy lektury najmłodszych uczniów! Takie, które pokochają. Takie, dzięki którym pokochają czytać czytamy z kolei na stronie resortu edukacji. Formularz zgłoszeniowy można znaleźć na www.men.gov.pl. (p w) Fuzja sfinalizowana W ostatnich dniach listopada doszło do finalizacji wydawniczych spółek LexisNexis Polska Sp. z o.o. i Wolters Kluwer SA poprzez przeniesienie całego majątku LexisNexis Polska na spółkę Wolters Kluwer. (p w) Nagroda Goncourtów dla Lydie Salvayre Opowieści z czasów Franco Tegoroczną nagrodę Goncourt, najbardziej prestiżową we francuskim świecie literackim, zdobyła powieść Lydie Salvayre Pas pleurer (Nie płakać). Jest to opowieść o tragedii hiszpańskiej wojny domowej czasów Franco. Monsterrat Monclus Arjana, nazywana w skrócie Monste, która podczas wojny 1936 roku miała piętnaście lat, opowiada swojej córce o przeżyciach tamtego czasu. Tłumaczy w jaki sposób zrodziły się w głowach młodych Hiszpanów rewolucyjne, wolnościowe idee. Za sprawą tragicznych losów Josepa, brata Montsy, córka jej dowiaduje się o zaciekłych bratobójczych walkach między anarchistami i komunistami. Te wydarzenia zostały skrzętnie okryte milczeniem zarówno przez komunistów hiszpańskich, jak i intelektualistów francuskich, którzy w tamtym czasie gremialnie popierali hiszpańską Partię Komunistyczną. Pas pleurer jest powieścią autobiograficzną. Autorka odbierając nagrodę wyznała, że w tym wyjątkowym momencie myśli jej powracają do obrazu matki. Lydie Salvayre, prawdziwe nazwisko Lydie Arjana, jest córką Andaluzyjczyka i Katalonki. Urodziła się w 1948 roku. Pod koniec wojny domowej w Hiszpanii jej rodzice znaleźli schronienie we Francji. Lydie początkowo studiowała na wydziale literatury i po otrzymaniu licencjatu, rozpoczęła studia medyczne, które skończyła ze specjalizacją z psychiatrii. W roku 1970 sięgnęła po pióro. Dotychczas napisała kilka sztuk teatralnych i dwadzieścia powieści, które zostały przetłumaczone na dwadzieścia języków. Polscy czytelnicy znają ją głównie z tytułu Zwyczajne życie. Do jej innych, najbardziej znanych książek należą: Passage a l ennemie (Przejście do wroga), La methode Mila (Metoda Mily), Hymne (Hymn), Sept femmes (Siedem kobiet). W powieści Sept femmes przedstawia portrety Emily Bronte, Mariny Cwietajewej, Colette, Sylvie Plath, Ingeborg Bachmann i Djuny Barnes. La methode Mila to refleksja nad kartezjańskim systemem myślenia, a dokładnie Rozprawą o metodzie. Hymne jest poświęcony wspomnieniu Jimi Hendrixa, a dokładnie koncertowi, jaki dał muzyk 18 sierpnia 1969 roku w Woodstock. Hendrix zagrał wówczas amerykański hymn narodowy z nieprawdopodobną siłą wyrazu, była to interpretacja absolutnie zaskakująca. Hendrix był uosobieniem Ameryki, czarnoskóry, z domieszką krwi białej i indiańskiej, Czirokezów. Zbuntowany przeciwko wojnie w Wietnamie, ze swojej interpretacji hymnu narodowego uczynił historyczne wydarzenie. Passage a l ennemie to z kolei kryminalna opowieść o perturbacjach Arjana, inspektora policji dochodzeniowej. Jego zadaniem jest przeniknięcie w szeregi grupy przestępczej i sporządzenie raportu z metod jej działania. Członkowie jury Goncourt wręczając nagrodę laureatce zaznaczyli, że Lydie Salvayre otrzymała nagrodę nie tylko za powieść Pas pleurer, ale za wszystkie swoje dzieła napisane wyjątkowo oryginalnym stylem, bardzo osobistym. Wpływowy wydawca W listopadzie tygodnik Wprost ogłosił listę 50 najbardziej wpływowych Polaków. Pierwsza trójka to: Ewa Kopacz, Bronisław Komorowski i Łukasz N., były kelner z restauracji Sowa i Przyjaciele. Na 28. miejscu listy znalazł się znany poznański wydawca Tadeusz Zysk. Jego wydawnictwo Zysk i S-ka drukuje najważniejszych autorów i świetnie sprzedaje ich książki czytamy w uzasadnieniu. Wydawcę traktuje się jako poważnego uczestnika debaty publicznej. Trzyma pozycję, jest autorytetem i stroną do dyskusji. Z powodu swojego umiaru i rozsądku, a jednocześnie dużych wpływów regularnie zapraszany do komitetów honorowych, konferencji, grona autorytetów. (e t) Anna Napiórkowska Francja w Warszawie G ościem Honorowym 6. Warszawskich Targów Książki, które odbędą się w dniach 14-17 maja 2015 roku na Stadionie Narodowym w Warszawie, będzie Francja poinformowali organizatorzy, spółka Targi Książki i Murator Expo. Swoją obecność na Warszawskich Targach Książki zapowiedzieli przedstawiciele organizacji branżowych oraz wydawcy, tacy jak: Gallimard, Le Seuil, Actes Sud, Grasset, Albin Michel, Hachette, Marabout czy Presses Universitaires de Vincennes PUV. Strona francuska planuje zaproszenie na Warszawskie Targi Książki wybitnych autorów, dziennikarzy i znawców literatury, wśród których są: Tahar Ben Jelloun, Pierre Assouline, Michel Houellebecq, Frédéric Beigbeder, b i b l i o t e k a a n a l i z p r z e d s t a w i a k s i ą ż k i g r u d z i e ń 2 0 1 4 7

Wydarzenia Patrick Deville, Alain Finkielkraut, Bernard Pivot. Być może targi zaszczyci również swoją obecnością tegoroczny laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury Patrick Modiano oraz niezwykle popularny w Polsce Éric- Emmanuel Schmitt, który 17 listopada odebrał w Ambasadzie Francji w Warszawie nagrodę Ambasadora Czytelnictwa nadaną mu przez Dyskusyjne Kluby Książki w Polsce. Obok bogatej oferty francuskich wydawców planowane są liczne debaty na temat rynku i współpracy obu krajów m.in.: panel translacyjny wydawców komiksów, dyskusja o francuskiej literaturze dla dzieci i młodzieży, spotkanie dydaktyczne dla nauczycieli języka francuskiego, dyskusja na temat projektu ustawy o jednolitej cenie książek w Polsce oraz prezentacje literatury i szeroko rozumianej kultury francuskiej. (p w) Księgarnia wydawnicza W listopadzie wydawnictwo Dwie Siostry otworzyło na warszawskim Powiślu (Al. 3 Maja 2) firmową księgarnię. W jej ofercie znalazły się wszystkie tytuły oficyny dostępne w sprzedaży, a także starannie wyselekcjonowane, wartościowe książki dla dzieci innych wydawców. Nie zabraknie tu również wybranych tytułów najlepszych dorosłych wydawnictw. W księgarni będą się odbywać premiery dwusiostrowych książek, spotkania z autorami i ilustratorami oraz książkowe zajęcia dla dzieci. (p w) Rozmowa z Aleksandrą Szarłat, autorką książki Celebryci z tamtych lat Kiedy kultura była na piedestale Czemu peerelowskie gwiazdy i starletki były znacznie dyskretniejsze od obecnych? Inne to były czasy, inne oczekiwania. Cokolwiek by nie mówić o PRL -u że to czarna noc komunizmu albo przeciwnie: najweselszy barak w obozie komunistyczna władza kulturę stawiała na piedestale. Kultura była szeroko komentowana w mediach, a jej twórcy cieszyli się względami władz. Jednak wobec faktu, że prasa, radio i telewizja były w rękach państwa, niewiele można w nich było powiedzieć, zwłaszcza na tematy drażliwe, bolące. Gdyby nawet ktoś się odważył, czuwała nad tym cenzura, gotowa w każdej chwili zdjąć tekst, który był nie po linii. W wywiadach artyści mówili zatem głównie o sztuce. Jeśli do społeczeństwa przenikały wiadomości o ślubach, rozwodach czy ekscesach gwiazd, to jedynie w formie plotek. Pytań dotyczących spraw osobistych dziennikarze na ogół artystom nie zadawali, bo też nie było takiego zapotrzebowania. Nikt nie zabiegał o czytelnika czy widza, gdyż rachunek ekonomiczny dla wydawcy nie miał znaczenia. Czasopisma i tak momentalnie znikały z kiosków. Artyści mogli się w pełni cieszyć prywatnością. Aby zostać w PRL-u bożyszczem tłumów, trzeba było mieć jakiś dorobek dziś wręcz przeciwnie. Pamiętam przełomowy moment dla polskiej prasy, początek lat 90. wejście na polski rynek zachodnich koncernów prasowych. To był początek końca, proces, który bardzo ogłupianiu narodu dopomógł. W prasie artykuły, nawet najciekawsze, zastępowano zdjęciami i graficznymi ozdobnikami. Z gazet znikały dłuższe teksty, reportaże, recenzje na rzecz obrazków i atrakcyjnych treści. Działy kultury gremialnie ustąpiły miejsca rozrywce. Pojawił się pierwszy tabloid Super Express oraz barwne tygodniki dla kobiet i nastolatek. Dziennikarze buntowali się, przewidywali, do czego to doprowadzi, ale decydował wydawca już prywatny, dla którego najważniejszy był zysk. A co przynosi zysk? Obniżenie progu czytelniczych wymagań i oczywiście skandal. I tak doczekaliśmy się celebrytek, które zasłynęły z uprawiania seksu na planie reality show czy z podawania wody mineralnej w skąpym stroju w trakcie telewizyjnego show. Jak traktowały idoli komunistyczne władze? Różnie. Zależało to od stosunku idola do systemu. Ci, którzy układali się z systemem, byli przez władzę nagradzani dostawali zlecenia na wykonanie monumentalnych rzeźb czy malowanie obrazów, publikowano ich książki, dostawali zielone światło na kręcenie filmów. Odnosili też korzyści materialne w postaci przydziału na mieszkanie czy talonu na zakup samochodu. Literaci, którzy nie godzili się z reżimem, trafiali na listę cenzury. Filmy niepokornych reżyserów zyskiwały zaszczytne miano półkowników. Służby bezpieczeństwa podsłuchiwały twórców, podstawiały agentów, szantażowały. Niejednemu artyście złamano życie. Wiedząc o tym, wielu prowadziło z władzą swoistą grę. Za cenę udziału w różnorakich akademiach ku czci robili swoje. A stresy odreagowywali bawiąc się we własnym gronie. fot. Lidia Popiel Ro z m a w i a ł To m a s z Z. Za pe rt Nagrody Zwycięzcą tegorocznej, szóstej edycji Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego został Karol Modzelewski, autor książki Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca (Iskry). Zwycięzca otrzymał nagrodę finansową w wysokości 50 tys. zł, której fundatorem jest Narodowe Centrum Kultury oraz statuetkę Temperówkę Kazimierza Moczarskiego. Ogłoszono laureatów premierowej edycji Nagrody za wybitne osiągnięcia w twórczości dla dzieci i młodzieży, przyznawanej przez Parę Prezydencką. W gronie pierwszych laureatów znaleźli się: w kategorii film Andrzej Maleszka, w kategorii literatura Joanna Papuzińska, w kategorii muzyka Andrzej Hundziak, w kategorii sztuki plastyczne Józef Wilkoń, w kategorii teatr Maciej Wojtyszko. Bogusława Sochańska została laureatką Duńskiej Nagrody dla Tłumacza Literackiego 2014. Nagroda została przyznana polskiej tłumaczce w dowód uznania za jej obszerną, wieloletnią i wytrwałą pracę nad przekładem i promocją literatury duńskiej najwyższej rangi. Duńska Nagroda dla Tłumacza Literackiego została ustanowiona przez Komitet ds. Literatury Duńskiej Rady Sztuki w 2004 roku. Przyznawana jest tłumaczowi lub wydawcy z wybranego obszaru językowego i wynosi 75 tys. koron. 6 grudnia, podczas tegorocznej edycji nowojorskiego festiwalu New Literature from Europe, odbyła się ceremonia wręczenia nagrody Found in Translation, której tegorocznym laureatem został Philip Boehm. Tłumacza uhonorowano za przekład książki Król kier znów na wylocie Hanny Krall (Peirene Press, 2013). Marcin Beme, założyciel serwisu Audioteka.pl otrzymał nagrodę podczas 12. edycji konkursu Przedsiębiorca Roku w kategorii Nowe Technologie Innowacyjność. Nagroda została przyznana za nowatorskie połączenie technologii i kultury. 8 b i b l i o t e k a a n a l i z p r z e d s t a w i a k s i ą ż k i g r u d z i e ń 2 0 1 4