MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO www.mrr.gov.pl tel. 022 461 31 45 media@mrr.gov.pl faks 022 461 33 10 Fundusze unijne wspierają rozwój turystyki Informacja prasowa 12 lipca 2007 Prawie 900 mln zł z funduszy europejskich zasiliło rozwój turystyki w Polsce. W całym kraju realizowanych jest ok. 2,8 tys. projektów inwestycyjnych ściśle związanych z rozwojem turystyki. W latach 2007-2015 na wsparcie turystyki polski rząd i samorządy przeznaczą ok. 5,2 mld zł (1,3 mld euro). Nowy blask Dzięki unijnym środkom nowe oblicze zyskało wiele polskich miast, miasteczek i wsi. Dzięki odremontowanym kamieniczkom starówki oŝyły, a przebudowane parki za sprawą nowych alejek, ławeczek, oświetlenia stały się miejscami przyjemniejszymi dla spacerujących. Wiele zabytkowych budowli odzyskało dawny blask, często zyskując nowe uŝytkowe funkcje, zwłaszcza kulturalne. Ich renowacja umoŝliwiła bowiem zaadoptowanie wielu budynków i pomieszczeń na galerie sztuki, muzea, sale koncertowe i teatralne. Obiekty turystyczne moŝna często oglądać w nowym świetle dzięki iluminacji zabytków. Aktywny wypoczynek Tych, którzy od muzealnych sal wolą aktywny wypoczynek na pewno ucieszy wiadomość, Ŝe w miejscach atrakcyjnych pod względem krajobrazowym i przyrodniczym w okolicach jezior, nad morzem i w górach powstają ścieŝki i trasy rowerowe. Rozbudowywane są stajnie i ujeŝdŝalnie, w gospodarstwach przybywa koni do jazdy sportowo-rekreacyjnej i niezbędnego sprzętu. Powstają centra sportowo-rekreacyjne, kompleksy basenowe, modernizowane są porty jachtowe, oznaczane są szlaki turystyczne i ścieŝki dydaktyczne prowadzące np. śladami sławnych Europejczyków. Cisza, spokój i regionalna kuchnia Dla tych, którzy cenią ciszę, czyste powietrze i swojską kuchnię czekają gospodarstwa agroturystyczne. Wiele z nich zostało dostosowanych do potrzeb gości właśnie dzięki unijnemu wsparciu. Europejskie fundusze stwarzają teŝ szanse na rozwój regionalnej kuchni. Przedsiębiorcy korzystają ze środków na nowe inwestycje np. na rozbudowę zaplecza gastronomicznego, zakup nowych urządzeń do restauracji serwujących specjały regionalnej kuchni. Fundusze wspierają takŝe powstawanie wędzarni ryb, dzięki temu turyści mogą skosztować regionalnych przysmaków. W całym kraju realizowanych jest ok. 2,8 tys. projektów inwestycyjnych ściśle związanych z rozwojem turystyki i agroturystyki. Przedsięwzięcia te uzyskały dofinansowanie z unijnych funduszy w wysokości blisko 900 mln zł. Dodatkowo osoby zatrudnione w branŝy turystycznej mogą korzystać ze szkoleń współfinansowanych z unijnych funduszy m.in. ze szkoleń z zakresu zarządzania produktem turystycznym, proekologicznych metod zarządzania firmą turystyczną, elektronicznych systemów zarządzania hotelem, obiektem turystycznym i obiektem gastronomicznym, pozyskiwania funduszy UE na finansowanie turystyki i wdroŝenie innowacyjnych rozwiązań, promocji i wizerunku w mediach elektronicznych ale takŝe z kursów dla pilotów wycieczek czy kursów Ŝeglarskich. 1
Projekty z zakresu turystyki w regionach Najwięcej środków na rozwój turystyki trafiło do województwa śląskiego, gdzie realizowanych jest 180 projektów o wartości dofinansowania z funduszy strukturalnych na kwotę 100,9 mln zł. Równie wysokie wsparcie jest udziałem inwestycji realizowanych w województwach: mazowieckim (281 projektów o wartości dofinansowania 85,5 mln zł) i warmińsko-mazurskim (171 projektów na kwotę 76,1 mln zł dofinansowania z funduszy strukturalnych). Wartość (wkład UE) wszystkich podpisanych umów o dofinansowanie projektów z zakresu turystyki i agroturystyki w ujęciu regionalnym wg stanu na koniec 2006 roku. 120 000 000 100 000 000 80 000 000 60 000 000 40 000 000 20 000 000 0 śląskie mazowieckie warmińsko-mazurskie podkarpackie łódzkie pomorskie lubelskie podlaskie dolnośląskie kujawsko-pomorskie wielkopolskie opolskie zachodniopomorskie małopolskie lubuskie świętokrzyskie Źródło: Opracowanie własne MRR na podstawie bazy danych projektów zebranej przez Instytucję Zarządzającą PWW Najwięcej projektów realizowanych jest w województwach lubelskim (305 projektów), mazowieckim (281) oraz zachodniopomorskim (281). Liczba realizowanych projektów z zakresu turystyki i agroturystyki oraz ich wartość (wkład UE) w podziale na województwa (stan na koniec 2006 roku). Liczba realizowanych projektów Wartość dofinansowania z UE w zł Województwo lubelskie 305 59 255 238,84 mazowieckie 281 85 513 023,90 zachodniopomorskie 221 38 786 465,95 małopolskie 197 35 677 496,37 pomorskie 181 59 397 074,44 śląskie 180 100 996 282,73 kujawsko-pomorskie 177 55 181 558,23 wielkopolskie 173 49 783 374,73 warmińsko-mazurskie 171 76 138 281,89 podkarpackie 169 63 967 049,96 podlaskie 158 56 831 221,99 łódzkie 150 60 139 615,22 dolnośląskie 141 56 447 882,99 świętokrzyskie 124 24 545 795,63 opolskie 115 39 763 247,59 lubuskie 64 30 744 723,74 Ogółem 2 807 893 168 334,20 2
Kto realizuje projekty turystyczne Najwięcej projektów realizowały jednostki samorządu terytorialnego (86%), największy beneficjent funduszy strukturalnych. Następnie instytucje kultury (5%), rolnicy (4%), organizacje pozarządowe (3%) oraz kościoły i związki wyznaniowe (2%). W niewielkim stopniu projekty turystyczne realizowali takŝe przedsiębiorcy. Znacznie większe moŝliwości pozyskania środków na przedsięwzięcia z zakresu turystyki przedsiębiorcy będą mieli w latach 2007-2013, poniewaŝ będą uprawnieni do uczestniczenia w konkursach w ramach wszystkich programów operacyjnych. Wartość (wkład UE) wszystkich podpisanych umów o dofinansowanie projektów zakresu turystyki i agroturystyki wg rodzajów beneficjentów (stan na koniec 2006 roku). Instytucje kultury 5% NGO 3% kościoły, związki wyznaniowe 2% jednostki budŝetowe 0,21% placówki oświatowe 0,35% Rolnik 4% przedsiębiorstwa 0,31% JST 86% Źródło: Opracowanie własne MRR na podstawie bazy danych projektów zebranej przez Instytucję Zarządzającą PWW WSPARCIE DLA TURYSTYKI W LATACH 2007-2015 W latach 2007-2015 środki na rozwój turystyki będą dostępne przede wszystkim z regionalnych programów operacyjnych, ale równieŝ w Programie Innowacyjna Gospodarka oraz Programie Rozwój Polski Wschodniej. Regionalne Programy Operacyjne W przypadku programów regionalnych, to zarządy województw podjęły decyzję, ile pieniędzy przeznaczą na ten cel na swoim terenie. Na realizację projektów z zakresu turystyki przeznaczono 765,5 mln euro (ok. 3 mld zł), co stanowi blisko 5% wszystkich pieniędzy dostępnych na realizację programów regionalnych. WOJEWÓDZTWA Promowanie walorów przyrodniczych Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Inne wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych SUMA Dolnośląskie 2 5159 704 0 34 350 121 59509 825 Kujawsko-Pomorskie 4 279 517 9 985 540 33 285 134 47 550 191 Lubelskie 29 474 276 4 912 367 30 919 095 65 305 738 Lubuskie 0 4 000 000 15 195 865 19 195 865 3
Łódzkie 0 0 44 782 106 44 782 106 Małopolskie 1 600 064 0 32 001 278 33 601 342 Mazowieckie 11 050 000 44 370 000 20 485 000 75 905 000 Opolskie 0 1 281 434 16 395 441 17 676 875 Podkarpackie 1 908 997 5 988 797 9 272 420 17 170 214 Podlaskie 3 800 000 20 040 000 51 004 946 74 844 946 Pomorskie 19 361 699 2 212 664 36 854 138 58 428 501 Śląskie 0 0 60 620 000 60 620 000 Świętokrzyskie 4 260 000 7 260 000 32 034 217 43 554 217 Warmińsko- Mazurskie 2 000 031 3 331 394 49 100 086 54 431 511 Wielkopolskie 0 0 35 110 000 35 110 000 Zachodniopomorskie 460 000 500 000 56 870 000 57 830 000 RAZEM 103 354 288 103 882 196 558 279 847 765 516 331 W ramach RPO wspierane będą: 1. Działania z zakresu turystyki wspomagające społeczno-ekonomiczny rozwój regionów: Adaptacja zabytków techniki i architektury w celu zwiększenia atrakcyjności turystycznej regionów, Poprawa bazy noclegowej zgodnie ze standardami europejskimi i obowiązującą klasyfikacją i kategoryzacją, Rozwój i modernizacja infrastruktury gastronomicznej, w obiektach podkreślających specyfikę regionu oraz w zakresie kuchni regionalnej, Opracowanie i utworzenie: systemów i centrów informacji turystycznej, nowoczesnej sieci informacji internetowej, Rozwój i modernizacja infrastruktury słuŝącej rozwojowi aktywnych form turystyki, Budowa i modernizacja obiektów sportowych i rekreacyjnych, Rozwój funkcji turystycznych stacji narciarskich i akwenów wodnych, Budowa, rozbudowa i modernizacja publicznej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej (m.in. parki, ścieŝki zdrowia, plaŝe, kąpieliska, przystanie wodne, skateparki, ściany wspinaczkowe, szlaki turystyczne i przyrodnicze, ścieŝki rowerowe, porty i przystanie Ŝeglarskie, pomosty cumownicze, miejsca biwakowania, oznakowanie tras i szlaków), Budowa udogodnień dla turystów (parkingi, wypoŝyczalnie sprzętu, przechowalnie bagaŝu, dojścia na plaŝę itd.), Budowa i modernizacja infrastruktury uzdrowiskowej w tym odbudowa i renowacja architektury zdrojowej, rewitalizacja parków zdrojowych, ścieŝki ruchowe, tęŝnie, grzybki inhalacyjne, odbudowa, budowa, rozbudowa oraz wyposaŝenie pijalni wód, Rozwój usług związanych z turystyką, 4
Rozwój infrastruktury turystycznej na terenach Parków Narodowych, Natura 2000 i leśnych kompleksów promocyjnych, Budowa infrastruktury na potrzeby turystyki kongresowej, targowej i konferencyjnej (obszary wystawowe), Tworzenie nowych oraz rozwój istniejących centrów wystawienniczych, Zakup sprzętu i modernizacje bazy infrastrukturalnej słuŝb i organizacji ratowniczych działających na obszarach turystycznych (m.in. Policja, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratownicze, Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratownicze), Budowa, rozbudowa i modernizacja publicznej infrastruktury poprawiającej dostępność do obiektów i atrakcji turystycznych wyłącznie w powiązaniu z w/w projektami (m.in. ciągi komunikacyjne i infrastruktura dla niepełnosprawnych), Projekty słuŝące poprawie jakości kształcenia kadr turystycznych w regionie. 2. Promocja działalności i aktywności turystycznej: Rozwój regionalnych zasobów cyfrowych w Internecie promujących turystykę regionów ( etourism), Finansowanie organizacji i/lub udziału w imprezach wystawienniczych i targowych oraz innych wydarzeniach o randze ponadregionalnej w kraju i zagranicą powiązanych z promocją walorów turystycznych regionu, WdroŜenie regionalnego systemu monitoringu rynku turystycznego, WdraŜanie nowoczesnych systemów usprawniających zarządzanie i efektywność przedsiębiorców i organizacji turystycznych, Tworzenie i wdraŝanie zintegrowanego systemu informacji turystycznej oraz rezerwacji miejsc noclegowych, w tym budowa baz danych, gromadzenie, przetwarzanie, dystrybucja elektronicznych baz danych, sieć terminali informacyjnych w miejscach koncentracji ruchu turystycznego w miastach, w ośrodkach turystycznych i kulturowych, w obszarze atrakcji turystycznych regionów, WdroŜenie systemu wizualizacji i oznakowania atrakcji turystycznych regionu, Cykliczne organizowanie kameralnych i masowych imprez kulturalnych w tym rozwój i promocję lokalnych i regionalnych produktów turystyki kulturowej i przyrodniczej, Organizacja kampanii promocyjnych oraz informacyjnych na temat obiektów i obszarów o szczególnym znaczeniu kulturowym i przyrodniczym (np. centra i punkty informacji kulturalnej i turystycznej), Lokalne i regionalne pamiątkarstwo. 3. Turystyka kulturowa: Modernizacja, rewaloryzacja, renowacja, konserwacja, oraz adaptacja zespołów fortyfikacyjnych oraz budowli obronnych i nadanie im nowych funkcji uŝytkowych: kulturowych oraz turystycznych, Modernizacja, rewaloryzacja, renowacja, konserwacja i zagospodarowanie zabytkowych ogólnodostępnych zespołów pałacowo-parkowych, załoŝeń parkowych oraz zabytków sztuki inŝynieryjnej, kompleksowych załoŝeń przemysłowych i folwarcznych wraz z nadaniem im nowych funkcji kulturowych i turystycznych, Renowacja, rewaloryzacja i konserwacja zabytkowych budynków sakralnych stanowiących atrakcję turystyczną, Kompleksowe zagospodarowywanie otoczenia obiektów zabytkowych, Tworzenie nowych oraz przeciwdziałanie niszczeniu istniejących stanowisk i obiektów archeologicznych tworzących własna formę krajobrazowo turystyczną (np. grodziska, kurhany, kopce), Dostosowania do potrzeb turystycznych obiektów dziedzictwa kulturowego wraz z ich udostępnieniem dla ruchu turystycznego, Budowa szlaków turystyczno-kulturowych, 5
4. Ochrona przyrody: Zachowanie, ochrona, rewitalizacja oraz zabezpieczenie przed zagroŝeniami obiektów dziedzictwa przyrodniczego, w szczególności parków narodowych, parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody, pomników przyrody, obszarów chronionego krajobrazu, obszarów Natura 2000, Modernizacja wałów oraz zbiorników retencyjnych, wykorzystywanych do celów turystycznych, Utrzymanie wysokich standardów ekologicznych przez poprawę funkcjonowania infrastruktury ochrony środowiska przyrodniczego, Finansowanie ochrony i restytucji róŝnorodności gatunkowej i ekosystemowej (np. restytucja łososia, troci, Ŝółwia błotnego, foki, ochrona siedlisk i in.), Rewaloryzacja parków gminnych i podworskich jako dóbr kultury i banku genów. 5. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych: Rewitalizacja, konserwacja, renowacja, rewaloryzacja, modernizacja, adaptacja publicznych obiektów poprzemysłowych i powojskowych wraz z otoczeniem oraz przystosowanie ich na cele kulturalne i turystyczne, Rehabilitacja przestrzeni publicznej, Adaptacja obiektów zabytkowej architektury do świadczenia funkcji wystawienniczo-promocyjnych, obsługi ruchu turystycznego, aktywności kulturalnej, Odnowa terenów zdegradowanych obszarów miast, przywracania ich wartości historycznych. Program Innowacyjna Gospodarka Dodatkowym źródłem środków na rozwój turystyki w latach 2007-2015 jest Program Innowacyjna Gospodarka, w ramach którego realizowany będzie priorytet Polska gospodarka na rynku międzynarodowym. Jego budŝet wynosi 411 mln euro (ok. 1,6 mld zł). W ramach Programu wspierane będą projekty promujące turystyczne walory Polski oraz inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym. Program Rozwój Polski Wschodniej W ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej będą współfinansowane zadania związane z promocją, które będą słuŝyć poprawie wizerunku Polski Wschodniej i przyciąganiu do województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego większej liczby inwestorów i turystów biznesowych. Wspólna dla pięciu regionów kampania promocyjna będzie skierowana do szerokiego grona odbiorców w kraju i za granicą, a jej głównym celem będzie dąŝenie do zmiany negatywnych stereotypów i skojarzeń związanych z postrzeganiem Polski Wschodniej jako obszaru zacofanego i mało atrakcyjnego inwestycyjnie. Na działania związane z promocją Polski Wschodniej i współpracą między 5 województwami zostanie przeznaczonych 10 mln euro (ok. 40 mln zł) Wspierane będą równieŝ projekty z zakresu budowy i modernizacji infrastruktury umoŝliwiającej organizację targów, wystaw, kongresów i konferencji o znaczeniu ponadregionalnym i międzynarodowym. Infrastruktura, która powstanie w ramach PO RPW będzie wykorzystana do uprawiania turystyki biznesowej. Na realizację Działania Infrastruktura turystyki kongresowej i targowej zaplanowano środki w wysokości 101,08 mln euro (ok. 400 mln zł) Ponadto, w ramach PO RPW planowana jest realizacja jednego kompleksowego projektu, obejmującego 5 województw Polski Wschodniej, polegającego na wytyczaniu i oznakowaniu oraz budowie tras rowerowych o znaczeniu ponadregionalnym i międzynarodowym. Na Działanie Trasy rowerowe - 50 mln euro (ok. 200 mln zł). 6
Program Kapitał Ludzki Z Programu Kapitał Ludzki finansowane będą projekty wspomagające rozwój zasobów ludzkich, podnoszące kwalifikacje m.in. osób z branŝy turystycznej, hotelarskiej, gastronomicznej. 7