BIBLIOTEKA Znaki, mandaty i punkty karne 2014 Porady ekspertów Znaki i sygnały drogowe Taryfikator mandatów Punkty karne
BIBLIOTEKA Znaki, mandaty i punkty karne 2014 Porady ekspertów Znaki i sygnały drogowe Taryfikator mandatów Punkty karne
Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 www.dziennik.pl, www.gazetaprawna.pl, www.forsal.pl Autor: Adam Makosz Redaktor merytoryczny: Anita Jackiewicz Redaktor prowadzący: Mariusz Łukasik Projekt graficzny okładki: Kinga Pisarczyk DTP: Paweł Żurawski Biuro Obsługi Klienta: 03-308 Warszawa, ul. Batalionu Platerówek 3 tel. 22 212 08 27, 22 761 31 27, 801 626 666, e-mail: bok@infor.pl Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o. Wydanie I/2014, marzec 2014 r. ISBN 978-83-64085-05-5
SPIS TREŚCI PORADY EKSPERTÓW Jak zachować się po kolizji drogowej...4 Czy punkty karne mogą się sumować...6 Czy za małe przekroczenie prędkości grozi kara...7 Czy jest mandat za niszczenie zieleni...7 Czy za każde wykroczenie punkty...8 Czy muszę wskazać sprawcę wykroczenia...8 Czy mandat może być wyższy niż 500 zł...9 Czy zawsze muszę przyjąć mandat...9 ZNAKI I SYGNAŁY DROGOWE ROZPORZĄDZENIE Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych I Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. Nr 170, poz. 1393 z późn. zm)...10 TARYFIKATOR MANDATÓW ROZPORZĄDZENIE Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1624) wyciąg... 66 Załącznik. Wysokość grzywien nakładanych w drodze mandatu karnego za wybrane rodzaje wykroczeń przez uprawnione organy...67 PUNKTY KARNE ROZPORZĄDZENIE Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U., poz. 488) wyciąg... 86 Załącznik nr 1. Wykaz naruszeń przepisów ruchu drogowego i liczba punktów odpowiadająca tym naruszeniom...87 3
Porady ekspertów Jak zachować się po kolizji drogowej Kierowcy uczestniczący w zderzeniu samochodów najczęściej nie muszą wzywać policji. Jeżeli nie ma wątpliwości co do sprawcy zdarzenia, można poprzestać na spisaniu oświadczenia. Konieczne jest natomiast usunięcie pojazdu z jezdni lub zasygnalizowanie jego postoju. W razie stłuczki nie zawsze od razu warto sięgać po telefon i wzywać policję. Jeżeli nie ma wątpliwości co do okoliczności zdarzenia, a w jego wyniku nikt nie ucierpiał, można ograniczyć się do spisania oświadczenia sprawcy kolizji. Będzie ono podstawą do uzyskania odszkodowania od ubezpieczyciela. Wezwanie patrolu Podstawową kwestią jest prawidłowa ocena zaistniałej sytuacji. Nie każda stłuczka na drodze może być bowiem traktowana jak kolizja. Za taką może być uznawane jedynie zdarzenie, w którym żaden z jego uczestników nie odniósł poważniejszych obrażeń ciała, a wystąpiły jedynie straty materialne. Znacznie doniosły w konsekwencjach jest wypadek drogowy. Jest to zdarzenie, w wyniku którego co najmniej jeden z uczestników został ranny lub poniósł śmierć. W takich przypadkach należy obowiązkowo wezwać policję i udzielić pierwszej pomocy. Uczestnicy kolizji drogowej co do zasady nie mają obowiązku wzywać funkcjonariuszy policji. Muszą to jednak zrobić, gdy istnieje przypuszczenie, że w trakcie kolizji doszło do popełnienia przestępstwa (np. uczestnik kolizji znajduje się pod wpływem alkoholu). Patrol warto wezwać także wtedy, gdy kierowcy nie potrafią samodzielnie ustalić okoliczności zdarzenia i jego sprawcy. Oznakowanie miejsca Kierowcy biorący udział w kolizji drogowej muszą w prawidłowy sposób zabezpieczyć i oznakować miejsce zdarzenia. Pierwszą kwestią po stłuczce jest niezwłoczne usunięcie pojazdów z jezdni (nie wolno tego robić, gdy miał miejsce wypadek). Jeżeli przemieszczenie pojazdu nie jest możliwe, kierowca musi oznakować miejsce zdarzenia. W tym celu trzeba włączyć światła awaryjne i ustawić trójkąt ostrzegawczy. Zgodnie z przepisami postój pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej należy sygnalizować przez włączenie świateł awaryjnych i umieszczenie ostrzegawczego trójkąta odblaskowego w odległości 100 m za pojazdem. Trójkąt ten powinien zostać umieszczony na jezdni lub poboczu, odpowiednio do miejsca unieruchomienia pojazdu. Na pozostałych drogach, poza obszarem zabudowanym, trzeba umieścić trójkąt w odległości 30 50 m i włączyć światła awaryjne. 4
Porady ekspertów Natomiast na obszarze zabudowanym trzeba umieścić ostrzegawczy trójkąt odblaskowy za pojazdem lub na nim na wysokości nie większej niż 1 m. WAŻNE Zabezpieczenie miejsca kolizji Policjant, wykonując czynności na miejscu kolizji drogowej, jest obowiązany m.in.: dokonać oceny zdarzenia na podstawie śladów kryminalistycznych oraz relacji uczestników i świadków kolizji; ujawnić, w miarę możliwości zwymiarować oraz udokumentować graficznie w notatniku służbowym ślady istotne dla rozstrzygnięcia sprawy; zabezpieczyć ślady położenia pojazdu i zarządzić jego usunięcie z miejsca zdarzenia; ustalić dane personalne uczestników oraz świadków kolizji; ustalić przebieg i istotne okoliczności kolizji na podstawie rozmowy z uczestnikami i świadkami obecnymi na miejscu oraz opierając się na innych dowodach; zastosować wobec sprawcy kolizji przewidziane prawem środki; jeżeli na miejscu kolizji nie jest możliwe ustalenie sprawcy wykroczenia lub oddalił się on z miejsca albo odmówił przyjęcia mandatu karnego sporządzić niezbędną dokumentację do dalszych czynności, w szczególności, o ile zachodzi taka potrzeba, szkic miejsca kolizji oraz protokół oględzin pojazdu. Oświadczenie kierowcy Po zabezpieczeniu miejsca zdarzenia należy ustalić przebieg kolizji oraz osoby za nią odpowiedzialne. Jeśli ocena jest jednoznaczna i uczestnicy stłuczki zgadzają się co do sprawcy, można poprzestać na spisaniu oświadczenia. Czyni to sprawca kolizji, który następnie jest zobowiązany przekazać oświadczenie poszkodowanemu. Kolizja drogowa może przytrafić się każdemu kierowcy, dlatego warto wozić w aucie pusty blankiet takiego oświadczenia dla poszkodowanego. Pozwala to na uniknięcie pomyłek i szybsze załatwienie sprawy. Oświadczenie sprawcy kolizji powinno zawierać: dane osobowe kierowców pojazdów biorących udział w kolizji, numer dokumentu prawa jazdy sprawcy oraz wymienione na nich kategorie i dane z jego polisy. Ważny jest dokładny opis zdarzenia. Należy podać, gdzie i w jakim czasie miało ono miejsce. Sprawca powinien przytoczyć, w jaki sposób doszło do kolizji (np. wykonując manewr skrętu w lewo z ulicy X w ulicę Y, nie ustąpiłem pierwszeństwa pojazdowi Z). Oświadczenie powinno obejmować także szczegółowy opis uszkodzeń, jakich doznały pojazdy uczestniczące w kolizji. Sprawca musi w piśmie dobrowolnie przyznać się do winy za spowodowanie kolizji. Należy pamiętać, że niewezwanie policji do ustalenia okoliczności kolizji nie może być uznawane za przeszkodę do wypłaty odszkodowania lub obniżenia jego wysokości. 5
Znaki, mandaty i punkty karne 2014 Podanie danych personalnych jest obowiązkiem każdego uczestnika kolizji drogowej. Zgodnie z art. 44 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, kierujący pojazdem w razie zdarzenia drogowego, w którym nie ma zabitych ani rannych, musi podać swoje dane personalne, dane personalne właściciela lub posiadacza pojazdu oraz dotyczące zakładu ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, na żądanie osoby uczestniczącej w wypadku. Mandat dla sprawcy Wezwanie na miejsce kolizji funkcjonariuszy policji pociąga za sobą określone skutki. Nie tylko pomogą oni wytypować sprawcę szkody, ale najczęściej ukarzą go mandatem. Niejednokrotnie grzywna jest nakładana na obu uczestników zdarzenia. Jest tak, gdy okaże się, że obaj popełnili w związku z nim wykroczenie. Zgodnie z taryfikatorem za spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, o którym mowa w art. 86 1 Kodeksu wykroczeń, może zostać nałożony mandat karny w kwocie przypisanej za naruszenie stanowiące przyczynę zagrożenia (np. wymuszenie pierwszeństwa na drodze) powiększonej o 200 zł. Nie może być to jednak więcej niż 500 zł. Czy punkty karne mogą się sumować Przekroczyłem dozwoloną prędkość i jednocześnie wyprzedzałem na przejściu dla pieszych. Oprócz mandatu dostałem jednocześnie 16 punktów karnych. Czy można tak sumować punkty karne? Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy Prawo o ruchu drogowym określonemu naruszeniu przepisów ruchu drogowego przypisuje się odpowiednią liczbę punktów w skali od 0 do 10 i wpisuje je do ewidencji kierowców. Punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego wpisane do ewidencji usuwa się po roku od dnia naruszenia, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć przypisana liczba punktów przekroczyłaby 24 lub w przypadku młodych kierowców 20. Kierowca otrzymuje punkty karne za każde jedno popełnione wykroczenie. Oznacza to, że kilka bezmyślnych manewrów na drodze (np. nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu, przejazd na czerwonym świetle, znaczne przekroczenie prędkości) może się skończyć utratą uprawnień do kierowania. Warto pamiętać, że kierowcy, którzy posiadają prawo jazdy dłużej niż rok i chcą zmniejszyć liczbę punktów karnych na swoim koncie, mogą na własny koszt uczestniczyć w szkoleniu, którego odbycie spowoduje zmniejszenie liczby punktów. PODSTAWA PRAWNA n Art. 130 ust. 1 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. 2012 r., poz. 1137 z późn. zm.). 6
Porady ekspertów Czy za małe przekroczenie prędkości grozi kara Słyszałem, że fotoradary nie robią zdjęć kierowcom, którzy przekroczyli prędkość o kilka kilometrów na godzinę. Czy wobec tego nieznaczne jej przekroczenie o kilka kilometrów w terenie zabudowanym jest karane przez policję i może ona wystawić mandat? Dopuszczalna prędkość pojazdu na obszarze zabudowanym w godzinach 5.00 23.00 wynosi 50 km/h. W nocy, pomiędzy 23.00 a 5.00, można tam poruszać się trochę szybciej do 60 km/h. Należy jednak pamiętać, że prędkość dopuszczalna pojazdu w strefie zamieszkania wynosi zawsze 20 km/h. Kierowca prowadzący pojazd, który nie stosuje się do ograniczenia prędkości określonego ustawą lub znakiem drogowym, zawsze naraża się na karę grzywny. Nie ma przy tym znaczenia, że przekroczenie limitu było nieznaczne. Za przekroczenie dopuszczalnej prędkości do 10 km/h grozi mandat w wysokości do 50 zł, jednak za popełnienie takiego wykroczenia nie można otrzymać punktów karnych. Za niestosowanie się ograniczenia prędkości i przekroczenie go od 11 do 20 km/h może zostać nałożony mandat w wysokości od 50 do 100 zł i 2 punkty karne. PODSTAWA PRAWNA n Art. 92a ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 482 z późn. zm.). Czy jest mandat za niszczenie zieleni Zaparkowałem samochód częściowo poza chodnikiem. Była tam tylko ubita ziemia, na której być może kiedyś rosła trawa. Straż miejska chciała mnie ukarać grzywną za niszczenie zieleni. Odmówiłem jego przyjęcia. Czy ukaranie w takich przypadkach jest dozwolone? Zarówno kierowcy, jak i inne osoby, które niszczą zieleń, mogą zostać ukarani grzywną do 1 tys. zł lub naganą. Kodeks wykroczeń przewiduje, że takiej odpowiedzialności podlega m.in. każdy, kto na terenach przeznaczonych do użytku publicznego niszczy lub uszkadza roślinność. Takim terenem mogą być trawniki, place, skwery, parki czy ogrody. Należy jednak pamiętać, że strażnik miejski ma prawo ukarać kierowcę za niszczenie zieleni jedynie wtedy, gdy cokolwiek zieleni się pod kołami pojazdu. Gdy auto jest za krawężnikiem, ale na gołej ubitej ziemi, kierowca nie powinien podlegać sankcji (o ile nie popełnił przy okazji innego wykroczenia). Aby przypisać komukolwiek odpowiedzialność, musi zostać stwierdzony skutek w postaci zniszczenia lub uszkodzenia roślinności. PODSTAWA PRAWNA n Art. 144 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 482 z późn. zm.). 7
Znaki, mandaty i punkty karne 2014 Czy za każde wykroczenie punkty Wielu kierowców traci w ostatnich latach prawo jazdy za przekroczenie dopuszczalnej liczby punktów karnych. Czy za każde naruszenie przepisów ruchu drogowego są przewidziane takie punkty? Przepisy przewidują ponad 30 naruszeń przepisów ruchu drogowego, którym przypisano zerową wartość punktową. Punktów karnych nie może dostać kierowca, który jechał wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych, wjeżdża na pas między jezdniami czy umieszcza na pojeździe znak określający inne państwo niż to, w którym pojazd został zarejestrowany. Dodatkowa sankcja nie grozi również za oddalenie się kierującego od pojazdu, gdy silnik jest w ruchu, albo za przewożenie ładunku o odrażającym wyglądzie lub wydzielającego odrażającą woń bez odpowiedniego zabezpieczenia. Nie oznacza to jednak, że na kierowcę nie może zostać nałożony w takiej sytuacji mandat. PODSTAWA PRAWNA n Część K załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U., poz. 488). Czy muszę wskazać sprawcę wykroczenia Zostałam wezwana przez straż miejską, która kazała mi wskazać, komu powierzyłam swój samochód do kierowania lub używania w dniu 3 stycznia 2014 r. około godz. 14.15. Mój samochód został wtedy postawiony na zakazie parkowania. Czy mam obowiązek wskazania danych kierowcy? Właściciel lub posiadacz pojazdu musi wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Nie ma takiego obowiązku jedynie wówczas, gdy samochód został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę i nie mógł temu zapobiec (np. został skradziony lub zabrany w celu krótkotrwałego użycia). Sąd Najwyższy wskazywał już, że niedopełnienie tego obowiązku może stanowić wykroczenie z art. 97 k.w. (por. postanowienie SN z 29 czerwca 2010 r., sygn. akt I KZP 8/2010). Takie wykroczenie można popełnić jedynie umyślnie. Na podobnej zasadzie może być rozpatrywana odpowiedzialność właścicieli pojazdów, którzy celowo uchylają się od wskazania danych kierującego na przedstawionym im zdjęciu z fotoradaru. PODSTAWA PRAWNA n Art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. 2012 r., poz. 1137 z późn. zm.). 8