3. POMOC SPOŁECZNA Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa. W powiecie mińskim zadania z zakresu pomocy społecznej, w tym polityki prorodzinnej oraz wspierania osób niepełnosprawnych, realizowane są przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mińsku Mazowieckim. Starosta przy pomocy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie sprawuje nadzór nad działalnością, w szczególności w zakresie spraw finansowych i administracyjnych, rodzinnej opieki zastępczej, ośrodków adopcyjno opiekuńczych, jednostek specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, oraz ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych. Do zakresu działania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie należy: 1. Wykonywanie zadań powiatu z zakresu pomocy społecznej: prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób. opracowywanie i realizacja powiatowej strategii integracji i polityki społecznej obejmującej w szczególności programy pomocy społecznej, polityki prorodzinnej, ochrony zdrowia, edukacji publicznej, wspierania osób niepełnosprawnych, przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,. udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach, organizowanie i prowadzenie specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego dla rodzin naturalnych i zastępczych, a także terapii rodzinnej, proadzenie ośrodka interwencji kryzysowej, zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców w szczególności poprzez prowadzenie i organizowanie ośrodków adopcyjno opiekuńczych, placówek opiekuńczo wychowawczych, w tym placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym dla dzieci młodzieży, a także tworzenie i wdrażanie programów pomocy dziecku i rodzinie, zapewnienie szkolenia i doskonalenia zawodowego kadr pomocy społecznej z terenu powiatu, doradztwo metodyczne dla ośrodków pomocy społecznej i pracowników socjalnych, prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, pomoc w integracji ze środowiskiem osób opuszczających zakłady karne oraz niektóre rodzaje placówek opiekuńczo wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakłady dla nieletnich i rodziny zastępcze, przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnianie oraz pokrywanie wydatków związanych z kontynuowaniem nauki osobom opuszczającym niektóre typy placówek opiekuńczo wychowawczych, schroniska, zakłady poprawcze, domy pomocy społecznej i rodziny zastępcze, organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci, 72
pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i w rodzinach zastępczych, również na terenie innego powiatu, podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb, organizowanie i zapewnianie funkcjonowania powiatowych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. pomoc uchodźcom. 2. Wykonywanie zadań powiatu wynikających z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych: opracowywanie i realizacja, zgodnych ze strategią rozwoju województwa, powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i rehabilitacji zawodowej i zatrudniania oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych współpraca z instytucjami administracji rządowej i samorządowej w opracowywaniu i realizacji programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych, udostępnianie na potrzeby pełnomocnika i samorządu województwa oraz przekazywanie właściwemu wojewodzie uchwalonych przez radę powiatu programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych oraz rocznej informacji z ich realizacji, podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności, opracowywanie i przedstawianie planów zadań i informacji z prowadzonej działalności oraz ich udostępnianie na potrzeby samorządu województwa, współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej tych osób, dofinansowanie: uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych, zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów, likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, rehabilitacji dzieci i młodzieży, dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej, udzielanie osobom niepełnosprawnym pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej, umarzanie pożyczek udzielanych osobom niepełnosprawnym, udzielanie dofinansowania do oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego przez osoby niepełnosprawne na kontynuowanie działalności gospodarczej lub prowadzenia gospodarstwa rolnego, 73
dokonywanie zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę w związku z: przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla osób, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności; rozpoznaniem przez służby medycyny pracy ww. potrzeb; szkoleniem osób niepełnosprawnych, przygotowywanie sprawozdań rzeczowo finansowych o zadaniach zrealizowanych ze środków PFRON, 3. Współpraca z organizacjami społecznymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi: w zakresie organizowania pomocy społecznej, w celu udzielania pomocy i doprowadzania do integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem. 1. Organizowanie i zapewnianie usług o określonym standardzie w Domach Pomocy Społecznej oraz kierowanie osób ubiegających się o przyjęcie do domu pomocy społecznej. Zadaniem Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie jest prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób. Na terenie Powiatu Mińskiego działają trzy domy pomocy społecznej: a) Dom Pomocy Społecznej św. Józefa w Mieni dla osób przewlekle somatycznie chorych, w którym przebywa 243 mieszkańców (stan na dzień 31.08.2006r). Dom Pomocy Społecznej św. Józefa w Mieni. Dom zaprojektowany jest w systemie pawilonowym, otoczony ogrodem z urządzonymi miejscami do wypoczynku wśród zieleni. Posiada pokoje 1-, 2- i wieloosobowe. Dom przeznaczony jest dla osób sprawnych ruchowo. Jedynie pokoje na parterze służą mieszkańcom korzystającym ze sprzętu rehabilitacyjnego. Mogą oni bezpośrednio z pokoju wyjechać na teren ogrodu. Nawierzchnia alejek jest utwardzona tak, aby można było się poruszać wózkami i przy pomocy balkoników. Sanitariaty wyposażone są w urządzenia ułatwiające samoobsługę. Prowadzona modernizacja domu zmierza do stopniowego usuwania barier architektonicznych oraz poprawy warunków bytowych mieszkańców. 74
Dom służy mieszkańcom zróżnicowaną ofertą w zakresie zajęć aktywizujących i rehabilitacyjnych. Ze względu na zainteresowania mieszkańców Dom realizuje bogatą ofertę kulturalną. Mieszkańcy uczestniczą m.in. w imprezach organizowanych na terenie domu, olimpiadach, zawodach, wycieczkach i turnusach rehabilitacyjnych. Uzdolnieni manualnie mogą rozwijać swoje zainteresowania w procesach terapeutycznych. Mieszkańcy mają możliwość uczestniczenia w uroczystościach kościelnych w kaplicy Domu. Miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w DPS św. Józefa w 2006 r. wynosi 1530 zł. Liczba osób skierowanych do Domu w poszczególnych latach: Ilość osób 42 14 15 14 Budżet Domu w poszczególnych latach Rok 2003 2004 2005 2006 Budżet 4.898.504,00 4.862.669,00 5.291.476,00 5.513.592,00 W tym inwestycje i remonty 104.047,00 14.267,00 407.788,00 585.638,00 W ramach środków budżetowych, oprócz wydatków na bieżące utrzymanie jednostki, zostały wykonane inwestycje, remonty, modernizacje i zakupy w zakresie: 2003 rok adaptacja pomieszczenia po byłym lokatorze (emeryt) na gniazdo dla mieszkańców; rozbudowa świetlico-stołówki w budynku B: o powierzchni 92 m 2, 2004 rok zakup szafy chłodniczej do magazynu żywnościowego; remont i ocieplenie ściany wschodniej (szczyt) budynku E, 2005 rok zdjęcie eternitu, położenie blachy, przemurowanie kominów, orynnowanie, ocieplanie, tynk akrylowy, odgromienie, opaska budynek E; remont kapitalny magazynów łącznie ze zmianą dachu i utylizacją eternitu; remont kapitalny dwóch pomieszczeń pracowników socjalnych Pałac ; częściowe przystosowanie pomieszczeń na terenie gospodarstwa na garaże dla przyczep, ciągnika i ładowacza; wymiana częściowa wodociągu p.poż. przy budynku Pałac oraz naprawa uszkodzonych hydrantów; wykonanie awaryjnego oświetlenia w budynku C i B 2006 rok wykonanie instalacji solarnej na potrzeby c.w.u. w budynku B i E remont kapitalny połączony z wymianą instalacji elektrycznej w pawilonie A oraz Pałacu sale i korytarz na piętrze. 75
b) Dom Pomocy Społecznej Jedlina w Mieni dla osób niepełnosprawnych intelektualnie, w którym przebywa 110 mieszkańców (stan na dzień 31.08.2006r). Dom Pomocy Społecznej Jedlina w Mieni Dom zaprojektowany w systemie pawilonowym, otoczony lasem, którego część jest rezerwatem przyrody Jedlina. Posiada pokoje 1-, 2- i wieloosobowe. Dom wyposażony jest we wszelkie udogodnienia służące osobom z obniżoną sprawnością ruchową oraz poruszających się na wózkach inwalidzkich, jest stale modernizowany i dostosowywany do potrzeb mieszkańców. Walory mikroklimatyczne i krajobrazowe terenów leśnych znajdujących się wokół Domu stwarzają szczególnie dobre warunki do prowadzenia działań rehabilitacyjnych oraz przebywania w placówce. Wszystkie działania podejmowane w Domu Pomocy Społecznej mają na celu jak najpełniejszą rehabilitację społeczną, psychiczną i fizyczną tych mieszkańców. Organizowane są wycieczki turystyczno-krajobrazowe, wczasy rehabilitacyjne, imprezy artystyczne, wernisaże prac plastycznych, imprezy sportowe itp. Prowadzona jest hipoterapia, mieszkańcy zajmują się karmieniem i pielęgnacją koni oraz dbają o dobrą kondycję psów mieszkających na terenie placówki. Miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w DPS Jedlina w 2006 roku wynosi 1882 zł. Liczba osób skierowanych do Domu w poszczególnych latach: Ilość osób 1 3 5 1 76
Budżet Domu w poszczególnych latach Rok 2003 2004 2005 2006 Budżet 2.254.010,00 2.498.177,00 2.601.213,00 2.662.586,00 W tym inwestycje i remonty 9.700,00 190.458,00 190.036,00 133.350,00 W ramach środków budżetowych, oprócz wydatków na bieżące utrzymanie jednostki, zostały wykonane inwestycje, remonty, modernizacje i zakupy w zakresie: 2003 rok: remonty bieżące wykonane systemem gospodarczym remonty pokojów mieszkańców, wykonanie zadaszeń schodów zewnętrznych, 2004 rok: częściowa wymiana pokrycia dachowego oraz konserwacja starego pokrycia dachowego na budynku głównym; modernizacja węzła sanitarnego w budynku głównym; ułożenie chodnika z kostki brukowej; częściowy remont korytarza (szpachlowanie i malowanie); 2005 rok: budowa oczyszczalni ścieków na potrzeby DPS; wymiana pokrycia dachowego na budynkach gospodarczych; remont sali sportowej; montaż szaf wnękowych; remont korytarzy w budynkach nr 1 i nr 2 wyłożenie ścian płytami kartonowo-gipsowymi, 2006 rok: modernizacja instalacji alarmowo pożarowej; budowa instalacji alarmowo przyzywowej; zakup schodołazów do poruszania się wózkami inwalidzkimi po schodach; naprawa pokrycia dachowego i orynnowania w budynkach nr 1 i nr 2; remont schodów wejściowych do budynku głównego c) Dom Pomocy Społecznej w Kątach dla osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu znacznym i głębokim, w którym przebywa 45 mieszkańców (stan na dzień 31.08.2006r). Dom Pomocy Społecznej w Kątach 77
Mieści się w budynku dwukondygnacyjnym otoczonym parkiem i ogrodem. Działalność Domu opiera się na Zespole opiekuńczo-terapeutycznym. Terapia przyjmuje różne formy i jest uzależniona od indywidualnych możliwości i potrzeb mieszkańców. Stosowane są również różne formy uspołecznienia mieszkańców Domu w postaci biwaków integracyjnych, wycieczek, zawodów sportowych, imprez kulturalnych z mieszkańcami okolic i innych domów pomocy społecznej. Miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w 2006 r. wynosi 1877 zł. Liczba osób skierowanych do Domu w poszczególnych latach: Ilość osób 0 0 2 2 Budżet Domu w poszczególnych latach Rok 2003 2004 2005 2006 Budżet 1.367.306,00 1.352.509,00 1.428.949,00 1.547.782,00 W tym inwestycje i remonty 150.904,00 107.265,10 153.051,00 1.705.148,16 W ramach środków budżetowych, oprócz wydatków na bieżące utrzymanie jednostki, zostały wykonane inwestycje, remonty, modernizacje i zakupy w zakresie: 2003 rok: wymiana pokrycia dachowego na budynku DPS na dachówkę ceramiczną; remont łazienki dla personelu; remont gabinetu pielęgniarskiego, 2004 rok: budowa biologicznej oczyszczalni ścieków; budowa podjazdu dla osób niepełnosprawnych; remont tarasu; 2005 rok: dokumentacja projektowa rozbudowy budynku DPS; zakup samochodu Peugeot Partner Husky; wymiana drzwi wejściowych i okien w budynku gospodarczym, zakup części wyposażenia sali doświadczania świata 2006 rok: rozbudowa budynku DPS wykonanie stanu surowego zamkniętego budynku; modernizacja technologii istniejącej kotłowni olejowej. Osiągnięcie standardów w Domach Pomocy Społecznej jest zmianą warunków życia, która zapewni bezpieczeństwo jego mieszkańcom, dając poczucie odrębności, prywatności i spokoju. Poprawa warunków bytowych zapewni również odpowiednią przestrzeń oraz zaplecze edukacyjne, rehabilitacyjne i terapeutyczne, co aktywizując mieszkańców, wpłynie na poprawę ich zdrowia psychofizycznego. 78
Programy naprawcze domów pomocy społecznej zatwierdzone przez Zarząd Powiatu i Wojewodę Mazowieckiego umożliwiły uzyskanie warunkowego pozwolenia na ich działanie do końca 2006 roku. Wykonanie w poszczególnych domach opisanych powyżej prac remontowo budowlanych pozwoliło na osiągnięcie standardów w wyznaczonym czasie, jedynie Dom Pomocy Społecznej w Kątach, z uwagi na bardzo szeroki zakres rozbudowy, osiągnie je do końca 2007 r. Osiągnięcie standardów daje możliwość wystąpienia z wnioskiem do Wojewody Mazowieckiego o wydanie bezterminowego pozwolenia na działanie Domów Pomocy Społecznej. 2. Placówki Opiekuńczo-Wychowawcze. Ustawa o pomocy społecznej nakłada na powiat obowiązek zapewnienia opieki dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodzicielskiej. Zadanie to realizowane jest przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie m.in. poprzez prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych, kierowanie dzieci do placówek, pomoc w usamodzielnieniu po opuszczeniu placówki a także, zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, od dnia 1 stycznia 2005 roku, pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie innych powiatów. Dziecko może przebywać w placówce opiekuńczo-wychowawczej do czasu uzyskania pełnoletności lub ukończenia szkoły, w której się uczy. Placówka opiekuńczo-wychowawcza zapewnia dziecku opiekę całodobową i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby bytowe, rozwojowe, emocjonalne, społeczne, religijne, zapewnia korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych i kształcenia. Po uzyskaniu pełnoletności osoba opuszczająca placówkę opiekuńczo-wychowawczą objęta jest pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem poprzez pracę socjalną a także pomocą: - pieniężną na usamodzielnienie lub kontynuowanie nauki, - w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, - w uzyskaniu zatrudnienia, - na zagospodarowanie w formie rzeczowej. Na terenie Powiatu Mińskiego działają trzy placówki opiekuńczo-wychowawcze, w tym jedna publiczna i dwie niepubliczne. a) Dom Dziecka w Falbogach, placówka opiekuńczo-wychowawcza wielofunkcyjna, łącząca zadania interwencyjne i socjalizacyjne prowadzona przez Powiat Miński, w którym przebywa 41 dzieci (stan na dzień 25.08.2006r). Miesięczny koszt utrzymania dziecka w 2006 r. wynosi 1945 zł. Liczba osób skierowanych do Domu w poszczególnych latach: Ilość osób 10 9 19 10 79
Budżet Domu w poszczególnych latach Rok 2003 2004 2005 2006 Budżet 866.758,97 897.316,00 1.023.233,62 935.921,00 W tym inwestycje i remonty 96.009,61 98.294,16 268.671,35 103.394,77 W ramach środków budżetowych, oprócz wydatków na bieżące utrzymanie jednostki, zostały wykonane inwestycje, remonty, modernizacje i zakupy w zakresie: - 2003 rok: remont kapitalny kuchni; zakup drzwi drewnianych do sypialni dzieci, - 2004 rok: remont pomieszczeń po szkole; zakup: kostki brukowej, papy dachowej, wykonanie tynku (korytarz dolny); drzwi drewnianych (korytarz dolny), drzwi wejściowych PCV; grzejników c.o.; zaworów i głowic termostatycznych, cegły klinkierowej, - 2005 rok: termomodernizacja budynku i utwardzenie kostką brukową terenu otaczającego budynek; - 2006 rok: modernizacja systemu cieplnego i malowanie pomieszczeń wewnątrz budynku; zakup agregatu prądotwórczego Zakres prac remontowo-budowlanych wykonanych w Domu Dziecka w Falbogach pozwolił na uzyskanie standardów w wyznaczonym czasie. Placówki niepubliczne to: - Dom Dziecka im. Matki Weroniki w Siennicy, placówka opiekuńczo wychowawcza prowadzona przez Zgromadzenia Sióstr Kapucynek NSJ na zlecenie Powiatu Mińskiego, łącząca zadania interwencyjne i socjalizacyjne, w którym przebywa 16 dzieci (stan na dzień 25.08.2006r.) - Rodzinny Dom Dziecka Towarzystwa Nasz Dom w Łękawicy, rodzinna placówka opiekuńczo wychowawcza prowadzona przez Towarzystwo Nasz Dom na zlecenie Powiatu Mińskiego, w którym przebywa 5 dzieci Powiat dofinansowuje działalność obydwu placówek w formie dotacji przekazywanej na każde dziecko. Wysokość środków pieniężnych przeznaczonych na pomoc usamodzielniającym się wychowankom placówek opiekuńczo-wychowawczych w poszczególnych latach. Środki finansowe 103.555 55.610 58.435 80.328 80
3. Rodziny zastępcze. Dziecku pozbawionemu częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej powiat zapewnia opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej. Rodzinna opieka zastępcza jest formą pomocy świadczoną zarówno dzieciom jak i ich rodzicom biologicznym tym, którzy z powodu zaniedbań opiekuńczych wobec swoich dzieci są pozbawieni czasowo lub trwale możliwości wykonywania władzy rodzicielskiej. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego. W razie pilnej konieczności zapewnienia dziecku opieki zastępczej, możliwe jest jego powierzenie rodzinie zastępczej, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, na podstawie umowy cywilnoprawnej. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie nie pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli spełniają następujące warunki: - dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej, - mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich, - nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczone we władzy rodzicielskiej ani też władza rodzicielska nie została zawieszona, - nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem, co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim, - mają odpowiednie warunki mieszkaniowe, - uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu zamieszkania. Rodzina zastępcza otrzymuje pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Rodzice, których dzieci przebywają w rodzinach zastępczych są obowiązani do ponoszenia odpłatności z tego tytułu. Liczba rodzin zastępczych i dzieci w nich umieszczonych Rodziny 102 117 118 112 Dzieci 142 159 159 149 Wysokość środków pieniężnych przeznaczonych na pomoc rodzinom zastępczym oraz usamodzielniającym się wychowankom rodzin zastępczych w poszczególnych latach. Środki finansowe 1.179.575 1.282.202 1.300.970 1.346.325 stan na dzień 31.08.2006 81
4. Realizacja zadań Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych powstał na mocy ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych z 9 maja 1991 roku. Obecnie działanie Funduszu jest oparte na ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z 27 sierpnia 1997 roku z późniejszymi zmianami. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jest państwowym funduszem celowym wspierającym działania na rzecz rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych.. Środki PFRON przeznacza się na finansowanie zadań przewidzianych ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. 123, poz. 776 z późn. zm.), w szczególności na: - współfinansowanie kosztów utworzenia, działalności i kosztów wynikających ze zwiększenia liczby uczestników warsztatów terapii zajęciowej, - współfinansowanie kosztów utworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej, - przystosowanie tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych, - pożyczki dla osób niepełnosprawnych na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, - dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników, - dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych, - dofinansowanie zaopatrzenia osób niepełnosprawnych w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, - dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych, a także na: - realizację działań wyrównujących różnice między regionami, w szczególności w jednostkach samorządu terytorialnego, na terenie których stopa bezrobocia jest wyższa niż 110 % średniej stopy bezrobocia w kraju lub nie utworzono warsztatu terapii zajęciowej albo zakładu aktywności zawodowej, - realizację programów wspieranych ze środków pomocowych Unii Europejskiej na rzecz osób niepełnosprawnych przewidzianych do wdrożenia w danym roku, - dofinansowanie zadań wynikających z programów rządowych, w tym ukierunkowanych na rozwój zasobów ludzkich oraz przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, - programy zatwierdzone przez Radę Nadzorczą, służące rehabilitacji społecznej i zawodowej, w szczególności adresowane do osób niepełnosprawnych, w tym dzieci niepełnosprawnych, - finansowanie w części lub całości badań, ekspertyz i analiz dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej. Rehabilitacja zawodowa Lp. Zadanie 2003 2004 2005 2006* Uwagi 1. Zwrot kosztów organizacji nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych 2. Zwrot kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne 1 - - - 82 Ilość stanowisk 23 15 12 - Ilość osób
osób niepełnosprawnych 3. Finansowanie kosztów szkolenia osób niepełnosprawnych 4. Dofinansowanie do oprocentowania kredytu bankowego 5. Pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej 7 18 6 1 Ilość osób - - - - Ilość osób - 2 3 2 Ilość pożyczek Rehabilitacja społeczna Liczba osób niepełnosprawnych, która skorzystała z dofinansowania Lp. Zadanie 2003 2004 2005 2006* Uwagi 1. Dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych: Dorosłe osoby niepełnosprawne Dzieci niepełnosprawne 2. Dofinansowanie likwidacji barier funkcjonalnych (architektonicznych, urbanistycznych i w komunikowaniu się) Dorosłe osoby niepełnosprawne Dzieci niepełnosprawne 3. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze Dorosłe osoby niepełnosprawne Dzieci niepełnosprawne 167 95 72 21 21-184 150 34 317 227 90 19 14 5 270 227 43 251 180 71 32 16 16 263 222 41 245 166 79 8 2 6 100 69 31 X X X Placówka rehabilitacyjna 4. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych 7. Dofinansowanie kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej 1 1 1-7 8 15 10 55 55 55 55 83 Ilość wniosków Ilość uczestników
Zadania Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych są realizowane na podstawie przyjętego w 2002 roku Uchwałą Rady Powiatu Mińskiego Nr XXIX/246/2002 programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2002-2006. Na terenie Powiatu Mińskiego działają dwa Warsztaty Terapii Zajęciowej: a) Warsztaty Terapii Zajęciowej CARITAS Diecezji Warszawsko-Praskiej w Mińsku Mazowieckim. Warsztat rozpoczął swoją działalność 1 kwietnia 1999 roku. Składa się z pięciu pracowni terapeutycznych: - plastycznej, - gastronomicznej, - ogrodniczo-przyrodniczej, - tkacko-krawiecko-dziewiarskiej, - muzykoterapii i dramy. Do Warsztatu uczęszcza 25 uczestników, po pięciu osób do każdej z pracowni. Ułożone przez Warsztat programy terapii mają na celu rehabilitację kompleksową każdego z uczestników. Na rehabilitację kompleksową składa się rehabilitacja społeczna, zawodowa i zdrowotna. Aby ukierunkować program terapii indywidualnej uczestnicy obserwowani są w funkcjonowaniu w poszczególnych sferach: społecznej, zadaniowej, osobowościowej, rodzinnej, zdrowotno-rehabilitacyjnej. b) Warsztaty Terapii Zajęciowej Fundacji LEKO w Okuniewie. Warsztat rozpoczął swoją działalność 1 maja 1996 roku. Praca terapeutyczna, utrwalanie i rozwijanie umiejętności uczestników WTZ realizowane jest podczas zajęć w ramach pracowni: - gospodarstwa domowego, - plastyczno-rękodzielniczej, - krawieckiej, - muzycznej, - informatycznej. Do Warsztatu uczęszcza 30 uczestników. Uczestnicy co pewien czas zmieniają pracownię, aby w trakcie pobytu w WTZ mogli nabywać i utrwalać podstawowe umiejętności w każdej dostępnej dziedzinie. Zajęcia i czas pobytu w poszczególnych pracowniach dostosowywane jest do indywidualnych możliwości uczestników. Poza zajęciami w pracowniach uczestnicy korzystają z pomocy rehabilitanta i systematyczne biorą udział w zajęciach, których celem jest usprawnianie fizyczne i zapobieganie wtórnym następstwom istniejącej niepełnosprawności. 5. Powiatowy Zespół Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w Mińsku Mazowieckim został powołany zarządzeniem Nr 21/99 Starosty Mińskiego z dnia 29 grudnia 1999 roku. Zespół działa przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Mińsku Mazowieckim. Do podstawowych zadań i kompetencji Zespołu należy orzekanie o niepełnosprawności dla celów poza ubezpieczeniowych. Zespół ustala również wskazania dla osób wynikające ze stopnia niepełnosprawności dotyczące w szczególności: odpowiedniego zatrudnienia, rehabilitacji, korzystania z systemu pomocy społecznej; ponadto wydaje opinię w sprawie konieczności sprawowania stałej bezpośredniej opieki nad dzieckiem oraz w sprawach dotyczących kierowania do domu pomocy społecznej. Postępowanie w sprawie o wydanie orzeczenia Zespół wszczyna na podstawie wniosku złożonego przez osobę zainteresowaną lub jej przedstawiciela ustawowego. 84
Po uzyskaniu pisemnej zgody osoby zainteresowanej wydaniem orzeczenia wniosek może złożyć ośrodek pomocy społecznej lub powiatowe centrum pomocy rodzinie. Liczba wniosków przyjętych i rozpatrzonych w poszczególnych latach. 2003 2004 2005 2006* Lp. Zadanie Przyj. Rozp. Przyj. Rozp. Przyj. Rozp. Przyj. Rozp. 1. Orzeczenie o stopniu 837 917 737 709 925 876 701 664 niepełnosprawności 2. Orzeczenie o niepełnosprawności 467 607 301 283 351 349 234 225 3. Wydanie legitymacji 212 212 201 201 205 205 204 204 6. Specjalistyczna Poradnia Rodzinna. Specjalistyczna Poradnia Rodzinna służy pomocą mieszkańcom Powiatu Mińskiego. Świadczy usługi ukierunkowane na rozwiązywanie i przeciwdziałanie powstawaniu problemów w rodzinie. Poradnia oferuje pomoc w zakresie: - poradnictwa rodzinnego - usług socjalno-bytowych - informacji i pomocy w załatwianiu spraw urzędowych i prawnych - usług edukacyjnych i wzmacniających - współpracy z jednostkami samorządowymi, placówkami i instytucjami świadczącymi usługi pomocowe. Osoby korzystające z pomocy to: - członkowie rodzin aktualnie przeżywających problemy - członkowie rodzin dysfunkcyjnych: uzależnionych, niewydolnych wychowawczo z powodu m. in. bezrobocia, trudności finansowych, przewlekłych chorób lub niepełnosprawności, nieprawidłowych postaw życiowych - osoby dotknięte wypadkami losowymi: nagła śmierć lub ciężka choroba bliskich osób, wypadki komunikacyjne i inne - opiekunowie zastępczy i wychowankowie z rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych W ramach budowania systemu pomocy nad dzieckiem i rodziną dwóch pracowników przeszło szkolenie PRIDA, uzyskując uprawnienia do przygotowania kandydatów na rodziny zastępcze i adopcyjne oraz czterech pracowników zdobyło uprawnienia do prowadzenia warsztatów szkoła dla rodziców. We wrześniu 2004 roku zaczął swoją działalność Ośrodek Mediacji, który działa w ramach Specjalistycznej Poradni Rodzinnej PCPR oraz Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Celem zajęć jest szerzenie wiedzy na temat rozwiązywania sporów bez przemocy i mediacji rówieśniczych, pomoc młodzieży w kształtowaniu właściwych postaw społecznych oraz rozwijanie umiejętności wychodzenia z sytuacji konfliktowych bez stosowania przemocy. 85
Zawarte porozumienia dotyczyły głównie: - ustalenia sposobu i zakresu opieki nad dziećmi - uregulowania stosunków pomiędzy rodzicami a dorastającymi dziećmi - uregulowania konfliktowej sytuacji pomiędzy małżonkami - ułożenia wzajemnych stosunków i zobowiązań w sytuacji podjęcia decyzji o rozstaniu lub rozwodzie - uregulowania konfliktowych relacji pomiędzy rodzicami i dorosłymi dziećmi zamieszkującymi wspólnie Liczba porad i osób korzystających z poradni Liczba osób 191 250 356 264 Liczba porad 600 837 1057 770 7. Ośrodek Interwencji Kryzysowej. W sierpniu 2003 roku w Mińsku Mazowieckim otwarto Ośrodek Interwencji Kryzysowej z hostelem dla 10 osób, prowadzony Caritas Diecezji Warszawsko Praskiej. Środowiskowy Dom Samopomocy i Ośrodek Interwencji Kryzysowej Zadaniem Ośrodka jest udzielenie pomocy, wsparcia, czasowego schronienia osobom znajdującym się w sytuacji kryzysowej związanej z przemocą w rodzinie. Zadanie to realizowane jest poprzez prowadzenie następujących form pracy z klientem: 86
- pierwszy kontakt z beneficjentem w trakcie takiego spotkania wstępnie diagnozuje się problem, omawia możliwości działania w danym przypadku, - porady i konsultacje psychologiczne porady i konsultacje mogą być jednorazowe lub rozłożone na etapy, mogą dotyczyć problemów przemocy, rodzinnych, małżeńskich, wychowawczych, życiowych, itp., - porady i konsultacje prawne dotyczą one spraw związanych z rozwiązaniami prawnymi sytuacji poszczególnych klientów, sprawy związane z alimentami, rozwodem, prawami rodzicielskimi, sprawami karnymi przeciwko sprawcom przemocy, itp., - interwencja kryzysowa w nagłych zdarzeniach interwencja i pomoc psychologiczna osobom i rodzinom znajdującym się w nagłym lub ostrym kryzysie, - hostel w sytuacji, gdy bezpieczeństwo beneficjentów jest zagrożone, istnieje możliwość skorzystania z hostelu; czas pobytu, zgodnie z regulaminem, trwa trzy miesiące, w sytuacjach szczególnych zostaje on przedłużony, - grupa wsparcia i trening umiejętności i kompetencji społecznych. Skierowanie odbywa się poprzez: - pracownika Ośrodka Pomocy Społecznej - pracownika Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie - kuratora rodzinnego - Policję - Pracownika innych instytucji społecznych - Osobiste skontaktowanie się z pracownikiem OIK Ośrodek Interwencji Kryzysowej przeznaczony jest dla ofiar przemocy w rodzinie. Osoby trafiające do Ośrodka to przede wszystkim kobiety z dziećmi, które doświadczają realnego zagrożenia życia lub zdrowia. Głównym powodem powstawania przemocy w rodzinach klientów jest nadużywanie alkoholu przez sprawców, problemy w wyrażaniu złości, problemy finansowe, różnego rodzaju zaburzenia np. psychiczne, osobowości. Liczba osób skierowanych do Ośrodka w poszczególnych latach: Ilość osób 6 34 39 31 Liczba osób zamieszkałych w hostelu w poszczególnych latach: Ilość osób 4 7 4 5 87
Budżet Ośrodka w poszczególnych latach Budżet 98.810,00 69.537,00 57.560,00 18.000,00 W tym inwestycje i 40.000,00 12.000,00 23.464,00 1.137,00 remonty 8. Środowiskowy Dom Samopomocy. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy Wojewodą Mazowieckim i Powiatem Mińskim, realizuje zadania związane z prowadzeniem i organizacją Środowiskowego Domu Samopomocy. Ośrodek wsparcia dziennego dla osób psychicznie chorych został otwarty w sierpniu 2003 roku i w całości finansowany jest ze środków Wojewody Mazowieckiego. Ośrodek wsparcia przeznaczony dla 30 dorosłych osób przewlekle chorych, prowadzony jest przez CARITAS Diecezji Warszawsko-Praskiej w Mińsku Mazowieckim przy ul. Kościelnej 18. Zadanie mające na celu udzielenie wsparcia i szeroko rozumianej pomocy osobom chorym psychicznie w powrocie do normalnego uczestniczenia w życiu społecznym realizowane jest w ścisłej współpracy z ośrodkami pomocy społecznej z terenu Powiatu Mińskiego. Podstawowym zadaniem placówki jest udzielanie wsparcia i szeroko rozumiana pomoc osobom cierpiącym na choroby psychiczne w powrocie do normalnego uczestnictwa w życiu społecznym. Program Środowiskowego Domu Samopomocy realizuje trzy cele: - tworzenie azylu realizacja potrzeb bezpieczeństwa, wsparcia, akceptacji i zrozumienia, - budowanie społeczności korekcyjnej realizacja potrzeb związanych z budowaniem własnej autonomii, uczeniem umiejętności społecznych, uczeniem odpowiedzialności za siebie i innych, budowanie wspólnoty, - budowanie grupy wsparcia wspieranie się uczestników w przeżywaniu różnych trudności w sytuacjach zadaniowych, np. poszukiwanie pracy. Oferowana pomoc obejmuje trzy etapy: - procedura motywacyjna obejmuje nawiązanie kontaktu z pacjentem, zdobycie jego zaufania, wstępną diagnozę jego potrzeb oraz zapoznanie go z ofertą Środowiskowego Domu Samopomocy, - procedura naboru obejmuje dalsze motywowanie pacjenta do kontaktu z terapeutami i innymi domownikami oraz wypełnienie wymogów formalnych potrzebnych do wystawienia decyzji, ponadto formułowana jest gruntowna diagnoza potrzeb i potencjałów pacjenta wraz z określeniem celów korekcyjnych. Cele te są podsumowywane i weryfikowane co pół roku, - realizacja programu korekcyjnego na terenie placówki lub w indywidualnych przypadkach w domu pacjenta. 88
Liczba osób skierowanych do Domu w poszczególnych latach: Ilość osób 21 34 32 33 Budżet Domu w poszczególnych latach Rok 2003 2004 2005 2006 Budżet 251.247,94 288.047,23 312.726,82 312.726,82 W tym inwestycje i remonty 144.000,00 19.000,00 33.727,09 2.000,00 9. Powiatowy Punkt Informacyjno-Konsultacyjny W kwietniu 2003 roku w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie uruchomiono Punkt Konsultacyjny dla osób uzależnionych, którego funkcjonowanie finansują miejskie i gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych z terenu powiatu. Powiatowy Punkt Konsultacyjno Informacyjny realizuje zadania gminy określone w art. 4 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. z 2002 r. Nr147, poz.1231 z póżn. zm.),art.10 ust 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. Nr 179 z 2005, poz. 1485) oraz zadania powiatu określone w art..19 pkt 1, 2 i 13 ustawy z dnia 12 marca o pomocy społecznej ( Dz.U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.) W ramach powyższego punktu dyżury pełnili następujący specjaliści: psycholog, terapeuta, policjant, prawnik, doradca Biura Porad Obywatelskich, specjalista ds. wychowania seksualnego. 1 października 2005 rozpoczęło działalność Biuro Porad Obywatelskich Stowarzyszenia Centrum Informacji Społecznych. Doradcy udzielają porad osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej o przysługujących im uprawnieniach związanych m.in. ze sprawami mieszkaniowymi, rodzinnymi, ubezpieczeniami społecznymi, zasiłkami. Udzielane porady są bezpłatne, niezależne, obiektywne i poufne. Oferowana jest profesjonalna, rzetelna porada wszystkim zgłaszającym się. Obowiązuje równość dla wszystkich potrzebujących i dostępność dla każdego szukającego pomocy. Wszyscy zatrudnieni doradcy i wolontariusze są profesjonalnie przeszkoleni, aby umieli zdiagnozować istotę problemu i mogli dostarczyć stosownej jakości poradę, a także być wsparciem dla swoich klientów. Osoby zgłaszające się do biura porad obywatelskich to osoby znajdujące się w różnych trudnych sytuacjach życiowych i poszukujące pomocy w rozwiązaniu dręczących ich problemów. 89
Liczba osób korzystających z porad w poszczególnych latach: Ilość osób Brak danych 630 808 623 * stan na dzień 30.06.2006 10. Pozostała działalność. organizacja akcji wakacyjnej we współpracy z Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim, w ramach której dzieci z najbiedniejszych rodzin z terenu całego powiatu wyjeżdżały na obóz harcerski do Rajca Poduchownego (powiat radomski). W 2005 r. w obozie wzięło udział 41 dzieci, w 2006 44, w latach 2003 2004 akcja nie była prowadzona, coroczna organizacja festynu Powiatowe Spotkania Integracyjne Osób Niepełnosprawnych. V Powiatowe Spotkanie Integracyjne, czerwiec 2005 coroczna organizacja Dnia Pracownika Socjalnego (impreza powiatowa), prowadzenie szkoleń dla kandydatów na rodziny zastępcze i adopcyjne oraz warsztaty Szkoła dla rodziców. działalność wypożyczalni sprzętu ortopedycznego w Domu Pomocy Społecznej św. Józefa w Mieni działalność punktu konsultacyjnego Miejskiej Komisji do Spraw Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Miasta Mińsk Mazowiecki w pomieszczeniach Centrum Pomocy Rodzinie, udostępnianie pomieszczeń na spotkania grup AA i Al-Anon. prowadzenie grup terapeutycznych dla osób dotkniętych problemem alkoholowym. 90
Spośród zadań do realizacji zapisanych w raporcie o stanie powiatu w latach 1998 2002 wykonano następujące: 1) realizacja Programu działania na rzecz osób niepełnosprawnych ; 2) realizacja programów naprawczych domów pomocy społecznej: DPS Jedlina w Mieni, DPS św. Józefa w Mieni, DPS w Kątach, 3) realizacja Etapowego Planu Działań Dochodzenia do Standardów w Domu Dziecka w Falbogach; 4) szkolenia dla kandydatów na rodziny zastępcze i adopcyjne realizowane w ramach zgłoszonych potrzeb; 5) uruchomienie Rodzinnego Pogotowia Opiekuńczego, które działało w latach 2003-2004; 6) uruchomienie przy Centrum punktu konsultacyjnego dla osób uzależnionych od narkotyków i alkoholu (porozumienie z gminami); 7) uruchomienie Grupy Internackiej dla usamodzielniających wychowanków domu Dziecka w Falbogach; 8) uruchomienie Ośrodka Interwencji Kryzysowej; 9) uruchomienie Ośrodka Wsparcia Dziennego dla osób psychicznie chorych, 10) opracowanie Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych ; W dniu 6 września 2006 r. Rada Powiatu Mińskiego, uchwałą Nr XXX/224/2006, przyjęła Powiatową Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych. Głównym celem w zakresie polityki społecznej w Powiecie Mińskim na lata 2006-2016 jest stwarzanie społeczności lokalnej możliwości pozytywnego rozwiązania trudnych życiowych sytuacji, przy zapewnieniu dialogu społecznego i współpracy wszystkich partnerów z wykorzystaniem wszystkich dostępnych zasobów, możliwości i wiedzy. Dla opracowywania strategii przyjęto następujące obszary problematyczne: I. Dysfunkcje rodziny Propagowanie prawidłowego wzorca funkcjonowania rodziny a) Promocja modelu rodziny b) Pomoc rodzinom zagrożonym dysfunkcją c) Prawidłowe spędzanie czasu wolnego służące wzmocnieniu relacji rodzinnych II. Bezrobocie Ograniczenie skutków bezrobocia i zapobieganie degradacji społeczno-zawodowych społeczeństwa a) Ograniczenie zjawiska bezrobocia b) Przeciwdziałanie zjawisku dziedziczonego bezrobocia w rodzinach c) Zapobieganie degradacji społeczno-zawodowej - wykluczeniu społecznemu osób długotrwale bezrobotnych d) Tworzenie skutecznych programów aktywizujących dla osób bezrobotnych oraz systemu wsparcia dla nich i członków ich rodzin III. Patologie społeczne Ograniczenie zjawiska patologii społecznych a) Sprawny system profilaktyki patologii społecznych, b) Zintegrowane działania zmierzające w kierunku pomocy osobom dotkniętym problemem patologii społecznych oraz rodzinom tych osób, IV. Marginalizacja grup społecznych. Ograniczenie zjawiska marginalizacji grup społecznych a) Sprawny system wsparcia grup społecznych dotkniętych marginalizacją, b) Szeroki wachlarz ofert wsparcia osób i rodzin dotkniętych marginalizacją, c) Poprawa funkcjonowania osób wychodzących z trudnej sytuacji życiowej. 91