REGULAMIN STUDENCKICH PRAKTYK PEDAGOGICZNYCH studia uzupełniające II stopnia kierunek studiów: Pedagogika specjalność: Wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe I. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm. ostatnia nowelizacja z dnia 11 lipca 2014). Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. Nr 25, poz. 131). II. Cele praktyk Praktyki studenckie z założenia stanowią integralną część procesu dydaktycznego. Podstawowym założeniem praktyki pedagogicznej jest umożliwienie studentom kontaktu z rzeczywistością dydaktyczno-wychowawczą w placówce oraz zapewnienie warunków do zdobycia doświadczenia pedagogicznego w zakresie: krytycznej oceny wiedzy, umiejętności i postaw nabytych w trakcie studiów, poprzez twórczą konfrontację z empiryczną rzeczywistością; nabycia umiejętności trafnego łączenia wiedzy naukowej z praktyką wychowania, kształcenia i opieki; pogłębiania znajomości metod i form nauczania, wychowania, opieki i wsparcia oraz ich praktycznego wykorzystania w ramach kształcenia zawodowego; wyrobienia podstawowych nawyków i kompetencji zawodowych wchodzenie praktykanta w role wychowawcy, opiekuna, pedagoga; koncentrowania się na czynnym i twórczym uczestnictwie w toku wielorakich i różnorodnych form zajęć pedagogicznych (na ich planowaniu, przygotowaniu i prowadzeniu); kształtowania wiedzy w obrębie pedeutologii i deontologii pedagogicznej: rozpoznawania i rozwijania pozytywnych przekonań studentów dotyczących własnych kompetencji zawodowych i osobowościowych w pracy pedagogicznej, umacniania przekonania o trafności wyboru zawodu. Cele szczegółowe: zapoznanie z warunkami funkcjonowania placówek przedszkolnych i szkoły, poznanie modeli organizacyjnych oraz metod i form pracy z uczniami, doskonalenie umiejętności planowania i organizowania pracy opiekuńczo-wychowawczej, kształtowanie właściwej postawy studentów przygotowujących się do zawodu pedagoga, zgodnej z zasadami etyki. III. Efekty kształcenia do uzyskania przez studenta w ramach praktyk W ZAKRESIE WIEDZY: Omawia prawidłowości rozwojowe i możliwości dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Charakteryzuje biopsychospołeczne uwarunkowania przyswajania wiedzy, zdobywania
umiejętności, rozwoju osobowości wychowanków, Prezentuje wiedzę dotyczącą metodyki wykonywania typowych zadań, norm, procedur stosowanych w edukacji elementarnej, Omawia specyfikę środowisk wychowawczych przedszkola, szkoły i rodziny oraz procesów w nich zachodzących, Charakteryzuje metodykę wykonywania typowych zadań, normy, procedury stosowane w edukacji elementarnej. W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI: Analizuje podstawy programowe i programy edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej; Planuje, organizuje i prowadzi działalność wychowawczo-dydaktyczną i terapeutyczną w integracyjnych i powszechnych placówkach przedszkolnych, klasach nauczania zintegrowanego (I-III) w szkołach podstawowych, Prowadzi dokumentację pracy wychowawczo-dydaktycznej w placówkach przedszkolnych, w nauczaniu zintegrowanym, Posługuje się narzędziami mierzenia jakości pracy placówki edukacji przedszkolnej, szkoły, Nawiązuje współpracę ze środowiskiem rodzinnym dziecka, placówkami specjalistycznymi i specjalistami, Samodzielnie projektuje działania wspierające rozwój dziecka w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym, zapobiegające powstawaniu trudności rozwojowych, jak też działania niwelujące lub zmniejszające zaburzenia w funkcjonowaniu dziecka, Analizuje i ocenia przydatność metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań wychowawczych, edukacyjnych i terapeutycznych w przedszkolu, szkole. W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: Rozumie potrzeby dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym, wykazuje wrażliwość na ich problemy fizyczne, psychologiczne i społeczne, Jest zorientowany na stosowanie w praktyce zasady indywidualizacji w edukacji, wynikającej ze specjalnych potrzeb edukacyjnych dziecka, Jest świadomy poziomu swojej wiedzy i umiejętności w zakresie edukacji elementarnej dziecka, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia. IV. Treści programowe Praktyki studenckie pełnią różnorodną funkcję w zależności od danego roku studiów. Łączny czas trwania praktyk podczas dwóch lat studiów wynosi 210 godzin. Ramowy program praktyk studenckich przewiduje następujący ich rozkład w czasie trwania studiów:
PRAKTYKA WSTĘPNA W ZAKRESIE PRZYGOTOWANIA PEDAGOGICZNO-PSYCHOLOGICZNEGO 30 GODZIN II SEMESTR W trakcie praktyki następuje kształtowanie kompetencji opiekuńczo-wychowawczych przez: Zapoznanie się ze specyfiką przedszkola, szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań opiekuńczowychowawczych, sposobu funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzonej dokumentacji, 1. Obserwowanie: zorganizowanej i podejmowanej spontanicznie aktywności formalnych i nieformalnych grup uczniów, aktywności poszczególnych uczniów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) dziecko oraz interakcji między dziećmi i młodzieżą (w tym samym i w różnym wieku), procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych, ich prawidłowości i zakłóceń, czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk oraz prowadzonych przez niego zajęć, sposobu integrowania przez opiekuna praktyk różnej działalności, w tym opiekuńczowychowawczej, dydaktycznej, pomocowej i terapeutycznej, dynamiki grupy, ról pełnionych przez uczestników grupy, zachowania i postaw dzieci i młodzieży, działań podejmowanych przez opiekuna praktyk na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny w grupie; 2. Współdziałanie z opiekunem praktyk w: sprawowaniu opieki i nadzoru nad grupą oraz zapewnianiu bezpieczeństwa, podejmowaniu działań wychowawczych wynikających z zastanych sytuacji, prowadzeniu zorganizowanych zajęć wychowawczych i dydaktycznych, podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; 3. Pełnienie roli opiekuna wychowawcy, w szczególności: diagnozowanie dynamiki grupy oraz pozycji jednostek w grupie, poznawanie uczniów i wychowanków, ich sytuacji społecznej, potrzeb, zainteresowań i zdolności, a także określanie poziomu rozwoju oraz wstępne diagnozowanie dysfunkcji i zaburzeń, sprawowanie opieki nad grupą w toku spontanicznej aktywności uczniów i wychowanków, podejmowanie działań wychowawczych o charakterze interwencyjnym w sytuacjach konfliktu, zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych lub nieprzestrzegania
ustalonych zasad, sprawowanie opieki nad uczniami i wychowankami poza terenem przedszkola, szkoły lub placówki; 4. Analizę i interpretację zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym: prowadzenie dokumentacji praktyki, konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką, ocenę własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych i wychowawczych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron), ocenę przebiegu prowadzonych działań oraz realizacji zamierzonych celów, konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych sytuacji i przeprowadzanych działań. PRAKTYKA ZAWODOWA W ZAKRESIE PRZYGOTOWANIA DYDAKTYCZNEGO 120 GODZIN III SEMESTR W trakcie praktyki następuje kształtowanie kompetencji dydaktycznych przez: Zapoznanie się ze specyfiką szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań dydaktycznych, sposobu funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzonej dokumentacji; 1. Obserwowanie: czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk w toku prowadzonych przez niego lekcji (zajęć) oraz aktywności uczniów, toku metodycznego lekcji (zajęć), stosowanych przez nauczyciela metod i form pracy oraz wykorzystywanych pomocy dydaktycznych, interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) dziecko oraz interakcji między dziećmi lub młodzieżą w toku lekcji (zajęć), procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w klasie, ich prawidłowości i zakłóceń, sposobów aktywizowania i dyscyplinowania uczniów oraz różnicowania poziomu aktywności poszczególnych uczniów, sposobu oceniania uczniów, sposobu zadawania i kontrolowania pracy domowej, dynamiki i klimatu społecznego klasy, ról pełnionych przez uczniów, zachowania i postaw uczniów, funkcjonowania i aktywności w czasie lekcji (zajęć) poszczególnych uczniów, z
uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, działań podejmowanych przez opiekuna praktyk na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny, organizacji przestrzeni w klasie, sposobu jej zagospodarowania (ustawienie mebli, wyposażenie, dekoracje); 2. Współdziałanie z opiekunem praktyk w: planowaniu i przeprowadzaniu lekcji (zajęć), organizowaniu pracy w grupach, przygotowywaniu pomocy dydaktycznych, wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej, kontrolowaniu i ocenianiu uczniów, podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, organizowaniu przestrzeni klasy, podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej; 3. Pełnienie roli nauczyciela pod kierunkiem opiekuna i zgodnie z jego wytycznymi, w szczególności: samodzielne planowanie lekcji (zajęć), formułowanie celów, dobór metod i form pracy oraz środków dydaktycznych, dostosowywanie metod i form pracy do realizowanych treści, etapu edukacyjnego oraz dynamiki grupy uczniowskiej, samodzielną organizację i prowadzenie lekcji (zajęć) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze, wykorzystywanie w toku lekcji (zajęć) środków multimedialnych i technologii informacyjnej, dostosowywanie sposobu komunikacji w toku lekcji (zajęć) do poziomu rozwoju uczniów, animowanie aktywności poznawczej i współdziałania uczniów, rozwijanie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej, organizację pracy uczniów w grupach zadaniowych, dostosowywanie podejmowanych działań do możliwości i ograniczeń uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, samodzielne diagnozowanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, podejmowanie indywidualnej pracy dydaktycznej z uczniami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), podejmowanie działań wychowawczych w toku pracy dydaktycznej, w miarę pojawiających się problemów, w sytuacjach: zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych,
nieprzestrzegania ustalonych zasad, podejmowanie współpracy z innymi nauczycielami, wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym, psychologiem szkolnym oraz specjalistami pracującymi z uczniami; 4. Analizę i interpretację zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym: prowadzenie dokumentacji praktyki, konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką, ocenę własnego funkcjonowania w toku wypełniania roli nauczyciela (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron), ocenę przebiegu prowadzonych lekcji (zajęć) oraz realizacji zamierzonych celów, konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych i prowadzonych lekcji (zajęć). PRAKTYKA DYPLOMOWA W ZAKRESIE PRZYGOTOWANIA SPECJALIZACYJNEGO 60 GODZIN IV SEMESTR Celem praktyki jest nabycie umiejętności z zakresu specjalizacji, realizowanej przez studenta. Wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe z językiem obcym Celem praktyki jest nabycie umiejętności prowadzenia zajęć języka obcego w grupie przedszkolnej lub klasie szkolnej z zastosowaniem zarówno podstawowej metodyki edukacji elementarnej, jak i metodyki nauczania języka obcego. Wymogi dydaktyczne jak dla praktyki zawodowej w zakresie prowadzenia zajęć z języka obcego. Opiekunem studenta w placówce może być wyłącznie nauczyciel języka obcego. Wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe z dramą i teatrem Wymogi jak dla praktyki zawodowej w zakresie opiekuńczym, wychowawczym i dydaktycznym. Ponadto student powinien w takcie praktyki przygotować i samodzielnie przeprowadzić co najmniej jeden projekt, związany z dramą lub teatrem. Przy przygotowaniu projektu student może konsultować się z Kierownikiem Studium Działań Artystycznych (lub osobą przez niego upoważnioną). Ostatecznej akceptacji projektu do realizacji dokonuje nauczyciel bezpośredni opiekun studenta w placówce. Wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe z terapia pedagogiczną Celem praktyki jest nabycie umiejętności pracy wychowawczo-dydaktyczno-terapeutycznej z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Opiekunem praktyki może być wyłącznie nauczyciel specjalista.
W trakcie odbywanej praktyki student powinien mieć możliwość obserwowania różnorodnych form i metod pracy terapeutycznej w wybranej placówce edukacyjnej zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, reedukacyjnych, rewalidacji indywidualnej itp., zarówno w formie indywidualnej, zespołowej, jak i działań prowadzonych w trakcie zbiorowych działań edukacyjnych (zajęć, lekcji) przez nauczyciela specjalistę. Student jest zobowiązany do przygotowania i samodzielnego przeprowadzenia zajęć z zakresu terapii pedagogicznej w wymiarze co najmniej 10-15 godzin. V. Założenia organizacyjne 1. Student może pobrać skierowanie na praktyki u Koordynatora Praktyk Studenckich. 2. W Biurze Obsługi Studenta student pobiera Zeszyt praktyk, który jest dokumentem zawierającym informacje o miejscach realizacji i przebiegu praktyk w ciągu dwóch lat studiów. 3. W placówce student zgłasza się do dyrektora placówki, który wyznacza osobę bezpośrednio odpowiedzialną za przebieg praktyki i opiekę nad studentem. Opiekun praktyk ustala ze studentem szczegółowy program praktyki zgodny z wytycznymi Uczelni. 4. W czasie trwania praktyki student prowadzi systematycznie Zeszyt praktyk, zapisując czynności/działania podejmowane w ramach obowiązków praktykanta. 5. Podstawą zaliczenia praktyki jest uzyskanie w Zeszycie praktyk : potwierdzenia odbycia praktyki w wymiarze przewidzianym dla określonego typu praktyki (pieczątka placówki lub organizacji, w której była realizowana praktyka oraz pieczątka dyrektora wraz z podpisem), opisowej oceny przebiegu praktyki i krótkiej charakterystyki postawy studenta (opinia opiekuna praktyk w placówce) oraz oceny cyfrowej, w zakresie od 2,0 do 5,0, przy uwzględnieniu ocen połówkowych. 6. Tydzień praktyk dla studenta obejmuje 40 godzin zegarowych. W skład tych godzin wchodzą nie tylko godziny bezpośrednio realizowane w kontakcie z podopiecznymi, ale też czas przeznaczony na przygotowanie się do tych zajęć tworzenie scenariuszy zajęć, zapoznawanie się z literaturą o charakterze metodycznym itp. Formy praktyki (pośrednie i. bezpośrednie) powinny być dyskutowane i ustalane z opiekunem praktyk w placówce. VI. Instytucje praktyk 1. Praktyki odbywają się w placówkach: z którymi Uczelnia podpisała porozumienia o organizacji studenckich praktyk zawodowych lub wybranych przez studenta. 2. Praktyki mogą być realizowane wyłącznie w placówkach, pracujących metodyką przedszkolną (przedszkola publiczne i niepubliczne, punkty i zespoły przedszkolne, kluby przedszkolaka, akademie przedszkolaka itp.) i w klasach 1-3 szkoły podstawowej. 3. W trakcie odbywanej praktyki student powinien mieć możliwość obserwowania różnorodnych metod sprawowania opieki i wychowywania wybranej placówki. Należy przy tym uwzględnić charakter i specyfikę danej placówki oraz ewentualne sugestie praktykanta, wynikające z jego osobistych zainteresowań i możliwości. 4. W placówce bezpośrednim opiekunem studenta jest osoba wyznaczona przez organ
kierowniczy placówki. Kierownictwo placówki oraz opiekun praktykanta decydują o formie i zakresie obowiązków studenta. 5. W trakcie odbywania praktyki student powinien poznać: główne cele i zadania instytucji, w której odbywa praktykę, obowiązki i prawa pracowników, obowiązujące przepisy prawne (statut, regulamin organizacyjny, zarządzenia), stosowane metody i formy pracy, sposoby oceny efektywności pracy. 6. Do podstawowych obowiązków praktykanta należy: aktywne uczestniczenie w życiu danej placówki i wykonywanie merytorycznych poleceń opiekuna praktyk, poznawanie form i metod pracy danej placówki, zgodności założeń formalnoorganizacyjnych z realizowanymi celami, klimatu społecznego towarzyszącego pracy opiekuńczo-wychowawczej, systematyczne prowadzenie dokumentacji dotyczącej przebiegu praktyki w Zeszycie praktyk, samodzielne wykonywanie zadań i prowadzenie zajęć merytorycznych na rzecz placówki, uzgodnionych z opiekunem praktyk. 7. Do podstawowych zadań opiekuna praktykanta należy: sprawowanie kompleksowej opieki merytorycznej nad studentem w trakcie realizacji przez niego praktyki, pomaganie przy wykonywaniu zadań przewidzianych programem praktyk, umożliwianie samodzielnego wykonywania zadań i zajęć, zapoznanie studenta z warsztatem pracy, udostępnianie niezbędnych materiałów, pomaganie w dostępie do dokumentacji, pomaganie przy realizacji zadań badawczych, podsumowanie praktyki i dokonanie oceny efektywności pracy studenta w trakcie praktyki (opinia). Student w trakcie praktyki zobowiązany jest dostosować się do obowiązujących w danej placówce przepisów, zarządzeń wewnętrznych i zasad organizacyjnych. VII. Warunki zaliczania praktyk studenckich 1. Po odbyciu praktyki student zobowiązany jest do złożenia Zeszytu praktyk do Koordynatora Praktyk Studenckich w semestrach zimowych do 15 lutego, w semestrach letnich do 31 maja.
2. W uzasadnionych przypadkach Pełnomocnik Dyrektora Instytutu Nauk Społecznych Pedagogium WSNS ds. Praktyki Studenckich i Biura Karier może podjąć decyzję o przedłużeniu terminu realizacji praktyk, po rozpatrzeniu złożonego w tej sprawie pisemnego podania. 3. Zaliczenia dokonuje się na podstawie Zeszytu praktyk (opis odbywanej praktyki, potwierdzenie odbycia praktyki, pieczątki, opinie, ocena). 4. Zaliczenia praktyki dokonuje Koordynator Praktyk Studenckich. VIII. Inne możliwości odbycia praktyki 1. Wolontariat Studenci, którzy chcą odbyć praktykę w formie wolontariatu, muszą przedstawić aktualne zaświadczenie i umowę zawartą między wolontariuszem a placówką, w której odbywany jest wolontariat. 2. Praca zawodowa Istnieje możliwość zaliczenia części praktyk w przypadku zatrudnienia w placówce, znajdującej się na proponowanej liście miejsc praktyk. Konieczne jest aktualne zaświadczenie o zatrudnieniu ze wskazaniem zajmowanego stanowiska i wykazu obowiązków. Dopuszcza się możliwość zaliczenia 30 godz. praktyki w ramach realizacji projektu badawczego, związanego z tematyką przygotowywanej pracy dyplomowej. Fakt prowadzenia badań w placówce powinien być potwierdzony przez promotora pracy dyplomowej odpowiednim wpisem do Zeszytu praktyk z ocenę cyfrową. 3. Przygotowanie do dalszego prowadzenia badań i pracy naukowej Studenci studiów II stopnia są potencjalnymi studentami studiów III stopnia (doktoranckich), w związku z czym powinni być przygotowani do dalszej pracy naukowej. Z tego powodu dopuszcza się zaliczenie części godzin praktyk z racji organizacji i uczestniczenia w konferencjach naukowych: Uczestnictwo bierne 10 godzin, Uczestnictwo czynne (wygłoszenie referatu) 40 godzin, Praca przy organizacji konferencji 40 godzin. Student jest wówczas zobowiązany do przedstawienia do wglądu certyfikatu uczestnictwa w konferencji lub też opinii o jego pracy przy organizacji oraz jego ksero do Pełnomocnika Dyrektora Instytutu Nauk Społecznych ds. Praktyk Studenckich i Biura Karier. IX. Forma zaliczenia praktyki Zaliczenie z oceną X. Postanowienia końcowe PEDAGOGIUM WSNS w Warszawie nie finansuje kosztów realizacji praktyk odbywanych przez studenta. Koszty ubezpieczenia studenta od Następstw Nieszczęśliwych Wypadków na czas trwania praktyki ponosi student.
Nadzór nad sprawami związanymi z organizacją i przebiegiem praktyk studenckich prowadzi Instytut Nauk Społecznych Pedagogium WSNS.