I SA/Gd 204/11 Gdańsk, 14 września 2011 WYROK Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Sławomir Kozik, Sędziowie Sędzia NSA Elżbieta Rischka, Sędzia NSA Małgorzata Tomaszewska (spr.), Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Dorota Pellowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 14 września 2011 r. sprawy ze skargi T. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 21 października 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku od środków transportowych za 2008 r. 1. uchyla zaskarżona decyzję; 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego kwotę 186 ( sto osiemdziesiąt sześć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. UZASADNIENIE W DNIU 25 CZERWCA 2010 R. PREZYDENT MIASTA WSZCZĄŁ POSTĘPOWANIE PODATKOWE W SPRAWIE OKREŚLENIA T.K. WYSOKOŚCI ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO W PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH ZA LATA 2005-2010. DECYZJĄ Z DNIA 22 LIPCA 2010 R. PREZYDENT MIASTA OKREŚLIŁ PODATNIKOWI WYSOKOŚĆ ZOBOWIĄZANIA W PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH ZA ROK 2008 W KWOCIE 4.635 ZŁ. PRZYCZYNĄ ROZSTRZYGNIĘCIA BYŁO NIEDOPEŁNIENIE PRZEZ PODATNIKA OBOWIĄZKU UISZCZENIA BEZ WEZWANIA W TERMINIE DO 15 LUTEGO ORAZ 15 WRZEŚNIA 2008 R., DWÓCH RAT PODATKU Z TYTUŁU POSIADANIA SAMOCHODÓW CIĘŻAROWYCH (NR [...]) ORAZ PRZYCZEP (NR REJ. [...]). OD DECYZJI TEJ ODWOŁAŁA SIĘ STRONA WSKAZUJĄC, IŻ OPODATKOWANIU PODATKIEM OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH PODLEGAJĄ SAMOCHODY CIĘŻAROWE ALE NIE SPECJALNE. TYMCZASEM POSIADANE PRZEZ NIEGO POJAZDY JAKO SZKOLENIOWE SŁUŻĄ DO NAUKI JAZDY I SPEŁNIAJĄ TYM SAMYM SPECJALNE FUNKCJE, PONIEWAŻ POSIADAJĄ ODPOWIEDNIO DOSTOSOWANE NADWOZIE, SPECJALNE WYPOSAŻENIE I OZNAKOWANIE. PODLEGAJĄ ZATEM ZWOLNIENIU Z ART. 12 UST. 1 PKT 2 USTAWY Z DNIA 12 STYCZNIA 1991 R. O PODATKACH I OPŁATACH LOKALNYCH (TEKST JEDN. DZ.U. Z 2006 R., NR 121, POZ. 844 ZE ZM.). SAMORZĄDOWE KOLEGIUM ODWOŁAWCZE DECYZJĄ Z DNIA 21 PAŹDZIERNIKA 2010 R., UTRZYMAŁO W MOCY DECYZJĘ ORGANU PIERWSZEJ INSTANCJI. WSKAZANO, ŻE ZGODNIE Z ART. 8 PKT 1 USTAWY Z DNIA 12 STYCZNIA 1991 R., O PODATKACH I OPŁATACH LOKALNYCH OPODATKOWANIU PODATKIEM OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH PODLEGAJĄ SAMOCHODY CIĘŻAROWE O DOPUSZCZALNEJ MASIE CAŁKOWITEJ OD 3,5 TONY I PONIŻEJ 12 TON, PRZY CZYM WYSOKOŚĆ STAWEK TEGO PODATKU OKREŚLA RADA GMINY W GRANICACH USTALONYCH W ART. 10 WYŻEJ WYMIENIONEJ USTAWY. PRZY TYM ZWALNIA SIĘ Z
TEGO PODATKU M.IN. POJAZDY SPECJALNE ORAZ POJAZDY PRZEZNACZONE DO CELÓW SPECJALNYCH W ROZUMIENIU PRZEPISÓW O RUCHU DROGOWYM (ART. 12 UST. 1 PKT 2). DEFINICJĘ POJAZDU SPECJALNEGO ZNALEŹĆ MOŻNA W ART. 2 PKT 36 USTAWY Z DNIA 20 CZERWCA 1997 R. - PRAWO O RUCHU DROGOWYM (T.J. DZ. U. Z 2005 R. NR 108 POZ. 908), WEDŁUG KTÓREGO POJAZD SPECJALNY TO POJAZD SAMOCHODOWY LUB PRZYCZEPA, KONSTRUKCYJNIE NIEPRZEZNACZONA DO PRZEWOZU OSÓB LUB ŁADUNKU. SAMOCHÓD CIĘŻAROWY NATOMIAST JEST TO POJAZD KONSTRUKCYJNIE PRZEZNACZONY DO PRZEWOZU ŁADUNKU I OSÓB W LICZBIE 4 DO 9 ŁĄCZNIE Z KIEROWCĄ (ART. 2 PKT 42), A PRZYCZEPA TO POJAZD BEZ SILNIKA, PRZYSTOSOWANY DO ŁĄCZENIA GO Z INNYM POJAZDEM (ART. 2 PKT 50). ZDANIEM ORGANU W SPRAWIE NIE MOŻE MIEĆ ZASTOSOWANIA ZWOLNIENIE PRZEWIDZIANE W ART. 12 UST. 1 PKT 2 USTAWY O PODATKACH I OPŁATACH LOKALNYCH, PRZEDMIOTOWE POJAZDY NIE SĄ BOWIEM POJAZDAMI SPECJALNYMI W ROZUMIENIU POWOŁANEGO PRZEPISU. USTALONO, ŻE STRONA JEST WŁAŚCICIELEM POJAZDÓW [...]. Z KART INFORMACYJNYCH TYCH POJAZDÓW WYNIKA, ŻE SĄ TO SAMOCHODY CIĘŻAROWE I PRZYCZEPY O CHARAKTERZE UNIWERSALNYM, A ZATEM POJAZDY TE SĄ KONSTRUKCYJNIE PRZEZNACZONE DO PRZEWOZU ŁADUNKU. WEDŁUG DEFINICJI PRAWA O RUCHU DROGOWYM NALEŻY JE ZATEM TRAKTOWAĆ JAKO "SAMOCHÓD CIĘŻAROWY" I "PRZYCZEPĘ", A NIE "POJAZD SPECJALNY". W SKARDZE DO WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO PODATNIK ZASKARŻONEJ DECYZJI ZARZUCIŁ: 1. NARUSZENIE PRZEPISÓW PRAWA MATERIALNEGO PRZEZ ORGAN PODATKOWY PIERWSZEJ INSTANCJI, TJ. ART. 12 UST. 1 PKT 2 USTAWY Z DNIA 12 STYCZNIA 1991 R., O PODATKACH I OPŁATACH LOKALNYCH W ZWIĄZKU Z ART. 2 PKT 36 USTAWY Z DNIA 20 CZERWCA 1997 R. PRAWO O RUCHU DROGOWYM; 2. NARUSZENIE PRZEPISÓW PROCEDURY PODATKOWEJ, TJ. ART. 122, ART. 187 1, ART. 188, ART. 194 3, ART. 210 1 PKT 6 USTAWY Z DNIA 29 SIERPNIA 1997 R. ORDYNACJA PODATKOWA (TEKST JEDNOLITY: DZ. U. 2005 R. NR 8 POZ. 60, Z PÓŹN. ZM.), POPRZEZ WYDANIE DECYZJI BEZ DOKŁADNEGO WYJAŚNIENIA STANU FAKTYCZNEGO SPRAWY (BEZ USTALENIA RZECZYWISTEGO PRZEZNACZENIA WYMIENIONYCH POJAZDÓW), WYDANIE DECYZJI W OPARCIU O NIEPEŁNY MATERIAŁ DOWODOWY, A TO NA SKUTEK ZANIECHANIA PRZEPROWADZENIA JAKICHKOLWIEK DOWODÓW W PRZEDMIOCIE ZBADANIA OKOLICZNOŚCI PRZEZNACZENIA POJAZDU DO WYKONYWANIA SPECJALNEJ FUNKCJI ORAZ CO POWODOWAŁO KONIECZNOŚĆ DOSTOSOWANIA JEGO NADWOZIA I POSIADANIA SPECJALNEGO WYPOSAŻENIA ORAZ WADLIWEGO, MAJĄCEGO WPŁYW NA WYNIK SPRAWY, UZASADNIENIA PRAWNEGO DECYZJI. Z POWYŻSZYCH WZGLĘDÓW SKARŻĄCY WNIÓSŁ O UCHYLENIE WYDANYCH DECYZJI. W ODPOWIEDZI NA SKARGĘ SAMORZĄDOWE KOLEGIUM ODWOŁAWCZE WNIOSŁO O ODDALENIE SKARGI. WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY W GDAŃSKU ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:
Z PRZEPISU ART. 134 1 USTAWY PRAWO O POSTĘPOWANIU PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI WYNIKA, ŻE SĄD ROZSTRZYGA W GRANICACH DANEJ SPRAWY NIE BĘDĄC JEDNAK ZWIĄZANY ZARZUTAMI I WNIOSKAMI SKARGI ORAZ POWOŁANĄ PODSTAWĄ SKARGI. JEGO WYKŁADNIA WSKAZUJE, ŻE SĄD MA PRAWO ALE I OBOWIĄZEK DOKONANIA OCENY ZGODNOŚCI Z PRAWEM ZASKARŻONEGO AKTU ADMINISTRACYJNEGO, NAWET WÓWCZAS GDY DANY ZARZUT NIE ZOSTAŁ W SKARDZE PODNIESIONY. Z DRUGIEJ STRONY GRANICĄ PRAW I OBOWIĄZKÓW SĄDU WYZNACZONĄ W ART. 134 1 P.P.S.A., JEST ZAKAZ WKRACZANIA W SPRAWĘ NOWĄ. GRANICE TE ZAŚ WYZNACZONE SĄ DWOMA ASPEKTAMI MIANOWICIE: LEGALNOŚCIĄ DZIAŁAŃ ORGANU PODATKOWEGO ORAZ CAŁOKSZTAŁTEM ASPEKTÓW PRAWNYCH TEGO STOSUNKU PRAWNEGO, KTÓRY BYŁ OBJĘTY TREŚCIĄ ZASKARŻONEGO ROZSTRZYGNIĘCIA. POWYŻSZE OZNACZA, ŻE SĄD NARUSZYŁBY TEN PRZEPIS JEDYNIE WÓWCZAS, GDYBY PRZEKROCZYŁ OKREŚLONE WYŻEJ GRANICE DANEJ SPRAWY ALBO GDYBY OGRANICZYŁ SIĘ W OCENIE LEGALNOŚCI TYLKO DO ZARZUTÓW I WNIOSKÓW SKARGI. TAK ROZUMIEJĄC ROLĘ SĄDU W NINIEJSZEJ SPRAWIE, SĄD UZNAŁ, ŻE W USTALONYM STANIE FAKTYCZNYM SKARGA ZASŁUGUJE NA UWZGLĘDNIENIE. W UZASADNIENIU DECYZJI SAMORZĄDOWE KOLEGIUM ODWOŁAWCZE WSKAZUJĄC NA PRZEPISY MATERIALNEGO PRAWA PODATKOWEGO W POSTACI: ART. 8 PKT 1, ART. 12 UST. 1 PKT 2 USTAWY O PODATKACH I OPŁATACH LOKALNYCH ORAZ PRZEPIS ART. 2 PKT 36 USTAWY PRAWO O RUCHU DROGOWYM WYWIODŁO, ŻE SAMOCHODY CIĘŻAROWE WYKORZYSTYWANE PRZEZ SKARŻĄCEGO W PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ, JAKO POJAZDY SŁUŻĄCE DO NAUKI JAZDY, NIE PODLEGAJĄ ZWOLNIENIU Z OPODATKOWANIA PODATKIEM OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH, NA ZASADACH OKREŚLONYCH W PRZEPISIE ART. 12 UST. 1 PKT 2 USTAWY O PODATKACH I OPŁATACH LOKALNYCH, NIE STANOWIĄ BOWIEM POJAZDÓW SPECJALNYCH W ROZUMIENIU ART. 2 PKT 36 USTAWY PRAWO O RUCHU DROGOWYM. ODNOSZĄC SIĘ DO TAK SFORMUŁOWANEJ KONSTATACJI, NALEŻY STWIERDZIĆ, ŻE JEST ONA BŁĘDNA, BOWIEM WYKŁADNIA ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA PRAWIDŁOWOŚCI ROZSTRZYGNIĘCIA SPRAWY PRZEPISÓW MATERIALNEGO PRAWA PODATKOWEGO ZOSTAŁA DOKONANA PRZEZ ORGAN ODWOŁAWCZY W OPARCIU O PRZEPIS ART. 2 PKT 36 USTAWY PRAWO O RUCHU DROGOWYM, W BRZMIENIU OBOWIĄZUJĄCYM DO DNIA 1 MAJA 2004 R., KTÓRY NIE MOŻE MIEĆ ZASTOSOWANIA W STANIE FAKTYCZNYM SPRAWY. NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ, ŻE POWOŁANY W ZDANIU POPRZEDZAJĄCYM PRZEPIS, W BRZMIENIU OBOWIĄZUJĄCYM DO DNIA 30 KWIETNIA 2004 R., (ZMIENIONYM PRZEZ ART. 1 PKT 1 LIT. A USTAWY Z DNIA 20 KWIETNIA 2004 R., O ZMIANIE USTAWY - PRAWO O RUCHU DROGOWYM ORAZ O ZMIANIE USTAWY O PODATKACH I OPŁATACH LOKALNYCH - DZ. U. Z 2004 R. NR 92 POZ. 884) W ZASADNICZO ODMIENNY SPOSÓB DEFINIOWAŁ POJĘCIE POJAZDU SPECJALNEGO, JAKO POJAZDU SAMOCHODOWEGO LUB PRZYCZEPY, KONSTRUKCYJNIE NIEPRZEZNACZONYCH DO PRZEWOZU OSÓB LUB ŁADUNKÓW. PRZEPIS W BRZMIENIU MAJĄCYM ZASTOSOWANIE DO OCENY STANÓW FAKTYCZNYCH SPRAWY OBJĘTYCH ZAKRESEM POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO, W KTÓREGO WYNIKU ZOSTAŁA WYDANA ZASKARŻONA DECYZJA DEFINIUJE POJĘCIE POJAZDU SPECJALNEGO, JAKO POJAZD SAMOCHODOWY LUB PRZYCZEPĘ PRZEZNACZONE DO WYKONYWANIA SPECJALNEJ FUNKCJI, KTÓRA POWODUJE KONIECZNOŚĆ DOSTOSOWANIA NADWOZIA LUB POSIADANIA SPECJALNEGO WYPOSAŻENIA; W
POJEŹDZIE TYM MOGĄ BYĆ PRZEWOŻONE OSOBY I RZECZY ZWIĄZANE Z WYKONYWANIEM TEJ FUNKCJI. Z PRZEDSTAWIONEJ DEFINICJI POJAZDU SPECJALNEGO WYNIKA, ŻE MOŻLIWOŚĆ PRZEWOŻENIA W DANYM POJEŹDZIE OSÓB I RZECZY NIE WYKLUCZA DOPUSZCZALNOŚCI UZNANIA DANEGO POJAZDU ZA POJAZD SPECJALNY. W ŚWIETLE OBECNIE OBOWIĄZUJĄCEJ DEFINICJI ISTOTNYM ELEMENTEM TEGO TYPU POJAZDU JEST BOWIEM JEDYNIE JEGO PRZEZNACZENIE. BĘDĄ TO ZATEM TAKIE POJAZDY, W KTÓRYCH ZE WZGLĘDU NA TO, ŻE PRZEZNACZONE SĄ DO WYKONYWANIA SPECJALNEJ FUNKCJI, KONIECZNE STAJE SIĘ DOSTOSOWANIE NADWOZIA LUB POSIADANIE SPECJALNEGO WYPOSAŻENIA. UZNANIE PRZEZ ORGANY ORZEKAJĄCE W SPRAWIE, IŻ USTALENIE RODZAJU, PRZEZNACZENIA I FUNKCJI ŚRODKA TRANSPORTOWEGO NALEŻY DO ORGANU REJESTRUJĄCEGO POJAZDY, NALEŻY UZNAĆ ZA POZBAWIONE OPARCIA W OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISACH PRAWA. TAKIE STANOWISKO ORGANÓW WYMAGAŁOBY ROZWAŻENIA JAKI PRZEPIS NAKAZUJE LUB DAJE UPRAWNIENIE TEMU ORGANOWI DO ROZSTRZYGANIA, CZY REJESTROWANY POJAZD ZALICZA SIĘ DO KATEGORII POJAZDÓW SPECJALNYCH W ROZUMIENIU ART. 2 PKT 36 PRAWA O RUCHU DROGOWYM. BRAK JEST TAKIEGO PRZEPISU ZARÓWNO W ROZPORZĄDZENIU MINISTRA INFRASTRUKTURY Z DNIA 27 WRZEŚNIA 2003 R. W SPRAWIE SZCZEGÓŁOWYCH CZYNNOŚCI ORGANÓW W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z DOPUSZCZENIEM POJAZDU DO RUCHU ORAZ WZORY DOKUMENTÓW W TYCH SPRAWACH (DZ.U. NR 192, POZ. 1878 Z 2003 R. ZE ZM.), JAK I W ROZPORZĄDZENIU TEGOŻ MINISTRA Z 22 LIPCA 2002 R., W SPRAWIE REJESTRACJI I OZNAKOWANIA POJAZDÓW (TEKST JEDN. DZ.U. Z 2007 R., NR 186, POZ. 1322 ZE ZM.). NATOMIAST ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ ORAZ SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI Z DNIA 9 CZERWCA 2005 R., W SPRAWIE WARUNKÓW TECHNICZNYCH POJAZDÓW SPECJALNYCH I POJAZDÓW UŻYWANYCH DO CELÓW SPECJALNYCH SIŁ ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ (DZ. U. NR 116, POZ. 974), UWZGLĘDNIAŁO ZGODNIE Z WOLĄ USTAWODAWCY (ART. 66 UST. 7 I UST. 8 PKT 4 PRAWO O RUCHU DROGOWYM), PRZEZNACZENIE POJAZDÓW ORAZ SPOSÓB ICH WYKORZYSTANIA CO OZNACZA, ŻE KWALIFIKACJA POJAZDÓW DO KATEGORII SPECJALNYCH NIE NASTĘPOWAŁA NA PODSTAWIE PRZEPISÓW TEGO ROZPORZĄDZENIA. WE WZORZE DECYZJI O REJESTRACJI POJAZDU STANOWIĄCEJ ZAŁĄCZNIK POWOŁANEGO WYŻEJ ROZPORZĄDZENIA MINISTRA INFRASTRUKTURY Z DNIA 22 LIPCA 2002 R., NIE PRZEWIDZIANO ODRĘBNEGO OZNACZENIA DLA POJAZDÓW SPECJALNYCH. WOBEC POWYŻSZEGO, W SPORNEJ W NINIEJSZEJ SPRAWIE KWESTII, NIE SPOSÓB PRZYJĄĆ, ŻE O RODZAJU POJAZDU DECYDUJE WPIS W DOWODZIE REJESTRACYJNYM. O TYM, CZY POJAZD KORZYSTA ZE ZWOLNIENIA OD PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH JAKO POJAZD SPECJALNY NA PODSTAWIE ART. 12 UST. 1 PKT 2 USTAWY - O PODATKACH I OPŁATACH LOKALNYCH, DECYDUJE WYŁĄCZNIE TO, CZY MIEŚCI SIĘ ON W DEFINICJI ZAMIESZCZONEJ W ART. 2 PKT 36 PRAWA O RUCHU DROGOWYM. SĄD ROZPOZNAJĄCY NINIEJSZĄ SPRAWĘ ZGADZA SIĘ Z POGLĄDEM WYRAŻONYM PRZEZ NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY W WYROKACH Z DNIA 20 STYCZNIA 2011 R., (SYGN. AKT II FSK 1914/09), Z DNIA 10 LUTEGO 2011 R., (SYGN. AKT II FSK 1820/09) I Z DNIA 13 LUTEGO 2011 R., SYGN. AKT II FSK 1599/09). OKOLICZNOŚĆ, CZY POJAZD KORZYSTA ZE ZWOLNIENIA OD PODATKU OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH JAKO POJAZD SPECJALNY, POWINNA BYĆ USTALONA PRZY ZACHOWANIU REGUŁ POSTĘPOWANIA DOWODOWEGO PRZEZ ORGAN PODATKOWY. DLA ROZSTRZYGNIĘCIA SPRAWY KONIECZNA JEST OCENA, CZY W ŚWIETLE DEFINICJI ART. 2 PKT 36 USTAWY - PRAWO O RUCHU DROGOWYM
TAK CO DO SPECJALNEJ FUNKCJI, JAK I JEJ ZWIĄZKU Z DOSTOSOWANIEM NADWOZIA WZGLĘDNIE WYPOSAŻENIA, PRZEDMIOTOWE SAMOCHODY ORAZ PRZYCZEPA, SĄ POJAZDAMI SPECJALNYMI. MAJĄC TO NA UWADZE WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY UZNAJĄC ZA ZASADNE NARUSZENIE WSKAZANYCH W SKARDZE PRZEPISÓW PRAWA MATERIALNEGO JAK I PRZEPISÓW PROCEDURY PODATKOWEJ, ORZEKŁ W MYŚL ART. 145 1 PKT 1 A) I C), ART. 152 I ART. 200 P.P.S.A.