Odpowiedzialność pielęgniarki i położnej Dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk Uniwersytet Medyczny w Lublinie Warszawa 09.04.2011
ZAWÓD System czynności czy prac, który jest wewnętrznie spójny, skierowany na wytworzenie jakiegoś przedmiotu czy usług zaspokajających określone potrzeby
ZAWÓD Wymaga określonego zakresu wiedzy i umiejętności wykonywanych systematycznie, stanowiących podstawę zajmowania określonego miejsca w strukturze społecznej
Celem głównym wynikającym z istoty zawodu pielęgniarki, położnej, jest zapewnienie kompleksowej opieki pielęgniarskiej, powierzonym jej pacjentom, tak, by mogli oni samodzielnie funkcjonować w środowisku po zakończeniu procesu terapeutycznego, opuszczeniu oddziału (szpitala)
PIELĘGNIARKA, POŁOŻNA przepisami prawa ogólnego etyką zawodową Zawód regulowany prawa samorządowego
PIELĘGNIARKA, POŁOŻNA Posiada: obywatelstwo polskie dyplom ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej, położniczej bądź uzyskany w innym państwie dyplom uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędny, zgodnie z odrębnymi przepisami pełną zdolność o czynności prawnych stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu
PIELĘGNIARKA, POŁOŻNA podlega regułom prawnym i moralnym funkcjonującym w społeczeństwie na zasadzie powszechności, a za swoją działalność ponosi odpowiedzialność
Odpowiedzialność karna związana jest z naruszeniem przez sprawcę zasad zapisanych w prawie obowiązującym społeczeństwo. Konsekwencje i postępowanie w razie naruszenia tych zasad określa Kodeks Karny
Art. 155. Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Art. 156. 1.Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci: pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy wzawodzielubtrwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. 2.Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 3.Jeżeli następstwem czynu określonego w 1 jest śmierć człowieka sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12
Art. 160. 1.Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2.Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. 3.Jeżeli sprawca czynu określonego w 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. 4.Niepodlegakarzezaprzestępstwo określone w 1-3 sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo. 5.Ściganie przestępstwa określonego w 3 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Odpowiedzialność cywilna jest to obowiązek wynagrodzenia wyrządzonej szkody lub straty przez jej sprawcę. Ma ona charakter majątkowy
Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Art. 416. Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu. Art. 417. Jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzonaszkodanaosobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności. Kodeks cywilny
Art. 429. Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanieczynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności. Art. 430. Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Kodeks cywilny
Odpowiedzialność służbowa stanowi zobowiązanie pracownika do wykonywania zadań określonych przez pracodawcę i ponoszenie odpowiedzialności za działania w tym zakresie
Art. 100. 1.Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. 2.Pracownik jest obowiązany w szczególności: przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego. Kodeks Pracy
Odpowiedzialność materialna określona przez Kodeks Pracy, to konieczność ponoszenia przez pracownika konsekwencji za szkodę wyrządzoną zakładowi pracy
Odpowiedzialność zawodowa, to obowiązek moralny lub prawny ponoszenia konsekwencji za wykonane osobiście lub polecone innej osobie do wykonania czynności zawodowe lub za ich zaniedbanie bądź zaniechanie. Jest związana z przynależnością do określonej grupy zawodowej i wiąże się z interpretacją przyjętych przez te grupę norm określonych między innymi w kodeksie deontologicznym.
Na uwagę zasługuje człon przytoczonej definicji:.wykonane lub polecone innej osobie do wykonania czynności.... Jest to wskazanie na odpowiedzialność kadry kierowniczej za przydzielanie zadań właściwym pracownikom i jak to wskazywano powyżej tworzenie warunków do ich realizacji.
USTAWA z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych. Art. 1. 1. Tworzy się samorząd pielęgniarek i położnych dla reprezentowania zawodowych, społecznych i gospodarczych interesów tych zawodów, zwany dalej "samorządem". Art. 4. 1. Zadaniem samorządu jest w szczególności: 1) sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu pielęgniarki i położnej, 2) ustalanie i upowszechnianie zasad etyki zawodowej oraz sprawowanie nadzoru nad ich przestrzeganiem, 3) 6) 7) obrona godności zawodowej pielęgniarek i położnych, 8) reprezentowanie i ochrona zawodu pielęgniarki i położnej, 2. Samorząd wykonuje swoje zadania w szczególności przez: 6) orzekanie w zakresie odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i położnych oraz sprawowanie sądownictwa polubownego.
Art. 38. Członkowie samorządu podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami pielęgniarek i położnych za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki zawodowej oraz za zawinione naruszenie przepisów dotyczących wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej. USTAWA o samorządzie pielęgniarek i położnych
Odpowiedzialność ponoszą pielęgniarki i zawodową położne przed organami samorządu pielęgniarek i położnych (sądami pielęgniarek i położnych) za: zawinione naruszenie zasad wykonywania zawodu naruszenie przepisów regulujących wykonywanie zawodu pielęgniarki i położnej postępowanie sprzeczne z zasadami etyki zawodowej naruszenie praw pacjenta
Pielęgniarki, Położne ponoszą odpowiedzialność za: realizowanie opieki na możliwie najwyższym poziomie i z zastosowaniem właściwych metod, ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pacjenta, informowanie pacjenta o zakresie realizowanej opieki pielęgniarskiej, uzyskanie zgody pacjenta na proponowany program pielęgnowania, zapewnienie pacjentowi w czasie pielęgnowania warunków zachowania intymności, poszanowania wolności i godności osobistej, zachowanie tajemnicy zawodowej
Pielęgniarki, położne ponoszą odpowiedzialność za: Błąd medyczny Zdarzenie niepożądane
Błąd medyczny Diagnostyczny Terapeutyczny Techniczny Informacyjny
Błąd medyczny może wydarzyć się w: 1 Szpitalu 2 Jednostce opieki zdrowotnej 3 Transporcie medycznym 4 W domu, miejscu przebywania
Błąd medyczny może być spowodowany przez: 1 Pielęgniarkę, położną, 2 Pracownika medycznego, 3 Innego pracownika, 4 Inna osobę (rodzinę)
Błąd medyczny, zdarzenie niepożądane może być uwarunkowane: 1 Organizacja pracy 2 Warunkami ergonomicznymi 3 Aspektami profesjonalnymi 4 Aspektami psychologicznymi