KARTA MODU U / KARTA PRZEDMIOTU Kod moduùu Nazwa moduùu Nazwa moduùu w jêzyku angielskim Obowi¹zuje od roku akademickiego 2012/2013 Mikroekonomia Microeconomics A. USYTUOWANIE MODU U W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Poziom ksztaùcenia Profil studiów Forma i tryb prowadzenia studiów Specjalnoœã Jednostka prowadz¹ca moduù Koordynator moduùu Ekonomia I stopieñ Ogólnoakademicki Studia niestacjonarne Finanse przedsiêbiorstw Katedra Ekonomii i Zarz¹dzania Prof. dr hab. Oleksandr Oksanych Zatwierdziù: B. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Przynale noœã do grupy/bloku przedmiotów Status moduùu Jêzyk prowadzenia zajêã Usytuowanie moduùu w planie studiów - semestr Usytuowanie realizacji przedmiotu w roku akademickim Wymagania wstêpne Egzamin Liczba punktów ECTS 8 Przedmiot podstawowy Przedmiot obowi¹zkowy Polski Semestr I Semestr zimowy Brak Tak Forma prowadzenia zajêã laboratorium projekt inne w semestrze 30 30 - -
C. EFEKTY KSZTA CENIA I METODY SPRAWDZANIA EFEKTÓW KSZTA CENIA Cel moduùu Zapoznanie studentów z podstawowymi elementami teorii ekonomii, dotycz¹cymi dziaùalnoœci przedsiêbiorstwa i najbli szego jego otoczenia. Podstawy teoretyczne mikroekonomii obejmuj¹: reguùy funkcjonowania rynku, podstawy teorii wyboru konsumenta, podstawy teorii produkcji, podstawy teorii przedsiêbiorstwa, podstawy teorii podziaùu. Aspekty praktyczne dotycz¹ decyzji, których dokonuje przedsiêbiorstwo w celu zapewnienia stanów optymalnych w zakresie wykorzystania czynników produkcji, osi¹gniêcia po ¹danych poziomów kosztów, przychodów i zysków. Symbol efektu Efekty ksztaùcenia Forma prowadzenia zajêã Odniesienie do efektów kierunkowych Odniesienie do efektów obszarowych Ma podstawow¹ wiedzê na temat istoty mikroekonomii jako nauki o procesach gospodarczych na poziomie przedsiêbiorstwa i jego rynkowego otoczenia. Zna podstawowe zasady i metody mikroekonomii. Zna podstawowe pojêcia i kategorie mikroekonomii K_03 Zna podstawowe prawa funkcjonowania rynku i mechanizmy jego samoregulacji. Zna podstawowe zasady poszukiwania stanów optimum w mikroekonomii. Potrafi prawidùowo wyodrêbniã rodzaje rynków i opisaã warunki funkcjonowania przedsiêbiorstwa na ka dym z nich Potrafi prawidùowo sformuùowaã i wyjaœniã podstawowe pojêcia mikroekonomii, ich treœã i relacje miêdzy nimi Potrafi wykorzystaã odpowiednie narzêdzia matematyczne dla uzasadnienia podejmowania decyzji mikroekonomicznych Rozumie potrzebê staùego uzupeùniania wiedzy z mikroekonomii w celu podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych w zwi¹zku ze zmieniaj¹cymi siê uwarunkowaniami rynkowymi. Identyfikuje i rozstrzyga problemy praktyki gospodarczej, znajduj¹ce odzwierciedlenie w mikroekonomii, oraz dokonuje oceny racjonalnoœci decyzji podmiotów gospodarczych w œwietle informacji, pochodz¹cych z wiedzy o zasadach funkcjonowania przedsiêbiorstwa w gospodarce rynkowej Potrafi wspóùdziaùaã i pracowaã w grupie, skutecznie komunikowaã siê oraz postêpowaã etycznie w celu podejmowania racjonalnych decyzji w zakresie mikroekonomii w podmiocie gospodarczym. Treœci ksztaùcenia: 1. Treœci ksztaùcenia w zakresie u Nr Treœci ksztaùcenia u K_W04 K_W13 K_W14 K_W08 K_U03 K_U11 K_U11 K_U11 K_K01 K_K10 K_K03 S1A_W06 S1A_W03 S1A_W07 S1A_W08 S1A_W08 S1A_U01 S1A_U02 S1A_U04 S1A-U06 S1A_U01 S1A_U04 S1A-U06 S1A_U01 S1A_U04 S1A-U06 S1A_K01 S1A_K04 S1A_K07 S2A_K03 S2A_K05 S2A_K06 Odniesienie do efektów ksztaùcenia dla moduùu
1. Podstawowe pojêcia i przedmiot ekonomii Czynniki produkcji. Proces gospodarowania. Wùasnoœã, klasyfikacja wùasnoœci. Ograniczonoœã zasobów. Granica mo liwoœci produkcyjnych. Metody badañ ekonomicznych. Modele ekonomiczne. 2. Wspóùczesne systemy spoùeczno-gospodarcze. Charakterystyka gospodarki rynkowej. Ewolucja systemu rynkowego w krajach rozwiniêtego kapitalizmu. Charakterystyka gospodarki centralne planowanej. Ekonomia klasyczna. Ekonomia neoklasyczna. 3. Rynek, popyt i poda Pojêcie i funkcje rynku, klasyfikacja rynków. Popyt i okreœlaj¹ce go czynniki. Prawo popytu. Poda i okreœlaj¹ce j¹ czynniki. Prawo poda y. Cena równowagi rynkowej. Rynek nabywcy i rynek sprzedawcy. Mechanizm przywracania równowagi rynkowej. 4. Pojêcie elastycznoœci popytu i poda y Elastycznoœã popytu i poda y. Graficzna interpretacja elastycznoœci. Mierzenie elastycznoœci popytu i poda y. Elastycznoœã cenowa popytu. Efekt cenowy i efekt iloœciowy zmiany cen. Efekt substytucyjny i efekt dochodowy. Elastycznoœã poda y i jej mierzenie. 5. Elastycznoœã dochodowa i elastycznoœã mieszana popytu Elastycznoœã dochodowa popytu. Dobra podstawowe i dobra luksusowe. Dobra podrzêdne i dobra normalne. Elastycznoœã mieszana popytu. Dobra komplementarne, dobra substytucyjne. Krañcowa stopa substytucji. 6. Podstawy teorii wyboru konsumenta. Wybór struktury konsumpcji bie ¹cej U ytecznoœã caùkowita. U ytecznoœã krañcowa. Linia ograniczeñ bud etu. Krzywa obojêtnoœci. Warunek optymalnego wyboru struktury konsumpcji bie ¹cej konsumenta. 7. Podstawy teorii wyboru konsumenta.(cz.2) Podstawy wyboru miêdzy czasem pracy i czasem wolnym. Optymalizacja konsumpcji w czasie. Podstawy wyboru miêdzy czasem pracy i czasem wolnym. Linia pùac. Wybór miêdzy konsumpcj¹ bie ¹c¹ i konsumpcj¹ przyszù¹. Linia ograniczeñ rynkowych. Optymalizacja struktury konsumpcji w czasie. Wpùyw stopy procentowej na strukturê konsumpcji w czasie. 8 Pojêcie przedsiêbiorstwa, cele jego dziaùalnoœci i charakterystyka Pojêcie przedsiêbiorstwa. Rodzaje przedsiêbiorstw. Cele dziaùalnoœci przedsiêbiorstwa w gospodarce rynkowej i centralnie planowanej. Maj¹tek, fundusze i wynik finansowy przedsiêbiorstwa. 9 Podstawy teorii produkcji Pojêcie produkcji. Czynniki produkcji. Krótkookresowa teoria produkcji. Produkt caùkowity, produkt przeciêtny i produkt krañcowy. Prawo malej¹cych przychodów. Dùugookresowa teoria produkcji. Izokwanta i izokoszta. Optymalizacja wykorzystania czynników produkcji. Wybór technik wytwarzania. 10 Koszty, utargi i zysk przedsiêbiorstwa Koszty w okresie krótkim. Koszty caùkowite, staùe i zmienne. Koszty przeciêtne i koszty krañcowe. Utarg caùkowity, przeciêtny i krañcowy. Zysk ekonomiczny i zysk normalny. Koszt alternatywny. Cena zamkniêcia. Koszty w okresie dùugim. Efekty skali. ródùa korzyœci i niekorzyœci skali. 11 Równowaga przedsiêbiorstwa wolnokonkurencyjnego Warunki funkcjonowania przedsiêbiorstwa na rynku doskonaùym. Utargi przeciêtne i utargi krañcowe na rynku doskonaùym. Pojêcie progu rentownoœci. Dochody i zyski przedsiêbiorstwa wolnokonkurencyjnego. Warunek równowagi przedsiêbiorstwa na rynku doskonaùym
12 Równowaga przedsiêbiorstwa na rynku niedoskonaùym Warunki funkcjonowania przedsiêbiorstwa na rynku niedoskonaùym. Utargi przeciêtne i utargi krañcowe na rynku niedoskonaùym. Warunek równowagi przedsiêbiorstwa na rynku niedoskonaùym. Przedsiêbiorstwo monopolistyczne. Formy monopolizacji. Ustawodawstwo antymonopolowe. 13 Modele rynku niedoskonaùego Model oligopolu Sweezy ego i model duopolu Cournota. Model konkurencji monopolistycznej Chamberlina. 14 Podstawy neoklasycznej teorii podziaùu Zró nicowanie dochodów i maj¹tku. Miary dysproporcji. Ruch okrê ny dochodów i wydatków. Zasadnicze czynniki determinuj¹ce podziaù dochodu. Klasyczna teoria podziaùu. Krzywa Lorenza i wspóùczynnik Giniego. 15 Rynki czynników produkcji Teoria produkcyjnoœci krañcowej. Koszt przeciêtny i koszt krañcowy czynnika. Wartoœã krañcowego produktu czynnika. Krañcowy przychód z produktu czynnika. Warunek równowagi przedsiêbiorstwa na rynku czynników produkcji Rynek pracy. Doskonaùy rynek pracy. Niedoskonaùe rynki pracy. Renta ekonomiczna. Rynek Kapitaùu. Bie ¹ca i przyszù¹ wartoœã pieni¹dza. Mierniki efektywnoœci inwestycji 2. Treœci ksztaùcenia w zakresie ãwiczeñ Nr zajêã Treœci ksztaùcenia ãwicz. 1 Podstawowe pojêcia i przedmiot ekonomii Identyfikacja problemów, bêd¹cych przedmiotem ekonomii Proces gospodarowania. Wùasnoœã, klasyfikacja wùasnoœci. Ograniczonoœã zasobów. Granica mo liwoœci produkcyjnych. Metody badañ ekonomicznych. Modele ekonomiczne. 2 Wspóùczesne systemy spoùeczno-gospodarcze. Charakterystyka gospodarki rynkowej. Charakterystyka gospodarki centralne planowanej. Rola pañstwa w gospodarce. Ekonomia klasyczna. Ekonomia neoklasyczna. Ekonomiczne funkcje pañstwa 3 Rynek, popyt i poda Charakterystyki rynków doskonaùego i niedoskonaùych.. Popyt i okreœlaj¹ce go czynniki. Prawo popytu. Poda i okreœlaj¹ce j¹ czynniki. Prawo poda y. Cena równowagi rynkowej. Rynek nabywcy i rynek sprzedawcy. Mechanizm przywracania równowagi rynkowej. 4 Elastycznoœã popytu i poda y Wspóùczynniki elastycznoœci popytu i poda y. Interpretacja wielkoœci wskaênika. Metody obliczenia wspóùczynników elastycznoœci popytu i poda y. Elastycznoœã cenowa. Elastycznoœã lukowa. Elastycznoœã cenowa popytu. Efekt cenowy i efekt iloœciowy zmiany cen. 5 Elastycznoœã dochodowa i elastycznoœã mieszana popytu Elastycznoœã dochodowa popytu. Dobra podstawowe i dobra luksusowe. Dobra podrzêdne i dobra normalne. Elastycznoœã mieszana popytu. Dobra komplementarne, dobra substytucyjne. Krañcowa stopa substytucji.. Odniesienie do efektów ksztaùcenia dla moduùu K_03 6 Podstawy teorii wyboru konsumenta. Wybór struktury konsumpcji K_03
bie ¹cej Omówienie pojêã u ytecznoœã caùkowita i u ytecznoœã krañcowa. Obliczenie u ytecznoœci krañcowej. Ustalenie poùo enia linii ograniczeñ bud etu. Krzywa obojêtnoœci. Warunek optymalnego wyboru struktury konsumpcji bie ¹cej konsumenta. 7 Kolokwium. Analiza odpowiedzi i rozwi¹zañ. 8 Pojêcie przedsiêbiorstwa, cele jego dziaùalnoœci i charakterystyka Omówienie rodzajów przedsiêbiorstw. Maj¹tek, fundusze i wynik finansowy przedsiêbiorstwa. Analiza skùadników bilansu przedsiêbiorstwa Podstawy teorii produkcji Omówienie pojêã produkt caùkowity, produkt przeciêtny i produkt krañcowy. Obliczenie wielkoœci produktu krañcowego. Prawo malej¹cych przychodów. Omówienie pojêã izokwanta i izokoszta. Optymalizacja wykorzystania czynników produkcji. 9 Koszty, utargi i zysk przedsiêbiorstwa Koszty w okresie krótkim. Omówienie pojêã koszty caùkowite, koszty staùe, koszty zmienne, koszty przeciêtne, koszty krañcowe, utarg caùkowity, utarg przeciêtny i utarg krañcowy. Zysk ekonomiczny i zysk normalny. Koszt alternatywny. Cena zamkniêcia. Koszty w okresie dùugim. Efekty skali. ródùa korzyœci i niekorzyœci skali. 10 Równowaga przedsiêbiorstwa wolnokonkurencyjnego Warunki funkcjonowania przedsiêbiorstwa na rynku doskonaùym. Utargi przeciêtne i utargi krañcowe na rynku doskonaùym. Pojêcie progu rentownoœci. Dochody i zyski przedsiêbiorstwa wolnokonkurencyjnego. Warunek równowagi przedsiêbiorstwa na rynku doskonaùym. Rozwi¹zywanie zadañ, powi¹zanych z ustaleniem stany równowagi przedsiêbiorstwa na rynku doskonaùym 11 Równowaga przedsiêbiorstwa na rynku niedoskonaùym Warunki funkcjonowania przedsiêbiorstwa na rynku niedoskonaùym. Utargi przeciêtne i utargi krañcowe na rynku niedoskonaùym. Warunek równowagi przedsiêbiorstwa na rynku niedoskonaùym. Przedsiêbiorstwo monopolistyczne. Formy monopolizacji. Rozwi¹zywanie zadañ, powi¹zanych z ustaleniem stany równowagi przedsiêbiorstwa na rynku niedoskonaùym 12 Kolokwium. Analiza odpowiedzi i rozwi¹zañ. 13 Podstawy neoklasycznej teorii podziaùu Zró nicowanie dochodów i maj¹tku. Miary dysproporcji. Ruch okrê ny dochodów i wydatków. Zasadnicze czynniki determinuj¹ce podziaù dochodu. Klasyczna teoria podziaùu. Krzywa Lorenza i wspóùczynnik Giniego. Rynki czynników produkcji Omówienie pojêã koszt przeciêtny czynnika, koszt krañcowy czynnika, wartoœã krañcowego produktu czynnika, krañcowy przychód z produktu czynnika. Warunek równowagi przedsiêbiorstwa na rynku czynników produkcji. Rozwi¹zywanie zadañ, powi¹zanych z ustaleniem stany równowagi przedsiêbiorstwa na rynku czynników produkcji 14 Rynki czynników produkcji Rynek pracy. Doskonaùy rynek pracy. Niedoskonaùe rynki pracy. Renta ekonomiczna. Rynek Kapitaùu. Bie ¹ca i przyszù¹ wartoœã pieni¹dza. Mierniki efektywnoœci inwestycji NPV, BEP, IRR 15 Kolokwium. Analiza odpowiedzi i rozwi¹zañ. 3. Treœci ksztaùcenia w zakresie zadañ laboratoryjnych 4. Charakterystyka zadañ projektowych 5. Charakterystyka zadañ w ramach innych typów zajêã dydaktycznych
Metody sprawdzania efektów ksztaùcenia Symbol efektu K_03 Metody sprawdzania efektów ksztaùcenia (sposób sprawdzenia, w tym dla umiejêtnoœci odwoùanie do konkretnych zadañ projektowych, laboratoryjnych, itp.) Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹, powinien znaã podstawowe pojêcia, zasady i metody dotycz¹ce mikroekonomii. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, powinien dodatkowo znaã i rozumieã zasady i mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹, powinien znaã podstawowe kategorie mikroekonomii i relacje, wystêpuj¹ce miêdzy nimi. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, student powinien umieã analizowaã i identyfikowaã przyczynowo-skutkowy charakter tych relacji. Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹, powinien znaã podstawowe prawa mikroekonomii. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, student powinien umieã analizowaã i identyfikowaã ich znaczenie dla strony popytu i strony poda y. Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹, powinien znaã podstawowe zasady poszukiwania stanów optymalnych Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, student powinien znaã ponadto zasady konstruowania algorytmów poszukiwania stanów optymalnych Zadania realizowane na ch, kontrolowane przez prowadz¹cego Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹ powinien umieã identyfikowaã i definiowaã zjawiska i procesy, zachodz¹ce w przedsiêbiorstwie i jego otoczeniu rynkowym, oraz identyfikowaã ich skutki ekonomiczne dla podmiotów gospodarczych. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, student powinien dodatkowo umieã okreœliã specyficzne warunki rynku doskonaùego i rynków niedoskonaùych Zadania realizowane na ch, kontrolowane przez prowadz¹cego Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹ powinien umieã sformuùowaã podstawowe kategorie i pojêcia mikroekonomii. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, student powinien umieã formuùowaã wùasne wnioski dotycz¹ce relacji miêdzy tymi kategoriami i pojêciami. Zadania realizowane na ch, kontrolowane przez prowadz¹cego Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹ powinien umieã u yã odpowiednich wzorów dla obliczenia podstawowych wielkoœci mikroekonomicznych i stanów optymalnych. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, student powinien umieã analizowaã stany nierównowagi i uzasadniã decyzje, niezbêdne dla ich przywracania. Obserwacja postawy studenta podczas zajêã dydaktycznych, dyskusja podczas ãwiczeñ Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹ powinien rozumieã potrzebê staùego uzupeùniania wiedzy z zakresu mikroekonomii i na bie ¹co j¹ uzupeùniaã. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, powinien uzupeùniaã tê wiedzê w zakresie szerszym od czùonków grupy. Obserwacja postawy studenta podczas zajêã dydaktycznych, dyskusja podczas ãwiczeñ Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹ powinien mieã œwiadomoœã zùo onoœci procesów gospodarczych na poziomie przedsiêbiorstwa i jego otoczenia rynkowego. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, powinien umieã identyfikowaã powi¹zania pomiêdzy ró nymi zjawiskami i procesami gospodarczymi oraz wpùyw tych zale noœci na podmioty gospodarcze. Powinien ponadto wskazywaã sposoby rozwi¹zywania zadañ niestandardowych. Obserwacja postawy studenta podczas zajêã dydaktycznych, dyskusja podczas ãwiczeñ Student, aby uzyskaã ocenê dobr¹ powinien dobrze wspóùpracowaã i pracowaã w grupie. Aktywnie uczestniczyã w rozwi¹zywaniu zadañ problemowych. Aby uzyskaã ocenê bardzo dobr¹, powinien dodatkowo przejmowaã inicjatywê podczas prac w grupie.
D. NAK AD PRACY STUDENTA Rodzaj aktywnoœci Bilans punktów ECTS 1 Udziaù w ach 30 h 2 Udziaù w ch 30 h 3 Udziaù w laboratoriach 4 Udziaù w konsultacjach (2-3 razy w semestrze) 20 h 5 Udziaù w zajêciach projektowych 6 Konsultacje projektowe 7 Udziaù w egzaminie 10 h 8 9 Liczba godzin realizowanych przy bezpoœrednim udziale nauczyciela akademickiego 10 Liczba punktów ECTS, któr¹ student uzyskuje na zajêciach wymagaj¹cych bezpoœredniego udziaùu nauczyciela akademickiego (1 punkt ECTS=25-30 godzin obci¹ enia studenta) obci¹ enie studenta 90 h (suma) 3,6 ECTS 11 Samodzielne studiowanie tematyki ów 40 h 12 Samodzielne przygotowanie siê do ãwiczeñ 20 h 13 Samodzielne przygotowanie siê do kolokwiów 30 h 14 Samodzielne przygotowanie siê do laboratoriów 15 Wykonanie sprawozdañ 16 Przygotowanie do kolokwium koñcowego z laboratorium 17 Wykonanie projektu lub dokumentacji 18 Przygotowanie do egzaminu 20 h 19 20 Liczba godzin samodzielnej pracy studenta 21 Liczba punktów ECTS, któr¹ student uzyskuje w ramach samodzielnej pracy (1 punkt ECTS=25-30 godzin obci¹ enia studenta) 110h (suma) 4,4 ECTS 22 Sumaryczne obci¹ enie prac¹ studenta 200 h 23 Punkty ECTS za moduù 1 punkt ECTS=25-30 godzin obci¹ enia studenta 8 ECTS 24 Nakùad pracy zwi¹zany z zajêciami o charakterze praktycznym Suma godzin zwi¹zanych z zajêciami praktycznymi 25 Liczba punktów ECTS, któr¹ student uzyskuje w ramach zajêã o charakterze praktycznym 1 punkt ECTS=25-30 godzin obci¹ enia studenta E. LITERATURA 30+20+20+30=100h 4,0 ECTS Wykaz literatury 1. Begg Dawid, Fisher Stanlej, Mikroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, 570s. 2. Blaug M., Teoria Ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, 466s. 3. Bogusùaw Czarny, Pozytywizm a s¹dy wartoœciuj¹ce w ekonomii, Szkoùa Gùówna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2010, 210s. 4. Bremond J., Kompendium wiedzy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, 383s. 5. Lowers B., Collins internet-linked dictionary of Business, Harper Collins Publishers, 2005 6. Milewski R., Elementarne zagadnienia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008
Witryna WWW moduùu/ przedmiotu 7. Milewski R., Podstawy ekonomii, (, zadania, problemy), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 8. Milewski R., Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2007 9. Nasiùowski System rynkowy. Podstawy mikro i makroekonomii, Wydawnictwo Key Text Sp. z o.o., Warszawa 2006 10. Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia tom 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008. 11. Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, 618s. 12. Tokarski T., Ekonomia matematyczna, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A., Warszawa 2011