Parlament Europejski 2014-2019 Dokument z posiedzenia A8-0290/2017 29.9.2017 *** ZALECENIE w sprawie projektu rozporządzenia Rady wdrażającego wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (09941/2017 C8-0229/2017 2013/0255(APP)) Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Sprawozdawczyni: Barbara Matera RR\1135719.docx PE609.373v02-00 Zjednoczona w różnorodności
PR_APP Objaśnienie używanych znaków * Procedura konsultacji *** Procedura zgody ***I Zwykła procedura ustawodawcza (pierwsze czytanie) ***II Zwykła procedura ustawodawcza (drugie czytanie) ***III Zwykła procedura ustawodawcza (trzecie czytanie) (Wskazana procedura opiera się na podstawie prawnej zaproponowanej w projekcie aktu.) PE609.373v02-00 2/11 RR\1135719.docx
SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 5 UZASADNIENIE... 6 PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ... 10 GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ... 11 RR\1135719.docx 3/11 PE609.373v02-00
PE609.373v02-00 4/11 RR\1135719.docx
PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie projektu rozporządzenia Rady wdrażającego wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (09941/2017 C8-0229/2017 2013/0255(APP)) (Specjalna procedura ustawodawcza zgoda) Parlament Europejski, uwzględniając projekt rozporządzenia Rady (09941/2017), uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody, przedstawiony przez Radę na mocy art. 86 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0229/2017), uwzględniając art. 99 ust. 1 i 4 Regulaminu, uwzględniając zalecenie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0290/2017), 1. wyraża zgodę na projekt rozporządzenia Rady; 2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym. RR\1135719.docx 5/11 PE609.373v02-00
UZASADNIENIE Ochrona budżetu UE i unijnych interesów finansowych oraz ściganie przestępstw wymierzonych w budżet UE i unijne interesy finansowe należą obecnie do wyłącznej kompetencji państw członkowskich. OLAF, Eurojust i Europol nie posiadają mandatu do prowadzenia postępowania karnego, zatem Prokuratura Europejska wypełni tę lukę instytucjonalną. Ustanowienie Prokuratury Europejskiej zasadniczo zmieni sposób ochrony interesów finansowych Unii. Będzie ona łączyć w sobie wysiłki europejskich i krajowych organów ścigania w ramach jednolitego, spójnego i skutecznego podejścia do zwalczania nadużyć na szkodę UE. Obecnie tylko organy krajowe mogą prowadzić postępowanie w sprawie nadużyć na szkodę UE i ścigać ich sprawców, a kompetencje tych organów kończą się na granicach kraju. W dniu 17 lipca 2013 r. Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej określającego kompetencje i procedury tego organu. Artykuł 86 Traktatu o funkcjonowaniu UE (TFUE) określa podstawę prawną i zasady ustanowienia Prokuratury Europejskiej. Na mocy art. 86 rozporządzenie stanowiące przedmiot wniosku należy przyjąć zgodnie z ustawodawczą procedurą zgody: Rada stanowi jednomyślnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego. W dniu 7 lutego 2017 r. Rada odnotowała brak jednogłośnego poparcia wniosku. Zgodnie z art. 86 TFUE umożliwia to grupie co najmniej dziewięciu państw członkowskich przekazanie tekstu do omówienia Radzie Europejskiej, która podejmuje ostateczną próbę osiągnięcia porozumienia. Sprawozdawczyni wyraża ubolewanie, że jedynie 20 państw członkowskich uczestniczy dotychczas we wzmocnionej współpracy, i zachęca nieuczestniczące państwa członkowskie, by w przyszłości również się przyłączyły. W dniu 8 czerwca br. państwa członkowskie uczestniczące we wzmocnionej współpracy przyjęły ogólne podejście w sprawie wniosku. Parlament Europejski przyjął 3 sprawozdania okresowe (w latach 2014, 2015 i 2016) dotyczące Prokuratury Europejskiej, w których wyraził szereg obaw w kwestii kompetencji Prokuratury Europejskiej, dyrektywy PIF, oszustw związanych z podatkiem VAT, struktury, dochodzeń, praw proceduralnych, kontroli sądowej, a także stosunków z innymi właściwymi agencjami UE. Struktura Prokuratury Europejskiej Prokuratura Europejska będzie organem Unii o zdecentralizowanej strukturze łączącej krajowe organy ścigania. Na jej czele stanie Europejski Prokurator Generalny, a każde uczestniczące państwo będzie reprezentował jeden prokurator. Zgodnie z rozporządzeniem postępowanie prowadzić będą delegowani prokuratorzy europejscy urzędujący w każdym PE609.373v02-00 6/11 RR\1135719.docx
państwie członkowskim. O liczbie delegowanych prokuratorów europejskich w poszczególnych państwach zdecydują same państwa na szczeblu krajowym, lecz każdy kraj powinien wyznaczyć co najmniej jednego prokuratora. Delegowani prokuratorzy europejscy będą stanowić integralną część Prokuratury Europejskiej, jednak w dalszym ciągu pełnią oni również obowiązki prokuratora krajowego. Działając na rzecz Prokuratury Europejskiej, zachowają oni pełną niezależność od krajowych organów ścigania. Kompetencje Zadaniem Prokuratury Europejskiej będzie prowadzenie dochodzenia, ściganie i stawianie przed sądem sprawców przestępstw naruszających interesy finansowe Unii. Prokuratorzy będą wykonywali swe zadania dotyczące takich przestępstw we właściwych sądach państw członkowskich. W skład aktów określających zakres kompetencji i procedury Prokuratury Europejskiej wchodzi dyrektywa w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (dyrektywa PIF). W grudniu 2016 r. Parlament Europejski i Rada osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy PIF. Zgodzili się, aby w zakres dyrektywy weszły poważne przypadki transgranicznych oszustw związanych z VAT, ustalając ich wartość progową na kwotę 10 mln EUR. Sprawozdawczyni z zadowoleniem przyjmuje fakt, że kryterium szkody zostało w dużej mierze ograniczone dzięki wprowadzonym wyjątkom i nie ma już zastosowania do art. 3 lit. a), b) i d) dyrektywy PIF (wydatki niezwiązane z zamówieniami publicznymi; wydatki związane z zamówieniami publicznymi i dochody pochodzące z zasobów własnych z tytułu VAT). Wprowadzono możliwość przeniesienia spraw z organów krajowych do Prokuratury Europejskiej, która w przeciwnym razie nie mogłaby wykonać swych kompetencji. Rozporządzenie w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej rozszerza zakres obowiązków sprawozdawczych organów krajowych i zwiększa możliwości Prokuratury Europejskiej w zakresie wystąpienia z wnioskiem o dodatkowe informacje. Transgraniczny wymiar poważnych przestępstw, które wchodzą w zakres kompetencji Prokuratury Europejskiej, można w przyszłości rozszerzyć. Kontrola sądowa Rozporządzenie w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej zapewnia kompleksowy system kontroli sądowej sprawowanej przez sądy krajowe i umożliwia bezpośrednią kontrolę ze strony Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (decyzja Prokuratury Europejskiej o umorzeniu postępowania zaskarżona na mocy prawa Unii, spory dotyczące odszkodowania za szkody spowodowane przez Prokuraturę Europejską, spory dotyczące klauzul arbitrażowych, sprawy pracownicze i decyzje dotyczące praw osób, których dotyczą dane, takich jak prawo publicznego dostępu do dokumentów). RR\1135719.docx 7/11 PE609.373v02-00
Czynności dochodzeniowe Prokuraturze Europejskiej przysługują wystarczające kompetencje do podejmowania czynności dochodzeniowych. Artykuł 30 rozporządzenia zawiera listę czynności dochodzeniowych w odniesieniu do sprawców przestępstw podlegających karze, której górna granica wynosi co najmniej cztery lata pozbawienia wolności. Współustawodawcy uzgodnili w związku z tym kryteria, na mocy których państwa członkowskie występują z wnioskiem o wszczęcie czynności dochodzeniowych w oparciu o zasadę wzajemnego uznawania określoną w dyrektywie 2014/41/UE w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego w sprawach karnych. Gwarancje proceduralne Osobom podejrzanym i oskarżonym przysługuje ochrona praw procesowych z pełnym poszanowaniem praw osób podejrzanych i oskarżonych zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. W rozporządzeniu przewidziano prawa osób podejrzanych przez Prokuraturę do obrony, zwłaszcza prawo do pomocy prawnej, prawo do tłumaczenia ustnego i pisemnego, prawo do informacji i dostępu do materiału procesowego, prawo do składania wniosków dowodowych, a także prawo do zwrócenia się do Prokuratury Europejskiej o zgromadzenie dowodów w imieniu podejrzanego. Eurojust, OLAF i Europol Jako narzędzie niezbędne do wykonywania zadań, Prokuratura Europejska może podejmować i utrzymywać współpracę z istniejącymi agencjami, urzędami lub organami Unii, takimi jak Eurojust, Europol czy OLAF. W celu zagwarantowania pewności prawa należy w szczególności wyraźnie określić kompetencje Prokuratury Europejskiej i Eurojustu. Aby uniknąć niekorzystnego powielania i nakładania się kompetencji tych dwóch urzędów, kompetencje te trzeba wyraźnie rozdzielić i zdefiniować. W indywidualnie określonych sprawach, w oparciu o precyzyjne kryteria, oba urzędy mogą ze sobą ściśle współpracować, dzieląc się informacjami na temat prowadzonych przez siebie dochodzeń. W kontekście stosunków z OLAF Prokuratura Europejska nawiąże z tym urzędem ścisłą współpracę w szczególności w zakresie wymiany informacji. Zgodnie z przepisami rozporządzenia należy unikać prowadzenia równoległych dochodzeń w sprawie tych samych faktów. Prokuratura Europejska może zwrócić się do OLAF o udzielenie informacji oraz ułatwienie koordynacji i prowadzenia dochodzeń administracyjnych. Stosunki między Prokuraturą Europejską a Europolem będą opierać się na ścisłej współpracy, a w przypadku gdy jest to konieczne do celów prowadzonych dochodzeń, Prokuratura Europejska powinna mieć możliwość uzyskania wszelkich istotnych informacji będących w posiadaniu Europolu. Państwa nieuczestniczące PE609.373v02-00 8/11 RR\1135719.docx
Sprawozdawczyni z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady o uwzględnieniu w przepisach art. 59a dotyczącego stosunków między Prokuraturą Europejską a państwami członkowskimi, które nie uczestniczą we wzmocnionej współpracy, wniosku, aby państwa te uznały Prokuraturę Europejską za organ właściwy do celów przestrzegania zasad współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych. Wnioski Mimo że sprawozdawczyni opowiadałaby się za bardziej ambitnym rozporządzeniem, uważa, iż obecne brzmienie tekstu w dużej mierze rozstrzyga kwestie niepokojące Parlament Europejski. Sprawozdawczyni wyraża ubolewanie, że nie wszystkie państwa członkowskie UE uczestniczą w ustanowieniu Prokuratury Europejskiej, lecz z zadowoleniem przyjmuje fakt, że 20 z nich osiągnęło porozumienie w sprawie ogólnego podejścia, które obejmuje w szczególności przestępstwa przeciwko interesom finansowym Unii, a zwłaszcza poważne oszustwa związane z VAT. Sprawozdawczyni zachęca nieuczestniczące państwa członkowskie do przystąpienia do wzmocnionej współpracy w przyszłości. RR\1135719.docx 9/11 PE609.373v02-00
PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ Tytuł Odsyłacze Data konsultacji / wniosek o wyrażenie zgody Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu Prokuratura Europejska 09941/2017 C8-0229/2017 COM(2013)0534 2013/0255(APP) 17.7.2017 LIBE 11.9.2017 Komisje opiniodawcze Data ogłoszenia na posiedzeniu BUDG 11.9.2017 CONT 11.9.2017 JURI 11.9.2017 PETI 11.9.2017 Rezygnacja z wydania opinii Data decyzji BUDG 27.9.2017 CONT 27.9.2017 JURI 27.9.2017 PETI 27.9.2017 Sprawozdawcy: Data powołania Barbara Matera 10.11.2015 Poprzedni sprawozdawcy Monica Macovei Rozpatrzenie w komisji 29.11.2016 25.9.2017 28.9.2017 Data przyjęcia 28.9.2017 Wynik głosowania końcowego +: : 0: 40 5 2 Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego Jan Philipp Albrecht, Heinz K. Becker, Malin Björk, Michał Boni, Caterina Chinnici, Rachida Dati, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Cornelia Ernst, Tanja Fajon, Laura Ferrara, Lorenzo Fontana, Ana Gomes, Nathalie Griesbeck, Sylvie Guillaume, Monika Hohlmeier, Brice Hortefeux, Sophia in t Veld, Dietmar Köster, Barbara Kudrycka, Cécile Kashetu Kyenge, Marju Lauristin, Juan Fernando López Aguilar, Monica Macovei, Roberta Metsola, Louis Michel, Péter Niedermüller, Soraya Post, Judith Sargentini, Birgit Sippel, Helga Stevens, Traian Ungureanu, Marie-Christine Vergiat, Josef Weidenholzer, Cecilia Wikström Marina Albiol Guzmán, Anna Hedh, Lívia Járóka, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Jean Lambert, Gilles Lebreton, Angelika Mlinar, Emil Radev, Christine Revault d Allonnes Bonnefoy, Jaromír Štětina Maurice Ponga, Cristian Dan Preda Data złożenia 29.9.2017 PE609.373v02-00 10/11 RR\1135719.docx
GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ 40 + PPE S&D ECR ALDE Verts/ALE EFDD Heinz K. Becker, Michał Boni, Rachida Dati, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Frank Engel, Monika Hohlmeier, Brice Hortefeux, Lívia Járóka, Barbara Kudrycka, Roberta Metsola, Maurice Ponga, Cristian Dan Preda, Emil Radev, Traian Ungureanu, Jaromír Štětina Caterina Chinnici, Tanja Fajon, Ana Gomes, Sylvie Guillaume, Anna Hedh, Sylvia- Yvonne Kaufmann, Cécile Kashetu Kyenge, Dietmar Köster, Marju Lauristin, Juan Fernando López Aguilar, Péter Niedermüller, Soraya Post, Christine Revault d'allonnes Bonnefoy, Birgit Sippel, Josef Weidenholzer Monica Macovei Nathalie Griesbeck, Sophia in 't Veld, Louis Michel, Angelika Mlinar, Cecilia Wikström Jan Philipp Albrecht, Jean Lambert, Judith Sargentini Laura Ferrara 5 - ENF GUE/NGL Lorenzo Fontana, Gilles Lebreton Marina Albiol Guzmán, Malin Björk, Cornelia Ernst 2 0 ECR GUE/NGL Helga Stevens Marie-Christine Vergiat Objaśnienie używanych znaków: + : za - : przeciw 0 : wstrzymało się RR\1135719.docx 11/11 PE609.373v02-00