INSTRUKCJA OBSŁUGI Instrukcja ta przeznaczona jest dla osób, które będą używały urządzenia do destylacji nastawów z owoców. Należy trzymać się instrukcji producenta dotyczących prawidłowego użytkowania oraz konserwacji urządzenia. Aparaty mogą obsługiwać wyłącznie osoby, które uprzednio zapoznały się ze wszystkimi zagrożeniami. Podczas użycia produktu należy uwzględnić pozostałe zasady bezpieczeństwa. Przestrzeganie takich instrukcji gwarantuje prawidłowe działanie urządzenia przez długi okres użytkowania. OPIS I ZASTOSOWANIE PRODUKTU W procesie destylacji sfermentowanej masy owocowej (śliwka, gruszka, morela, winogrono, itp.) otrzymujemy destylat alkoholowy. Aparatura destylacyjna składa się z kotła miedzianego, w którym za pomocą ciepła alkohol paruje; zbiornika chłodzącego, w którym odbywa się kondensacja alkoholu i rury, która łączy wymienione części sprzętu. Wszystkie części aparatury, które podczas procesu destylacji mają kontakt z destylatem alkoholowym wyrabiane są z miedzi. Miedź w procesie destylacji wiąże i neutralizuje większą część kwasu i innych psujących się substancji chemicznych, które pojawiają się przy fermentacji owoców lub w trakcie samej destylacji. KOCIOŁ Kocioł stanowi najważniejszą część całej aparatury destylacyjnej. Kotły z komorami spalania, które złożone są z dwóch części (przechylane) produkowane są z mieszadłem lub wkładką miedzianą.
Grafika 1. 1. Palenisko 8. Mieszadło 15. Zawór wlotowy 2. Bojler 9. Oś 16. Zawór odpływowy 3. Kopuła 10. Kubek kopuły 17. Nogi chłodnicy 4. Rura łącząca 11. Termometr 5. Haczyki 12. Zawór wylotowy 6. Przekładnie 13. Chłodnica obudowa 7. Uchwyt do mieszadła 14. Rury chłodzące Alembik przechylany składa się z pieca (1) z zamontowanym kotłem (2), na którym znajduje się kopuła (3) przymocowana za pomocą zamka (5). Alembik jest połączony z chłodnicą (13) za pomocą rury łączącej (4). Chłodnica składa się z czterech miedzianych rur chłodzących (14). Rura łącząca jest umieszczona w lejku (10) w kotle i chłodnicy. Korba (7) połączona jest z wałem (9) i przenosi ruch obrotowy poprzez koła zębate (6).
Wkładka miedziana oraz mieszadło zapobiegają przypalaniu się nastawu podczas destylacji. Grafika 2. Wkładka miedziana Grafika 3. Mieszadło
Grafika 4. Komora spalania 1. Dolna część komory spalania 2. Górna część komory spalania 3. Otwór do wyrzucania popiołu 4. Otwór do odprowadzania dymu 5. Rączka do przechylania alembika 6. Drzwi komory spalania 7. Haczyk/zamknięcie 8. Rączka do niesienia 9. Rączka do drzwi Ze względu na obecność wysokich temperatur, zaleca się wyłożenie wewnątrz dolnej części komory spalania cegłą szamotową w celu przedłużenia trwałości komory spalania. CHŁODNICA Chłodnica składa się ze zbiornika z blachy ze stali nierdzewnej o grubości 0,8 mm i przewodów miedzianych średnicy do 15 mm. W sumie są cztery rury (2) chłodzące. Powierzchnia ma objętość 30 L. Tego typu konstrukcja zapewnia najbardziej skuteczne chłodzenie ze względu na dużą powierzchnię styku miedzianych rur z wodą, a tym samym zapewnia oszczędność około 50% wody potrzebnej w cyklu destylacji w porównaniu z standardowym typem chłodnicy. Dla całkowitego skroplenia destylowanego alkoholu, temperatura wody nie powinna wynosić w dolnej części chłodnicy więcej niż 25 C, i górnej 60 C. Należy zatem kontrolować temperaturę
wyświetlaną na termometrze (4) i jeśli jest taka potrzeba dodać zimnej wody przez zawór wlotowy (6) podłączając go do standardowego węża (1/2 ). Jednocześnie przez wcześniej otwarty zawór wylotowy (5) na górnej krawędzi zbiornika chłodzącego gorąca woda wypłynie na zewnątrz. Zawór wlotowy ma podwójną funkcję (6), po zakończeniu procesu jego otwarcie spowoduje opróżnienie chłodnicy. Grafika 5. Chłodnica 1. Płaszcz chłodnicy 7. Podstawa stojaka 2. Rury chłodzące 8. Nogi 3. Lejek 9. Rura wyjściowa 4. Termometr 5. Zawór wylotowy 6. Zawór wejściowy Jeżeli woda w naczyniu chłodzącym osiągnie zbyt wysoką temperaturę destylat nie kondensuje się w pełni i wyparuje w powietrze. Można to od razu zauważyć poprzez zapach spiritusu w powietrzu.
WAŻNE OSTRZEŻENIE! Obecność intensywnego zapachu alkoholu w miejscu destylacji wskazuje na wydzielanie się części wyparowanego alkoholu. Należy przy tym pamiętać o unikaniu otwartego ognia, dobrej wentylacji np. otwarte okna. Temperatura gotowego destylatu powinna wynosić od 15 do 17 C. Powyżej 19 C tracimy część aromatów w destylatach owocowych. Grafika 6. Szczelność kołpaka Grafika 5. Szczelność rury łączącej PRZYGOTOWANIE OWOCÓW DO PROCESU FERMENTACJI Z zebranych owoców usunąć liście, gałązki oraz pozostałe zanieczyszczenia. Jeżeli owoce są brudne lub zakurzone przemyć je od razu wodą. To jest pierwszy krok do zrobienia spirytusu wysokiej jakości. Używać wyłącznie owoce wysokiej jakości, które nie zaczęły gnić. Przekonanie, że do spirytusu nadają się każde owoce jest błędne. Smak zgniłych, spleśniałych owoców bardzo łatwo przechodzi do destylatu alkoholowego i później podczas drugiego zagotowania pozostaje w spirytusie. Kolejnym warunkiem dla zrobienia spirytusu wysokiej
jakości jest prawidłowy dobór pojemnika do przechowywania owoców. Najlepszym wyborem jest czyste drewniane naczynie lub ze stali nierdzewnej. Nigdy nie używać blaszanych naczyń. PRZYGOTOWANIE URZĄDZENIA DO DESTYLACJI OWOCÓW Przed rozpoczęciem prac wykonać następujące czynności: Komorę spalania ustawić na odpowiednim miejscu Wyjście dla dymu połączyć z kominem przy czym należy uważać na pozostałe przepisy bezpieczeństwa dla podłączenia pieca lub jakiegokolwiek innego aparatu do ogrzewania na paliwo stałe. Przed pierwszym procesem należy umyć wszystkie miedziane części (kocioł, kopułę, rurę, spiralę w chłodnicy). Woda, do której dodano sodę oczyszczoną powinna wrzeć w kotle co najmniej 15 minut. Na 50l wody dodaj 150 g sody oczyszczonej (na 25l wody 75 g sody oczyszczonej itd.) ZAWSZE NAPEŁNIAJ ALEMBIK W MIN. 50 % NIGDY NIE ROZPALAJ OGNIA POD PUSTYM KOTŁEM! Następnie należy wylać gorącą wodę i zaczekać aż aparat przestygnie. Potem urządzenie opłukujemy kilka razy zimną czystą wodą i przecieramy czystą szmatką. Napełniamy kocioł nastawem. Masę owocową wrzucamy do odpowiedniego poziomu nigdy do górnej krawędzi kotła. W ten sposób w kotłach mieści się następująca ilość masy: 60 litrów = 50 litrów masy 80 litrów = 65 litrów masy 100 litrów = 80 litrów masy Zainstalować kołpak na kocioł. Uważać aby krawędź kołpaka weszła w obręcz kotła. Złapać za obydwie rączki na kołpaku i zakręcić aby rączki złapały haczyki na obręczy.
Grafika 6. instalowanie kołpaka Obręcz kotła wypełnić czysta wodą. Woda jest środkiem uszczelniającym pomiędzy kotłem a kopułą. Kopułę połączyć z naczyniem chłodzącym za pomocą rury łączącej. Uważać by kocioł i naczynie chłodzące były na tym samym poziomie. Rurę łączącą umieścić tak żeby jej krótsza część została połączona z kotłem, dłuższa z chłodnicą. Rura w ten sposób lekko podnosi się ku chłodnicy. Połączenie rury z kopułą i chłodnicą uszczelniamy wodą nalaną do kielichów na kopule i chłodnicy. Chłodnicę napełnić wodą do poziomu rury przelewowej. PROCES DESTYLACJI Przy destylacji alkoholu używając nasz alembik należy uważać na następujące: Intensywność ogrzewania istnieje zagrożenie przypalenia się nastawu, przy tym prawidłowy proces destylacji w dużej mierze zależy od trybu ogrzewania nastawu Ewentualna nieszczelność niekontrolowane wydzielanie się wyparowanego alkoholowego destylatu z połączeń aparatury Kiedy skraplanie destylatu alkoholowego zacznie się należy uważać na ciągłość nie może być przerywany Uważać na intensywność skraplania, jeżeli za mocne jest, powinno zmniejszyć intensywność ogrzewania We właściwy sposób dokonać pomiaru ilości alkoholu w destylacie, za pomocą alkoholomierza, kiedy spadnie poniżej 8% należy przerwać proces destylacji
POSTĘPOWANIE PO UKOŃCZENIU DESTYLACJI Kiedy pomiary wskazują, że procent alkoholu w destylacie spadł do minimum, proces destylacji należy zakończyć, czyli zaprzestać podgrzewania kotła. Nie opróżniamy jednak kotła od razu, czekamy, aż schłodzi się gorąca masa owocowa. Następnie demontujemy aparaturę w odwrotnej kolejności. Przy demontażu należy zachować ostrożność oraz używać środki ochronne (rękawice, odpowiednie buty i ubrania). Przy wylewaniu nastawu należy być szczególnie ostrożnym. Istnieje ryzyko poparzenia się wskutek niekontrolowanego wylewania. Uwaga na obecność osób trzecich. Kocioł po opróżnieniu należy umyć czystą wodą pamiętając, że zbyt zimna woda może uszkodzić rozgrzany kocioł. Kocioł przygotowujemy do następnego napełnienia lub wycieramy szmatką i umieszczamy w suchym pomieszczeniu. Obsługiwanie aparatury destylacyjnej dozwolone jest tylko osobom pełnoletnim, które zapoznały się z instrukcją właściwego i bezpiecznego postępowania. Bezpośrednia obecność osób trzecich nie jest dozwolona ze względu na ryzyko poparzenia. Oprócz uwag zawartych w instrukcji należy przestrzegać pozostałych ważnych przepisów bezpieczeństwa pracy. Podczas pracy z aparatem musimy uważać na jego wszystkie gorące elementy (komorę spalania, miedzianą część kotła z kopułą, rurę łączącą). Temperatura tych części jest bardzo wysoka dlatego istnieje ryzyko poparzenia się przy dotyku. Jeżeli w trakcie pracy dojdzie do zatrzymania procesu spowodowanego jakimikolwiek problemami nie wolno robić demontażu aparatury lub podchodzić do jej naprawiania od razu. Należy poczekać aż się aparatura schłodzi. W ten sposób unikniemy ryzyka poparzeń. Z powodu obecności wysokich temperatur zabrania się pracy z aparaturą w pobliżu łatwopalnych lub wybuchowych rzeczy. Istnieje ryzyko pożaru lub wybuchu. Podłoże pod komorą spalania koniecznie musi być z materiału niepalnego. Zaleca się w trakcie pracy mieć w pobliżu gaśnicę suchą. Aparaturę destylacyjną ustawić na odpowiednim miejscu. Musi być postawiona stabilnie aby się nie przewróciła. Jeżeli do ogrzewania używany jest gaz palnik gazowy, koniecznie trzymać się instrukcji obsługi bezpiecznego używania tego urządzenia. Używać atestowany pojemnik na gaz. Nie wolno wystawiać butli na działanie wysokich temperatur powyżej 40 C lub promieni słonecznych. UTRZYMYWANIE APARATURY Dla prawidłowego utrzymania aparatury w należytym stanie najważniejsze jest dokładne umycie wszystkich jej części tuż po zakończonym procesie. Wystarczy wszystkie części, które miały kontakt z nastawem i destylatem umyć dwa razy ciepłą i czysta wodą. Jeżeli przy destylacji przypali się masa w kotle, kocioł należy od razu oczyścić. Zalecamy następujący sposób: na wilgotną szmatkę nałożyć trochę bardzo drobnego piasku, którym powoli należy wyszlifować przypalone części kotła. Robimy to ostrożnie, aby nie porysować miedzianych części kotła. Oczyścić do wysokiego połysku. Następnie wytrzeć czystą szmatką nasączoną kwaskiem
cytrynowym. Producent nie odpowiada za uszkodzenia powstałe w wyniku niewłaściwego lub niedbałego użytkowania.