Zasady sporządzania przypisów na podstawie norm PN-78 N-01222 oraz PN-ISO 690:2002 Opracowały: Ilona Dokładna Joanna Szada - Popławska
Przypis (notka) to zasadniczy element aparatu naukowego książki. Przypisy sporządza się w celu identyfikacji publikacji źródłowych, z których korzysta się przy pisaniu własnej pracy.
Przypis można umieścić na końcu rozdziału lub książki bądź u dołu strony, oddzielając od tekstu odstępem dwu wierszy, często linią. Przypis piszemy czcionką o dwa stopnie mniejszą niż zasadniczy tekst książki i zaopatrujemy go w znaki notki (frakcje górne liczby, litery alfabetu lub gwiazdki * ) 1 A
Rodzaje przypisów: 1. Przypisy źródłowe zwykłe (bibliograficzne) są to najprostsze, a często i najkrótsze z przypisów. Wskazują tylko źródło pochodzenia cytatu, informacji, opinii, danych liczbowych np. Michałowska T., Literatura polskiego średniowiecza. 1 Michałowska T., Literatura polskiego średniowiecza. Leksykon, Warszawa, 2011, s. 567.
2. Przypisy źródłowe rozszerzone w przypisach tego rodzaju poza wskazaniem źródła przytaczamy jakiś cytat lub omawiamy bliżej powołane poglądy. Mają one jednak tylko pośredni związek z głównym tokiem wywodu i dlatego nadmieniamy o nich w przypisie.
Przykład przypisu źródłowego rozszerzonego: 2Wyjaśnia 2 on, że nie ma to znaczenia, gdyż o charakterze słownictwa poetyckiego decyduje nie tylko jego zasobność lub ubóstwo ale również odpowiedni dobór wyrazów, mniej lub więcej wyrazistych, aż po charakterystyczne Krzyżanowski J., Nauka o literaturze, Wrocław, 1984. s. 95.
3. Przypisy odsyłające odsyłają czytelnika bądź to do innych fragmentów naszej pracy, bądź do innych opracowań, np. w celu otrzymania dokładniejszych informacji lub porównania naszych poglądów z innymi.
Przykład przypisu odsyłającego: 3 4 Patrz: rozdział I niniejszej pracy. Na temat układu dokrewnego człowieka zob. też uwagi E. Holak, Biologia cz.2, Zakres rozszerzony, 2003, s. 289.
4. Przypisy polemiczne posługujemy się nimi, kiedy podejmujemy polemikę z przedstawionymi poglądami, a przeprowadzenie dyskusji w tekście głównym rozbijałoby tok wywodów. Ten rodzaj przypisów dotyczy też sytuacji, kiedy w literaturze prezentowane są rozbieżne poglądy w pewnej kwestii mniej związane z naszymi rozważaniami.
Przykład przypisu polemicznego: 5 Pewne wątpliwości mogą wynikać z przyjęcia przez Janowskiego takich kryteriów... 6 7 Trudno natomiast zgodzić się z poglądami Nowaka, Pawlikowskiego i Opary, którzy... Zupełnie inaczej rzecz traktuje Kowalski, pisząc...
5. Przypisy dygresyjne pojawiają się wtedy, kiedy autor chce się podzielić z czytelnikiem pewną uwagą czy spostrzeżeniem na marginesie rozważań.
Przykład przypisu dygresyjnego: 8 Doskonałym przykładem takiego stawiania sprawy było przemówienie telewizyjne Lecha Kaczyńskiego z 19 XI 2008 r. dotyczące tarczy antyrakietowej.
6. Przypisy słownikowe wyjaśniają trudne, podane w tekście pojęcia lub tłumaczą wyrazy obce i zwroty obcojęzyczne np. 9 chrestomatia wybór krótkich tekstów z dzieł różnych autorów, przeznaczonych dla uczniów lub studentów. 10 alea iacta est! = (łac.), kości zostały rzucone. Wg Słownik wyrazów obcych PWN, red. L. Wiśniakow - ska, 2006, s.26.
Formułowanie przypisów: W przypisach należy wskazywać pełne dane bibliograficzne wykorzystywanego po raz pierwszy materiału źródłowego, np. 911 Okoń W., Elementy dydaktyki szkoły wyższej, wyd. 2, 1973, s. 15.
Jeśli ponownie wskazujemy tę samą pozycję, wówczas możemy użyć skrótu, np. 10 12 13 11 12 14 13 15 Okoń W., Elementy dydaktyki..., s. 25. Okoń W., jw., s. 27. Okoń W., op. cit., s. 30. Okoń W., wyd. cyt., s. 32.
Skrót polski Wykaz skrótów stosowanych w przypisach: Skrót łaciński Co oznacza Kiedy stosujemy cyt. za - cytuję za Kiedy cytujemy za kimś słowo w słowo. zob. vide zobacz Kiedy w tekście, na który się powołujemy, zostały przytoczone czyjeś poglądy (ale nie dosłownie). por. cf. [confer] porównaj Kiedy chcemy zaznaczyć, że o danym zagadnieniu pisali także inni autorzy. dz. cyt. wyd. cyt. op. cit. [opus citatum] dzieło cytowane jw. u.s. [ut supro] jak wyżej Kiedy po raz kolejny cytujemy to samo dzieło. tamże ibidem w miejscu już przytoczonym tenże, taż idem, eadem Kiedy po raz kolejny cytujemy to samo dzieło i te same strony. Kiedy cytujemy tego samego autora, co w podanym wyżej przypisie.
Na końcu każdej pracy należy umieścić bibliografię załącznikową, czyli sporządzić alfabetyczny wykaz dokumentów, wykorzystanych przy jej pisaniu.